Áp lực đồng trang lứa là gì?
Áp lực đồng trang lứa hoặc Peer pressure hiểu một cách đơn giản nhất, là áp lực mà một người phải đối mặt khi bị ảnh hưởng bởi những người cùng trang lứa. Ví dụ, khi còn là học sinh cấp 2, ta có thể trải qua áp lực đồng trang lứa khi bị so sánh liên tục với những 'con nhà người ta', luôn bị coi thường và không được công nhận năng lực của bản thân.
Mình tin rằng mọi người đều đã từng trải qua cảm giác áp lực khi so sánh với những người bạn cùng trang lứa, tự hỏi tại sao bản thân lại kém hơn và người khác lại xuất sắc đến vậy đến nỗi khiến mình ganh tỵ, mình cũng đã từng trải qua điều đó.
Dấu hiệu của áp lực đồng trang lứa
Theo mình, tùy thuộc vào độ tuổi, tính cách, cách suy nghĩ và nhận thức mà áp lực từ bạn bè có thể thể hiện theo nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, thường thì chúng có hướng tiêu cực.
Một số dấu hiệu phổ biến khi gặp áp lực từ bạn bè bao gồm
Luôn căng thẳng, lo lắng về việc phải nỗ lực hơn
Luôn cảm thấy mình kém hơn bạn bè, dù đã cố gắng hết sức
Do quá mức nỗ lực nên luôn cảm thấy mệt mỏi, kiệt sức, và uể oải
Bồn chồn, lo lắng thường xuyên mà không rõ nguyên nhân
Thiếu tự tin vào bản thân
Gặp vấn đề về giấc ngủ do suy nghĩ quá nhiều
Tâm trạng thường có chiều hướng tiêu cực hơn
Luôn muốn thể hiện bản thân để chứng minh rằng mình không thua kém ai
Sợ bị nhắc nhở về việc học tập, công việc…
Luôn có xu hướng so sánh bản thân với bạn bè xung quanh
Những nguyên nhân dẫn đến áp lực từ bạn bè
Sự ảnh hưởng từ môi trường sống tập thể
Sống trong một cộng đồng, ai cũng muốn được công nhận, chú ý và được hòa nhập trong các hoạt động.
Hoặc đơn giản là khi học trong một lớp chuyên, mọi người đều giỏi, mọi người đều cố gắng, điều này khiến bạn cảm thấy rất mệt mỏi và áp lực. Nếu chỉ mất một phút lơ là cũng có thể bị “đuổi ra khỏi top”. Nỗi ám ảnh làm bạn không muốn rời khỏi top, luôn sống trong căng thẳng lo sợ. Có thể nói, ám ảnh không phải là vấn đề xa lạ với học sinh, sinh viên như chúng ta, tôi đã từng cảm thấy rất áp lực và mệt mỏi vì luôn phải đua tranh về thành tích, vị trí trong lớp.
Tác động từ định kiến xã hội
Tác động từ mạng xã hội
Công nghệ phát triển, chỉ cần một chiếc điện thoại thông minh và kết nối internet, bạn có thể kết nối với toàn thế giới. Mạng xã hội là một con dao hai lưỡi, đem lại thông tin hữu ích, niềm vui, kết bạn nhưng cũng gây tiêu cực.
Đặc biệt hiện nay, việc chia sẻ cuộc sống trên mạng xã hội hoặc những bài viết về thành công thường tạo ra áp lực đồng trang lứa cho nhiều người. Áp lực này không chỉ xuất phát từ mối quan hệ gần gũi mà còn từ xã hội rộng lớn.
Tư duy và nhận thức không phù hợp
Những người có tính cách tiêu cực, thích so sánh thường dễ bị áp lực đồng trang lứa hơn. Đặc biệt là học sinh, tâm trạng chưa ổn định, dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường, luôn muốn tỏ ra nổi bật hơn người khác. Tôi đã từng như vậy, ai cũng muốn được khen ngợi, được người khác ngưỡng mộ phải không các bạn?
Ngoài ra, chúng ta thường chỉ nhìn vào một khía cạnh của vấn đề.
Không tự tin vào bản thân làm bạn mất tự tin và gặp áp lực đồng trang lứa.
Tác động tích cực và tiêu cực của áp lực từ bạn bè?
Mọi vấn đề thường có cả hai mặt tích cực và tiêu cực, tùy thuộc vào cách chúng ta đối mặt và giải quyết nó. Áp lực từ bạn bè có thể là động lực đưa bạn tiến lên hoặc đẩy bạn rơi vào tuyệt vọng.
Mặt tích cực
Câu nói “Không áp lực, không kim cương” thể hiện ý nghĩa rằng áp lực từ thành công của người khác có thể thúc đẩy bạn nỗ lực hơn. Tôi thường lấy những người bạn giỏi làm động lực để cố gắng hơn.
Mặt tiêu cực
Nếu không biết cách xử lý, áp lực đồng trang lứa có thể gây ra những hậu quả tiêu cực, ảnh hưởng đến tinh thần và cuộc sống của bạn. Đáng tiếc là nhiều người dễ chịu đựng áp lực tiêu cực hơn là áp lực tích cực.
Có một số vấn đề tiêu biểu mà áp lực từ bạn bè có thể gây ra:
Để đạt được thành công nhanh chóng, ta không nên hành động vội vã mà thiếu sự thấu hiểu và suy xét cẩn thận về vấn đề.
Đôi khi, vì áp lực nên ta có thể tạm thời tách biệt khỏi mối quan hệ, lo sợ sẽ bị đánh giá về vị trí, công việc hoặc tài chính của mình.
Một số người thường muốn chứng tỏ mình không thua kém ai nên dễ bị ảnh hưởng bởi sự kích động, khích lệ từ người khác.
Khả năng tự trọng và tự tin giảm đi, luôn sống trong trạng thái căng thẳng, mệt mỏi, tinh thần tiêu cực, suy giảm chất lượng giấc ngủ.
Thay đổi suy nghĩ và hành vi để phù hợp với các tiêu chuẩn xã hội, với bạn bè, khiến bản thân mất đi sự tự nhiên.
Chất lượng cuộc sống giảm sút do làm việc quá sức thường xuyên.
Làm thế nào để vượt qua áp lực đồng trang lứa?
Đổi mới cách suy nghĩ, biến áp lực thành động lực, tin tưởng vào bản thân là cách để vượt qua áp lực đồng trang lứa. Không ai tránh khỏi áp lực từ bạn bè, và nó càng gia tăng khi bạn lớn lên. Nhìn nhận và giải quyết vấn đề một cách khác biệt sẽ mang lại nhiều giá trị hơn trong cuộc sống, thậm chí khiến người khác ghen tị mà bạn không hề hay biết.
- Hãy tin tưởng và hiểu biết về bản thân để vượt qua áp lực đồng trang lứa
- Đi về phía trước nhưng đừng quên nhìn lại quá khứ
- Hãy chia sẻ vấn đề của bạn với người thân
- Xây dựng và sử dụng mạng xã hội một cách thông minh để tạo ra tình bạn
- Hãy yêu thương bản thân
Đọc một câu trong cuốn sách Tôi quyết định sống cho chính tôi của nhà văn Kim Suhyun: “Tồn tại một cách bình thường là: Không ghen tị với những thứ không thuộc về mình. Chịu đựng ánh nhìn lạnh lùng để sống một cuộc đời riêng”. Dù lo lắng, đau đớn hay phàn nàn, họ chỉ là những người đi qua cuộc đời ta. Câu này luôn là nguồn động viên mỗi khi chúng ta cảm thấy áp lực. Hoặc bạn có thể chia sẻ với những người bạn thân thiết để nhẹ lòng hơn. Đừng để áp lực làm bạn bại trận, hãy biến nó thành động lực để tiến lên.