Buzz
1. Tổng quan về virus HPV và cách lây nhiễm
1.1. HPV là gì?
HPV là một loại virus đa dạng, là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Có hơn 100 chủng virus HPV, đa số không gây ra triệu chứng, không gây hại và có thể tự phục hồi.
Virus HPV đa dạng về các loại
Trong số đó có hơn 40 loại virus HPV gây ra các bệnh liên quan đến bộ phận sinh dục. Trong số này, có 15 loại có nguy cơ gây ung thư cao, đặc biệt là ung thư cổ tử cung và các bệnh lý liên quan khác. Các loại ít nguy hiểm hơn thường gây ra các vấn đề như mụn cóc ở khu vực sinh dục, bàn chân,...
Hai loại HPV có nguy cơ gây ra ung thư cổ tử cung cao nhất là loại 16 và 18. Chúng chiếm tỷ lệ cao khoảng 70% trong số các ca ung thư cổ tử cung. Một người sau khi nhiễm HPV có thể mất vài năm đến 10 năm để phát triển thành ung thư.
1.2. Cách lây nhiễm của virus HPV
Virus HPV chủ yếu lây lan qua quan hệ tình dục không an toàn. Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus thường không gây ra triệu chứng ngay lập tức. Có những trường hợp sau nhiều năm kể từ khi tiếp xúc với người mang virus mới xuất hiện các triệu chứng. Do đó, không thể xác định được thời điểm nhiễm HPV.
Một số ít trường hợp bị lây nhiễm HPV từ mẹ sang con hoặc thông qua tiếp xúc với niêm mạc bị tổn thương, da hoặc vật dụng có tiếp xúc với dịch tiết cơ thể như quần lót,...
2. Người chưa từng quan hệ tình dục có thể bị nhiễm HPV không?
Với cách lây nhiễm được mô tả trên, nhiều người tỏ ra băn khoăn liệu người chưa từng quan hệ có thể bị nhiễm HPV không. Theo các nhà nghiên cứu Mỹ tại Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ, kết quả cho thấy: ngay cả trong trường hợp chưa tiếp xúc tình dục cũng có thể mắc phải HPV.
Phân tích của nhà nghiên cứu Mỹ - Lea Widdice và đồng nghiệp, tiến hành với 259 cô gái trong độ tuổi từ 13 - 21 khi thăm phòng khám tại Cincinnati từ năm 2008 đến 2010, đều đã được tiêm phòng HPV. Những người tham gia được chia thành hai nhóm: đã từng có quan hệ tình dục và chưa từng có quan hệ tình dục.
Con đường chính mà virus HPV lan truyền là thông qua quan hệ tình dục
Trong số những người được phân tích, có 190 người đã từng tham gia quan hệ tình dục, trong đó có những người có nhiều đối tác. Trong số 133 người này, đã phát hiện HPV.
Trong nhóm 259 người được phân tích, có 69 người chưa từng có quan hệ tình dục. Trong số này, có 8 người dương tính với HPV, trong đó có 2 người mang chủng HPV16 - loại virus có nguy cơ cao gây ung thư cổ tử cung.
Nhà nghiên cứu Eduardo Franco, người Mỹ tham gia vào nhóm nghiên cứu này, cho biết những người dương tính với HPV nhưng chưa từng tham gia quan hệ tình dục trong nhóm này có thể là do đã có một số loại tiếp xúc tình dục.
Tuy nhiên, trong nghiên cứu này, các trường hợp nhiễm trùng HPV chưa xác định rõ vị trí, có thể là ở cổ tử cung hoặc âm đạo. Mặc dù virus HPV ở cổ tử cung có nguy cơ gây ung thư cao hơn, nhưng ít phổ biến hơn ở những người chưa quan hệ tình dục.
Theo Eduardo Franco, vắc xin hiện nay có thể ngăn ngừa cả hai loại virus HPV ở cổ tử cung và âm đạo, nhưng hiệu quả chỉ đạt được khi tiêm phòng trước khi bị nhiễm. Do đó, việc tiêm phòng ở độ tuổi 11 - 12 sẽ giúp bảo vệ phụ nữ trước virus HPV, cũng như bảo vệ những người trẻ bị nhiễm HPV ở âm đạo trước những biến chứng từ virus HPV ở cổ tử cung nếu được tiêm phòng sau đó.
Về vấn đề chưa quan hệ có bị nhiễm HPV không, câu trả lời là vẫn có thể. Giải pháp tốt nhất để phòng ngừa virus này là tiêm phòng ở độ tuổi lý tưởng: 11 - 12 tuổi.
3. Phát hiện nhiễm virus HPV như thế nào?
Xét nghiệm HPV rất quan trọng để phát hiện virus HPV sớm trong cơ thể. Xét nghiệm này chỉ dùng để xác định tình trạng nhiễm HPV ở phụ nữ có tổn thương cổ tử cung. Thường đi kèm với các xét nghiệm khác để đánh giá nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung.
Để xác định chắc chắn về việc có bị nhiễm HPV khi chưa quan hệ, nên thực hiện xét nghiệm HPV.
Hiện nay, FDA - Hoa Kỳ chấp nhận hai phương pháp lấy mẫu HPV để xác định kết quả cho mọi loại virus có nguy cơ cao, bao gồm:
- Test HPV cobas: cho kết quả xác định các loại virus HPV như 16, 18 và 12 loại HPV khác áp dụng cho việc sàng lọc.
- Lấy mẫu HPV từ cổ bằng chổi hoặc thìa sau đó đặt vào dung dịch bảo quản. Cùng một mẫu có thể sử dụng để xét nghiệm tế bào và xét nghiệm HPV bằng dung dịch cố định tế bào.
- Bệnh nhân có thể tự lấy mẫu xét nghiệm HPV bằng que tăm bông từ âm đạo hoặc dịch rửa từ cổ tử cung và âm đạo, hoặc từ bàn chải tế bào.
Xét nghiệm HPV định kỳ là biện pháp duy nhất giúp phụ nữ biết liệu họ có bị nhiễm HPV hay không. Đây cũng là cách tầm soát, phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ để điều trị kịp thời, từ đó tăng cơ hội chữa khỏi bệnh.
Tiêm vắc xin ngừa HPV là biện pháp bảo vệ phụ nữ trước virus này và cũng là cách cải thiện miễn dịch cộng đồng, giảm tỷ lệ virus HPV lưu hành trong cộng đồng.
