Chúng ta thường nghe đến khái niệm cổ phiếu phòng thủ và thường được khuyên nên đầu tư vào nhóm cổ phiếu này để tránh các biến động và rủi ro lớn, đặc biệt là trong giai đoạn downtrend như hiện nay. Nhóm cổ phiếu phòng thủ này không chỉ mang lại lợi nhuận ổn định theo thời gian mà còn được chia cổ tức đều đặn, giúp bảo toàn giá trị tài sản cho nhà đầu tư. Vậy cổ phiếu phòng thủ là gì mà lại có những ưu điểm vượt trội như thế? Và phải chăng chúng không có nhược điểm? Cách nhận biết cổ phiếu phòng thủ là gì? Hãy cùng tìm hiểu nhé.
Cổ phiếu phòng thủ là gì?
Cổ phiếu phòng thủ (Defensive Stock) là cổ phiếu của những doanh nghiệp có sản phẩm, dịch vụ thiết yếu khó bị cắt giảm ngay cả khi thị trường có biến động. Nhóm cổ phiếu này mang lại cổ tức và thu nhập ổn định bất chấp tình hình thị trường chứng khoán có biến động như thế nào. Dù tình trạng kinh tế, xã hội có diễn biến tốt hay xấu như thế nào thì nhu cầu sử dụng của người dùng vẫn khó giảm sút. Vì vậy, những cổ phiếu này vẫn sẽ duy trì tốt kết quả kinh doanh.
Rất nhiều nhà đầu tư ưa chuộng nhóm cổ phiếu này bởi lợi nhuận lâu dài và rủi ro thấp hơn nhiều so với các loại khác
Ở Việt Nam, có một số cổ phiếu an toàn như:
- Trong lĩnh vực tài chính: VCB (Ngân hàng TMCP Ngoại thương);
- Lĩnh vực tiêu dùng: VNM (Vinamilk), SAB (Tổng CTCP Bia - rượu - nước giải khát Sài Gòn);
- Trong ngành dược phẩm: DVN (Tổng công ty Dược Việt Nam), DHG (CTCP Dược Hậu Giang), VMD (CT TNHH MTV Vimedimex Bình Dương), TRA (CTCP Traphaco);
- Lĩnh vực bất động sản: KDH (CTCP Đầu tư và kinh doanh nhà Khang Điền), VRE (CTCP Vincom Retail);
- Trong lĩnh vực vật liệu xây dựng: BMP (CTCP Nhựa Bình Minh);
- Công nghiệp đa ngành: PHR (CTCP cao su Phước Hòa);
- Ngành Dầu khí: DCM (CTCP Phân bón dầu khí Cà Mau), POW (Tổng CT Điện lực Dầu khí Việt Nam), NT2 (CTCP Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2);
- Lĩnh vực điện nước: PPC (CTCP Nhiệt điện Phả Lại), BWE (CTCP nước -môi trường Bình Dương), TDM (CTCP nước Thủ Dầu Một).
Cổ phiếu trong ngành dược phẩm đang có xu hướng tăng trưởng mạnh mẽ, ví dụ như năm 2021, mặc dù dịch bệnh diễn biến phức tạp, sản xuất gặp nhiều khó khăn, nhiều ngành khác đóng cửa, nhiều công ty phá sản nhưng các doanh nghiệp dược đã đạt lợi nhuận lớn. Ví dụ, Vimedimex Bình Dương (VMD) liên tục thiết lập kỷ lục mới, cổ phiếu của họ tăng đến 155% trong 14 phiên giao dịch gần nhất. Tương tự, cổ phiếu của Traphaco (TRA) cũng đã tăng đến mức giới hạn cho phép. Lợi nhuận của các công ty dược hàng đầu trong năm 2021 dao động từ 1000 tỷ đồng đến 2000 tỷ đồng.
Đặc điểm đặc trưng của cổ phiếu bảo toàn vốn
Cổ phiếu bảo toàn vốn hoạt động dựa trên chỉ số Fear and Greed Index (chỉ số sợ hãi và tham lam), thể hiện rõ trong thời kỳ khó khăn. Đơn giản là lòng tham và nỗi sợ hãi có thể thúc đẩy thị trường. Trong bối cảnh kinh tế suy thoái, nhóm cổ phiếu này có thể giải quyết lòng tham bằng cách mang lại lợi nhuận cao hơn. Điều này cũng giảm thiểu nỗi sợ hãi vì chúng không có mức độ rủi ro cao. Vì vậy, nếu có dấu hiệu suy thoái, các nhà đầu tư 'bảo vệ' tài sản của họ bằng cách chuyển dòng tiền vào cổ phiếu bảo toàn vốn.
Một số đặc điểm nhận diện của loại cổ phiếu này là sử dụng tỷ lệ đòn bẩy thấp do đã có dòng tiền dồi dào và lịch sử trả cổ tức ổn định. Cùng với đó, chỉ số beta (biểu thị mối quan hệ giữa biến động giá và chỉ số chung) của các cổ phiếu trong nhóm này thấp hơn so với thị trường chung. Với lợi thế tăng trưởng mạnh hơn so với các mã khác, cổ phiếu bảo toàn vốn luôn là lựa chọn hàng đầu của nhà đầu tư trong những thời điểm thị trường biến động.
Ví dụ, mã cổ phiếu TRA có chỉ số beta là -0,26. Chỉ số này <0 cho biết cổ phiếu biến động ngược với thị trường, thường tăng khi thị trường giảm. Nếu thị trường tăng 2%, TRA sẽ giảm -0,52%, ngược lại, nếu thị trường giảm 2%, cổ phiếu này sẽ tăng lên 0,52%.
Các chỉ số phân tích cổ phiếu phòng thủ
Để phân tích cổ phiếu phòng thủ, bạn có thể dựa vào 3 chỉ số sau đây:
- Cổ tức: Các công ty phát hành cổ phiếu phòng thủ thường trả cổ tức cho các nhà đầu tư đều đặn qua từng năm. Nếu công ty không trả cổ tức bằng tiền mặt thì sẽ trả bằng cổ phiếu. Trường hợp, nếu trả cổ tức đồng thời bằng cả tiền mặt và cổ phiếu, thì tiền mặt sẽ chiếm ưu thế hơn.
- Chỉ số Beta: Đây là chỉ số biểu thị sự ổn định, ít biến động của cổ phiếu. Đối với nhóm cổ phiếu phòng thủ, chỉ số Beta cần phải thấp hơn 1.
- Chỉ số P/E: Đây là chỉ số phản ánh giá trị thị trường so với thu nhập trên một cổ phiếu. Vì vậy, chỉ số này được sử dụng để định giá cổ phiếu. Đối với nhóm cổ phiếu phòng thủ, chỉ số P/E thường có xu hướng thấp hơn so với các cổ phiếu khác.
Đặc điểm nổi bật của cổ phiếu phòng thủ
Lợi thế:
- Lợi ích của cổ phiếu phòng thủ là khả năng trả cổ tức ổn định suốt các giai đoạn chu kỳ kinh doanh, đặc biệt là trong thời kỳ kinh tế khó khăn, khiến cho chúng có khả năng tăng trưởng mạnh mẽ hơn so với các loại cổ phiếu thông thường, từ đó mang lại lợi nhuận cao hơn cho các nhà đầu tư.
- Cổ phiếu phòng thủ không chịu ảnh hưởng từ chu kỳ kinh tế và có mức độ rủi ro thấp, phù hợp với những nhà đầu tư không thích rủi ro cao.
- Giúp nhà đầu tư giảm thiểu nỗi lo lắng về một số danh mục đầu tư của họ.
Nhược điểm:
Không đáp ứng được kỳ vọng về lợi nhuận của nhà đầu tư khi thị trường tăng trưởng, trong khi các ngành khác lại phát triển. Cổ phiếu phòng thủ chỉ thực sự hiệu quả khi thị trường đi xuống hoặc phát triển chậm, suy thoái.
Vai trò của Cổ phiếu phòng thủ
Mua cổ phiếu phòng thủ đồng nghĩa với việc nhà đầu tư đang tìm cách bảo vệ danh mục của mình trước tình hình kinh tế xấu. Trên thực tế, trong những thời điểm khủng hoảng, nhóm ngành này giữ cổ phiếu phòng thủ vẫn duy trì doanh thu tốt nhờ nhu cầu thiết yếu của con người, đồng thời hấp dẫn dòng vốn đầu tư. Đầu tư vào cổ phiếu phòng thủ cũng hơn việc đầu tư vào trái phiếu chính phủ, bởi chúng đáp ứng được lòng tham của nhà đầu tư với tỷ lệ cổ tức cao hơn so với môi trường lãi suất thấp hiện tại.
Phổ biến nhóm cổ phiếu phòng thủ
Nhóm hàng tiêu dùng thiết yếu
Các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh các mặt hàng thiết yếu như thực phẩm, đồ dùng cá nhân, nước uống, gạo, và nhu yếu phẩm,... đây là các mặt hàng quan trọng không bị ảnh hưởng bởi chu kỳ kinh tế.
Các cổ phiếu tiêu biểu của nhóm này có thể kể đến là:
SAB - Công ty Cổ phần Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn
VNM - Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam
Nhóm cổ phiếu ngành y tế
Cổ phiếu phòng thủ thường tập trung vào các công ty dược phẩm lớn hoặc sản xuất và phân phối thiết bị y tế. Đặc biệt trong giai đoạn suy thoái kinh tế do ảnh hưởng của dịch bệnh, nhóm cổ phiếu này càng phát triển mạnh mẽ.
Các cổ phiếu đáng chú ý trong nhóm này:
IMP - Công ty Cổ phần Dược phẩm IMEXPHARM (HOSE)
TRA - Công ty Cổ phần TRAPHACO (HOSE)
DHG - Công ty Cổ phần Dược Hậu Giang (HOSE)
Nhóm cổ phiếu sản xuất và phân phối điện nước, khí đốt
Cổ phiếu trong nhóm ngành này có đặc điểm ổn định cao do nhu cầu sử dụng không phụ thuộc vào giai đoạn của nền kinh tế. Mặc dù có thể bị ảnh hưởng bởi nguồn cung đầu vào, nhưng cũng sẽ được hưởng lợi từ các chính sách của Nhà Nước nhằm đảm bảo cung cấp năng lượng cho quốc gia.
Một vài cổ phiếu nổi bật:
NT2 - CTCP Điện lực Dầu khí Nhơn Trạch 2
TDM - CTCP Nước Thủ Dầu Một
PPC - CTCP Nhiệt điện Phả Lại
POW - Tổng công ty Điện lực dầu khí Việt Nam
Nhóm cổ phiếu đầu tư công
Nhóm cổ phiếu đầu tư công được hưởng lợi bởi những chính sách của Nhà nước trong phát triển kinh tế, thường tập trung vào các lĩnh vực: xây dựng, thiết kế công trình, vật liệu xây dựng, ngân hàng, cảng biển, bất động sản,…
Cổ phiếu điển hình:
LCG – Công ty cổ phần Licogi 16
CTD - Công ty Cổ phần Xây dựng COTECCONS
HBC - CTCP Xây dựng Hòa Bình
VCG - CTCP Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam
Nhóm cổ phiếu bảo hiểm
Các cổ phiếu công ty bảo hiểm ghi nhận sự tăng trưởng vượt trội, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh Covid.
Các mã cổ phiếu tiêu biểu:
BMI - Tổng CTCP Bảo Minh
MIG - Tổng CTCP Bảo hiểm Quân đội
BVH - Tập đoàn Bảo Việt
Tiềm năng của cổ phiếu phòng thủ trong 2023
Các công ty bảo hiểm được dự đoán sẽ cải thiện lợi suất đầu tư khi trái phiếu chính phủ và lãi suất huy động có xu hướng tăng. Do đó, các doanh nghiệp có tiền mặt ròng hoặc đầu tư ngắn hạn sẽ không chịu ảnh hưởng nhiều bởi lãi suất và có thể hưởng lợi từ lợi nhuận tiền gửi tăng.
Đối với nhóm ngành hàng hóa cơ bản, hầu hết các sản phẩm như sắt, thép, thực phẩm, phân bón đều đang phát triển. Tuy nhiên, có sự chênh lệch trong vài sản phẩm.
Đầu tư công trong đầu năm 2022 chậm lại do giá nguyên vật liệu tăng cao. Trong thời gian sắp tới, khi Chính phủ thúc đẩy đầu tư công, các công ty xây dựng cơ sở hạ tầng sẽ hưởng lợi.
Nhóm cổ phiếu ngành điện và hạ tầng năng lượng sẽ phát triển trong thời gian tới do chính sách cân bằng giữa kinh tế và môi trường của Nhà nước. Các dự án lớn như Lô B - Ô Môn (trị giá 10 tỷ USD) và dự án điện khí LNG sẽ mang lại cơ hội phát triển cho các công ty trong ngành.
Kết Luận: Bài viết hy vọng đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cổ phiếu phòng thủ, đặc biệt là trong những thị trường đang downtrend. Đây là một nhóm cổ phiếu an toàn giúp bảo toàn giá trị đầu tư. Hẹn gặp lại trong những bài viết tiếp theo từ Mytour.