Có nên có bố thí đồ thô xấu? Từng trường hợp một, câu trả lời khác nhau.

(Mytour) Nếu bạn đang phân vân liệu có nên có bố thí đồ thô xấu không, hãy tự tìm câu trả lời cho mình sau khi đọc hai câu chuyện liên quan dưới đây để hiểu rõ từng tình huống cụ thể.

Đức Thế Tôn nói rằng dù là bố thí những thứ tưởng như thô xấu hay là mỹ diệu đều có nhận quả tương ứng. Ngài cũng cho biết rằng người bố thí những thứ đẹp đẽ nhưng thiếu tín ngưỡng, không cố tâm, không tự tay, không tự mình đến, không tư duy mà bố thí, không do tín mà bố thí, không có quán nghiệp và quả báo mà bố thí, thì thọ báo của họ cũng như vậy. Điều này có nghĩa là tâm của họ không mong muốn được nhà cửa đẹp, xe cộ sang trọng, quần áo nổi bật, đồ ăn ngon, và công đức tốt. Ngược lại, một người có tín ngưỡng khi bố thí, tự tay bố thí, tự mình đến bố thí, tư duy mà bố thí, do tín mà bố thí, có quán nghiệp và quả báo mà bố thí, thì thọ báo của họ cũng như vậy. Điều này đồng nghĩa với việc họ mong muốn có nhà cửa đẹp, xe cộ sang trọng, quần áo nổi bật, đồ ăn ngon, và công đức tốt, và sớm nhận được những điều ấy nhờ vào thọ báo mà họ đã dành cho người khác.

Do đó, nếu bạn không có đủ điều kiện và đang tự hỏi liệu có nên bố thí đồ thô xấu không, đừng ngần ngại, hãy bố thí theo khả năng của mình. Theo lời Phật dạy, dù bố thí đồ thô xấu nhưng biết cách cho đi vẫn mang lại quả phước tốt đẹp. Vậy nên, chỉ cần mỗi người học cách “có tín mà bố thí, tự tay bố thí, tự mình đến bố thí, tư duy mà bố thí, do tín mà bố thí, có quán nghiệp và quả báo mà bố thí” là đã bố thí đúng cách.

Việc bố thí đồ thô xấu không phải là vấn đề nếu người thực hiện là người có hoàn cảnh khó khăn. Ví dụ, một người ăn xin bố thí một miếng bánh mì của mình cho người khác là điều vô cùng đáng quý. Tuy nhiên, nếu một người có hoàn cảnh thuận lợi mà lại dè dặt, sợ cho đồ tốt và chỉ bố thí những đồ xấu, thì hành động đó xứng đáng bị lên án. Chuyện về vị Tôn chủ Pàyàsi sau đây là một bài học đáng để chúng ta suy ngẫm. Nhà vua Pàyàsi ban đầu không tin vào nhân quả và luân hồi, nhưng sau khi có cuộc hội thoại với Kumàra Kassapa, ông đã hồi tâm chuyển ý, xin quy y và tổ chức bố thí cho các vị Sa môn, Bà la môn, những người nghèo, vô gia cư và người ăn xin...

Món đồ bố thí bao gồm cháo, đồ ăn phế thải, và vải thô, tuy nhiên vì một lý do nào đó, thanh niên Uttàra bị bỏ qua, không được nhận gì cả. Anh ta nói rằng: 'Với cuộc bố thí này, ta có dịp gặp Vua Pàyàsi trong đời này, nhưng sẽ không gặp lại trong đời sau.' Nhiều người nghe câu nói này và lan truyền, cuối cùng vua Pàyàssi biết được và mời Uttàra đến để hỏi về lý do của câu nói đó.

Uttàra giải thích rằng những món như cháo, đồ ăn phế thải,... thậm chí Tôn chủ cũng không muốn chạm vào, vì sao lại để cho người khác dùng. Nghe xong lời của thanh niên này, vua đã thấy có lý và sai người phân phát các món ăn mà Ngài thường dùng, và những món vải mà Ngài thường mặc cho mọi người. Uttàra, theo lệnh của vua, đi phân phát từng món đồ cho mọi người.

Sau khi Tôn chủ Pàyàsi qua đời, Ngài nhập cõi chư Thiên vương, trong cung điện trống không của Serisaka. Trong khi đó, thanh niên Uttàra được nhập cõi thiện thú, cõi Thiên giới, nhập cõi với chư Thiên ở Tam thập tam thiên. Bài học rút ra từ câu chuyện này là vua Pàyàsi đã bố thí nhưng không chân thành, không đặt tâm vào đó, cho mọi người những món đồ không ngon nhưng vẫn được gọi là 'bố thí'. May mà vua nghe lời Uttàra, đã cho mọi người những đồ tốt nhất có thể, nhờ đó mà được nhập cõi Thiên, dù chỉ ở trong một cõi Trời thấp nhất, trong một cung điện trống không. Trong khi đó, Uttàra không chỉ dùng tiền của mình để cho đi mà còn dùng lời nói để thay đổi tâm ý của vua. Sau khi được quyền bố thí, Uttàra đã cho đi một cách trân trọng, bố thí tận tay, vì đã bố thí mà có suy tư, vì đã bố thí các đồ không phế thải. Sau khi hoàn thành sứ mạng trần thế, Uttàra được sinh lên Cõi Trời Đế Thích, là cõi vui nhất trong các cõi trời dục giới.

Từ hai câu chuyện trên, chúng ta thấy rằng việc cho đi không chỉ quan trọng về mặt vật chất mà còn quan trọng hơn về cách thức. Do đó, yếu tố quan trọng nhất của việc bố thí vẫn là phải 'chí tâm mà bố thí', tức là thực hiện với tâm hồn sâu sắc nhất. Đó là khi người cho đi làm điều đó với lòng thành thật, mong muốn giảm bớt khổ cực cho người khác trong hiện tại.

Vì vậy, khi bố thí, quan trọng không phải là phải cho đi những đồ tốt nhất, mới nhất, mà là cho đi những đồ có giá trị sử dụng đối với người nhận. Cách thức cho đi cũng cần phải học hỏi, vì ban đầu chúng ta có thể có sự tính toán trong việc cho đi và mong muốn làm điều tốt. Tuy nhiên, khi làm điều đó trở thành thói quen, chúng ta cho đi mà không còn suy nghĩ nhiều, và từ đó, phước báo của chúng ta càng lớn hơn.

Điều quan trọng là khi có thể thả lỏng, không bị bám vào bất cứ điều gì, và không làm điều đó với mong muốn nhận được phước lành. Tuy nhiên, điều đó không dễ dàng, chỉ dành cho những ai có lòng bố thí cao mật. Ở mức độ thông thường, bố thí với sự hiểu biết sâu rộng về lợi ích của hành động đó, và niềm tin rằng thực hành bố thí là có ích với mọi người.

Nếu có điều kiện, chúng ta nên không chỉ góp công sức mà còn tự mình làm, trao tặng những món quà nhỏ một cách chân thành. Dù không phải ai cũng có nhiều tiền bạc, nhưng họ vẫn cố gắng góp phần bằng công sức và thời gian, điều này cũng rất đáng quý trọng. Người cho của cải, kẻ tặng công sức, cùng nhau làm việc thiện là điều cần khuyến khích.

Trong mọi hành động và việc làm khi bố thí, điều quan trọng nhất là tấm lòng. Bố thí phải là hành động chân thành, quan tâm đến người khác, không bỏ rơi họ, sẵn sàng chia sẻ trong khả năng của mình.

Đời người có nhiều thứ để đầu tư, tích luỹ, và cẩn thận mới thành công mỹ mãn. Đầu tư vào phước đức với trí tuệ là điều cực kỳ quan trọng đối với mỗi người. Vì thế, trong cuộc sống, việc vun bồi công đức và phước đức từ những việc nhỏ nhặt là điều cần thiết để phước đức ngày càng gia tăng theo thời gian.