1. Tác động của vắc xin đối với sức khỏe của trẻ
Trẻ sơ sinh và dưới 5 tuổi thường có hệ miễn dịch yếu, dễ mắc bệnh truyền nhiễm và biến chứng nặng, đặc biệt là trẻ có sức khỏe yếu do bệnh tật, biếng ăn hoặc suy dinh dưỡng. Trong bối cảnh dịch bệnh ngày càng phức tạp với nhiều biến chứng từ virus, vi khuẩn mới đe dọa tính mạng và sức khỏe của trẻ.
Trẻ nhỏ cần được tiêm đủ các loại vắc xin để phát triển miễn dịch tốt
Sự xuất hiện và sử dụng rộng rãi của vắc xin mang lại nhiều lợi ích cho trẻ nhỏ cũng như cho sức khỏe cộng đồng tổng thể, giúp trẻ tạo ra kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh một cách hiệu quả. Khi đã có kháng thể, nếu trẻ không may mắc bệnh, triệu chứng sẽ nhẹ và hồi phục nhanh hơn, nguy cơ biến chứng giảm đi.
Để đạt hiệu quả tốt nhất trong việc phòng tránh bệnh truyền nhiễm, các chuyên gia khuyến cáo cha mẹ nên tuân thủ lịch tiêm phòng đúng đắn, đúng số mũi theo khuyến cáo. Lịch tiêm chủng được WHO đề xuất dựa trên nghiên cứu rộng lớn để đảm bảo: hiệu quả miễn dịch tối ưu, kéo dài, ít gây biến chứng và rủi ro tử vong thấp nhất.
Tuân thủ lịch tiêm phòng đúng đắn giúp trẻ có miễn dịch tốt nhất
Đối với hầu hết các loại vắc xin, mũi tiêm đầu tiên được xem như là mũi tiêm ngừa cơ bản, giúp cơ thể nhận biết kháng nguyên và từ đó tạo ra kháng thể chống lại. Tuy nhiên theo thời gian, lượng kháng thể trong cơ thể trẻ sẽ giảm dần, đôi khi thấp hơn ngưỡng bảo vệ, nghĩa là cơ thể không đủ khả năng chống lại tác nhân gây bệnh tốt. Khi đó, trẻ cần tiêm mũi bổ sung nhằm củng cố hệ miễn dịch, giúp cơ thể tái sản xuất kháng thể bảo vệ.
2. Lịch tiêm chủng chuẩn cho trẻ nhỏ
Dưới đây là lịch tiêm phòng đầy đủ được thực hiện tại Việt Nam theo chương trình tiêm chủng mở rộng cùng với tiêm chủng dịch vụ phù hợp với từng độ tuổi của trẻ.
2.1. Tiêm phòng cho trẻ sơ sinh
Trẻ sơ sinh nên được tiêm các loại vắc xin sau:
Vắc xin BCG để phòng ngừa bệnh lao.
Vắc xin Engerix B/ Euvax B để phòng viêm gan B.
2.2. Tiêm phòng cho trẻ 2 tháng tuổi
Trẻ 2 tháng tuổi cần tiêm các mũi vắc xin sau:
Vắc xin kết hợp 6 trong 1 để phòng ngừa bạch hầu, ho gà, bại liệt, uốn ván, viêm gan B, bệnh do Hib mũi thứ nhất.
Vắc xin Rotavirus để phòng tiêu chảy cấp, có thể tiêm vắc xin Rotarix của Bỉ, Rotateq của Mỹ hoặc Rotavin-M1 của Việt Nam.
Vắc xin để phòng viêm phổi, viêm tai giữa, viêm màng não do phế cầu khuẩn mũi thứ nhất.
2.3. Tiêm phòng cho trẻ 3 tháng tuổi
Vắc xin Rotavirus để phòng tiêu chảy cấp mũi 2.
Vắc xin 6 trong 1 mũi thứ 2.
Trẻ ở từng độ tuổi cần tiêm các mũi vắc xin khác nhau
2.4. Tiêm phòng cho trẻ 4 tháng tuổi
Vắc xin 6 trong 1 mũi thứ 3.
Vắc xin phòng bệnh do phế cầu khuẩn mũi thứ 2.
2.5. Tiêm phòng cho trẻ 6 tháng tuổi
Vắc xin Vaxigrip Tetra để phòng bệnh cúm, tiêm 2 mũi cách nhau 1 tháng.
Vắc xin phòng bệnh do phế cầu khuẩn mũi thứ 3.
Vắc xin phòng viêm màng não do não mô cầu mũi 1.
2.6. Tiêm phòng cho trẻ 9 tháng tuổi
Vắc xin Varilrix để phòng bệnh thủy đậu.
Vắc xin sởi đơn MVVac để phòng bệnh sởi.
Vắc xin Imojev để phòng bệnh viêm não Nhật Bản.
Vắc xin phòng viêm màng não do não mô cầu mũi 2.
2.7. Tiêm phòng cho trẻ 1 tuổi
Vắc xin phòng bệnh thủy đậu nếu chưa tiêm.
Vắc xin 3 trong 1 phòng bệnh quai bị, sởi và Rubella.
Vắc xin phòng bệnh viêm não Nhật Bản, tiêm hai mũi cách nhau từ 1 - 2 tuần.
Vắc xin phòng bệnh do phế cầu khuẩn.
Vắc xin phòng bệnh viêm gan A.
2.8. Tiêm phòng cho trẻ 15 - 24 tháng tuổi
Vắc xin 6 trong 1 tiêm mũi thứ 4.
Vắc xin Avaxim phòng bệnh viêm gan A mũi nhắc lại.
Vắc xin phòng bệnh cúm mũi thứ 3.
2.9. Tiêm phòng cho trẻ 24 tháng tuổi
Vắc xin phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu mũi nhắc lại.
Vắc xin phòng bệnh viêm não Nhật Bản B mũi 3.
Vắc xin phòng bệnh thương hàn, vắc xin tả.
Cha mẹ cần đưa trẻ đi tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch
2.10. Tiêm phòng cho trẻ trên 3 tuổi
Vắc xin 3 trong 1, vắc xin phòng bệnh cúm mũi nhắc lại.
Vắc xin viêm màng não Nhật Bản B mũi nhắc lại.
Vắc xin phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu mũi nhắc lại.
Vắc xin phòng bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván - bại liệt mũi nhắc lại.
3. Có thể dời lịch tiêm phòng cho trẻ không?
Cha mẹ cần lưu ý rằng có nhiều lý do khiến việc đưa trẻ đi tiêm phòng bị lỡ như bận rộn, lo ngại khi trẻ ốm, thiếu thông tin về lịch tiêm,... Điều này có thể làm trẻ bỏ lỡ thời điểm tiêm vắc xin tối ưu, tăng nguy cơ mắc bệnh.
Trong trường hợp này, phụ huynh nên liên hệ với cơ sở tiêm chủng để được tư vấn khắc phục. Bác sĩ sẽ tư vấn lịch tiêm bù phù hợp tùy theo loại vắc xin và tiêm trước đó của trẻ.
Bé bỏ lỡ lịch tiêm có thể tiêm bù tại trung tâm tiêm chủng dịch vụ
Nếu trẻ bỏ lỡ lịch tiêm do thiếu hụt vắc xin hoặc các lý do khác, đưa trẻ đến cơ sở tiêm chủng dịch vụ để tiêm bù đúng mũi, đúng loại vắc xin. Tiêm xen kẽ các vắc xin không làm giảm hiệu quả phòng bệnh.
Ngoài việc ghi nhớ lịch tiêm cho trẻ, cha mẹ cần theo dõi sức khỏe của trẻ trước và sau khi tiêm. Nếu trẻ gặp vấn đề về sức khỏe gần ngày tiêm, hãy thảo luận với chuyên gia tiêm chủng để xem xét xem có cần phải dời lịch tiêm cho trẻ không hoặc có thể tiêm bù ngay lập tức.