Buzz
| Còng gió | |
|---|---|
| Phân loại khoa học | |
| Giới (regnum) | Animalia |
| Ngành (phylum) | Arthropoda |
| Phân ngành (subphylum) | Crustacea |
| Lớp (class) | Malacostraca |
| Bộ (ordo) | Decapoda |
| Phân thứ bộ (infraordo) | Brachyura |
| Họ (familia) | Ocypodidae |
| Chi (genus) | Ocypode |
| Loài (species) | O. ceratophthalma |
| Danh pháp hai phần | |
| Ocypode ceratophthalma (Pallas, 1772) | |
| Danh pháp đồng nghĩa | |
| |
Còng gió (Tên khoa học: Ocypode ceratophthalma) là một loài còng thuộc họ Ocypodidae, được gọi là còng gió vì chúng di chuyển nhanh như gió, là loài cua, còng, cáy nhanh nhất.
Đặc điểm
Mô tả
Còng gió là một loài giáp xác nhỏ với kích thước lớn hơn ba khía khi trưởng thành, nổi bật với khả năng chạy nhanh nhờ vào những chiếc chân dài. Còng gió có thân hình nhỏ gọn, kích thước lớn nhất bằng ba ngón tay. Ở biển Cửa Việt, chúng chỉ to bằng ngón chân cái và có màu trắng đục. Tại các bãi biển ven duyên hải, chúng có kích thước lớn hơn, da màu vàng pha trắng, một số con có màu nâu xám, hòa quyện với màu cát, giúp chúng dễ dàng ẩn nấp.
Dù có vẻ ngoài nhỏ bé, nhưng càng của còng gió lại là vũ khí cực kỳ đáng sợ, với sức mạnh đáng kinh ngạc và lưỡi càng sắc như dao. Khi bị kẹp, thịt người có thể bị cắt đứt. Còng gió sau khi bị bắt thường chết nhanh chóng, vì vậy việc vận chuyển chúng đi xa không dễ dàng như ba khía.
Tập tính
Còng gió nổi tiếng với sự nhanh nhẹn, từ việc tự vệ, đào hang đến tìm mồi và chạy trốn. Chúng di chuyển nhanh như gió, đó là lý do tên gọi của chúng. Tại các bãi cát quanh cồn Ngang (xã Phú Tân, huyện Tân Phú Đông), khi thủy triều xuống, hàng loạt còng gió xuất hiện để phơi nắng nhưng sẽ nhanh chóng biến mất vào hang hoặc các khe hở khi nghe thấy tiếng động.
Hang của còng gió thường rất sâu và ngoằn ngoèo, có thể kéo dài hàng thước. Còng to rất thông minh, thường không đào hang theo đường thẳng mà thường ngoặt rẽ bất ngờ. Khi bị bắt, có con còng giả chết, nằm im lìm và buông càng. Nhưng ngay khi được đặt xuống cát, chúng sẽ lập tức bật dậy và chạy trốn. Chúng thường sống ở ven sông, bãi bồi, dưới chân rừng ngập mặn và các bãi biển.
Còng gió đào hang trên cát, tránh xa bóng người, và ăn các loại phù du trong sóng biển. Ban đêm, chúng ra ngoài để tìm thức ăn và chỉ ăn những thực phẩm tự nhiên từ biển, vì vậy rất sạch. Còng gió không ăn rau muống biển vì chúng có độc. Thịt còng gió không ngon khi có trăng. Để bắt còng, nên chọn những đêm tối trời, thường từ 25 đến mồng 5 âm lịch hàng tháng. Ban đêm, còng gió rời hang và ra mép biển để kiếm ăn.
Ẩm thực
Trong thời kỳ bao cấp ở Việt Nam, nhiều làng chài ven biển sống trong cảnh nghèo đói. Khi biển động với sóng to gió lớn, thực phẩm chỉ có mắm và rau, còng gió trở thành món ăn chủ yếu trong bữa cơm gia đình. Còng thường được kho mặn làm nước chấm, nướng hoặc nấu cháo để thay đổi khẩu vị. Để bắt còng gió, người ta phải đuổi theo chúng. Đào một hố cát gần mép nước, đặt lồng tre giống cái bu gà và thả vài con cá nhỏ vào đó. Còng gió thấy người sẽ chạy nhanh như gió để tìm đường về hang trốn.
Thịt còng gió sau khi làm sạch có thể chế biến thành nhiều món ngon. Cho dầu vào chảo, phi hành thơm rồi cho còng vào chiên giòn, tạo ra món ăn hấp dẫn. Còng gió cũng có thể đơn giản rang với nước mắm cốt để thịt thấm gia vị, khi khô lại là có thể ăn được. Món còng gió rang nước mắm rất đặc biệt, vỏ mỏng và giòn, có thể nhai cả con để cảm nhận vị ngọt mặn và thơm lừng. Càng nhai, vị ngọt càng đậm đà cho đến khi còng gió tan hết trong miệng.
