“Bạn không thể giả lập niềm đam mê của mình”
. Đam mê trong cuộc sống có ý nghĩa gì? Chúng ta cần phải có một (hoặc vài) đam mê để sống hay không? Liệu sống với đam mê có khiến ta trở thành người thành công hay sống không có đam mê sẽ dẫn đến thất bại?Cá nhân tôi nghĩ đây là một vấn đề mà bất cứ thời đại nào cũng tồn tại và gây ra nhiều băn khoăn. Từng thế hệ trẻ băn khoăn khi học hành, sau này khi bước vào đời với những câu hỏi xoay quanh vấn đề đam mê. Nhiều người sẽ cảm thấy hoang mang khi nhận ra mình không có đam mê nào trong cuộc sống. Nhưng trước khi xác định đam mê của mình là gì, hãy cùng tôi đi tìm hiểu định nghĩa của đam mê nhé!
Một số định nghĩa về đam mê
Theo tâm lý học, đam mê là một sức mạnh mạnh mẽ đưa ra hành động tự chọn hoạt động mà cá nhân yêu thích (hoặc mê mải) và nhận thức được giá trị của nó đối với cuộc sống của họ, do đó họ sẽ dành nhiều thời gian và năng lượng cho nó.
Theo nghiên cứu tâm lý học, đam mê có hai loại: đam mê hài hòa và đam mê ám ảnh. Đam mê hài hòa là động lực khiến mọi người tham gia vào hoạt động họ yêu thích, trong khi đam mê ám ảnh tạo ra áp lực bên trong buộc họ tham gia vào hoạt động yêu thích. Đam mê hài hòa có ảnh hưởng tích cực đến tâm trạng và có lợi cho sức khỏe cả về thể chất lẫn tinh thần cũng như mối quan hệ xã hội.
Theo từ điển Oxford, đam mê có 3 định nghĩa khác nhau: (1) Là một cảm xúc mạnh mẽ về việc yêu, ghét, tức giận, hăng hái; (2) Là một cảm xúc mạnh mẽ về việc yêu thích bất cứ điều gì; (3) Là một cảm xúc mãnh liệt trong tình yêu.
Vậy, đam mê là niềm yêu thích bất kỳ điều gì trong cuộc sống của chúng ta và chúng ta cảm thấy đáng để dành thời gian, tiền bạc và công sức cho nó. Bạn đã nhận ra đam mê của mình chưa? Nếu có, bạn thật may mắn! Nếu chưa, bạn cũng không nên lo lắng! Hãy cùng nhau tìm hiểu sự khác biệt giữa một cuộc sống có đam mê và một cuộc sống không có hoặc chưa biết đam mê là gì!
So sánh giữa cuộc sống có đam mê và cuộc sống không có/biết đến đam mê
Tôi sẽ lấy ví dụ của bản thân để minh họa rõ ràng và cụ thể nhất. Trải nghiệm cá nhân của tôi chỉ mang tính chủ quan và dùng để tham khảo cho bạn đọc! Tôi chỉ sẽ nêu những khác biệt giữa 'hai cuộc sống' mà tôi từng trải qua!
Hiện tại, đam mê của tôi là viết lách.
Nếu nói đam mê là sở thích mà đã đầu tư thời gian và năng lượng vào, thì hiện tại, đam mê của tôi chính là viết lách. Sau khi tốt nghiệp đại học, dịch bệnh khiến tôi 'mắc kẹt' ở nhà và không thể tìm việc trong ngành học của mình, vì thế, tôi bắt đầu 'lên lại kế hoạch' cho cuộc đời. Tôi có năng khiếu và sở thích viết văn từ nhỏ và đã từng nhận tiền nhờ viết bài trong thời trung học. Tôi cũng làm việc làm thêm làm copywriter khi còn là sinh viên đại học. Từ những kinh nghiệm đó, tôi tạo CV và nộp đơn vào các công ty viết lách và nhận được cơ hội cộng tác viết lách bán thời gian đầu tiên.
Những công việc này giúp tôi 'hiện thực hóa' đam mê. Tôi học hỏi và cải thiện kỹ năng viết lách để vừa thỏa mãn đam mê vừa kiếm tiền. Tôi đầu tư thời gian và công sức vào đam mê viết lách và dần nhận được những thành công đầu tiên. Cuộc sống hiện tại của tôi, con đường tôi đang đi, đều rất rộng mở và tôi rất lạc quan khi tìm thấy đam mê của mình!
Nếu khẳng định rằng, không có niềm đam mê nào có thể vừa giúp bạn kiếm tiền vừa là nhu cầu xã hội cần thì thật không chính xác. Tôi biết rằng trong vô vàn sở thích - trùng lặp nhau của muôn ngàn người trẻ, việc xác định được sở thích nào bản thân ta muốn theo đuổi lâu dài và có khả năng giúp ta kiếm sống được là rất khó nhưng không phải là không thể! Vì thế, các bạn hãy cứ bình tĩnh khi hiện tại cuộc sống của các bạn diễn ra với không một niềm đam mê nào nhé! Điều này là hoàn toàn bình thường, các bạn ạ!
Tôi cũng đã từng là người sống với sự không rõ ràng về niềm đam mê của chính mình…
Tôi của quá khứ đã sống với không một niềm đam mê nào.
Tôi là người thích rất nhiều thứ. Tôi thích từ những điều lớn lao (vượt xa hoàn cảnh) đến những điều bình thường (nhỏ như hạt tiêu) trong cuộc sống. Tôi thích nấu ăn, làm bánh, mong muốn có thể làm giáo viên dạy yoga, muốn làm nhiếp ảnh gia chuyên chụp phong cảnh thiên nhiên, cũng thích trở thành travel blogger nổi tiếng hay làm một đầu bếp trong nhà hàng đặc biệt (có sao Michellin) của riêng tôi.
Có thể khẳng định rằng, từ nhỏ đến trước khi tôi tìm thấy niềm đam mê của mình, tôi đã thích rất nhiều thứ và tôi “chết chìm” trong biển yêu thích đó của tôi. Cộng thêm khoảng thời gian học đại học với những khó khăn đầu đời, bài học hay việc nghiên cứu luận văn tốt nghiệp đã làm tôi không thể nào nhìn nhận được đâu là niềm đam mê của mình. Tôi thậm chí đã bỏ cuộc trong công cuộc tìm kiếm “niềm đam mê đích thực”.
Tuy nhiên, lòng bất an vẫn tiềm ẩn trong tâm trí tôi mỗi khi nhìn thấy bạn bè sống với đam mê, phấn đấu và hướng đến niềm đam mê của họ. Một người bạn của tôi rất say mê nghiên cứu và đã lập kế hoạch du học ở nước ngoài, chọn đề tài nghiên cứu, và dự định làm gì sau khi tốt nghiệp. Người bạn khác lại đam mê về môi trường và bảo vệ môi trường, đặt kế hoạch thực hiện các dự án cộng đồng trước khi đi Nhật học về xử lí nước thải. Khi họ trò chuyện về kế hoạch và niềm đam mê của họ, tôi chỉ cười trừ “Tao hả, chắc qua Ý hay Pháp lấy chồng” - một lời nói đùa nhưng chứa đựng nhiều suy tư của tôi. Tôi, không biết mình thích gì, muốn gì, đam mê gì!
Vào thời điểm bộ phim hoạt hình Cuộc Sống Nhiệm Màu (Soul) gây sốt, tôi đã đến rạp xem một mình. Mặc dù là phim hoạt hình dành cho trẻ em nhưng tôi tin rằng, người lớn cũng rút ra nhiều bài học bổ ích từ đó. Joe đam mê Jazz nhưng cuộc sống không như mơ, trước khi biến niềm đam mê thành hiện thực, anh phải đối mặt với nhiều khó khăn. Tôi đồng cảm với nhân vật 22, người đã trải qua nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm đam mê. Từ đó, tôi nhận ra rằng, ta không cần phải có một niềm đam mê cố định, chỉ cần tận hưởng từng khoảnh khắc hiện tại, làm những điều mình thích và hưởng thụ cuộc sống một cách trọn vẹn.
Vì vậy, tôi đã ôn hòa với bản thân hơn. Thay vì nói rằng tôi từ bỏ việc tìm kiếm đam mê, tôi nói rằng, tôi ngừng tìm kiếm. Tôi quyết định để mình được sống hạnh phúc ở hiện tại mà không ép buộc bản thân phải có một niềm đam mê cụ thể. Đó là quyết định đúng đắn giúp tôi tránh khỏi sự áp đặt về việc phải có một đam mê nhất định.
Vậy, có nên lo lắng vì không có bất kì niềm đam mê nào trong cuộc sống không?
Không cần phải lo lắng!
Dù là một ví dụ, tình trạng không có đam mê trong cuộc sống không chỉ khiến chúng ta căng thẳng hơn mà còn tự tạo ra áp lực, ép buộc bản thân phải có một niềm đam mê để cảm thấy an lòng khi so sánh với người khác.
Thay vì lo lắng và áp đặt bản thân, hãy xem qua cách tôi đã vượt qua tình trạng thiếu đam mê dưới đây nhé!
Dừng lo lắng, dừng áp đặt và tập sống chậm lại.
Dành thời gian để hiểu rõ nhu cầu và mong muốn của bản thân.
Quan sát và ghi nhận cảm xúc khi làm những điều khác nhau.
Mở rộng tầm nhìn và tham gia vào mọi cơ hội hứng thú.
Đánh giá và quyết định sau mỗi trải nghiệm.
Nếu bạn tìm thấy đam mê sau những trải nghiệm, đó thật là điều đáng mừng. Nhưng nếu vẫn chưa biết mình thích gì sau nhiều cố gắng, hãy chấp nhận điều đó một cách bình thản!
Một cuộc sống không có đam mê không có nghĩa là không có mục tiêu sống! Chỉ cần bạn cảm thấy hạnh phúc mỗi ngày và xây dựng mối quan hệ tốt với người thân và xã hội, đó đã là một cuộc sống trọn vẹn.
Hãy để bản thân trải nghiệm và thời gian làm dịu đi cảm xúc, giữ cho tâm trạng luôn tích cực nhé! Không có đam mê, vẫn ổn! Quan trọng nhất là hiểu rõ mục đích sống của chúng ta!
Chúc mọi người sống hạnh phúc, bình an, và luôn tìm được ý nghĩa trong cuộc sống!