Buzz
Khi đến với mọi lĩnh vực, một câu hỏi nảy ra: làm vì đam mê hay vì tiền? Câu hỏi này không chỉ đặc trưng cho ngành Công nghệ Thông tin (CNTT) mà còn là mối quan tâm của nhiều ngành nghề khác.
Bạn sẽ không gặp khó khăn khi phải quyết định liệu người bạn chạy Grab có làm việc vì tiền hay vì đam mê - hầu hết họ làm điều đó vì không có sự lựa chọn nào khác. Nhưng với CNTT nói chung và lập trình nói riêng, câu chuyện lại khác: không ai chọn làm lập trình viên (LTV) vì lập trình là sự lựa chọn duy nhất.
Lập trình là một công việc đòi hỏi vất vả, và có một mức độ cao của sự cam kết và đào thải. Lập trình có thể làm người ta trở nên 'nghiện'. Lập trình hiện nay cũng là một nghề được trả lương cao. Ba yếu tố này khiến cho việc quyết định làm việc vì đam mê hay vì tiền trở nên phức tạp hơn nhiều với LTV. Tôi đã được hỏi câu này hàng chục lần khi tiếp xúc với sinh viên hoặc những người mới bắt đầu trong nghề: theo bạn, tôi nên làm vì đam mê hay vì tiền? Có quá nhiều sách báo và những người nổi tiếng khuyên các bạn hãy theo đuổi đam mê, cũng có quá nhiều người nổi tiếng khác nói điều ngược lại.
Nếu có một lời khuyên dành cho LTV, tôi sẽ không đưa ra câu hỏi này trong phần Hiểu những thế lưỡng nan. Tôi chỉ có thể đưa ra một số gợi ý.
1. Hãy yên tâm theo đuổi đam mê
Nguồn: Freepik
Đầu tiên, nếu bạn đích thực đam mê lập trình, hãy an tâm theo đuổi đam mê. Trong thị trường hiện nay, LTV đam mê (và từ đó, tích luỹ kiến thức và kỹ năng tốt) luôn có cơ hội nhận lương cao và rất cao. Điều này là lợi thế mà gần như chỉ ngành CNTT có ở thời điểm hiện tại. Là một LTV yêu nghề, bạn nên cảm thấy may mắn. Không một nghề nào đảm bảo tiền bạc và đam mê nhưng CNTT lại có: LTV đam mê đảm bảo cuộc sống tốt thậm chí là phong phú, chỉ cần họ thực sự say mê (hành động) chứ không chỉ là thích (và không hành động).
2. Làm việc vì tiền
Nguồn: Freepik
Thứ hai, nếu bạn vẫn phân vân với câu hỏi trên, hãy làm việc vì tiền. Tôi tin rằng những LTV đích thực đang nhận được sự công bằng trong việc trả công, và họ không cần phải quan tâm đến câu hỏi này. Tuy nhiên, không có gì sai nếu bạn chọn lập trình vì tiền. Tư duy làm việc vì tiền thậm chí cũng có ích vì giúp bạn trở nên chuyên nghiệp hơn: bạn sợ bị sa thải và vì thế, liên tục cập nhật công nghệ; bạn muốn nhận lương cao hơn và vì thế, hoàn thành công việc với chất lượng và tốc độ tốt hơn... Nỗi sợ hãi và mong muốn về vật chất thỉnh thoảng là động lực tốt để con người phát triển. Hầu hết người Việt Nam, những người dân của một quốc gia đang phát triển, đều làm việc chăm chỉ vì nỗi ám ảnh của nghèo đói họ đã trải qua. Điều đó không có gì sai, thậm chí đáng tự hào.
Tôi đã từng tổ chức một cuộc họp nhóm, để mỗi thành viên chia sẻ nguyên nhân mà họ đích thực gắn bó với công ty và làm việc trong nhóm. Có những LTV nói rằng, họ yêu thích công việc và sản phẩm này, họ đã học được nhiều, họ chấp nhận mức lương thấp hơn rất nhiều so với những đề nghị từ các công ty khác.
Có những LTV cho rằng họ cần tiền để tích luỹ cho tương lai. Tôi rất trọng đánh giá những LTV mạnh mẽ và minh bạch. Cuối cùng, họ đều đạt được kết quả xứng đáng khi hành động chuyên nghiệp để phù hợp với mục tiêu cá nhân và tổ chức.
