Để xe vận hành ổn định và an toàn, bạn cần hiểu rõ về các bộ phận xe, tránh tình trạng hư hỏng. Côn xe máy là một trong những bộ phận quan trọng, giúp xe hoạt động hiệu quả. Vậy côn xe máy có cấu tạo và chức năng ra sao? Cùng tham khảo bài viết dưới đây để có thêm thông tin chi tiết về côn xe máy nhé.
Côn xe máy là gì?
Côn xe máy, hay còn gọi là bộ ly hợp, là bộ phận nằm giữa động cơ và hộp số, giúp ngắt kết nối giữa động cơ và hệ thống truyền động khi xe khởi động hoặc chuyển số. Nó giúp quá trình truyền động mượt mà, tránh sự giật cục khi xe bắt đầu di chuyển.

Nếu xe máy không thể khởi động, rất có thể côn xe máy đã bị hỏng. Côn xe máy hoạt động thông qua một trục được dẫn động bởi động cơ và một trục khác được dẫn động bởi thiết bị khác. Nói đơn giản, côn xe máy giúp kết nối hai trục, để chúng quay cùng tốc độ hoặc có sự chênh lệch về tốc độ.
Cấu tạo của côn xe máy
- Phần 1: Kết nối giữa trục khuỷu và trục truyền động của động cơ với các lá bố và nhông hú.
- Phần 2: Các đế nồi và lá thép được liên kết với cơ cấu truyền động của hộp số xe máy.
- Phần 3: Đảm nhận nhiệm vụ kết nối đế nồi với các lá bố, lá thép, bao gồm mâm ép và các lò xo nồi.

Côn xe máy bao gồm các bộ phận như sau: Bộ nhông hú được kết nối với trục khuỷu của động cơ thông qua bánh răng thứ cấp. Đế nồi nằm phía trong nhông hú. Sau đó là lá bố, với các bố và ngàm khớp với viền ngoài của nhông hú.
Các lá bố và lá thép được xếp xen kẽ và ăn khớp với bánh răng bên trong đế nồi. Cuối cùng, mâm ép được đặt lên trên và gắn chặt với đế nồi bằng ốc vít và lò xo nồi.
Cách vận hành của côn xe máy
Côn xe máy hoạt động theo nguyên lý lực ly tâm, nghĩa là khi tốc độ động cơ tăng lên, lực ép vào các tấm sắt cũng sẽ tăng theo.
Khi ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số, người điều khiển sẽ bóp côn để đẩy mâm ép ra ngoài, làm cho lá thép và lá bố tách nhau, từ đó ngắt tạm thời sự truyền động từ động cơ tới hộp số. Lúc này, người lái xe có thể dễ dàng vào số.
Chức năng của côn là truyền động từ động cơ đến hộp số. Khi người điều khiển nhả côn trong quá trình vận hành, lực từ trục khuỷu sẽ truyền qua nhông thứ cấp để làm quay nhông hú.
Khi nhông hú quay, lá bố và lá sắt cũng sẽ quay theo nhờ sự kết nối với ngàm của đế nồi. Lực ép từ lò xo khiến lá bố và lá sắt bị ép lại, tạo thành một khối chắc chắn. Khi đó, đế nồi quay và truyền lực từ động cơ đến trục truyền động của hộp số, làm cho bánh xe quay qua trục thứ cấp.
Dấu hiệu cho thấy xe máy bị hỏng côn bạn cần biết
Dính côn
Việc điều khiển côn không chính xác có thể dẫn đến tình trạng dính côn (dù bóp hết tay côn nhưng vẫn không đủ để ngắt côn), gây mòn nhanh côn. Khi đó, việc vào số sẽ trở nên khó khăn và nặng nề, đặc biệt khi tăng tải trọng, dễ gây hư hỏng hộp số.
Hiện tượng dính côn cũng sẽ làm xe khó điều chỉnh garanti, khi dừng đèn đỏ dễ bị chết máy. Một nguyên nhân có thể là do côn không đóng hoàn toàn khi người điều khiển chỉnh độ rơ tay côn quá nhỏ. Điều này dễ dẫn đến hiện tượng trượt côn khi quá tải, làm giảm tuổi thọ của lá côn.
Côn hú to khi chạy

Hiện tượng côn bị hú xảy ra khi bánh răng sơ cấp (bánh răng trên trục ra của trục khuỷu) và bánh răng thứ cấp của bộ côn bị mài mòn, tạo độ rơ. Khi tốc độ vòng quay của động cơ càng cao, tiếng hú sẽ càng rõ. Đây là vấn đề thường gặp ở những chiếc xe tay côn đã sử dụng lâu và ít được bảo dưỡng.
Để khắc phục tình trạng này, chủ xe có thể thay thế một hoặc hai bánh răng, hoặc đảo chiều bánh răng sơ cấp (tùy vào từng loại xe). Mặc dù côn có thể vẫn hú lớn sau khi thay bánh răng sơ cấp, nhưng hiện tượng này sẽ tự hết sau một thời gian ngắn.
Máy nhanh nóng, côn kêu trượt
Nếu xe nhanh nóng máy, chạy cảm giác ì, giảm khả năng chở nặng so với trước, đó là dấu hiệu bộ côn xe đang gặp vấn đề. Nguyên nhân chủ yếu là do xe lâu ngày không bảo dưỡng bộ côn, khi chưa nhả hết côn mà đã tăng ga đột ngột, gây mòn nhanh lá côn.
Lúc này, lá côn có thể bị hỏng hoàn toàn, thậm chí nặng hơn là bị cháy khi vận hành. Để khắc phục, bạn cần bảo dưỡng côn định kỳ và thay lá côn mới để xe vận hành mượt mà và ổn định hơn.
Nếu bạn đang tìm mua xe máy cũ với giá tốt, chất lượng đảm bảo, bạn có thể tham khảo tại đây:
Cách khắc phục sự cố hư hỏng côn xe máy
Khi gặp sự cố với côn xe máy, điều đầu tiên bạn cần làm là kiểm tra xe để xác định nguyên nhân và tìm ra phương pháp sửa chữa thích hợp.

Dán côn xe máy
Dán lại bề mặt phíp theo kích thước chuẩn là một cách sửa chữa tiết kiệm (khoảng 300 ngàn đồng). Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này phụ thuộc vào tay nghề thợ sửa và chất liệu phíp sử dụng. Nếu thợ không có kinh nghiệm, hoặc sử dụng vật liệu kém chất lượng, bề mặt phíp sẽ bị bở ra sau một thời gian sử dụng trong điều kiện nhiệt độ cao, khiến xe lại gặp tình trạng ì ạch.
Thay côn xe máy
Nếu xe gặp vấn đề với côn, bạn có thể mang xe đến các tiệm sửa chữa uy tín để thay côn và búa côn mới, giữ lại chuông côn nếu chưa bị mòn. Chi phí thay thế côn thường dao động từ 800.000 đến 1 triệu đồng, tùy vào từng hãng xe.
Một số lưu ý để côn xe máy hoạt động tốt
- Đảm bảo bảo dưỡng và bảo trì xe định kỳ đúng thời gian quy định.
- Thường xuyên thay dầu động cơ theo đúng lịch trình, không để quá lâu. Lưu ý chỉ thay dầu chính hãng để đảm bảo động cơ vận hành ổn định nhất.
- Nếu bộ côn hư hỏng không thể sửa chữa, hãy đưa xe đến tiệm có máy ra vỏ và các thợ sửa có tay nghề cao để khắc phục sự cố nhanh chóng và hiệu quả.
Dưới đây là những thông tin chi tiết nhất về côn xe máy mà chúng tôi đã tổng hợp. Hy vọng những kiến thức này sẽ giúp bạn chăm sóc tốt hơn cho chiếc xe của mình, đồng hành dài lâu cùng xế yêu.
Ngoài ra, nếu bạn đang quan tâm đến việc tìm mua xe máy cũ, đừng quên truy cập trang web của Mytour để cập nhật thông tin và các chương trình giá hấp dẫn tại đây.