1. Vài điều về tác giả Helena Mniszek:
Helena Mniszek (1878 - 1943) sinh ra trong một gia đình quý tộc lâu đời ở Volhynia, Ba Lan. Mặc dù chỉ được giáo dục tại nhà, Helena từ nhỏ đã tỏ ra là một thiên tài về ngôn ngữ và văn học - bà thành thạo bốn thứ tiếng, đã du hành khắp nơi và viết ra những tác phẩm kinh điển. Ngoài việc sáng tác, bà còn thành lập nhiều trường nữ sinh và câu lạc bộ kịch cho trẻ em ở nông thôn. Helena đã có hai lần kết hôn - lần thứ nhất với ông Władysław Chyżyński, và lần thứ hai với ông Adolf Radomyski. Bà sống tại Kuchary (quê hương của ông Radomyski) suốt 29 năm, cho đến khi Đức Quốc xã buộc bà và gia đình phải di cư vào năm 1939. Cuối đời, bà sống tại Sabine, tiếp tục viết và tham gia các hoạt động xã hội. Công lao của bà được độc giả đánh giá cao - đặc biệt là phụ nữ. Helena Mniszek đã xuất bản khoảng 22 tác phẩm, nhưng chỉ có Con Hủi mới thật sự đưa tên tuổi của bà trở nên nổi tiếng tại Ba Lan và trên toàn thế giới. Đáng tiếc, vào năm 1951, vì luật kiểm duyệt ở Ba Lan, nhiều tác phẩm của Helena đã bị thiêu hủy. Điều này đã làm giới độc giả trên thế giới khó có cơ hội tiếp cận với tác phẩm của bà. Hy vọng một ngày nào đó, Con Hủi sẽ không còn là tác phẩm duy nhất của Helena Mniszek được xuất bản tại Việt Nam.
2. Cặp đôi “oan gia ngõ hẹp”!
“Cái mà trời ghét, cái đó trời trao” - câu này đã quá quen thuộc trong nhiều câu chuyện lãng mạn: nam chính và nữ chính thường xuyên đối đầu nhau! Và Con hủi cũng không thoát khỏi motip này.
Cuốn sách bắt đầu với cảnh Stefcia Rudecka - một cô gia sư trẻ đầy nhiệt huyết thuộc gia đình bá tước Elzonowska - đang dạo chơi trong khu rừng gần lâu đài và suy nghĩ về những biến cố đã xảy ra trong cuộc đời. Cô nghĩ về cuộc sống bình yên bên cha mẹ và các em, về mối tình đầu với Edmund Proninski đã kết thúc không như ý, về cô học trò Lucia mơ mộng hoặc cười, về những người thân thiện ở lâu đài,... Và đặc biệt, cô không thể quên Đại Công tử với tính cách kiêu ngạo và đầy ác ý! Waldemar Michorowski không bỏ lỡ bất kỳ cơ hội nào để trêu chọc cô mỗi khi đến thăm chị ruột và em họ - phu nhân Idalia và tiểu thư Lucia. Stefcia đã cố gắng tránh né khi nhìn thấy Đại công tử đang cưỡi ngựa tản bộ trong rừng, nhưng cô vô tình va vào cành cây và bị phát hiện. Waldemar bắt đầu nói đùa, kích động sự tức giận của Stefcia:
“Chào cô ! Cô làm gì ở đây sớm thế? Cô có tìm được nhiều hoa không vậy ? Trong khu rừng xanh mướt này, cô giống như một tiên nữ vậy !
“Chính vì vậy mà tôi gặp phải một con sói” - cô thiếu nữ đáp mà không do dự, với vẻ tức giận.
Công tử nhăn mày, mỉm cười trêu chọc đáp lại: “Đúng vậy, tôi muốn trở thành một con sói ở bên cô tiên nữ đó.”
Và khi đến bữa trưa tại nhà Elzonowska, Đại công tử vẫn giữ thói quen mỉa mai của mình:
“Nếu Stefcia muốn cháu ở lại chơi tennis, thì đương nhiên không tính. Nhưng nếu thế, hôm nay cháu sẽ tạm quên trang Guenbôvitre và…”
“Waldy, xin anh đừng nghịch nữa!” - Ông Maciej cắt lời, vẻ không hài lòng.
“Cháu không đùa đâu! Tiểu thư Stefcia có thể khiến cháu ở lại đây. Vâng, xin được nghe... ý kiến của cô!” - Và anh cúi đầu mắt tinh nghịch nhìn Stefcia.
“Xin được nghe ý kiến” - Anh nhắc lại.
Trong Stefcia, dòng máu đang rỉ máu như lửa. Cô muốn vung tấm khăn ăn hoặc dĩa này thẳng vào mặt kẻ quý tộc kia! Cô nhìn anh ta với ánh mắt đầy giận dữ và nói: “Tôi đã nói với ông rồi, tôi không chơi tennis và tôi muốn nhắc lại một lần nữa.”
“Ồ! Vậy tôi sẽ làm thầy giáo của cô. Tôi cam đoan kết quả sẽ rất tốt. “Cảm ơn ông!” - Cô nói một cách giận dữ.
Nhưng Waldemar không ngừng nói: “Chuỗi cườm thực sự hợp với gương mặt của cô! Chỉ cần chúng mới và tươi ngon thế này, như những trái anh đào chín đỏ kia. Nếu làm con chim sẻ, tôi sẽ nhai từng trái một, không để cô lo lắng. Nhưng bây giờ thì phải chấp nhận làm ướt áo vì đói muốn ăn thôi.”
Stefcia đỏ mặt, cắn chặt môi, và sau khi nhìn Waldemar với ánh mắt lạnh lùng, cô cúi đầu.
Theo Lucia, gia sư trước của bé - cô Klara - cũng phải chịu đựng rất nhiều sự chê bai và trêu chọc từ Waldemar. Điều này tạo ra ấn tượng xấu về Đại công tử trong mắt Stefcia. Ban đầu, nàng - cũng như những người ở tầng lớp trung lưu - đều e dè trước thái độ kiêu căng của giới quý tộc thượng lưu. Nghe những lời nói ác ý từ Waldemar, Stefcia cảm thấy lòng tự trọng bị tổn thương. Cô nghĩ rằng Waldemar chỉ là một quý tử ngạo mạn và khinh người, một người chỉ biết tự hào về tiền bạc và vị thế, một kẻ không bao giờ có thể ở bên cạnh một phụ nữ lâu dài. Nói cách khác, Stefcia không thể chịu đựng được sự tự kiêu của Đại công tử Michorowski.
Ban đầu, Waldemar không đặc biệt chú ý đến Stefcia. Đối với anh, cô chỉ là một phụ nữ thông thường, một trong số những người phụ nữ sẵn lòng nắm đấm trước tài sản và vị thế của anh. Anh cảm thấy phiền lòng với sự yêu thích của Stefcia về những điều vật chất và hào nhoáng.
“Một cô gái mơ mộng... muốn diễn sâu sắc như nữ hoàng! Đợi xem! Ta sẽ làm ngã vương miện của ngươi!”
Tuy nhiên, Stefcia lại không giống như bất kỳ ai khác. Cô dường như không bị cuốn hút bởi vẻ đẹp và sự lôi cuốn của Waldemar - thậm chí, cô có vẻ khá khinh thường những điều đó. Dĩ nhiên điều này khiến Waldemar cảm thấy bối rối, bởi anh đã quen với sự sùng bái từ khi mới sinh ra. Với vẻ ngoài, tài năng, tri thức, và gia sản của mình, Waldemar là một trong những đối tác được gia đình quý tộc săn đón. Nhưng sự không quan tâm và giận dữ của Stefcia đã khơi gợi sự tò mò và hứng thú của anh. Chiến thắng trái tim của cô gái này trở thành một thách thức đầy cam go.
“Một cô gái quả là! Tính cách quá phóng khoáng!...”
Khi câu chuyện phát triển, mối quan hệ giữa họ trở nên sắc nét và thú vị hơn, giống như hai người đối đầu một cách công bằng, thay vì là kẻ thù. Trong những cuộc tranh luận này, họ thể hiện trí thông minh và quan điểm của mình một cách rõ ràng. Đồng thời, họ cũng dần hiểu và tôn trọng lẫn nhau hơn. Dưới đây là một đoạn hội thoại giữa họ về sự khác biệt giữa phái nam và phái nữ:
“Không, cô ơi. Tôi chỉ nói về nguyên tắc của mình. Tôi có thể đồng hành cùng một người phụ nữ ở vị trí cao nhất trong xã hội, dẫn dắt bước đi tiếp theo, nhưng tôi luôn nhìn thẳng vào mắt hoặc nhìn từ trên xuống, không bao giờ chịu ngước mắt lên, không bao giờ quỳ gối. Đời tôi chưa bao giờ dạy tôi phải làm như vậy. Cô có muốn người yêu của mình đứng vững trước mục tiêu với sự mạnh mẽ, hay muốn anh ấy quỳ gối, van xin sự ân huệ của cô?”
“Tôi muốn lựa chọn thứ nhất, nhưng điều kiện là anh ấy không sử dụng sức mạnh để kiểm soát, anh ấy phải đối xử với tôi như với một người đồng hành. Tôi tự trọng và yêu cầu ánh nhìn thẳng, không nhìn từ trên xuống.”
“Tiểu thư nói rất đúng!” - đại công tử bày tỏ, lông mày nhíu lại.
“Đúng vậy?… Ý cô là gì?”
“Tiểu thư còn trẻ và ít kinh nghiệm để khẳng định điều đó.”
“Tuy vậy, tôi vẫn tin rằng sự khẳng định của tôi về cuộc sống không bao giờ thay đổi.”
“Nhưng xin tiểu thư đừng vội cam đoan!”
“Ông nghĩ tôi không có đạo đức à?”
Waldemar hơi nổi cáu: “Tôi không nghĩ như vậy, nhưng liệu đạo đức đó có thể đứng vững trên nền tảng mà lòng tự trọng của tiểu thư xây dựng chăng?”
“Có điều gì có thể làm nó lung lay?” - Nàng hỏi táo bạo.
“Anh nhìn thẳng vào mắt cô một lúc rồi nói mạnh mẽ: “Sự nhiệt huyết, tính nhạy cảm và tuổi trẻ của cô, cộng với sức mạnh nam tính của tôi. Đó là những yếu tố đủ mạnh để làm rung chuyển, thậm chí là lật đổ chân đế của cô, khi chúng đạt được cái mà cô coi là quyết định.”
Stefcia nhìn thấy trong đôi mắt của người đàn ông có sức mạnh hung dữ và táo bạo, anh đã thống trị được cô. Cô chạm nhẹ ngón tay vào nước, đùa giỡn với những giọt nước rơi, sau đó bình tĩnh nói như một lời nhắc nhở với bản thân: “Chúng ta đã đặt quá nhiều niềm tin vào sức mạnh của đàn ông, nhưng lại ít tin vào sức mạnh của chúng ta.”
“Đó chỉ là bài học kinh nghiệm, kinh nghiệm đã chứng minh rằng một bộ giáp mạnh mẽ nhất cũng không thể chống lại một người muốn chiến đấu và biết cách tìm điểm yếu trong cả bộ giáp kín nhất của Achilles.”
Chống lại những kẻ phá rối:
Trong số những kẻ phá rối, tôi muốn loại bỏ Edmund Proninski ra khỏi danh sách, vì hai lý do. Thứ nhất, hắn chỉ quấy rối Stefcia chứ không phải Waldemar. Thứ hai, hắn quá yếu đuối và không đủ để trở thành đối thủ của Đại công tử. Thực ra, những “kẻ phá rối” mà tôi đề cập ở đây là những người nghi ngờ về mối quan hệ của hai nhân vật chính, những người trong giới quý tộc và thế gia.”
Stefcia và Waldemar đều là những người có kiến thức và thái độ lịch sự - khi ở bên nhau, họ tạo ra một không khí hòa hợp với mọi người và môi trường xung quanh. Tuy nhiên, có một sự khác biệt lớn giữa họ: nguồn gốc. Waldemar sinh trưởng trong một dòng dõi quý tộc lâu đời và danh giá nhất ở Ba Lan - dòng họ Michorowski. Vì vậy, anh đã được hưởng nhiều đặc quyền liên quan đến danh vị và tài sản từ khi còn nhỏ. Hơn nữa, tất cả các gia đình quý tộc đều mong muốn con gái của họ có cơ hội được kết hôn với anh.
Là một chủ nhân, một đại quý tộc, một triệu phú năng động, nhiệt thành, chân thành, Waldemar đã nghiêm túc đảm nhận trách nhiệm xã hội của mình. Cụ Maciej, một người thích trò chuyện, đã kể cho Stefcia nghe rằng ông không ngờ Waldemar có thể thay đổi nhanh như vậy. Trước đây, anh sống một cuộc sống hoàn toàn khác. Sau khi tốt nghiệp đại học ở Borne và trường nông nghiệp Halle, anh đã dấn thân vào cuộc sống một cách điên cuồng. Anh đã du lịch khắp nơi, từ châu Âu đến Ấn Độ và Mỹ, từ Angeri đến Ai Cập. Anh đã thăm viện bệnh, trò chuyện với các nhà khoa học và thậm chí tham gia thí nghiệm hoá học, khí tượng học và xưởng đóng tàu. Anh là người thân quen trong giới quý tộc ở Hungary và Viên.
Còn Stefcia thì khác. Nàng sinh ra trong một gia đình điền chủ giàu có và lương thiện. Nàng được giáo dục tốt và học giỏi (nhờ học bổng ở Warsaw mà nàng mới gặp Edmund). Dường như một cô gái như nàng sẽ có ưu thế trong hôn nhân, nhưng không. Cha mẹ Stefcia chỉ để lại cho nàng một ít tiền - một số tiền mà Edmund Pronniski đã coi thường. Hắn đã trêu chọc Stefcia với người quản gia nhà Elzonowska:
'Stefcia có vẻ hấp dẫn, tôi không phản đối, bây giờ có vẻ hơi phai, nhưng cô ấy vẫn là một cô gái quyến rũ! Nhưng điều gì? Cô ấy chỉ quan tâm mỗi hai chục xu. Điều đó đủ cho tôi à? Ôi, lòng lành là một cô gái như vậy! Chỉ đủ để tôi đi du lịch hai chuyến nước ngoài!'
Ngoài việc thiếu về tài sản, Stefcia cũng không được chào đón trong giới quý tộc. Dù không muốn, nàng vẫn phải tham gia các buổi tiệc của giới thượng lưu, nhất là với yêu cầu của gia đình nhà chồng. Tại những buổi tiệc sang trọng, nàng không thoải mái khi bị người khác soi mói và phê phán. Vì sự thu hút của nàng đối với Đại công tử và các quý ông quý tộc khác, nàng thường bị coi là mối đe dọa. Bá tước Barski đã tuyên bố trước mặt Waldemar rằng nàng là một 'phế phẩm' - một người không đáng chào đón và bị cô lập! Tuy nhiên, cũng có những lời khen ngợi cho Stefcia:
[...] Sau buổi Kotilion, trong phòng khách nhỏ, cả bá tước Barski lẫn bá tước phu nhân Ćwilecka đều đến gặp bà, cả hai đều cáu kỉnh công kích bà. Bá tước nói: 'Nam tước phu nhân đã vi phạm nguyên tắc của giới quý tộc khi đưa cô Rudecka vào đây. Thật là quá đáng!'
Những lời này khiến phu nhân Idalia bị xúc phạm. Bà không muốn bị chỉ trích. Bà nhìn bá tước, đáp: 'Tôi không thấy có gì quá đáng, vì trong phòng nhảy còn nhiều cô còn thấp hơn cô Rudecka. Dù cô ấy chỉ là bạn chơi của con gái tôi, nhưng cũng có quyền được ưu ái chứ.'
Bá tước Barski tự cao tự đại: 'Vâng! Về phía phu nhân nam tước và tiểu thư, tôi không phản đối. Nhưng xung quanh cô Rudecka, tôi thấy có sự ngưỡng mộ của giới trẻ. Điều đó quả là quá đáng.'
'Đó là do vẻ đẹp và thành công của cô ấy!' - Phu nhân Idalia nói.'
'Idalia!' - Phu nhân Ćwilecka lên tiếng - 'Đừng bênh vực con bé ấy! Ngài bá tước nói đúng rồi: Con bé ấy khiến các tiểu thư của chúng ta mất phần lấn át. Chị đã hơi thiếu suy nghĩ khi đưa cô ấy đến vũ hội.'
Phu nhân Idalia tức giận: “Tôi không thể để cô ấy ở lại khách sạn đâu! Những lời trách móc của các vị quả thật là lạ lùng!”
“Tóm lại, chị đã không cẩn thận khi đón con bé về phòng Xuôđkôvxe,” - bá tước phu nhân cũng tức giận phát biểu: “Nơi mà đại công tử thường xuyên lui tới, giờ lại chứa đựng một cô bé xinh đẹp như thế!”
Bá tước Barski lo lắng, nhìn trách móc bá tước phu nhân: “Permettez contesse (Tiếng Pháp: Xin phép bá tước phu nhân)! Tôi muốn bảo vệ cho đại công tử. Cô gái này không thể gây ảnh hưởng lớn đến chúng ta phải lo lắng cho đại công tử. Cô ta không thể làm mờ các ngôi sao của chúng ta, nhưng lại làm nảy sinh những lo ngại, làm tổn thương đạo đức thanh niên giới ta. Nhưng, đối với cô ta, đại công tử có thể có những ham muốn khác mà ta cũng có thể bỏ qua: cô ta đẹp, đúng vậy, đúng vậy, nhưng ... ngay cả những vai phụ lắm sự trong hài kịch cũng không đẹp lắm chứ sao? Phu nhân có hiểu ý tôi không?”
Đôi môi đậm của bá tước phu nhân nở một nụ cười hài lòng với người vừa phát biểu, bà nháy mắt với vẻ mặt hài hước.
Bá tước phu nhân Wizembergova, từ lâu đã đứng ở cửa mà không ai để ý, bước ra giữa phòng và nói: ”Nhưng bọn gái hầu không được phép giao con gái cho dạy dỗ, không ai đưa chúng vào chỗ bạn bè, không ai nắm tay chúng! Việc so sánh của bá tước ít nhất cũng không hợp lý. Tiểu thư Rudecka c’est une fille jeune, belle et très bien élevée (Là một thiếu nữ trẻ, đẹp và có giáo dục), thực sự cô ấy đã vượt trội so với các cô gái của chúng ta bằng vẻ đẹp, sự quyến rũ, trí thông minh, đã hấp dẫn đám thanh niên và đặc biệt là đại công tử! Chính điều đó khiến các vị không hài lòng. Nếu các vị tức giận, hãy ca ngợi cô ấy, nhưng đừng hạ thấp người khác, đặc biệt là trước mặt con gái đang được dạy dỗ.”
Bá tước phu nhân dứt khoát quay lưng và rời khỏi phòng khách nhỏ, dải lụa xanh biếc uốn lượn theo sau, lộng lẫy.
Bị tấn công đột ngột, bá tước cáu kỉnh nhăn nhó mép, khi thấy phu nhân Idalia cũng ra đi, ông rít lên qua hàm răng nghiến chặt: “Đám điên!”
Bá tước phu nhân Ćwilecka nhún vai: “Họ điên vì cái con bé Rudecka đấy!”
Cả hai quay trở lại phòng khiêu vũ.
May mắn là trong mọi cuộc trò chuyện, Đại công tử và tiểu thư Rita - một người bạn thân của chàng - luôn đứng ra bảo vệ Stefcia khỏi mọi lời chế nhạo. Họ cũng là người thúc đẩy khiếu hài hước của nàng. Stefcia dần trở thành trung tâm của mọi niềm vui trong giới thanh niên quý tộc với những câu chuyện hóm hỉnh. Waldemar cũng đáp lại bằng những lời đùa thú vị, tượng trưng cho sự ủng hộ từ phía chàng.
Tiểu thư Rita dẫn dắt Stefcia tham gia vào cuộc trò chuyện với mọi người, vì Stefcia không phải là người thiếu vui vẻ. Dù bề ngoài khiêm tốn, Stefcia vẫn rất xinh đẹp trong bộ váy màu xám nhạt viền tím. Mặt nàng đỏ ửng, đôi mắt sáng lấp lánh, môi hồng phấn. Tiểu thư Rita ngắm nhìn nàng với thú vị, trong khi những người khác nhìn nàng với ánh mắt kỳ lạ. Trestka tò mò nhìn Stefcia như muốn tìm ra điểm yếu của nàng. Bá tước cẩn thận nhìn từng chi tiết, cảm nhận ánh mắt, cách di chuyển, kiểu tóc, và thầm thú nhận rằng nàng hoàn toàn đáng chú ý: 'Không tồi chút nào,' bá tước nghĩ trong lòng, coi đó như một lời khen cao quý.
Trong phòng khách, những câu chuyện tiếp tục, tạo nên không khí vui vẻ. Tiểu thư Rita và Waldemar là người mở màn, họ kể những câu chuyện hài hước, làm cả phòng cười nghiêng ngả. Trestka luôn ở bên cạnh tiểu thư Rita, khiến cô cảm thấy khó chịu. Ngược lại, Waldemar rất vui vẻ, chọc Stefcia, nói những lời lịch sự, sau đó lại tranh cãi với nhau. Nhưng mỗi khi có ai đó đến gần, Waldemar lại thay đổi lời nói và chuyển hướng câu chuyện một cách thông minh, khiến Stefcia không thể nhịn được cười, vừa thấy vui vẻ vừa ấm lòng với cách hành xử của chàng.
Đóa hồng tình yêu khoe sắc, tỏa hương.
Sau khi nghe về câu chuyện bi kịch giữa ông nội Maciej và bà ngoại của mình, Stefcia cố gắng tránh xa Waldemar. Cả hai bên gia đình phải chịu sự chia ly và những lời nói cay đắng của mọi người, khiến mọi người đều phẫn nộ khi nhắc lại quá khứ. Stefcia trốn tránh Waldemar, kết bạn với nhóm các bà cô, luôn ở bên cạnh Lucia hoặc Rita. Stefcia sợ rằng mình sẽ yêu Waldemar và phải đối mặt với bi kịch giống ông và bà của mình. Tuy nhiên, nàng vẫn không thể kìm chế được nước mắt khi nghĩ về chàng. Waldemar đã trở thành hình bóng không bao giờ phai nhạt trong tâm trí nàng. Nàng muốn Waldemar đến thường xuyên vì cụ Maciej nhớ cháu, nhưng thực ra nàng mới nhớ chàng nhiều nhất! Nàng đợi chàng ở mọi nơi trong Xuôđkôvxe - lúc trầm ngâm bên cửa sổ, lúc mơ mộng trong khu vườn vắng.
Đôi mắt lóng lánh của nàng tràn ngập suy tư, gửi đi những ý nghĩ về chốn xa xăm ấy... Nơi đó, nơi mà trái tim nàng dường như cũng đang bay đi với một sức mạnh không thể kiềm chế. Nàng mong đợi một điều gì đó hạnh phúc, một điều mơ mộng đến mức chỉ cảm nhận mờ mịt, nhưng cũng tràn ngập như khi chờ đợi một tai họa. Vào giây phút này thị giác và thính giác tập trung lại, căng lên đến kỳ khiến người ta mệt mỏi. Nàng không thể rời mắt để khỏi bỏ lỡ một giây ngắn ngủi, nàng không muốn cử động để khỏi gây một tiếng động huyễn âm. Cả thân thể nàng như biến thành pho tượng mà bên dưới ai đó có thể đặt tên: “Liệu có đến chăng” – Hạnh phúc hay nỗi tuyệt vọng.
Stefcia đã trở thành hình tượng chờ đợi như vậy. Cô nhìn ra đường, im lặng không dám vận động. Cô lắng nghe mỗi tiếng động nhỏ nhất với sự kiên nhẫn. Cô đứng đây với niềm tin rằng anh sắp trở về, và cô vẫn kiên định chờ đợi. Không ai bảo cô, không ai mong đợi anh, nhưng cô cảm nhận rằng anh đã đến Guenbôvitre... Một giọng nói trong cô thì thầm: “Hôm nay anh sẽ đến đây!”
Waldemar không biết từ bao giờ đã nghĩ về Stefcia như một phần không thể thiếu, một thói quen. Nếu ai đó đọc cuốn sách, họ sẽ không ngạc nhiên và sẽ liên tưởng ngay đến những dòng suy tư sâu thẳm của Waldemar về Stefcia, cũng như mối quan hệ giữa họ. Mỗi ý nghĩ về cô trong anh đều chân thành, cảm động - như thể họ đã ở xa nhau hàng trăm năm... Mỗi khi Stefcia bị người ta mỉa mai, anh luôn biết cách làm cho họ hối hận và đau lòng với những lời nói đắng cay. Dù Stefcia cố giữ khoảng cách với anh, anh không trách móc hay ép buộc cô. Anh giữ khoảng cách để tôn trọng cô, nhưng không bao giờ ngừng suy nghĩ về người phụ nữ anh yêu:
Cô ấy đã phá vỡ những quan niệm sai lầm của anh về phụ nữ bằng sự tương phản mạnh mẽ. Anh biết rằng tình cảm của cô dành cho anh là chân thành và hiểu rằng cô là định mệnh của cuộc đời anh. Sự khác biệt về địa vị xã hội không làm anh lo lắng, anh chỉ lo lắng liệu trách nhiệm mới - vị thế mới mà cô sẽ đạt được - có quá nặng nề với Stefcia không? Nhưng anh không lo lắng. Sự thông minh của cô cho anh niềm tin rằng cô sẽ đối mặt với mọi thách thức, mọi trách nhiệm và mọi nghi lễ của vị thế mà cô sẽ đạt được. Anh cảm thấy tò mò, không biết cô sẽ đáp lại lời tỏ tình của mình như thế nào.
Sau đám tang của bà ngoại, Stefcia đã quyết định sẽ rời bỏ gia đình Elzonowska để tránh mọi mối quan hệ với Waldemar. Cô không muốn rời xa ngôi nhà này, đặc biệt là không muốn xa cô bé Lucia và ông Maciej... Nhưng cô tin rằng nếu cô ở lại, cô sẽ đau đớn vì mối tình giữa cô và Waldemar là không thể. Tuy nhiên, dường như cô đã quên rằng việc từ bỏ Waldemar không dễ dàng như vậy. Khi cô vừa ra sân ga, Waldemar đã đến đó để tìm cô! Anh thổ lộ tình cảm chân thành của mình với cô, đồng thời hứa hẹn với cô về một đám cưới mà cả hai đều mong chờ! Stefcia quá xúc động đến nỗi cô như đang mơ:
Stefcia cố gỡ bỏ tay ra khỏi vòng tay của anh: “Em là vợ của anh à? Điều đó có thể xảy ra chứ? Em không thể tin được rằng niềm hạnh phúc lớn lao như vậy có thể xảy ra!”
Waldemar ôm cô, mỉm cười tỏa sáng: “Và em sẽ thấy, em là duy nhất của anh! Anh sẽ vượt qua mọi trở ngại, chinh phục mọi khó khăn, anh nhất định phải có em!”
Trước khi cô lên xe lửa, anh đã nhớ nhắc một người bạn thân của mình - bà chủ nhà ở vùng Obrony - để bà chăm sóc cô. Đương nhiên, phu nhân vô cùng xúc động và hồ hởi! Khi nhân viên ga chào anh, anh cũng không quên giới thiệu rằng tiểu thư Stefcia Rudecka đã chính thức đính hôn với anh! Đương nhiên, họ cảm thấy kinh ngạc và lúng túng hơn là hồ hởi trước tin tức này.
Việc Đại công tử Michorowski đính hôn với một cô gái có địa vị thấp hơn giống như một quả bom nổ giữa buổi họp của giới quý tộc! Bà ngoại của anh, phu nhân Podhorecka, là người phản đối mạnh mẽ nhất. Bà dùng cuộc hôn nhân của bố mẹ và ông bà nội anh làm lý do: cả cô dâu và chú rể đều phải thuộc dòng dõi trâm anh lâu đời, gia huy chín gậy (tước vị bá tước ở Ba Lan). Mặc dù anh rất kính trọng bà, nhưng những lời bà nói khiến anh tức giận, vì chúng là những lý lẽ cũ kỹ và không thể ràng buộc anh đến với tình yêu của mình. Anh cho rằng anh đủ trưởng thành để quyết định cuộc đời mình, và không gì có thể ngăn cản anh.
“Xin lỗi! Tôi đã trưởng thành, gia đình không thể can thiệp vào quyết định của tôi. Đẳng cấp à? Tôi chỉ cười thôi! Truyền thống không ảnh hưởng đến tôi nữa, và bà? Bà sẽ không cản trở tôi. Bà đủ thông minh để hiểu điều đó.”
Anh còn phản bác rằng các cuộc hôn nhân sắp đặt như thế đã làm cha mẹ và bà nội anh đau khổ. Mặc dù bà ngoại của anh kiên quyết tôn trọng các cuộc hôn nhân đã được sắp đặt trước, anh vẫn kiên quyết bảo vệ lập trường của mình. Anh nhận ra rằng tất cả họ đều sống dưới bóng hình của người khác vào ngày lễ cưới:
“Cha mẹ anh yêu nhau, nhưng có quan điểm không đồng nhất đã làm họ chia rẽ.
“Luôn có một từ 'nhưng' nào đó cản trở. Và thực tế, khi đi lấy chồng, mẹ cháu mang trong tim hình ảnh của một người khác.”
“Ôi! Chuyện trẻ con thôi mà!”
”Chuyện trẻ con à? Đừng nói chuyện như vậy! Nhưng cái chuyện trẻ con đó lại làm cản trở không ngờ, cả mẹ cháu và ông Machay đều biết rõ điều đó. Trong quá khứ của ông, một chuyện trẻ con như vậy đã ảnh hưởng lớn đến cuộc đời sau này.”
Khi có những người đe dọa sẽ cướp quyền thừa kế, anh cười chê và thách thức họ liệu họ có tìm được người thay thế hay không. Waldemar nói rõ rằng anh không phải là một thiếu niên ngây thơ như ông nội của mình ngày xưa, mà là một người đàn ông trưởng thành và có quyền lực vững chắc trong giới quý tộc. Nói một cách khác, bất kẻ nào dám động đến vị thế của anh đều sẽ bị trừng phạt đúng đắn. Và những ai dám phản đối vợ của Đại công tử thậm chí còn sẽ nhận một hình phạt thảm khốc hơn nhiều.
“Có những người đang đề cập đến chuyện hôn nhân không được môn đăng hộ đối, và bây giờ họ lại đe dọa tước quyền thừa kế của tôi. Tôi muốn hỏi: họ có quyền làm điều đó không? Bỏ qua chuyện môn đăng hộ đối, đó chỉ là một vấn đề không đáng kể, ta hãy nói về việc tước quyền thừa kế. Ai có thể thực hiện điều đó được?... Chỉ có một câu trả lời: không ai cả! Tôi đã qua tuổi trẻ, tôi đã thoát khỏi mọi sự kiểm soát và sẽ không để bất kỳ ai chi phối cuộc sống của mình. Tôi tự quản lý hành động của mình với lòng tự trọng, và tôi tin rằng mình đủ khả năng làm điều đó, đặc biệt là trong những vấn đề như hôn nhân và hạnh phúc của bản thân. Tôi biết mình muốn gì. Quyền thừa kế của tôi không thể bị tước đoạt, vì tôi là người cuối cùng của dòng họ Michorowski, nhánh Guenbôvitre. Nếu có người khác thuộc dòng họ Michorowski hơn, hoặc nếu họ muốn đưa người khác ra làm đại công tử, tôi không chấp nhận điều đó, và với tư cách là người trưởng thành, luật pháp sẽ bảo vệ tôi. Mọi người đều hiểu điều này, không cần phải nêu rõ luật pháp, và tôi ngạc nhiên khi nghe công tước dám nói về việc tước quyền thừa kế của tôi. Như thể đang đe dọa tước đồ chơi của một đứa trẻ. May là tôi không phải là một kẻ nhát, tôi biết quyền lợi của mình và sẽ không để ai xâm phạm, tôi cũng không đồng ý từ bỏ danh hiệu đại công tử, vị trí và chức vị của mình, dù chỉ để thể hiện lòng ngưỡng mộ đối với người phụ nữ mà tôi yêu.”
Cuối cùng, Waldemar đã được bà ngoại chấp nhận. Phu nhân Podhorecka hiểu tình yêu của hai người. Cụ Maciej cũng chấp nhận, vì ông biết Stefcia là người không thể thay thế trong trái tim cháu mình. Phu nhân không muốn mất Stefcia, người cháu mà bà yêu quý. Và bà đã hành động theo ý chí của Waldemar và Stefcia.
“Tôi thấy thích... Stefcia của con đấy, Waldy ạ…” - Bà nở một nụ cười.
Waldemar nắm chặt hai bàn tay của cụ già, cúi đầu, với sự hạnh phúc lan tỏa trong đôi mắt: “Stefcia của cháu!... Của cháu!...”
“Chúa ban phước cho hai người,” - phu nhân công tước nghiêm túc nói, đặt hai bàn tay lên đầu hai người.
Waldemar thấu hiểu giá trị ý nghĩa của những lời đó đối với phu nhân. Đôi môi ấm áp của anh chạm vào tay bà: “Cảm ơn, người phụ nữ thân thương của cháu! Hạnh phúc của chúng ta sẽ là phần thưởng dành cho bà.” - Anh xúc động nói.
Phu nhân hôn lên trán anh mấy lần, nước mắt rơi từ đôi mắt của bà: “Xin Chúa hãy ban cho con hạnh phúc, xin Chúa lòng lành! Bà không muốn kém cỏi hơn ông Maciej, bà lo rằng con trai sẽ quên mất bà... Bà ghen tỵ với tình cảm của con trai... vì vậy... hãy để cho chúng ta được thực hiện điều đó!”
“Bà sẽ nhận được tình yêu từ cháu và Stefcia của cháu. Chính bà sẽ thương yêu cô ấy như con mình.' - Cả hai đều nhìn lên phía trời, nơi bức ảnh của Stefcia đang tràn đầy cảm hứng, dường như linh hồn của cô gái đã hiện diện trên bức tranh khiến nó trở nên sống động hơn.
5. Lễ cưới biến thành tang lễ!?
Lễ cưới của Waldemar và Stefcia - dù chưa được tổ chức - đã nhanh chóng trở thành sự kiện được chú ý nhất trong giới quý tộc. Đám cưới nhận được sự chúc phúc từ bạn bè và gia đình và được chuẩn bị cẩn thận. Đáng nhớ nhất là sự ủng hộ mạnh mẽ từ những người thân thiết: gia đình Rudecka, ông Maciej, bé Lucia, tiểu thư Rita và phu nhân công tước Franchiskova. Tuy nhiên, cũng có những người không hài lòng với hôn lễ này - kỳ thị nhất phải kể đến những cô gái đã từng theo đuổi hoặc hẹn hò với Waldemar. Họ căm ghét Stefcia vì cô ấy đang đứng ở vị trí mà họ cho là của mình. Nhưng trong số những kẻ đố kỵ, cũng có những người ngưỡng mộ phẩm giá và sự thông minh của Stefcia.
Ông Maciej rất vui lòng, Lucia - đã quen với ý nghĩ rằng Stefcia sẽ trở thành công nương, mong điều đó sớm xảy ra hơn. Phu nhân Idalia cảm thấy buồn bã, bị tổn thương, có lẽ bà thể hiện bộ mặt bi thảm vì sự tức giận và sự xúc phạm từ phu nhân tiểu thư Melania. Có thể ánh sáng và vị trí trong tương lai của Stefcia gây tổn thương tự ái cho bà. Tuy nhiên, bà vẫn chúc mừng Waldemar hạnh phúc, mặc dù có chút mỉa mai, vì còn phải quan tâm đến ông cha.
Khi ngày cưới đang đến gần, việc nhận quà là không thể thiếu. Ngoài quà từ Waldemar và hai gia đình, Stefcia còn nhận được nhiều món quà và thư từ những người trong giới thượng lưu - những người muốn tạo mối quan hệ với Đại công tử trong dịp vui vẻ. Khi đọc một trong những bức thư, nàng phát hiện ra điều mà không ai ngờ đến: những lá thư ẩn danh đầy thù hằn. Trong những lá thư đó, có một từ xuất hiện liên tục: “con hồi”. Những lá thư đó mỉa mai nguồn gốc của Stefcia, cho rằng nàng đến với Đại công tử vì lợi ích và nói rằng không ai muốn tôn trọng nàng như một Đại công nương. Nàng sẽ mãi là một “con hồi” - một kẻ bị ghét bỏ và xa lánh. Những từ này làm tổn thương và làm đau lòng Stefcia. Nàng đã phải vượt qua rất nhiều khó khăn để được gia đình chấp thuận và đã mong mỏi ngày cưới từ lâu. Waldemar là người đầu tiên phát hiện ra nguyên nhân của bệnh tình của nàng. Khi đọc những lá thư, chàng tức giận:
Waldemar đang ngồi trong phòng làm việc của ông Rudecski nghiên cứu các tài liệu tìm thấy. Chàng tìm thấy những lá thư của chính mình đựng trong phong bì, xếp gọn gàng, và một số lá thư của Stefcia viết gửi cho chàng. Nghĩ rằng những tờ giấy rơi rụng có thể là những lá thư ẩn danh, Waldemar bắt đầu đọc chúng. Khuôn mặt chàng biểu lộ nỗi tức giận, đau khổ và sự trách móc. Chữ viết trong những lá thư đó chàng không quen, nhưng qua phong cách viết, chàng cũng biết được tác giả của chúng là phu nhân Chvileska và cha con nhà Barski. Một lá thư ẩn danh rất tàn ác và vulgarity, chàng nhận ra từ cách viết không hoàn toàn thay đổi: đó chính là của Melania.
Ngay sau khi đọc xong lá thư mới nhất - có vẻ từ Melania Barska, nàng ngất và mất ý thức trong phòng nhiều ngày. Gia đình và các bác sĩ rất lo lắng, còn Waldemar phải kiềm chế sự tức giận để ở bên nàng. Chàng biết đây là lúc nàng cần chàng nhất.
Ở điền trang Rutraievo, những giờ phút trôi qua trong sự căng thẳng kinh hoàng nhất. Tình trạng sức khỏe của Stefcia ngày càng trở nên nặng nề, chỉ khi nào nàng tỉnh lại một chút thì mới có thể hiểu biết. Ông bà Rudecki đều bối rối, chỉ có đại công tử là nguồn sức mạnh không bao giờ cạn kiệt, chàng như nhân đôi hay ba lần sức mạnh của mình. Chàng không rời xa Stefcia, mà chính chàng ôm nàng lên, khi người ta thay ga giường cho nàng, chàng tự mình thay đổi những bàn tay chườm trán. Sự chu đáo và quan tâm của chàng khiến các bác sĩ phải trầm trồ. Chàng không ngủ, không ăn, mắt chàng đầy sức mạnh có thể vượt qua mọi thứ, một sức mạnh có thể làm tan nát mọi điều.
“Ta phải cứu nàng, không được phép để nàng ra đi! Nhất định! Nhất định phải cứu sống nàng!” – Chàng nói như một lời thề.
Vị giáo sư tóc bạc quen biết chàng từ lâu chỉ biết gật đầu ngạc nhiên, ông không thể tưởng tượng chàng có những cảm xúc mạnh mẽ như vậy.
Và rồi, thời điểm mà mọi người không thể tránh khỏi đã đến… Trong một buổi sáng mùa hè rực rỡ với ánh nắng và âm nhạc của thiên nhiên, một linh hồn mới đã gia nhập với thiên thần của Chúa… Một linh hồn trong sáng, thiện lương và tràn ngập hy vọng về hạnh phúc cùng người yêu… Đó là linh hồn của Stefcia Rudecka. Khi nàng ra đi, gia đình và bạn bè của nàng đã khóc than trong tiếng khóc uất ức - ngoại trừ chàng Waldemar, người hôn phu của nàng.
Một phần linh hồn của chàng đã tan biến. Và gần như chàng trẻ quý tộc đã tự làm tử vong nếu không có sự can ngăn của ông nội và Rita. Họ nói chàng phải sống - sống vì gia đình yêu thương của mình, vì những người bạn mà chàng quý trọng, và sống vì người mà chàng muốn dành cả cuộc đời bên cạnh. Tuy nhiên, theo tôi, Waldemar cần tiếp tục hành trình của mình vì chính chàng là người ghi lại những kí ức chân thực nhất về tình yêu của chàng và Stefcia. Đúng vậy, bởi chàng đã treo bức tranh của Stefcia trong hành lang của lâu đài - nơi tổ tiên xa xưa của chàng đã sống. Nàng chưa kịp trở thành vợ chàng, nhưng đã được chàng xem như là nữ chủ nhân đi cùng. Nàng là người con gái duy nhất chiếm lĩnh trái tim của Waldemar, là một người không ai có thể thay thế trên thế giới này.
Waldemar ngồi trên bục gỗ, bóng mắt buồn thăm thẳm của chàng dõi theo hình bóng màu hồng tươi của Stefcia, từng chi tiết, từng đường nét của nàng. Rồi chàng nhìn xuống bàn tay của mình: trên những ngón tay, hai chiếc nhẫn hứa hôn cùng nhau lấp lánh - một chiếc với viên ngọc Urian của Stefcia và một chiếc mang viên kim cương lớn của dòng họ Michorowski.
Trong bóng tối của lâu đài, sự im lặng đau thương lan tỏa, dường như niềm hạnh phúc cuối cùng đã khuất phục.
6. Kết thúc:
Đánh giá chi tiết bởi: Thanh An Nguyễn - MytourBook
Ảnh: Nguyễn Ngân