1. Ý nghĩa của việc đứt gân gót chân
Hầu hết chúng ta đều biết về Achilles - vị thần nổi tiếng trong Thần thoại Hy Lạp sở hữu sức mạnh phi thường nhưng lại có một điểm yếu chí mạng là gót chân. Ngạn ngữ 'Gót chân Achilles' được dùng để chỉ điểm yếu của con người. Tình trạng đứt gân gót chân, gọi là Ruptures của Bắp chân Achilles, biểu thị một loại tổn thương ảnh hưởng đến phía sau cổ chân. Mọi người đều có thể gặp phải chấn thương này, đặc biệt là những người thường xuyên tập thể dục thể thao.
Thường xuyên tham gia hoạt động thể dục thể thao dễ gặp phải chấn thương đứt gân gót chân
Cấu trúc của gân gót chân rất mạnh mẽ, nó là liên kết giữa xương gót và các cơ phía sau bắp chân. Loại cơ này đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ các hoạt động di chuyển, vận động (nhảy cao, chạy, nhảy xa,...). Bạn có thể nhận thấy sự cần thiết của gân Achilles này khi đẩy gót chân lên để toàn bộ trọng lượng của cơ thể được chuyển ra đầu ngón chân.
Trong trường hợp bị căng quá mức vì phải chịu tải trọng lớn, gân gót chân có thể bị đứt một phần hoặc hoàn toàn.
2. Những yếu tố làm tăng nguy cơ bị đứt gân gót chân
Dưới đây là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến việc đứt gân gót chân:
-
Rơi từ độ cao xuống và đặt chân chịu lực bằng phần gan của bàn chân dẫn đến chấn thương;
-
Tăng đột ngột cường độ khi tham gia thể thao, đặc biệt là các môn có đòn nhảy;
-
Viêm gót chân kéo dài thời gian;
-
Bước hụt chân gây ra chấn thương.
Một số yếu tố khác cũng gây ra nguy cơ đứt gân gót chân như:
-
Giới tính: nam giới có tỷ lệ bị đứt gân gót chân cao gấp 5 lần so với nữ giới;
-
Độ tuổi: độ tuổi trung bình chịu ảnh hưởng của hiện tượng này là từ 30 - 40 tuổi;
-
Cân nặng: thừa cân, béo phì gây áp lực lớn lên gân gót chân, đặc biệt là khi di chuyển;
-
Thuốc kháng sinh: tác dụng phụ của các loại thuốc như levofloxacin (Levaquin) hoặc ciprofloxacin (Ciprobay);
-
Thuốc tiêm corticoid: sử dụng quá liều có thể làm cho gân và mô xung quanh trở nên yếu đuối và xơ cứng;
-
Các môn thể thao: chủ yếu xuất hiện ở các môn yêu cầu vận động như chạy, nhảy, tăng tốc hoặc dừng lại đột ngột như bóng rổ, bóng chuyền, bóng đá, quần vợt,...
3. Đứt gân gót chân thường gây ra những triệu chứng gì?
Khi gân Achilles bị rách/đứt sẽ khiến người bệnh trải qua các cảm giác như:
-
Cảm giác đau nhói đột ngột như bị va chạm mạnh vào gót chân;
-
Cảm giác đau đớn tăng lên khi di chuyển hoặc đứng kiệt chân;
-
Khu vực da quanh gót chân sưng tấy;
-
Không thể uốn cong bàn chân về phía gan;
-
Ngay sau khi gân bị đứt, người bệnh có thể nghe thấy tiếng lộp bộp.
Bệnh nhân có thể cảm nhận đau nhói đột ngột khi gân gót chân bị đứt
Khi phát hiện các dấu hiệu của chấn thương, khó di chuyển bình thường, bệnh nhân cần đến thăm khám, kiểm tra và điều trị tại các cơ sở y tế, để ngăn ngừa nguy cơ biến chứng tăng lên.
4. Quy trình điều trị chấn thương gót chân Achilles
Điều trị đứt gân gót chân cần phải tùy thuộc vào các yếu tố như độ tuổi, mức độ chấn thương và nhu cầu vận động của bệnh nhân. Cụ thể:
-
Người trẻ tuổi thường có nhu cầu vận động cao, đặc biệt là vận động viên, thường cần phẫu thuật để khôi phục gân Achilles;
-
Đối với bệnh nhân già, có hạn chế vận động hoặc không thể phẫu thuật, điều trị bảo tồn là phương pháp chủ yếu.
4.1. Điều trị đứt gân gót chân không phẫu thuật
Bao gồm các bước sau:
-
Chườm lạnh khu vực bị chấn thương;
-
Hỗ trợ di chuyển bằng nạng;
-
Sử dụng thuốc giảm đau;
-
Trong 3 - 4 tuần đầu, hạn chế cử động cổ chân. Có thể cần cố định bằng bó bột và sử dụng giày có đệm gót chân khi đi bộ.
Phương pháp này có một ưu điểm là tránh được những rủi ro không mong muốn của phẫu thuật. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đây không phải là giải pháp tối ưu vì gân gót chân có thể không lành lại hoặc thậm chí đứt lại. Vì vậy, quá trình phục hồi có thể mất khá nhiều thời gian.
4.2. Phương pháp phẫu thuật
Bác sĩ sẽ thực hiện một ca mổ ở gót chân và sửa chữa phần gân bị rách bằng cách khâu. Đối với những đoạn gân lớn bị mất, có thể áp dụng biện pháp tái tạo và ghép đoạn bằng gân từ nguồn khác.
Công nghệ hiện đại đã cho phép khâu gân gót phục hồi qua da. Ưu điểm lớn nhất của phương pháp này là ít đau đớn, có tính thẩm mỹ cao và ít biến chứng so với phẫu thuật mở, đồng thời vẫn đảm bảo hiệu quả.
Dựa vào tình trạng của gân gót chân, sẽ áp dụng phương pháp điều trị phù hợp
Phương pháp phẫu thuật đứt gót chân có thể coi là ít xâm lấn, với ít rủi ro biến chứng trong quá trình thực hiện. Để đạt được điều này, yêu cầu bác sĩ cần phải có kinh nghiệm và trang thiết bị hiện đại, đây là hai yếu tố không thể thiếu trong quá trình phẫu thuật.
4.3. Hồi phục chức năng
Tập vật lý trị liệu giúp tăng cường sức mạnh cơ bắp chân, cũng như tăng khả năng chịu lực của cơ gân gót chân. Sau khoảng 4 - 6 tháng điều trị, hầu hết người bệnh có thể trở lại vận động bình thường.
4.4. Chế độ dinh dưỡng
Việc bổ sung collagen, khoáng chất, vitamin và protein giúp tăng tác dụng chữa lành vết thương. Collagen là thành phần chính trong việc cấu thành gân liên kết giữa cơ và xương.
Leucine giúp kích thích sự tổng hợp và hình thành gân. Bạn có thể tìm thấy nó trong cá ngừ, đậu lăng, pho mai, cá tuyết, sữa và hạnh nhân.
Tăng cường ăn các loại rau như rau bina, củ dền, cần tây và rau rocket giúp cải thiện tuần hoàn máu tới tổn thương và các cơ quan khác.
Bệnh viện Đa khoa Mytour có đội ngũ chuyên gia đầu ngành và được trang bị hệ thống máy móc hiện đại, hỗ trợ hiệu quả trong quá trình điều trị.