Buzz
Việc xác định chính xác số lượng trợ lý ảo tại Philippines là gần như không thể vì tính tự do của nghề này. Tuy nhiên, có một truyền thống phổ biến rằng hầu hết mọi người ở Philippines đều có ít nhất một người quen làm trợ lý ảo.
Ngày 4/4, Christine Carrillo - giám đốc điều hành của một công ty có trụ sở tại Hawaii - đã chia sẻ trên trang cá nhân của mình rằng: 'Trợ lý ảo là tài sản có giá trị nhất của một CEO, bởi vì thực tế, họ giúp tôi tiết kiệm đến 60% thời gian'.
Carrillo, người điều hành một công ty công nghệ khởi nghiệp, cũng làm các công việc khác như viết, lướt web, nấu ăn, đọc sách và tham gia các khóa học viết. Vậy làm sao cô ấy có thể hoàn thành tất cả những việc này trong một khoảng thời gian ngắn? Câu trả lời là thuê người làm thay mình trong hầu hết các nhiệm vụ.
Công việc lý tưởng cho những người thích làm việc vào ban đêm.
Angela Monta, một trợ lý ảo tại thành phố San Mateo, Philippines, làm việc thâu đêm 5 ngày mỗi tuần với mức lương 1.200 USD (khoảng 28 triệu đồng) một tháng. Và cô ấy rất hài lòng với công việc hiện tại của mình.
Chỉ hơn 1 năm trước, một cô gái trẻ 25 tuổi vẫn đang làm việc như một nhân viên trong hệ thống chính phủ. Mỗi ngày, việc đi làm của Monta đều là một trải nghiệm nặng nề khi phải di chuyển một quãng đường dài để đến văn phòng, đồng thời lo lắng rằng có thể sẽ mang Covid-19 về cho gia đình. Vì vậy, cô đã quyết định từ bỏ công việc đó và chuyển sang làm trợ lý điều hành cho một nhà đầu tư mạo hiểm tại California - một nơi cách xa quê hương của cô tới 15 giờ bay.
Monta là một phần của làn sóng trợ lý ảo làm việc từ xa tại Philippines. Khách hàng chính của họ thường là các doanh nhân khởi nghiệp, chủ yếu ở Mỹ. Trong khi những doanh nhân này bận rộn với công việc và cuộc họp, trợ lý ảo sẽ đảm nhận toàn bộ công việc văn phòng, từ gửi email đến lên kế hoạch. Với thời gian làm việc quanh đêm, mức lương mà họ nhận được vượt xa mức trung bình ở Philippines.
Làm việc tại nhà của cha mẹ, Monta dành cả đêm để đáp ứng nhu cầu đa dạng và đầy thách thức của khách hàng. Nhiệm vụ của cô bao gồm 'mọi thứ, đúng nghĩa đen', bao gồm việc theo dõi thói quen hàng ngày của con cái khách hàng. Công việc này đòi hỏi cô phải quan sát từng hành động, từ ăn uống, ngủ đến cả việc đi vệ sinh của trẻ.
Monta kiếm được gần ba lần so với mức lương trước đây khi làm việc cho chính phủ, và gần bốn lần mức lương trung bình ở Philippines là 300 USD mỗi tháng. 'Từ khi bắt đầu làm trợ lý ảo, cuộc sống của tôi trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. Đó thực sự là một bước nâng cấp đáng giá cho cuộc sống của bạn'.
Xu hướng nghề nghiệp mới
Sự bùng nổ của các doanh nghiệp nhỏ và cá nhân trong thời đại đại dịch đã kích thích sự phát triển của dịch vụ trợ lý ảo. Họ chi phí thấp hơn, được tuyển dụng nhanh chóng thông qua các công ty hoặc các nền tảng tuyển dụng tự do, đồng thời có thời gian làm việc linh hoạt hơn so với nhân viên truyền thống.
Theo công ty môi giới trợ lý There Is Talent có trụ sở tại Colombia, thị trường trợ lý ảo đã phát triển mạnh mẽ, tăng gấp đôi chỉ trong vòng 1 năm từ 2021 đến 2022. Ước tính cho thấy trên toàn cầu hiện có khoảng 40 triệu trợ lý ảo, đa số ở Philippines vì đây là nơi có lực lượng lao động chất lượng và thông thạo tiếng Anh.
Thuê trợ lý làm việc từ xa là một thỏa thuận hợp lý cho các nhà tuyển dụng, vì họ chỉ phải trả một phần nhỏ của lương tiêu chuẩn mà không cần lo lắng về các chi phí khác như lương hưu hoặc bảo hiểm. Theo nền tảng tuyển dụng Glassdoor, một trợ lý làm việc trực tiếp ở Mỹ có giá thuê gần 56.000 USD mỗi năm, tương đương khoảng 4.700 USD mỗi tháng. Mức lương của Monta hiện tại chỉ bằng khoảng 1/4 số này.
Theo Leonardo A.Lanzona Jr., nhà kinh tế lao động tại Đại học Ateneo de Manila, sự phát triển của ngành công nghiệp trợ lý ảo là cơ hội và thách thức đồng thời cho thị trường lao động Philippines.
Chia sẻ với Rest of World, ông nói: 'Những người lao động vốn gặp khó khăn với tình hình kinh tế giờ đây đã có nhiều cơ hội hơn. Tuy nhiên, công việc này không đảm bảo sự an toàn và lợi ích như các công việc truyền thống'. Mặc dù trở thành trợ lý là một lựa chọn lý tưởng cho hầu hết người lao động tại quốc gia này, nhưng tính tạm thời của nó cũng có thể đặt họ vào tình thế không ổn định và đối mặt với những rủi ro không lường trước.
Số liệu thống kê năm 2022 từ các nền tảng thanh toán Payoneer và GCash cho thấy có tới 1,3 triệu người Philippines đang làm công việc tự do trực tuyến. Ngay cả trước khi đại dịch bùng phát, quốc gia này vẫn là một trong những thị trường công việc kỹ thuật số phát triển nhanh nhất trên thế giới.
Raine Soriano, một trợ lý ảo 35 tuổi sống tại tỉnh Nueva Ecija, nói rằng có rất nhiều cơ hội trong ngành dịch vụ này. Anh tìm được công việc trợ lý đầu tiên thông qua một quảng cáo trên mạng xã hội và hiện đang làm việc cho một công ty bất động sản tại Canada với mức lương khoảng 2.000 USD mỗi tháng.
Soriano nhận thấy rằng số lượng người tìm kiếm công việc trực tuyến trên mạng xã hội tăng lên khoảng 20 lần so với trước đại dịch. Các nhóm như 'việc làm trợ lý ảo tại Philippines', 'tuyển dụng trợ lý ảo ở Philippines', hoặc 'trợ lý ảo làm việc tại nhà ở Philippines' thu hút hàng trăm nghìn thành viên.
Mặt tiêu cực của xu hướng thuê trợ lý ảo
Không phải tất cả trợ lý ảo ở Philippines đều có trải nghiệm tích cực trong công việc của họ. Nhiều câu chuyện về việc khách hàng thuê trợ lý rồi biến mất mà không thanh toán lương đã được lan truyền trong cộng đồng. Điều này đã khiến một số nền tảng tuyển dụng phải cung cấp chức năng ký quỹ, nghĩa là bên thuê phải thanh toán trước một khoản tiền thù lao cho nền tảng, số tiền này sẽ được giữ lại và chuyển trực tiếp đến người lao động khi công việc hoàn thành.
Đối tượng sử dụng dịch vụ trợ lý ảo chủ yếu là doanh nhân giàu có và nhân vật nổi tiếng
Có nhiều phương thức khác nhau để xác định mức lương, có thể trả theo giờ hoặc một khoản cố định cho toàn bộ nhiệm vụ. Mức lương cao hay thấp hoàn toàn phụ thuộc vào thỏa thuận giữa người lao động và người thuê.
Jerty Mateo (42 tuổi) đã làm trợ lý ảo trong 10 năm và đã gặp phải tình huống như vậy. Cụ thể, cô và khách hàng đã thỏa thuận mức lương là 7 USD (tương đương 164 nghìn đồng) mỗi giờ làm việc, nhưng đôi khi thanh toán nhận được lại không đủ. Mặc dù đã quyết tâm 'theo đuổi' số tiền thiếu trong ba tuần, nhưng Mateo chỉ nhận được con số không.
Theo Lanzona, nếu công việc trợ lý trở thành một phần quan trọng của thị trường lao động và kinh tế của Philippines, chính phủ cần thiết lập các luật và chính sách để bảo vệ người lao động.
