Buzz
Sự vắng mặt của chữ Thị trong danh sách lớp của con đã làm dấy lên câu hỏi liệu công thức 'nam Văn nữ Thị' có còn phù hợp?
Công thức 'Nam Văn nữ Thị' là truyền thống đặt tên ở Việt Nam, với nam thường có chữ 'Văn' lót và nữ là 'Thị'. Trước đây, chỉ cần nghe tên là biết ngay giới tính, như Nguyễn Văn Bình là nam và Trần Thị Mỹ là nữ.
Tuy nhiên, công thức này đã không còn phổ biến từ nửa sau thế kỷ 20. Nhiều người đã từ bỏ chữ 'Văn' và 'Thị' khi đặt tên cho con. Trong thế hệ 7x, hiện tượng này chưa rõ rệt, nhưng đến thế hệ 8x đã khá phổ biến, và với 9x, tên chứa chữ này trở nên hiếm.
Nhiều người đang đặt câu hỏi liệu công thức 'nam Văn nữ Thị' có đang dần biến mất. Điều này được nhắc đến sau một bài đăng trên Facebook gần đây: 'Có lẽ thế hệ 9x là thế hệ cuối cùng có chữ 'Thị' trong tên. Hôm nay nhìn danh sách lớp của con, không có một chữ 'Thị' nào' .
Hiện tượng này ngay lập tức thu hút sự chú ý và gây tranh luận sôi nổi. Các bậc phụ huynh còn chia sẻ danh sách tiêm chủng của trẻ em thế hệ Alpha (sinh từ 2010 đến 2024), cho thấy không một trẻ nào có chữ 'Văn' hay 'Thị' trong tên.
Công thức đặt tên 'nam Văn - nữ Thị' dường như đang dần biến mất. (Ảnh chụp màn hình)
Thay vì sử dụng hai chữ 'Văn' hoặc 'Thị' truyền thống, nhiều gia đình hiện đại chọn những tên đệm ấn tượng và độc đáo hơn. Các tên lót của trẻ thường chứa ý nghĩa tốt đẹp, hoặc kết hợp họ của mẹ (thậm chí là họ của bà nội hoặc bà ngoại) để tạo thành họ kép. Một số gia đình cũng dùng tên của bố mẹ làm tên đệm cho con.
Sự thay đổi trong cách đặt tên đang gây ra nhiều cuộc thảo luận. Nhiều người cho rằng chữ đệm 'Văn - Thị' đã lỗi thời, không còn phù hợp với xu thế hiện đại: 'Thời hiện đại, không cần phân biệt giới tính qua tên đệm Văn - Thị nữa, chỉ cần tên phù hợp là được'; 'Tên mình có đệm 'Thị' nghe quê, nên tôi bỏ chữ đó cho hai con gái, tên cũng ngắn gọn hơn'; 'Mình đã ước từ lâu được bỏ chữ 'Thị' trong tên, nhưng bố mẹ không đồng ý, giờ có con thì mình quyết định đặt tên khác'...
Một số người từ bỏ 'Văn - Thị' vì muốn tên con mang tính cá nhân hóa cao, không bị bó buộc theo công thức: 'Mỗi người là một cá thể độc nhất, tên cần phải phản ánh sự khác biệt, không nên theo công thức cố định'.
Dù nhiều người cho rằng công thức 'nam Văn nữ Thị' đã lỗi thời, vẫn có một số phụ huynh tiếp tục đặt tên theo truyền thống này, coi đây là nét đẹp văn hóa Việt: 'Con gái mình sinh năm 2021, vẫn dùng chữ 'Thị' để tên mềm mại, dịu dàng'; 'Mình vẫn đặt đệm 'Thị' cho con gái để giữ gìn bản sắc dân tộc'; 'Nếu không có 'Văn - Thị', nhiều tên sẽ khó phân biệt trai gái'...
Nhiều cư dân mạng cho rằng công thức 'Văn - Thị' vẫn phổ biến ở các vùng nông thôn, trong khi ở thành phố thì không còn ưa chuộng: 'Lớp của con mình vẫn có nhiều bạn với tên đệm 'Văn - Thị''; 'Hai bé nhà mình sinh năm 2020 đều có tên đệm 'Văn - Thị', cả gia đình thấy ý nghĩa lắm'...
PGS.TS Trịnh Hòa Bình, chuyên gia xã hội học, giải thích rằng công thức 'nam Văn nữ Thị' ngày càng ít phổ biến vì không gian đặt tên trở nên hạn chế, khiến hai chữ này bị 'chèn ép'. Người ta cảm thấy tên đệm mặc định như vậy chiếm dụng không gian thể hiện, trong khi cha mẹ muốn truyền tải nhiều ý nghĩa hơn qua tên của con.
'Tên gọi phản ánh ước mơ, nguyện vọng và những điều chưa thực hiện được trong đời, vì thế hiện nay, cách đặt tên nên phóng khoáng và cởi mở hơn, không nhất thiết phải theo công thức 'nam Văn - nữ Thị'' - ông Trịnh Hòa Bình chia sẻ.
Về câu hỏi của nhiều cư dân mạng về việc liệu công thức 'nam Văn nữ Thị' có đang dần biến mất, ông cho biết rằng mặc dù công thức này ít phổ biến hơn, nhưng nó vẫn tồn tại và có nhiều người tiếp tục sử dụng.
Theo Bộ luật Dân sự năm 2015 (Luật số 91/2015/QH13, ngày 24/11/2015), quy định về việc đặt tên như sau: Tên của công dân Việt Nam phải sử dụng tiếng Việt hoặc các ngôn ngữ dân tộc khác của Việt Nam; không được dùng số hoặc ký tự không phải là chữ. Việc xác định họ, dân tộc và đặt tên cho trẻ em phải tuân thủ pháp luật, bảo tồn bản sắc dân tộc, tập quán và truyền thống văn hóa tốt đẹp của Việt Nam; không được đặt tên quá dài hoặc khó sử dụng.
