1. Tầm quan trọng của việc tiêm vắc xin cho người lớn là gì?
Theo thống kê của tổ chức Parents, hàng năm có khoảng 600.000 người lớn trên thế giới tử vong vì những bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc xin. Ước tính, mỗi năm vắc xin giúp ngăn ngừa 2 - 3 triệu trường hợp tử vong trên toàn thế giới. Tuy nhiên, ở Việt Nam, kiến thức về tiêm vắc xin cho người lớn vẫn còn hạn chế.
Có ba loại vắc xin là vắc xin bất hoạt, vắc xin sống giảm động lực và vắc xin tái tổ hợp. Vắc xin bất hoạt chứa vi sinh vật đã bị hủy hoại bằng hóa chất hoặc nhiệt, người được tiêm cần phải tiêm lại sau một thời gian nhất định. Vắc xin sống giảm động lực chứa vi sinh vật đã bị làm giảm hoạt động và độc hại, có thể giúp cơ thể tạo miễn dịch kéo dài.
Việc tiêm vắc xin đóng vai trò quan trọng trong việc phòng tránh bệnh và bảo vệ sức khỏe cho cả bản thân và cộng đồng. Những người đã được tiêm phòng sẽ giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm, đồng thời giúp hạn chế sự lan truyền của bệnh trong cộng đồng.
Tiêm vắc xin - Biện pháp phòng ngừa bệnh hiệu quả
Tiến sĩ Anita Chandra - Puri từ Viện Hàn lâm Nhi khoa Mỹ nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc tiêm phòng vắc xin ở người lớn. Ông cho biết: “Khi người lớn được tiêm phòng, điều này giúp hạn chế sự lây lan bệnh đến các đối tượng dễ bị ảnh hưởng như trẻ em sơ sinh và trẻ nhỏ, người cao tuổi, những người đang tiếp tục điều trị hóa trị, và những người không thể tiêm vắc xin phòng ngừa”.
Việc tiêm phòng vắc xin cho người lớn có vai trò quan trọng, góp phần tăng cường sức khỏe cho cá nhân và cộng đồng.
2. Danh sách các loại vắc xin cần tiêm cho người lớn
Theo hướng dẫn của Ủy ban tư vấn về thực hành tiêm chủng Mỹ và Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, có những loại vắc xin cần được tiêm cho người từ 19 tuổi trở lên, bao gồm:
Tiêm vắc xin ngừa cúm
Mỗi năm, khoảng 40.000 người tử vong do bệnh cúm, đặc biệt là trẻ em. Vắc xin ngừa cúm thường được tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi, và cần tiêm lại mỗi năm một lần.
Vắc xin ngừa cúm bao gồm 3 - 4 chủng virus cúm có nguy cơ lây lan cao nhất trong mùa cúm, do đó việc tiêm vắc xin cần thực hiện trước mùa cúm khoảng 1 tháng.
Những nhóm đối tượng có nguy cơ cao cần đặc biệt chú ý tiêm phòng cúm bao gồm: những người mắc bệnh tim phổi mãn tính, người trưởng thành từ 50 tuổi trở lên, những người nhiễm HIV hoặc đã ghép tạng, những người mắc bệnh tiểu đường hoặc bệnh thận mãn tính, phụ nữ mang thai, và những người có nguy cơ mắc bệnh cao khác,...
Uốn ván - Bạch hầu - Ho gà
Vắc xin 3 trong 1 giúp bảo vệ bạn khỏi 3 bệnh uốn ván, bạch hầu, ho gà cùng một lúc và cần được tiêm lại mỗi 10 năm. Đặc biệt, đối với phụ nữ đang mang thai, việc tiêm phòng uốn ván khi sinh là rất quan trọng.
Lưu ý về việc tiêm phòng vắc xin cho phụ nữ mang thai
Cần tiêm vắc xin 3 trong 1 này khi đủ từ 19 đến 64 tuổi, hoặc tiêm lại sau khi tiêm vắc xin ngừa uốn ván trước đó 10 năm. Nếu có vết thương dễ nhiễm trùng và đã tiêm vắc xin cách đây trên 5 năm, nên tiêm phòng lại.
Thủy đậu
Cả người lớn và trẻ em đều có thể mắc bệnh thủy đậu và phải đối mặt với các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng não, viêm phổi, viêm da,...
Đặc biệt đối với phụ nữ mang thai, bệnh thủy đậu có thể gây ra viêm phổi, gây nguy hiểm cho thai nhi và sức khỏe của bản thân mẹ. Vì vậy, cả người lớn, những người có nguy cơ cao mắc bệnh và phụ nữ mang thai đều cần tiêm phòng vắc xin ngừa thủy đậu.
Vắc xin phòng ngừa HPV
HPV là loại Virus lây truyền qua quan hệ tình dục, gây ra ung thư cổ tử cung. Cần tiêm vắc xin HPV cho người từ 19 - 26 tuổi, tiêm 3 liều đúng thời điểm: Liều đầu tiên tiêm vào thời điểm chỉ định, liều thứ hai cách liều đầu 1 tháng, liều thứ ba cách liều đầu 6 tháng.
Vắc xin phòng bệnh dại
Virus gây bệnh dại có thể lây truyền từ nước bọt của động vật mắc bệnh sang người, thông qua vết cắn hoặc trầy xước trên cơ thể. Hầu hết các trường hợp mắc bệnh dại ở người đều do bị chó cắn.
Tiêm vắc xin phòng dại dành cho những người bị cắn hoặc cào bởi chó, mèo.
Hầu hết các trường hợp mắc bệnh dại đều là do bị cắn của chó
Vắc xin phòng viêm màng não mủ do vi khuẩn mô cầu não
Viêm màng não mủ do vi khuẩn mô cầu não gây ra, có thể gây viêm não hoặc viêm màng não. Bệnh có nhiều triệu chứng tương tự như cảm cúm thông thường, nên nhiều người không nhận biết kịp thời. Chỉ khi não bị tổn thương mới nhận ra, và nguy cơ tử vong rất cao.
Tiêm vắc xin phòng viêm màng não mủ do vi khuẩn mô cầu não một liều cơ bản, sau đó tiêm nhắc lại mỗi 3 năm.
Tiêm vắc xin phòng Sởi - Quai bị - Rubella
Vắc xin 3 trong 1: Sởi - quai bị - rubella là loại vắc xin sống, giảm độc lực, được chế tạo từ ba chủng virus sởi Edmonston, quai bị Jeryl Lynn và rubella Wistar RA 27/3, tiêm 1 liều duy nhất.
Vắc xin phòng viêm gan siêu vi A, B
Viêm gan Siêu vi B do virus HBV, là bệnh truyền nhiễm có tốc độ lây lan nhanh, có thể gây viêm gan cấp, mạn tính, xơ gan, ung thư gan,… Tiêm phòng vắc xin viêm gan siêu vi A, B cho người lớn khi cơ thể không có kháng thể hoặc lượng kháng thể giảm không đủ bảo vệ cơ thể.
Trong đó, vắc xin phòng viêm gan B tiêm 3 liều, lỗi thứ 2 cách liều thứ 1 một tháng, liều thứ 3 sau liều thứ hai 5 tháng. Còn vắc xin phòng viêm gan A tiêm 2 liều cách nhau 6 tháng.
Tiêm vắc xin phòng viêm gan B ở người trưởng thành
Dưới đây là danh sách một số loại vắc xin nên tiêm ở người lớn để ngăn ngừa bệnh. Bạn cũng có thể tham khảo và tiêm một số loại vắc xin khác để phòng tránh, đặc biệt khi làm việc hoặc sống trong môi trường dễ lây nhiễm. Việc tiêm vắc xin cho người lớn là điều quan trọng để bảo vệ sức khỏe của bạn cũng như cộng đồng.