Buzz
Sự đam mê mua sắm cuồng nhiệt dẫn đến việc trở thành những con zombie của chủ nghĩa tiêu dùng, đi ngược lại với tinh thần tặng quà. Ngoài ra, còn một mặt tối khác của sự hào phóng: khi nó được sử dụng để thể hiện quyền lực với người khác. Chúng ta thường mong muốn được khen ngợi hay tặng quà, dù chúng mang ý nghĩa gì đi nữa. Một món quà từ một người chồng (vợ) bạo lực có thể là việc làm tước đoạt những sự chống cự cuối cùng của người bị bạo hành, hoặc là cách kiểm soát và khuất phục người đó. Tặng quà cũng có thể dễ dàng trở thành một cuộc đua để xem ai có thể mang lại món quà đắt tiền nhất hoặc xa hoa nhất.
Kiểu tặng quà để khoe sự giàu có đã tồn tại từ lâu. Ví dụ, trong Luận Về Biếu Tặng, Marcel Mauss mô tả potlatch - một nghi lễ truyền thống của các dân tộc bản địa sống ở khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương, trong đó lãnh đạo các bộ lạc sẽ phát quà không tiếc như quần áo, thuyền và vũ khí để thể hiện sự giàu có của họ. Điều này một phần là vì lòng hào phóng, nhưng thường thì những món quà đó đã hỏng, khiến cho việc tặng quà chỉ làm tăng cường địa vị của người tặng và củng cố sự phân biệt giai cấp trong xã hội. Theo Mauss, phía sau sự phong tặng, thực tế là những món quà đó không phải là quà - chúng được tặng bởi những người giàu có, có quyền lực đến mức họ có thể đốt chúng mà không sao.Potlatch - và các dịp biếu tặng như lễ Giáng sinh - thường được sử dụng để thể hiện sự giàu có kiểu này. Và thật đáng tiếc.
' Tặng đi một điều gì đó không giá trị - như sự chăm sóc. Dễ dàng bị vùi lấp bởi cuộc sống xã hội, công việc và những lo toan, điều quý giá nhất mà chúng ta cho đi không chỉ là thời gian, mà còn là sự quan tâm. '
Trong Tồn Tại và Hư Vô, Jean-Paul Sartre sử dụng potlatch như một ví dụ để chứng minh rằng bản chất của việc tặng quà không phải là sự hào phóng, mà là sự chiếm đoạt. Hãy tưởng tượng ra một món đồ trang sức xấu xí mà mẹ chồng bạn đã tặng vài năm trước mà bạn luôn phải đeo vào và khoe ra mỗi khi họ đến thăm bạn để tránh những cuộc trò chuyện ngượng ngùng khi họ hỏi tại sao lại nhìn thấy một cái giống như thế ở một cửa hàng bán đồ second-hand. Sartre nói rằng những người này họ coi tặng quà là một hành động mang hai ý nghĩa;. Một là, họ thích việc sở hữu món đồ đó đích xác là bởi vì họ có thể cho đi; và thứ hai là họ không muốn nó cho bản thân - ít nhất là ở khoảng cách gần. Tặng đi như vậy có thể được hiểu là một cách để người tặng thưởng thức món đồ, cũng là một cách để thể hiện quyền lực với người nhận.
Sartre thường cho người khác tiền nhiều đến mức mà mỗi lần muốn mua cà phê, ông lại phải tìm từng đồng xu trong căn hộ của mình để trả. Tuy vậy ông không coi đó là sự hào phóng. Ông cho đi bởi vì không muốn làm nô lệ của việc sở hữu - một lí do tại ông chưa từng bao giờ sở hữu một căn hộ ở Paris - nhưng thường hạnh phúc bởi vì những người khác thấy biết ơn mình. Hào phóng thực sự không hề dễ, và Sarte tỏ thái độ hoài nghi rằng chúng ta có bao giờ vượt qua được khao khát sở hữu cái gì đó, nhưng có một số giải pháp cho tình thế lưỡng nan này.
Thứ nhất, chúng ta có thể từ chối không nhận những lời khen ngợi hoặc những món quà mà ta không thích. Làm thế có nguy cơ bị người khác coi là vô ơn, nhưng nếu sự cho đi thực sự là hào phóng, thì một cách để tôn trọng nguyên tắc này là người tặng cho phép người nhận trả lại món quà, để thể hiện rằng quan trọng là sự cho đi chứ không phải thứ vật chất mà người tặng gán cho người nhận.
Một cách khác là tất cả chúng ta đồng thuận không tặng quà trong những dịp lễ - đặc biệt là với người lớn. Thật khó để đồng thuận điều này, khi một số người thực sự thích tặng quà. Và nếu không đạt được sự đồng thuận, nó tạo ra hậu quả tệ hại nhất trên thế giới: một thế giới mà một người từ chối nhận quà, hoặc trả lại mọi thứ nhưng vẫn tặng quà khắp nơi. Hãy tin rằng sự bất cân xứng của tình trạng này không phải là một truyền thống tốt. Việc không tặng quà cũng khiến người khác nghĩ rằng người không tặng quà cho người khác là lười biếng hoặc keo kiệt, hoặc cả hai.
Ngoài ra, hãy tặng đi những trải nghiệm thay vì những món quà vật chất. Hãy kết nối thay vì trao đổi. Như Thomas Merton đã nói - tình yêu thương không, và sẽ không bao giờ là một sản phẩm để mua bán. Thay vào đó, chỉ cần một câu nói “Tôi yêu bạn”. Lời của Merton là như thế này, “Chúng ta không hoàn toàn trở thành một con người cho tới khi ta trao đi bản thân cho người khác vì tình yêu thương”. Tặng đi những món đồ như biểu tượng của tình yêu tạo ra một sự mơ hồ sâu sắc, một sự hiểu nhầm mà có thể sẽ không bao giờ được giải quyết. Đúng là như thế, có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trải nghiệm mới là điều quý giá hơn vật chất - khi đo lường mức độ hạnh phúc, vui vẻ. Nhưng đó không phải là điều quan trọng thực sự. Nếu bạn muốn thể hiện tình yêu thương qua một món quà, hãy cho đi những gì mà tiền không mua được.
Tặng đi một điều gì đó không giá trị - như sự quan tâm. Điều dễ dàng bị nhấn chìm bởi truyền thông xã hội, công việc và những sự bận rộn mù quáng, đó là món quà quý nhất mà chúng ta trao đi không chỉ là thời gian, mà còn là sự quan tâm đến một người mà mình yêu thương. Dĩ nhiên, chúng ta lúc nào cũng cần quan tâm đến người khác, nhưng mà khó để có thể làm được như thế. Quan tâm thực sự là một món quà vô giá, nó đòi hỏi phải bỏ qua chính bản thân để ở bên người khác, hi sinh những gì mà ta thường coi là quý giá nhất - chính chúng ta. “Khi ta yêu thương sâu đậm, vật chất ngày càng trở nên ít quan trọng cho tới khi chẳng còn chút giá trị gì. Điều có ý nghĩa là những lời nhắn nhủ quý báu vô cùng mà ta chỉ có thể khám phá khi ta thực sự yêu thương một người.” Đừng trả tiền cho những món đồ, hãy để ý đến người khác. Trong thời đại này, đó có thể là niềm ngạc nhiên lớn nhất.
