1. Những nguyên nhân gây nên bệnh gan nhiễm mỡ
Gan nhiễm mỡ là một loại bệnh lý hình thành do sự tích tụ chất béo quá mức trong mô gan, có thể gây viêm hoặc không. Lượng mỡ trong gan của người bệnh thường chiếm ít nhất 5 - 10%.
Bệnh gan nhiễm mỡ hình thành do sự tích tụ quá mức chất béo trong gan
Phần lớn các trường hợp mắc gan nhiễm mỡ đều liên quan đến việc tiêu thụ quá nhiều bia rượu hoặc các đồ uống có cồn trong một thời gian dài. Ngoài ra, những nhóm người sau đây cũng có nguy cơ cao bị gan nhiễm mỡ:
- Người béo phì hoặc thừa cân.
- Người có mức độ cholesterol cao trong máu.
- Bệnh nhân mắc viêm gan.
- Bệnh nhân mắc tiểu đường type 2.
- Người mắc bệnh đa nang buồng trứng.
- Người mắc chứng ngưng thở khi ngủ.
- Người suy giảm chức năng của tuyến giáp hoặc tuyến yên.
- Người cao tuổi.
2. Biểu hiện của bệnh lý
Ở giai đoạn đầu, bệnh thường không có các dấu hiệu rõ ràng và thường chỉ được phát hiện khi thăm khám sức khỏe hoặc thực hiện siêu âm gan. Các triệu chứng của bệnh thường xuất hiện khi bệnh phát triển đến các giai đoạn sau.
Biểu hiện của gan nhiễm mỡ ở các giai đoạn sau
- Cảm thấy đau hoặc không thoải mái ở vùng bên phải trên của bụng.
- Thấy mình không muốn ăn.
- Da và mắt có thể bị vàng, nước tiểu có thể có màu sậm hơn bình thường.
Khi bệnh phát triển thành xơ gan, có thể xuất hiện thêm một số dấu hiệu như:
- Bụng trở nên căng trướng hoặc có thể phù nề ở chân.
- Kích thước của gan tăng lên.
- Trường hợp xuất huyết từ đường tiêu hóa.
- Da có thể ngứa,...
3. Gan nhiễm mỡ có nguy hiểm không? Các biến chứng tiềm ẩn
Gan nhiễm mỡ là một bệnh lý mạn tính có thể phát triển đến mức nghiêm trọng mà không có nhiều triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, nếu được phát hiện ở giai đoạn đầu, bệnh có thể được điều trị hiệu quả. Nhưng nếu không được kiểm soát, bệnh có thể tiến triển sang các giai đoạn nặng hơn và gây tổn thương cho chức năng gan, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:
3.1. Viêm gan
Không phải tất cả các trường hợp của gan nhiễm mỡ đều phát triển thành viêm gan (sự tổn thương gan không do rượu gây ra) mà chỉ khoảng 30% số bệnh nhân mắc bệnh này. Tuy nhiên, viêm gan và tổn thương tế bào gan có thể tiến triển thành xơ gan và ung thư gan.
Người bị viêm gan thường có các triệu chứng như mệt mỏi, giảm cân, màu nước tiểu sậm hơn,... Tình trạng viêm gan kéo dài thường dễ gây ra xơ hóa gan và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Gan nhiễm mỡ có thể phát triển thành viêm gan
3.2. Xơ gan
Đây cũng là một biến chứng nguy hiểm của gan nhiễm mỡ, có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Những người mắc bệnh xơ gan thường có các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, nước tiểu màu vàng, đau bụng,...
3.3. Ung thư gan
Sau một thời gian, mỡ tích tụ trong gan ngày càng tăng có thể dẫn đến viêm gan hoặc xơ gan. Nếu không điều trị kịp thời và thêm vào đó là các yếu tố xấu tác động, có thể gây tổn thương cho tế bào gan. Theo thời gian, quá trình này có thể gây ra biến chứng nguy hiểm và phát triển thành ung thư gan.
3.4. Tác động xấu đến tim mạch
Gan nhiễm mỡ không phải do rượu có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch như: đau tim, suy tim, đột quỵ hoặc rối loạn nhịp tim,... Những bệnh lý liên quan đến tim mạch thường là nguyên nhân gây ra tử vong phổ biến đối với những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ không phải do rượu.
3.5. Rối loạn nhiều cơ quan khác
Không chỉ gây ra biến chứng ở gan, bệnh nhân mắc bệnh gan nhiễm mỡ còn có thể mắc phải nhiều bệnh lý khác như: ung thư ruột già - trực tràng, loãng xương, cũng như tích tụ glycogen,... Những biến chứng này khi kết hợp với gan nhiễm mỡ có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và thậm chí là tính mạng của bệnh nhân.
Gan nhiễm mỡ có thể gây ra ảnh hưởng đến nhiều cơ quan
4. Các phương pháp điều trị cho bệnh gan nhiễm mỡ
Thực tế, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho gan nhiễm mỡ. Cách tiếp cận điều trị sẽ phụ thuộc vào tình trạng cụ thể và nguyên nhân gây bệnh. Bên cạnh các biện pháp y tế, việc điều chỉnh lối sống và giảm cân một cách khoa học cũng rất quan trọng.
Tuy nhiên, dưới đây là một số phương pháp điều trị đang được áp dụng:
4.1. Điều chỉnh đường huyết
Bệnh đái tháo đường là một trong những nguyên nhân gây ra gan nhiễm mỡ. Do đó, trong quá trình điều trị, quan trọng phải tuân thủ chỉ định của bác sĩ, tập thể dục đều đặn và duy trì chế độ dinh dưỡng cân đối,... để kiểm soát đường huyết.
4.2. Điều chỉnh chế độ ăn uống
Thực tế, chế độ ăn hàng ngày có ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng sức khỏe. Điều chỉnh chế độ ăn uống sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt. Dưới đây là một số nhóm thực phẩm nên được ưu tiên cho người mắc bệnh gan nhiễm mỡ:
- Rau xanh và trái cây: giàu vitamin, chất xơ,... tốt cho hệ tiêu hóa và giảm sự tích tụ mỡ trong gan.
- Ưu tiên các loại thịt trắng giàu protein như thịt gia cầm, cá, hải sản,... giúp duy trì cân nặng hợp lý. Bạn cũng có thể bổ sung lòng trắng trứng, các loại đậu,... Đây cũng là nguồn cung cấp protein tốt.
- Sữa ít béo và các sản phẩm từ sữa ít béo.
- Bổ sung một số loại trà giúp làm sạch và giải độc gan như trà lá sen, artiso,...
Các thực phẩm cần hạn chế:
- Tránh thực phẩm giàu chất béo động vật, mỡ hay cholesterol như nội tạng động vật, lòng đỏ trứng,...
- Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ như thịt bò, trâu,...
- Tránh sử dụng chất kích thích, rượu bia,...
- Không ăn thực phẩm nhiều gia vị,...
4.3. Luyện tập theo phương pháp khoa học
Cân nặng ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là với bệnh nhân gan nhiễm mỡ. Người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn và tăng cường vận động để giảm cân một cách khoa học. Bắt đầu với những bài tập nhẹ nhàng và dần tăng cường độ theo hướng dẫn của chuyên gia. Việc kiểm soát cân nặng sẽ giúp cải thiện tình trạng bệnh hiệu quả.
4.3. Kiểm soát rối loạn mỡ máu
Đây là một trong những biện pháp được các bác sĩ khuyến nghị trong quá trình điều trị gan nhiễm mỡ. Gan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa lipid. Nếu nồng độ lipid quá cao, sẽ dẫn đến tăng nồng độ cholesterol và triglycerid trong máu. Điều này có thể dẫn đến gan nhiễm mỡ.
Phương án điều trị sẽ được chỉ định tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý cụ thể
4.4.Sử dụng vitamin E
Vitamin E cũng là một trong những yếu tố có thể cải thiện tình trạng gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, không nên sử dụng vitamin E cho bệnh nhân mắc đái tháo đường, nam giới từng mắc hoặc có tiền sử ung thư tuyến tiền liệt. Việc sử dụng vitamin E cần được hướng dẫn bởi bác sĩ điều trị.