Buzz
Loài linh trưởng kỳ lạ này được phát hiện lần đầu tiên gần sông Kinabatangan trên vùng đảo Borneo của Malaysia vào năm 2017 khi nó còn là con non. Điều này cũng là lần đầu tiên một con lai giữa hai loài linh trưởng được ghi nhận ngoài tự nhiên.
Năm 2017, một 'chú khỉ lai bí ẩn' xuất hiện trên mạng xã hội đã thu hút sự chú ý của hàng nghìn cư dân mạng, đến nay đã vài năm trôi qua, chú khỉ này mới xuất hiện trở lại ở Borneo và đi theo nó là một con non được ôm trước ngực.
Câu hỏi được đặt ra là: Sự cách li sinh sản đã bị phá vỡ? Có những bí ẩn sinh học nào ở bên trong con khỉ lai này?
Trong một nghiên cứu đăng trên Tạp chí Linh trưởng Quốc tế vào tháng 4 năm 2022, các nhà khoa học cho rằng loài khỉ này là con lai của khỉ vòi (Nasalis larvatus) và voọc bạc (Trachypithecus cristatus).
'Khỉ lai bí ẩn' được phát hiện ở Borneo
Borneo nằm giữa quần đảo Malaysia, đảo này có khí hậu mưa nhiệt đới và rừng nguyên sinh phủ rộng lớn, tạo ra sự đa dạng sinh học đặc biệt.
Đặc biệt, loài khỉ ở đây tạo thành một phong cảnh độc đáo trên hòn đảo, nhưng một “khỉ lai bí ẩn” đã đến vào năm 2017 và làm xáo trộn sự yên bình.
Một con khỉ 'lạ lùng' được phát hiện trong rừng nguyên sinh. Mặc dù má có màu xám nhưng lại có mũi tròn nhỏ, điều này khiến nhiều người nghĩ rằng đây là một loài hoàn toàn mới.
Một con voọc bạc được phát hiện cùng con trên một con đường ở Malaysia vào năm 2017.
Để xác định danh tính của con khỉ bí ẩn, các nhà sinh vật học đã quan sát nó một thời gian và sử dụng các đặc điểm để suy luận về loài bố mẹ của nó, thậm chí là phân tích phân của nó.
Cuối cùng, họ đã xác định cha mẹ của nó là khỉ vòi và voọc bạc.
Khỉ vòi và voọc bạc là hai loài khác nhau, khác biệt về hình dạng và ngoại hình.
Các nhà khoa học nghi ngờ rằng sự thu hẹp của môi trường sống do con người gây ra đã thay đổi cách hai loài khỉ tương tác, khiến chúng cạnh tranh lẫn nhau về bạn bè và lãnh thổ.
Về kích thước cơ thể, khỉ vòi được biết đến như là loài khỉ lớn nhất trong họ Colobus. Chúng thường có thể đạt đến chiều dài khoảng 73-76 cm và cân nặng lên đến 24 kg. So với voọc bạc, trọng lượng của chúng chỉ bằng 1/2.
Khác biệt rõ ràng về hình thể và thói quen sinh hoạt giữa hai loài này đã được ghi nhận rộng rãi. Chúng thường xuyên đánh nhau vì tranh chấp lãnh thổ. Nhưng vẫn còn câu hỏi, tại sao có thể xuất hiện “khỉ lai” như vậy?
Liệu nguyên nhân có phải từ con người không?
Thực tế cho thấy, có nhiều ví dụ về sự lai tạo trong thế giới động vật. Chẳng hạn, con la được sinh ra từ ngựa và lừa, sư hổ và hổ sư được sinh ra từ hổ và sư tử, cũng như lừa vằn lai tạo từ ngựa vằn và lừa.
Tuy nhiên, sự ra đời của “khỉ lai bí ẩn” là một trường hợp đặc biệt, không phải do ảnh hưởng của con người. Điều này làm cho câu chuyện trở nên thú vị hơn.
Để khám phá sâu hơn về nguồn gốc của vấn đề, các nhà sinh vật học đã tiến hành nghiên cứu tại khu rừng nguyên sinh Borneo. Những kết quả thu được khiến nhiều người bất ngờ: nguyên nhân vẫn là do con người!
Thực tế, đảo Borneo bao gồm một phạm vi rộng lớn của rừng nguyên sinh, mang lại nhiều tài nguyên sinh vật, đất đai và khoáng sản. Do đó, nhiều doanh nhân nhận ra tiềm năng kinh doanh ở đây.
Dần dần, diện tích rừng nguyên sinh đang bị thu hẹp, dẫn đến việc lãnh thổ của các loài khỉ bị chia nhỏ, phân mảnh và chồng chất lên nhau.
Nadine Ruppert, một giảng viên tại Đại học Khoa học Malaysia và cũng là một trong những tác giả của nghiên cứu, cho biết đây là dấu hiệu đáng báo động về sự mất cân bằng trong hệ sinh thái. Ông lý giải rằng con đực của cả hai loài thường phải tìm kiếm cơ hội gặp gỡ và sinh sản khi trưởng thành, nhưng môi trường sống phân mảnh hiện đang làm giảm cơ hội này. Điều này có thể giải thích vì sao có sự xuất hiện của con khỉ lai.
Giải pháp cho vấn đề cách ly sinh sản?
Sự cách ly sinh sản là một rào cản tự nhiên ngăn chặn sự giao phối giữa các loài khác nhau, dẫn đến hiện tượng vô sinh trong một số trường hợp.
Mặc dù sự xuất hiện của 'khỉ lai bí ẩn' chỉ là một trường hợp đặc biệt, nhưng không có nghĩa là không có sự cách ly sinh sản trong toàn bộ quần thể của chúng. Trước khi con người đến, hai loài khỉ này đã sống hòa thuận trong lãnh thổ của chúng và không có sự kiện lai tạp nào.
Hiện tại, chúng ta vẫn chưa biết liệu con khỉ lai này có thể sống sót qua lần lai thứ hai và có khả năng sinh sản sau khi trưởng thành hay không.
Vì vậy, vẫn chưa có bằng chứng nào cho thấy sự cách ly sinh sản giữa hai loài đã bị phá vỡ hay chưa. Trong tương lai, các nhà sinh vật học sẽ tiếp tục khám phá và nghiên cứu vấn đề này.
Mặc dù việc giao phối giữa các loài có thể tạo ra 'loài mới', nhưng điều này không thể kiểm soát và có thể dẫn đến sự tuyệt chủng của các loài có gen yếu hơn. Đồng thời, đa dạng sinh học sẽ giảm và cân bằng sinh thái sẽ bị phá vỡ.
