Coaching là gì? Cách trở thành một chuyên gia coach xuất sắc

Coaching là gì? Đây là một khái niệm ngày càng được biết đến rộng rãi. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ những giá trị và mục đích thực sự của phương pháp Coaching. Nếu bạn đang tìm kiếm một cái nhìn đầy đủ và chi tiết về Coaching, hãy cùng khám phá bài viết này để Mytour chia sẻ với bạn nhé!

Coaching có nghĩa là gì?

Trong tiếng Việt, Coaching thường được gọi là khai vấn hoặc huấn luyện. Theo định nghĩa từ Liên đoàn Khai vấn Quốc tế ICF (International Coach Federation), Coaching là một quá trình hợp tác, làm việc cùng nhau giữa coach và khách hàng để đạt được mục tiêu đề ra.

Quá trình Coaching giúp khách hàng phát triển năng lực cá nhân, làm việc hiệu quả và tối ưu hóa tiềm năng. Các bước cơ bản trong huấn luyện bao gồm: xác định mục tiêu, lập kế hoạch hành động, điều chỉnh và phản hồi.

Coaching xuất phát từ đâu?

Ban đầu, Coaching là thuật ngữ được sử dụng chủ yếu trong thể thao. Mỗi vận động viên chuyên nghiệp đều cần có một huấn luyện viên để hướng dẫn và chỉ dẫn họ trong suốt quá trình thi đấu.

Cuốn sách đầu tiên về Coaching có tên “The Inner Game of Tennis” ra mắt năm 1974, do Timothy Gallwey viết, đã miêu tả phương pháp huấn luyện thể thao qua góc nhìn của giáo viên và huấn luyện viên. Chính ông đã nhận định rằng Coaching không chỉ giới hạn trong thể thao mà có thể áp dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác.

Vào năm 1992, John Whitmore, một người đồng nghiệp của Gallwey, đã cho ra mắt cuốn sách mang tên “Coaching for Performance”. Không lâu sau, cuốn sách này đã trở thành kim chỉ nam cho ngành Coaching. Những đóng góp lớn lao của Whitmore đã khiến ông được công nhận là người sáng lập Coaching hiện đại.

Từ giữa thập niên 1990, ngành Coaching bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Các tổ chức huấn luyện quốc tế đầu tiên được thành lập, điển hình là những tổ chức lớn như: Hiệp hội Coaching (Association for Coaching) và Liên đoàn Huấn luyện viên Quốc tế (International Federation Coach).

Sự ra đời của các tổ chức quốc tế này đã đóng vai trò quan trọng trong việc định hình các tiêu chuẩn và quy trình đào tạo trong ngành Coaching.

Tổng quan về sự phát triển của ngành Coaching hiện nay

Ngành Coaching hiện đang phát triển mạnh mẽ, là một trong những lĩnh vực tăng trưởng nhanh nhất trong những năm qua. Theo báo cáo từ ICF – Liên đoàn Khai vấn Quốc tế, tổng doanh thu của ngành Coaching vào năm 2016 đạt gần 2 tỷ USD. Con số ấn tượng này chứng minh sự phổ biến và tiềm năng lớn của ngành này.

Ngoài việc mang lại thu nhập ổn định cho những người hành nghề, Coaching còn giúp nâng cao hiệu quả công việc cho cá nhân lẫn doanh nghiệp. Với tốc độ phát triển mạnh mẽ, ngành Coaching ngày nay đã được phân thành nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:

• Life Coaching (Huấn luyện cuộc sống)
• Self Coaching (Huấn luyện tự thân)
• Performance Coaching (Huấn luyện tăng cường hiệu suất)
• Career Coaching (Huấn luyện phát triển nghề nghiệp)
• Business Coaching (Huấn luyện doanh nghiệp)
• Executive Coaching (Huấn luyện lãnh đạo và điều hành)

Mục tiêu của Coaching là gì?

Dưới đây là một số mục tiêu chính mà Coaching hướng đến:

• Giúp người được huấn luyện có định hướng rõ ràng để phát triển bản thân, từ đó trở thành phiên bản tốt hơn của chính mình.
• Hỗ trợ Coachee đạt được những mục tiêu cá nhân đã đặt ra.
• Khuyến khích phát triển tinh thần tự chủ và khám phá tiềm năng ẩn giấu bên trong, qua đó nâng cao hiệu suất công việc và cuộc sống.

Những nguyên tắc cơ bản trong Coaching

Trong Coaching, có một số nguyên tắc quan trọng cần ghi nhớ:

• Mọi người đều có năng lực bình đẳng và khả năng phát triển riêng biệt.
• Mỗi cá nhân đều có thể đạt được mục tiêu mà mình đề ra.
• Mọi hành động cần được thực hiện với thái độ tích cực và lạc quan.
• Thay đổi là một phần tất yếu của cuộc sống, và việc chấp nhận thay đổi theo hướng tích cực sẽ giúp bạn trưởng thành mỗi ngày.
• Mỗi cá nhân luôn tìm kiếm giải pháp tối ưu trong các cơ hội mà mình có.

Quá trình Coaching

Quá trình Coaching diễn ra qua 4 bước chính như sau:

• Đặt mục tiêu: Coach sẽ hỗ trợ Coachee khám phá bản thân và xác định các mục tiêu, mong muốn thông qua việc lắng nghe, quan sát và đặt câu hỏi sâu sắc.
• Lên kế hoạch: Dựa trên các mục tiêu đã rõ ràng, Coach và Coachee sẽ cùng nhau xây dựng một kế hoạch hành động chi tiết và phù hợp.
• Thực hiện huấn luyện: Sau khi thảo luận và thống nhất kế hoạch, Coach sẽ bắt đầu thực hiện quá trình huấn luyện, giúp Coachee áp dụng các chiến lược đã đề ra.
• Theo dõi và điều chỉnh: Để đảm bảo huấn luyện hiệu quả, việc theo dõi kết quả là rất quan trọng. Nếu Coachee đi sai hướng, Coach cần nhanh chóng phát hiện và giúp họ điều chỉnh để đạt được mục tiêu đã đặt ra.

Các yếu tố cần lưu ý trong Coaching là gì?

Mỗi phương pháp Coaching sẽ có những ưu điểm và nhược điểm riêng. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng bạn cần chú ý để quá trình huấn luyện đạt hiệu quả cao nhất:

• Mục tiêu Coaching có thể thay đổi tùy theo từng giai đoạn khác nhau;
• Đôi khi, quá trình Coaching có thể khiến Coachee cảm thấy mất niềm tin và giảm động lực với công việc hiện tại;
• Trong một số tình huống, việc huấn luyện toàn diện có thể gây ra những vấn đề về tâm lý và cảm xúc cho Coachee.

Phân biệt Coaching với Đào tạo, Tư vấn, Mentoring và Trị liệu

Nhiều người vẫn dễ dàng nhầm lẫn giữa các khái niệm Coaching, Training, Mentoring, Consulting và Therapy. Dưới đây là những điểm khác biệt giữa các phương pháp này mà Mytour muốn chia sẻ với bạn:

So sánh giữa Coaching và Training

Training (Đào tạo) tập trung vào việc truyền đạt kiến thức, trong khi Coaching (Huấn luyện) chủ yếu giúp phát triển kỹ năng và tư duy của cá nhân để nâng cao khả năng và hiệu suất. Dưới đây là một số điểm khác biệt giữa hai phương pháp này:

So sánh giữa Coaching và Mentoring

Mentoring là một hình thức đào tạo nhân viên, trong đó một người có kinh nghiệm hoặc vị trí cao hơn (gọi là Mentor) sẽ đóng vai trò hướng dẫn, chỉ bảo cho người ít kinh nghiệm hơn (Mentee) nhằm phát triển nghề nghiệp của họ.

So sánh Coaching và Consulting

Consulting (Tư vấn) là công việc của một chuyên gia có chuyên môn sâu trong lĩnh vực của mình. Họ cung cấp lời khuyên và giải pháp dựa trên kiến thức và kinh nghiệm để giải quyết vấn đề cụ thể của khách hàng.

Ban đầu, Coach sẽ quan sát, phân tích và đánh giá tình huống của khách hàng. Sau đó, họ sẽ chỉ ra vấn đề và cuối cùng đưa ra giải pháp, lời khuyên phù hợp để giúp khách hàng vượt qua khó khăn.

So sánh giữa Coaching và Therapy

Người tìm đến Coach thường được gọi là khách hàng (client), trong khi người tìm đến Therapy được gọi là bệnh nhân (patient). Sự khác biệt này phần nào phản ánh sự khác nhau giữa Coaching và Therapy.

Therapy (Trị liệu) là một phương pháp phổ biến hiện nay, nhằm chữa lành các tổn thương tinh thần do những sự kiện trong quá khứ. Trị liệu tập trung vào việc điều trị các rối loạn tâm lý, đau thương, cũng như giải quyết các xung đột về tính cách và chức năng.

Khác với Therapy, Coaching hướng tới phát triển bản thân trong hiện tại và tương lai. Coaching giúp khách hàng xác định mục tiêu, xây dựng các chiến lược hành động, từ đó đạt được kết quả cụ thể trong công việc và cuộc sống.

Những kiến thức cần học để trở thành một Coach chuyên nghiệp

Do là một ngành đa dạng, không có một chương trình học cụ thể cho tất cả huấn luyện viên. Tuy nhiên, để trở thành một Coach chuyên nghiệp trong bất kỳ lĩnh vực nào, bạn cần trang bị cho mình các kiến thức và kỹ năng quan trọng, bao gồm:

• Đầu tiên, bạn cần có một nền tảng kiến thức vững về lĩnh vực mà bạn muốn huấn luyện;
• Kỹ năng huấn luyện, đào tạo và chuyên môn qua phương pháp sư phạm;
• Hiểu và sử dụng các mô hình huấn luyện như mô hình GROW;
• Sử dụng các phương pháp huấn luyện linh hoạt, trực quan;
• Kỹ năng quản lý thời gian;
• Kỹ năng giao tiếp hiệu quả;
• Kỹ năng lập kế hoạch;
• Kỹ năng phân tích và giải quyết vấn đề.

Học ngành Coaching ở đâu?

Hiện tại tại Việt Nam, chưa có trường Đại học hay Cao đẳng nào đào tạo chuyên sâu về ngành Coaching. Vì vậy, nếu bạn muốn học Coaching chuyên nghiệp, du học tại các quốc gia phát triển sẽ là lựa chọn hợp lý. Đây là cơ hội để bạn tiếp cận với các chương trình đào tạo uy tín và chuyên sâu về huấn luyện.

Bạn có thể lựa chọn các khóa học Coaching tại các quốc gia như Mỹ, Anh, New Zealand, Úc, Canada,… Thời gian học để lấy chứng chỉ chuyên nghiệp thường dao động từ 1-2 năm, tùy vào chương trình đào tạo của từng nơi.

Công việc và cơ hội nghề nghiệp trong ngành Coaching

Nếu bạn quyết định theo đuổi ngành Coaching, việc nắm rõ công việc và những cơ hội trong nghề này là rất quan trọng. Ngành Coaching không chỉ mang lại cơ hội nghề nghiệp đa dạng mà còn giúp bạn phát triển bản thân và hỗ trợ người khác phát triển.

• Lắng nghe và giao tiếp hiệu quả với học viên để hiểu rõ mục tiêu và khát vọng của họ;
• Xây dựng những kế hoạch huấn luyện phù hợp với từng cá nhân;
• Hỗ trợ học viên phát hiện và phát huy những tiềm năng chưa được khai thác;
• Đánh giá và phát huy điểm mạnh của mỗi học viên để họ có thể phát triển hơn nữa;
• Hướng dẫn học viên thực hiện các bước đi cụ thể để tiến gần hơn tới mục tiêu của họ;
• Theo dõi tiến trình của học viên và điều chỉnh kế hoạch khi cần thiết.

Sau khi hoàn thành khóa học Coaching, bạn có thể tham gia vào các lĩnh vực nghề nghiệp sau:

• Huấn luyện viên nghề nghiệp (Career Coach)
• Huấn luyện viên cuộc sống (Life Coach)
• Huấn luyện viên dinh dưỡng và chăm sóc sức khỏe (Health and Wellness Coach)
• Huấn luyện viên thể thao (Sports Coach)

Để trở thành một huấn luyện viên chuyên nghiệp, bạn cần biết những gì?

Để trở thành một huấn luyện viên chuyên nghiệp, bạn cần nắm vững hai yếu tố quan trọng sau đây:

Đánh giá sự cần thiết của chứng chỉ và bằng cấp

Mặc dù bằng cấp có vai trò quan trọng, nhưng không phải là yếu tố quyết định duy nhất để đánh giá liệu bạn có phải là huấn luyện viên chuyên nghiệp hay không. Yếu tố đầu tiên bạn cần chú trọng khi muốn trở thành một huấn luyện viên là gì? Ngoài kỹ năng sư phạm, đó chính là trình độ chuyên môn, kiến thức sâu rộng và kinh nghiệm thực tế.

Xác định chính xác thị trường mục tiêu để tham gia

Việc xác định rõ ràng thị trường mục tiêu rất quan trọng. Nó sẽ giúp bạn tập trung vào việc học hỏi và phát triển kiến thức trong một lĩnh vực cụ thể. Điều này sẽ hỗ trợ bạn trong việc xây dựng một nhóm khách hàng tiềm năng, gia tăng sự tín nhiệm và đạt được những thành công đáng kể trong sự nghiệp.

Trên đây là một số thông tin cơ bản về Coaching mà Mytour muốn gửi đến bạn. Hy vọng bài viết này sẽ cung cấp cho bạn nhiều kiến thức hữu ích về Coaching!