Monopoly (hay còn được biết đến với cái tên tiếng Việt là Cờ tỷ phú), là một trò chơi bàn cờ được phát triển bởi công ty Hasbro. Được yêu thích và chào đón ở nhiều quốc gia, Monopoly là một trò chơi giúp người chơi thư giãn và trải nghiệm cuộc sống qua việc đầu tư và quản lý tài sản.
Vì sao Monopoly lại thu hút nhiều người chơi?
Giới thiệu về trò chơi Monopoly
Khi bắt đầu chơi, lần lượt từng người chơi sẽ tung xúc xắc để quyết định di chuyển trên bàn cờ. Bên cạnh đó, người chơi có thể mua bán các bất động sản và xây dựng các tòa nhà trên các mảnh đất. Mục tiêu của trò chơi là thu thập tiền từ đối thủ bằng cách 'nộp thuế' để khiến họ phá sản.
Trên bàn cờ, có hai loại thẻ là Khí Vận (Community Chest) và Cơ Hội (Chance) giúp người chơi tăng thu nhập, nộp thuế,... hoặc thậm chí bị bỏ tù. Khi bị bỏ tù, người chơi phải hoàn thành một điều kiện nhất định để được thoát khỏi.
Với sự phát triển theo thời gian, Monopoly đã có hàng trăm phiên bản khác nhau với các quy tắc, phương tiện di chuyển, phụ bản,... đa dạng. Hiện nay, trò chơi đã có mặt tại hơn 103 quốc gia với hơn 37 ngôn ngữ khác nhau.
Lịch sử phát triển của trò chơi Monopoly
Để có được trò chơi như ngày hôm nay, Monopoly đã trải qua một quá trình phát triển dài và không ngừng cải tiến. Mỗi giai đoạn trong lịch sử phát triển của nó đều để lại những dấu ấn đặc biệt.
Giai đoạn đầu của Monopoly
Theo một số nguồn tin, Monopoly lấy cảm hứng từ trò chơi The Landlord’s Game (Trò chơi của Lãnh chúa) – một trò chơi được tạo ra tại Hoa Kỳ từ năm 1903 bởi Lizzie Magnesi. Ban đầu, trò chơi này được thiết kế để minh họa sự chia sẻ công bằng tài sản trong nền kinh tế và nhằm quảng bá cho quan điểm kinh tế của Henry George (đặc biệt là về thuế).
Monopoly ban đầu được thiết kế với hai bộ quy tắc: về thuế và về sự cạnh tranh. Theo thời gian, quy tắc này đã được phát triển và khi Parker Brothers mua lại và phát hành vào năm 1935, Monopoly đã loại bỏ bộ quy tắc về thuế để tạo ra một trò chơi có tính cạnh tranh cao hơn.
Giai đoạn từ năm 1936 đến năm 1970
Sau đó một năm (năm 1936), Parker Brothers đã bắt đầu phân phối Monopoly ra các quốc gia ngoài Hoa Kỳ. Trong thời kỳ Thế chiến II, vào năm 1941, một phiên bản đặc biệt của Monopoly đã được sản xuất dành cho các binh sĩ bị giam cầm bởi Đức Quốc xã. Công ty John Waddington Ltd. ở Vương quốc Anh được ủy quyền sản xuất phiên bản này, bao gồm bản đồ, la bàn, tiền thật và các công cụ hỗ trợ khác để giúp tù nhân có thể dễ dàng trốn thoát. Những phiên bản này được gửi đến các tù nhân thông qua các tổ chức từ thiện giả mạo, mà thực ra là do Cơ quan Tình báo Anh thành lập.
Trong khi đó, tại Hà Lan (dưới sự chiếm đóng của Đức Quốc xã), chính quyền Đức và các cộng sự không thích việc người dân Hà Lan chơi Monopoly bằng tiếng Anh (bảng Anh và Mỹ). Vì vậy, họ đã tự tạo ra một phiên bản mới với các địa danh quen thuộc hơn của Hà Lan. Phiên bản này sau đó trở nên phổ biến và được sử dụng rộng rãi hơn ở Hà Lan sau chiến tranh, là nền tảng cho các phiên bản tiếp theo.
Giai đoạn từ năm 1970 đến năm 1980
Vào năm 1973, giáo sư kinh tế Ralph Anspach đã phát hành cuốn sách 'Anti-Monopoly'. Parker Brothers nhanh chóng khởi kiện với cáo buộc vi phạm bản quyền, một cuộc chiến pháp lý kéo dài đến năm 1976 và kết thúc với chiến thắng của Anspach vào năm 1979. Tại phiên tòa này, Tòa án Phúc thẩm số 9 kết luận rằng thuật ngữ 'Monopoly' đã trở nên quá phổ biến để có thể được bảo hộ theo luật sở hữu trí tuệ.
Tòa án Tối cao Hoa Kỳ đã từ chối tái thẩm vụ án và duy trì phán quyết trước đó. Tuy nhiên, vào năm 1984 khi một đạo luật mới được thông qua, Parker Brothers và Hasbro tiếp tục bảo vệ nhãn hiệu Monopoly của họ. Mặc dù vậy, 'Anti-Monopoly' vẫn được phép lưu hành sau khi Anspach đạt được thỏa thuận với Hasbro.
Hasbro sở hữu những quyền gì đối với Monopoly?
Năm 1991 đánh dấu bước ngoặt cho Monopoly khi Hasbro mua lại Parker Brothers. Từ đó, 'Monopoly' trở thành biểu tượng cho độc quyền kinh tế trên thị trường do một thực thể duy nhất sở hữu. Hasbro đã mở rộng dòng sản phẩm bằng cách tạo ra và cấp phép nhiều phiên bản mới, thúc đẩy sự tham gia đổi mới từ cộng đồng. Từ năm 1994, Hasbro đã phát hành hàng loạt phiên bản mới, bắt đầu với Phiên bản San Diego và mở rộng ra hơn một trăm phiên bản khác nhau tại Mỹ.
Vào năm 2003, Hasbro đã tổ chức giải đấu quốc gia Mỹ trên một chuyến tàu từ Chicago đến Atlantic City và giành chiến thắng trong vụ kiện nhà sản xuất Ghettopoly. Vào năm 2005, Hasbro lại tiếp tục bị dính vào một vụ kiện khác với RADGames về phiên bản mở rộng của trò chơi này.
Đến năm 2008, xúc xắc tăng tốc (Speed Die) đã được công ty thêm vào tất cả các phiên bản Monopoly thông thường. Sau đó 6 năm (năm 2014), Hasbro đã cập nhật lại một số quy tắc dựa trên các ý kiến đóng góp từ cộng đồng trên Facebook. Đến năm 2017, họ đã hoàn thành việc mời người dùng internet bình chọn các cải tiến yêu thích trên phiên bản mới này.
Hộp Monopoly bao gồm những gì?
Trải qua quá trình hình thành và phát triển lâu dài, mỗi phiên bản của Monopoly đều có những điểm nhấn riêng để nâng cao trải nghiệm giải trí cho người chơi. Dù là phiên bản nào, hộp cờ Monopoly đều có những đặc điểm chính sau đây.
Bộ cờ
Khi mở hộp cờ ra, bạn sẽ thấy những thành phần của bộ cờ bao gồm:
- 1 hoặc 2 cái xúc xắc
- Bàn cờ hình vuông với thiết kế đặc biệt phù hợp với phiên bản Monopoly đó.
- Các biểu tượng dành cho các người chơi.
- 32 biểu tượng Nhà và Nhà cao cấp, 12 biểu tượng Khách sạn và các “sổ đỏ” của những miếng đất trên bàn cờ.
- 2 bộ thẻ: Khí vận (có dấu “!”) và Cơ hội (có dấu “?”).
- Tiền trong trò chơi với các mệnh giá từ 1$, 2$, 5$,… cho đến 1000$ và khay tượng trưng cho “ngân hàng chung”.
- Bảng hướng dẫn chơi trò chơi.
Bàn cờ
Chắc chắn rằng điều mà người chơi quan tâm đầu tiên sẽ là bàn cờ của trò chơi Monopoly này. Với mỗi quốc gia và phiên bản khác nhau, phong cách thiết kế và tên của các mảnh đất trên bàn cờ này sẽ có nhiều điểm đặc biệt.
Tuy nhiên, điểm chung giữa các bàn cờ này là 40 ô nhỏ ở ngoài viền bao gồm:
- 28 ô tượng trưng cho các miếng đất trong trò chơi
- 3 ô để người chơi bốc thẻ Cơ hội
- 3 ô để người chơi bốc thẻ Khí vận
- 2 ô dành cho người chơi nộp thuế
- 4 ô góc bao gồm: Điểm khởi hành, Thăm tù, Bãi đậu xe và Nhà tù.
Ở giữa bàn cờ là 2 ô để đặt thẻ Khí vận và Cơ hội.
Gameplay của trò chơi Monopoly
Để chiến thắng trong trò chơi này, hiểu rõ về thiết lập trước khi chơi, cách chơi và luật chơi là rất quan trọng. Hãy cùng khám phá ở phần tiếp theo của bài viết này.
Thiết lập trước khi bắt đầu chơi
Để bắt đầu trò chơi Monopoly, bạn cần thực hiện các bước sau:
- Đặt bàn cờ trên mặt phẳng, trộn các thẻ Khí vận và Cơ hội và đặt vào 2 ô giữa bàn cờ.
- Mỗi người chơi chọn một biểu tượng riêng cho mình.
- Ngân hàng cấp cho mỗi người chơi số vốn là 1500$ để bắt đầu. Số tiền này cần phải được chia đều thành các mệnh giá có sẵn trong ngân hàng. Tiền thừa sẽ được lưu trong hộp ngân hàng.
- Chọn một người để làm thủ quỹ ngân hàng. Người này sẽ có vai trò:
- Phân biệt rõ ràng giữa tiền cá nhân và tiền ngân hàng.
- Quản lý các sổ đỏ, hệ thống nhà và khách sạn chưa được mua.
- Tham gia vào đấu giá và bán đấu giá tài sản của người chơi, cũng như cho vay tiền hoặc thế chấp tài sản nếu cần.
- Thu tiền khi người chơi đi qua Điểm khởi hành hoặc ô Thu thuế.
- Thu tiền lãi, thu hồi nợ, thu phí phạt, hoa hồng, ... trong các tình huống nhất định.
Quy tắc chơi
Trong trò chơi Monopoly, mỗi người chơi bắt đầu bằng cách đặt quân cờ tại ô “Điểm khởi hành”. Người chơi tung xúc xắc và di chuyển theo số điểm, mua đất nếu muốn và thu thuế khi người khác ghé qua ô của mình.
- Di chuyển: Tùy thuộc vào ô họ dừng lại, người chơi sẽ mua đất, rơi vào ô Cơ hội/Khí vận, nộp thuế hoặc vào tù.
- Gieo xúc xắc: Nếu tung ra hai số giống nhau, người chơi được đi thêm một lượt. Tuy nhiên, nếu tung ra đôi ba lần liên tiếp, họ sẽ bị giam vào tù.
Khi nào người chơi thắng cuộc?
Người chơi giành chiến thắng khi thỏa mãn một trong những điều kiện sau đây:
- Khi tất cả người chơi khác đều phá sản: Đơn giản là khi chỉ còn lại một người chơi duy nhất không phá sản. Người này sẽ sở hữu tài sản lớn nhất và trở thành người chiến thắng.
- Đã hết thời gian chơi: Trong trường hợp chơi trong khoảng thời gian nhất định, người có tài sản lớn nhất sẽ chiến thắng.
*Lưu ý: Một người chơi bị coi là phá sản khi nợ của họ vượt quá khả năng thanh toán. Họ sẽ phải tuyên bố phá sản và bán tất cả tài sản cho ngân hàng hoặc người chơi khác để trả nợ.
Các phiên bản game điện tử của Monopoly
Đã có nhiều phiên bản game điện tử của Monopoly được phát triển dựa trên cơ chế ban đầu của Parker Brothers và Hasbro. Suốt hơn 35 năm qua, trò chơi đã trải qua nhiều biến thể khác nhau trên thị trường.
Danh sách các phiên bản Monopoly theo từng năm
Năm | Tên trò chơi | Nhà phát triển | Nền tảng |
---|---|---|---|
1985 | Monopoly | Leisure Genius | Đa nền tảng |
1988 | Monopoly | Sega, Nexa | Sega Master System |
1991 | Monopoly | Parker Brothers, Sculptured Software | Game Boy, SNES, Genesis, NES |
1992 | Monopoly Deluxe | Virgin Games | DOS, Windows |
1993 | Monopoly | Tomy, Ape, Creamsoft | Super Famicom (Nhật Bản) |
1993 | MacPlay Monopoly | HumanWave Technology | Macintosh |
1995 | Monopoly | Westwood Studios | Macintosh, Windows |
1995 | The Monopoly Game 2 | Tomy, Ape, Tomcat System | Super Famicom (Nhật Bản) |
1997 | Monopoly | Gremlin Interactive | PlayStation |
1997 | Monopoly Star Wars | Artech Digital Entertainment | Windows |
1998 | Monopoly World Cup France 98 Edition | Hasbro Interactive | Windows |
1999 | Monopoly | Mind’s Eye Productions | Nintendo 64 |
2000 | Monopoly | Artech Studios | Macintosh, Windows, PlayStation Portable |
2001 | Monopoly Tycoon | Deep Red Games | Windows, Mobile |
2001 | EX Monopoly | Mobile 21 | Game Boy Advance |
2002 | Monopoly Party | Runecraft | PlayStation 2, Xbox, GameCube |
2007 | Monopoly SpongeBob SquarePants Edition | Navarre Corporation | Windows |
2008 | Monopoly | Encore, Inc. | Windows |
2009 | Monopoly Here and Now | EA Mobile | iOS |
2009 | Monopoly: Build-a-lot Edition | HipSoft | PC |
2010 | Monopoly Streets | EA Salt Lake | PlayStation 3, Xbox 360, Wii |
2010 | Monopoly | – | Nintendo DS |
2012 | Monopoly | PopCap Games | Windows, Macintosh |
2014 | Monopoly Deal | Asobo Studio | PlayStation 4, Xbox One |
2014 | Monopoly Plus | Asobo Studio | PlayStation 3, PlayStation 4, Windows, Xbox 360, Xbox One |
2017 | Monopoly | Engine Software | Nintendo Switch |
2017 | Monopoly Plus | Ubisoft | PC |
2020 | Monopoly | Engine Software | Stadia |
2019 | Monopoly | Marmalade Game Studio | iOS, Android |
2020 | Monopoly Poker | Azerion | iOS, Android, PC |
2021 | Monopoly Madness | Engine Software | Google Stadia, Luna, Nintendo Switch, PC, PlayStation 4, PlayStation 5, Xbox One, Xbox Series X/S |
2023 | Monopoly GO! | Scopely | iOS, Android |
Lợi ích của trò chơi Monopoly
Trò chơi Monopoly không chỉ đơn giản mà còn mang lại nhiều lợi ích cho người chơi, đặc biệt là trẻ em. Tham gia trò chơi, người chơi có cơ hội học hỏi về tiền bạc, quản lý tài sản và các giao dịch tài chính. Qua việc mua bán nhà đất, xây dựng và đóng thuế, họ có thể rèn luyện kỹ năng quản lý tài chính một cách hiệu quả.
Ngoài ra, trò chơi này còn thúc đẩy người chơi suy nghĩ và phát triển chiến thuật để sở hữu những tài sản có giá trị và đầu tư vào các mảnh đất tiềm năng trong tương lai. Đồng thời, nó cũng tăng cường sự tương tác giữa các người chơi thông qua việc đàm phán, thương lượng và giao lưu, từ đó khuyến khích kỹ năng giao tiếp trong cuộc sống hàng ngày.
Tóm lại
Đây là bài viết về trò chơi Cờ tỷ phú Monopoly - một trò chơi giúp bạn trở thành chủ sở hữu bất động sản độc quyền. Hy vọng bạn có thêm nhiều góc nhìn thú vị về tựa game này.