Với nhiều người, việc cảm nhận Windows chạy chậm dần theo thời gian là lý do lớn khiến họ suy nghĩ về việc cài lại hệ điều hành này. Nhưng liệu điều đó có thực sự cần thiết không?
Thực tế, quá trình cài lại Windows rất tốn thời gian. Chúng ta không chỉ phải sao lưu dữ liệu mà còn phải cài đặt lại nhiều ứng dụng quan trọng, phục hồi cài đặt cần thiết. Tuy nhiên, việc phải chứng kiến máy tính hoạt động chậm chạp hàng ngày cũng khiến chúng ta cảm thấy không thoải mái chút nào.
Vì sao máy tính Windows lại chạy chậm dần?
Lý do chính khiến nhiều người dùng quyết định cài lại Windows chính là máy tính hoạt động chậm chạp. Dưới đây là một số nguyên nhân khiến Windows trở nên nặng nề, ảnh hưởng đến hiệu suất tổng thể:
- Các ứng dụng khởi động cùng Windows: Bạn có thể nhớ cảm giác của Windows khởi động nhanh chóng và mượt mà khi mới cài đặt. Việc cài thêm nhiều ứng dụng vào máy, đặc biệt là các dịch vụ yêu cầu khởi động cùng Windows, làm cho thời gian khởi động của máy tính trở nên chậm hơn. Đối với các máy mới mua, còn có thể gặp phải việc cài đặt hàng loạt các ứng dụng sẵn có (bloatware) từ các nhà sản xuất.
- Các plug-in cho Explorer, các dịch vụ chạy nền của ứng dụng bên thứ ba: Việc thêm các tính năng, tiện ích mới dưới dạng plug-in vào trình duyệt file của Windows - Explorer cũng là một nguyên nhân khiến máy tính hoạt động chậm dần. Ngoài ra, nhiều ứng dụng khác sau khi được cài đặt cũng tạo ra các dịch vụ chạy nền không thể nhìn thấy, nhưng lại ảnh hưởng đến hiệu suất tổng thể.
- Các ứng dụng bảo mật: Với rất nhiều tính năng và lớp bảo mật khác nhau, các ứng dụng loại này thường là nguyên nhân hàng đầu gây ra sự chậm trễ của máy tính của bạn. Không khó để nhận ra sự khác biệt giữa trước và sau khi bạn cài đặt một ứng dụng bảo mật.
- Các ứng dụng dọn dẹp máy tính: Nghe có vẻ lạ cười nhưng đúng là các công cụ dọn dẹp hệ thống lại có thể làm cho máy tính của bạn hoạt động chậm hơn. Đa phần chúng là ứng dụng chạy nền và khởi động cùng Windows. Một số thậm chí còn đề xuất cài thêm nhiều ứng dụng liên quan, chỉ làm máy tính của bạn trở nên đầy ứng dụng rác hơn.
- Những loại rác khác:
- Các plug-in, ứng dụng được cài thêm vào thanh toolbar trên trình duyệt: Hàng loạt plug-in cài đặt vào trình duyệt không chỉ làm giảm tốc độ duyệt web mà còn tiêu tốn nhiều hiệu suất máy tính hơn để xử lý. Một số trong số chúng còn tạo ra các dịch vụ chạy ngầm, làm tình trạng trở nên tồi tệ hơn.
Các plug-in, ứng dụng miễn phí thường đi kèm với các tùy chọn cài thêm tiện ích không mong muốn
- Một nguyên nhân khác phổ biến ở các nước thích sử dụng phần mềm lậu như Việt Nam đó là việc sử dụng crack: Đơn giản là bạn không biết những tập tin bẻ khóa bạn tải về có chứa thêm gì không. Việc crack phần mềm, Windows có thể dễ dàng khiến máy tính của bạn bị nhiễm virus và mã độc. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu suất mà còn đe dọa đến bảo mật thông tin cá nhân.
Làm thế nào để ngăn chặn Windows trở nên chậm chạp theo thời gian?
Để đảm bảo hệ điều hành luôn hoạt động mượt mà, bạn cần lưu ý những điểm sau đây:
- Chỉ cài đặt những ứng dụng, phần mềm mà bạn thực sự cần. Hãy chọn lựa cẩn thận và tải từ các nguồn đáng tin cậy
- Hãy cẩn trọng khi thêm các plug-in vào trình duyệt hoặc sử dụng các ứng dụng miễn phí. Thực tế, không có gì là miễn phí hoàn toàn. Các plug-in trình duyệt hoặc ứng dụng miễn phí thường có thói quen gài thêm các ứng dụng, dịch vụ khác, đặc biệt đối với những người chỉ chạy qua quá trình cài đặt mà không đọc kỹ nội dung hiển thị.
- Loại bỏ những ứng dụng không sử dụng. Điều này rất quan trọng và có thể thực hiện trong phần Apps của Cài đặt trên Windows 10. Đôi khi, nó cũng giúp bạn nhận biết những ứng dụng rác đang chiếm dung lượng trong máy của bạn.
- Sử dụng công cụ Disk Cleanup có sẵn trong Windows để dọn dẹp rác trên ổ cứng. Đơn giản là bạn nhấp chuột phải vào ổ cần dọn dẹp (thường là ổ C chứa Windows), chọn Properties > chọn Disk Cleanup trong tab General.
- Chỉ sử dụng các ứng dụng bảo mật khi cần thiết và lựa chọn theo nhu cầu. Trên thị trường có nhiều ứng dụng bảo mật bên thứ ba mạnh mẽ, nhưng nếu không cần thiết, hãy chọn lựa kỹ lưỡng. Windows 10 đã tích hợp Windows Security đủ mạnh mẽ cho hầu hết nhu cầu cá nhân.
- Quản lý cẩn thận các ứng dụng khởi động cùng Windows: trong Task Manager, bạn có thể chọn tab Startup để xem và tắt bớt các ứng dụng không cần thiết, giúp cải thiện tốc độ khởi động Windows.
Quản lý cẩn thận các ứng dụng khởi động cùng Windows trong Task Manager sẽ giúp máy tính của bạn mở máy ổn định suốt thời gian dài sử dụng
Mẹo để bạn thỏa thích thử nghiệm các ứng dụng mới
Với nhiều người dùng yêu thích khám phá các ứng dụng mới, việc tạo một máy ảo (virtual Machine) là một lựa chọn thông minh. Nó không chỉ giúp giảm gánh nặng về quản lý phần mềm của Windows mà còn bảo vệ hệ thống khỏi các sự cố không mong muốn.
Máy ảo là giải pháp tối ưu cho những người thích thử nghiệm phần mềm, ứng dụng mới
Khi nào cần phải cài lại Windows?
Nếu bạn thực hiện đúng những việc trên, việc cài lại Windows định kỳ sẽ không cần thiết. Bạn chỉ nên cài lại Windows khi nâng cấp lên phiên bản mới với nhiều cải tiến lớn như Windows 10 October 2018 Update gần đây. Việc nâng cấp trực tiếp có thể gây lỗi hoặc tạo ra nhiều file rác cho hệ thống. Do đó, việc cài mới hoàn toàn sẽ giúp bạn tránh được những vấn đề này.
Cài lại Windows cũng nên được xem xét khi máy tính của bạn gặp quá nhiều lỗi và hoạt động chậm chạm mặc dù bạn đã thử mọi cách. Việc cài đặt lại hệ điều hành cũng là cách tiêu diệt hoàn toàn các virus, malware, bloatware có trong máy của bạn. Tuy nhiên, sau khi cài đặt xong, bạn cần có biện pháp phòng tránh hiệu quả hơn.
Cách cài đặt lại Windows 10 một cách nhanh chóng
Trong phiên bản hệ điều hành mới nhất, Microsoft đã tích hợp tính năng Refresh và Reset. Reset, như tên gọi, sẽ xóa toàn bộ dữ liệu trên ổ cứng, tương tự như trên điện thoại thông minh của bạn. Còn Refresh khác biệt, nó chỉ xóa các ứng dụng đã cài đặt và đưa cài đặt hệ thống về mặc định mà không làm ảnh hưởng đến dữ liệu cá nhân của người dùng. Đặc biệt, cả hai phương pháp này đều không yêu cầu bạn phải sử dụng đĩa CD/DVD hoặc USB chứa bộ cài đặt, mọi thứ đã được tích hợp sẵn trong hệ thống của bạn.
Với các phiên bản hệ điều hành cũ hơn, bạn có thể sử dụng phương pháp tạo ảnh hệ thống (thường được gọi là ghost win), trong đó bao gồm cả các ứng dụng mà bạn thường sử dụng và dùng để khôi phục khi cần thiết. Điều này sẽ tiết kiệm thời gian so với việc cài đặt từng ứng dụng một.
Theo Howtogeek