1. Khi nào giác quan của con người được hình thành?
Giác quan (hệ giác quan) là một phần của hệ thần kinh chịu trách nhiệm thu thập thông tin để con người có cái nhìn toàn diện về thế giới xung quanh. Một cách đơn giản, đó là hệ thống các tế bào thần kinh có khả năng phản ứng với các tác động từ các sự kiện, đối tượng,... và sau đó truyền tín hiệu tới bộ não để được giải mã.
Từ khi mới sinh, các giác quan của trẻ đã bắt đầu hoạt động để tạo liên kết với thế giới xung quanh
Ngay từ thời kỳ thai nhi, các giác quan đã giúp thai nhi nhận biết các tín hiệu từ thế giới bên ngoài. Điều này giải thích tại sao thai nhi có thể nghe âm nhạc hoặc giọng nói từ bố mẹ.
Những dấu hiệu này là bước đầu tiên của sự kết nối của thai nhi với thế giới bên ngoài. Khi sinh ra, trẻ đã có khả năng cảm nhận vị ngọt của sữa mẹ, cảm nhận sự lạnh của không khí,... Tất cả nhờ vào các giác quan.
2. Thực tế, con người có bao nhiêu giác quan?
2.1. Đúng là con người có mấy giác quan?
Phần lớn chúng ta tin rằng con người chỉ có 5 giác quan: thị giác, thính giác, vị giác, khứu giác và xúc giác. Mỗi cơ quan cảm giác tương ứng với mỗi giác quan và truyền thông tin đến não để hiểu và nhận biết thế giới xung quanh.
Tuy nhiên, sự thật không chỉ dừng lại ở đó. Vậy con người có bao nhiêu giác quan? Bạn sẽ bất ngờ khi biết con người có tới 18 giác quan khác nhau. Ngoài 5 giác quan cơ bản đã đề cập, con người còn sở hữu nhiều giác quan khác.
2.2. 5 giác quan cơ bản của con người
2.2.1. Thị giác
Giác quan này nhận và giải mã thông tin từ ánh sáng đi vào mắt. Mắt gồm 2 cơ quan: 1 cơ quan nhận ánh sáng và 1 cơ quan giải mã màu sắc để hiểu về các vật thể mắt nhìn thấy.
1/4 số nơron thần kinh trong cơ thể con người tập trung tại mắt để nhận biết hình ảnh của thế giới. Thông tin được thu thập bởi mắt sẽ được truyền đến não để kích hoạt các phản ứng và hành động của cơ thể.
5 giác quan cơ bản của con người
2.2.2. Giác quan Vị
Vị giác, biểu tượng bởi lưỡi, là giác quan đầu tiên mà lưỡi con người cảm nhận được là vị ngọt, do đó trẻ sơ sinh cảm nhận ngay từ khi mới sinh. Mỗi phần của lưỡi tương ứng với một loại vị. Ngoài vị ngọt chủ đạo, lưỡi còn nhận biết được vị cay, đắng, chua, chát,...
Lưỡi có chức năng nhận biết và nuốt thức ăn. Bề mặt của lưỡi chứa các tế bào cảm nhận, cho phép lưỡi nếm và cảm nhận vị của thực phẩm. Thông tin này được truyền đến não, giúp con người nhận biết được vị của thức ăn mình vừa nếm.
Tuy nhiên, vị giác có thể bị ảnh hưởng bởi màu sắc hoặc mùi vị. Một số yếu tố như covid, cảm cúm,... có thể làm mất vị giác tạm thời.
2.2.3. Giác quan Xúc
Da là cơ quan biểu tượng của giác quan Xúc. Do đó, con người có khả năng cảm nhận nhiệt độ, cảm giác lạnh,... Tuy nhiên, giác quan Xúc không bao gồm cảm giác đau hoặc áp lực trên da. Một số khu vực như mặt, đầu ngón tay thường nhạy cảm hơn so với các vùng khác.
Bách Khoa Stanford đã xác định rằng giác quan Xúc là giác quan đầu tiên phát triển ở con người. Ngoài da, lưỡi, họng và một số vị trí khác trên cơ thể cũng có thể là nơi cảm nhận và truyền đạt tín hiệu Xúc.
2.2.4. Giác quan Thính
Giác quan này giúp con người nghe thấy âm thanh. Thính giác nhận biết các rung động khi sóng âm thanh va chạm vào màng nhĩ của tai. Nhờ vào thính giác, con người cảm nhận được sự sống động của thế giới xung quanh và tạo ra giao tiếp gần gũi.
Các nhà khoa học tin rằng có đến 18 giác quan khác nhau
Thính giác có thể thu nhận mọi âm thanh trong khoảng từ 20 đến 20.000 Hz. Trong những trường hợp mắt không thể sử dụng được (như trong bóng tối), thính giác sẽ giúp con người nhận biết thông tin xung quanh. Điều này là lý do người khiếm thị phát triển thính giác tốt hơn người bình thường.
Mỗi người có ngưỡng nghe khác nhau, với một số người có thể nghe được cả âm thanh yếu ở mức -5 dB. Tuy nhiên, nếu phải nghe âm thanh có cường độ khoảng 200 dB, áp lực quá cao từ âm thanh có thể gây tổn thương cho phổi và các mạch máu.
2.2.5. Khứu giác
Khứu giác chịu ảnh hưởng từ các phản ứng hóa học. Ngoài việc nhận diện mùi hương, khứu giác còn kết hợp với vị giác để cảm nhận được vị cay, vị ngọt, vị béo,... trong các loại thức ăn.
Khi tìm hiểu về con người có bao nhiêu giác quan, bạn sẽ ngạc nhiên khi biết khứu giác có khả năng phân biệt tới 1000 tỷ mùi. Nhờ khứu giác, con người có thể nhận biết sự khác biệt giữa các loại mùi, như mùi ngọt, mùi mặn, thức ăn đã hỏng hoặc tươi,...
2.3. Một số giác quan khác
Như đã trả lời về vấn đề con người có bao nhiêu giác quan ở trên, ngoài 5 giác quan cơ bản thì còn nhiều giác quan khác nên con người có thể có tới 18 loại giác quan. Trong đó, có thể kể đến một số giác quan tiêu biểu khác như:
- Giác quan áp lực: hay nhầm lẫn với giác quan xúc giác. Tuy nhiên, cơ thể con người cảm nhận áp lực bằng giác quan khác chứ không phải xúc giác. Đây chính là lý do hầu hết nữ giới nhạy bén hơn so với nam giới trong cảm nhận áp lực của cuộc sống.
- Giác quan cơ thể: giúp con người biết được vị trí của mình dù đang nhắm mắt. Nhờ đó mà con người cảm nhận được vị trí của các bộ phận trên cơ thể hoặc chỉ cần cảm thấy ngứa là gãi được đúng vị trí mà không cần nhìn,... Nhiều người gọi đây là giác quan thứ 6
- Giác quan cân bằng: giúp cơ thể nhận ra bên trái, bên phải, khả năng di chuyển cân bằng,...
Trên đây là thông tin tham khảo về vấn đề con người có bao nhiêu giác quan. Hy vọng sẽ giúp bạn hiểu được tầm quan trọng của từng giác quan trong cơ thể để chăm sóc tốt nhất cho các giác quan của mình.