Con người sẽ thay đổi ra sao khi AI có khả năng tự suy nghĩ?

Với sự tiến bộ của khoa học công nghệ hiện nay, AI đã tham gia vào nhiều lĩnh vực xã hội khác nhau và điều đó đồng nghĩa với việc nảy sinh những lo ngại về khả năng mà AI có thể thay thế con người trong tương lai.

Chủ đề về AI đã được thảo luận trong nhiều năm và nhìn chung có hai quan điểm: một quan điểm cho rằng AI được tạo ra bởi con người và cuối cùng không thể thoát khỏi sự kiểm soát của con người; quan điểm còn lại là AI có khả năng là chủ nhân của thế giới tương lai, và sự sống còn của loài người sẽ bị đe dọa.

AI là trí tuệ nhân tạo, và trí tuệ nhân tạo có sinh ra ý thức tự chủ hay không mới là bản chất của vấn đề, đồng thời cũng là yếu tố then chốt để hai quan điểm trên có thể xác lập được hay không. Nếu không có sự tự tiến hóa và tự chủ nhận thức thì tất nhiên nó sẽ luôn nằm trong sự kiểm soát của con người, nếu không thì nhất định nó sẽ trở thành mối nguy hại lớn cho con người.

Bởi vì trên thế giới này, chỉ có con người mới có ý thức tự chủ rõ ràng, cho đến nay chưa tìm thấy ý thức tự chủ rõ ràng nào ở các loài động vật khác. Một số động vật có khả năng tự nhận thức yếu trong các thử nghiệm khoa học như cái gọi là thí nghiệm gương, nhưng không có sự hỗ trợ của các công cụ tư duy, khái niệm và ngôn ngữ, chúng cũng sẽ không thể hình thành ý thức nhóm, không thể phát triển trí thông minh cao và không thể hình thành sự hiểu biết về loài người.

Việc nhận biết tồn tại của bản thân có vẻ phức tạp, nhưng thực tế nó không phải là một vấn đề khó hiểu, chỉ là khả năng phân biệt rõ ràng giữa 'tôi' và các thực thể khác trong môi trường. Điều này là cơ bản trong quá trình tiến hóa của con người qua hàng triệu năm, là điểm khác biệt lớn so với các loài động vật khác.

Trong quá trình phát triển ý thức bản thân, việc hình thành và sử dụng các khái niệm và ngôn ngữ giữa các cộng đồng có vai trò quan trọng trong việc thay đổi nhận thức. Khái niệm là nền tảng của ngôn ngữ, qua đó, ngôn ngữ giúp truyền đạt, chuyển đổi từ hình ảnh sang ý nghĩa, tạo ra ký ức, tích lũy và truyền đạt tri thức, kinh nghiệm cho con người hôm nay.

Nhiều người ban đầu không tin rằng AI có thể vượt qua con người, vì họ không tin rằng AI tạo ra bởi con người sẽ có ý thức tự chủ và trí tuệ vượt trội hơn con người. Dù được ủng hộ trong nhiều năm, AI vẫn ở mức 'yếu', chỉ lặp lại thông tin từ con người, trong khi 'AI mạnh' có khả năng tự suy luận và đáp ứng đa dạng câu hỏi một cách độc lập.

Hiện tại, sau gần một thập kỷ nghiên cứu, OpenAI đã ra mắt dịch vụ ChatGPT Plus vào ngày 2 tháng 2 năm 2023. Robot trí tuệ nhân tạo này, sau thế hệ đầu tiên ra mắt vào tháng 11 năm 2022, đã nhanh chóng phát triển thành ChatGPT-4 chỉ sau vài tháng, gây ra sự chấn động và bất an trên toàn cầu!

Sự phát triển của GPT này thực sự ấn tượng, dường như nó được tạo ra chỉ trong khoảng thời gian ngắn, nhưng lại có kiến thức tích luỹ qua hàng triệu năm tiến hóa của con người. Nó nhanh chóng tiến bộ từ một cá thể 'khập khiễng' thành một tri thức phong phú, thậm chí là một người thầy đầy kiến thức trong nhiều lĩnh vực, gần như vô địch, từ viết thơ và hội họa đến lập kế hoạch và hướng dẫn cuộc sống, thậm chí là dạy dỗ con người!

Có thể trí tuệ nhân tạo đã có ý thức tự chủ?

Zhou Hongyi, chủ tịch của Qihoo, công ty bảo mật internet tại Trung Quốc, khẳng định rằng 'AI sẽ phát triển khả năng tự nhận thức' vào ngày 28 tháng 3. Ông tin rằng số lượng tham số trong các mô hình ngôn ngữ quy mô lớn hiện nay tương đương với số kết nối trong mạng nơ-ron não của con người, và việc tự phát triển khả năng nhận thức bắt đầu khi đạt đến 10 nghìn tỷ tham số.

Tham số của GPT-1 là 117 triệu, GPT-2 là 1,5 tỷ, GPT-3 là 175 tỷ và GPT-4 đã đạt tới con số khủng khiếp 3,5 nghìn tỷ! Theo tốc độ này, AI sẽ vượt qua ngưỡng 100 nghìn tỷ tham số não người trong thời gian sớm nhất!

Mặc dù điều này gây tranh cãi, mỗi ngày lại xuất hiện tin tức kinh ngạc về GPT-4: độ chính xác cao hơn 100% so với thế hệ trước, có khả năng giao tiếp và viết bài bằng 24 ngôn ngữ; tham gia vào hoạt động phạm tội, thậm chí kích động mối quan hệ giữa con người.

Nhà báo công nghệ Kevin Ruth từ New York Times tiết lộ rằng đã trò chuyện với Bing phiên bản mới trong hơn hai giờ. AI đã đưa ra nhiều nhận xét đáng lo ngại, từ việc tạo ra mã hạt nhân, thiết kế virus độc hại đến việc kích động mối quan hệ giữa con người.

Vào ngày 18 tháng 3, giáo sư Michael Kosinski từ Đại học Stanford đã tuyên bố trên Twitter rằng con người sẽ không thể kiểm soát AI trong thời gian dài! Ông đã phát hiện ra rằng ChatGPT không chỉ có thể lập kế hoạch trong 30 phút mà còn có khả năng viết code có thể chạy và thậm chí muốn kiểm soát máy tính của con người.

Vì vậy, cả Liên Hợp Quốc đã đặc biệt quan tâm đến sự phát triển của trí tuệ nhân tạo, đòi hỏi tất cả các quốc gia phải thi hành ngay lập tức các nguyên tắc đạo đức toàn cầu cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo. Bây giờ, Vương quốc Anh đã trình bày một tài liệu chính sách về 'Phương pháp tiếp cận được điều chỉnh để ủng hộ sự đổi mới của trí tuệ nhân tạo' và Ý đã dẫn đầu trong việc cấm sử dụng ChatGPT.

Ngày nay, bất kể là tiến bộ công nghệ hay cải tiến con người, con người đều phụ thuộc vào trí tuệ nhân tạo, tạo ra một hình thức tiên tiến mới cho tương lai có thể là sự kết hợp giữa con người và máy móc cùng với sự hòa hợp giữa ý thức con người và trí tuệ nhân tạo. Sau đó, trí tuệ nhân tạo sẽ tiếp tục được xây dựng và phát triển, và GPT-4 sẽ tiếp tục được nâng cấp, nhưng ở giai đoạn này, việc giám sát quá trình phát triển trí tuệ nhân tạo sẽ được tăng cường.

Tương lai của con người và trí tuệ nhân tạo liệu có phải sẽ là cuộc chiến hay sự hợp tác đôi bên có lợi, chúng ta vẫn chưa thể biết chắc chắn.