Công nghệ nhận dạng khuôn mặt được trình diễn rực rỡ tại CES 2020

Một công nghệ tiện lợi đầy tiềm năng, nhưng liệu chúng ta phải hy sinh điều gì?

Konami Gaming, một nhà sản xuất game nổi tiếng, đang tích cực nghiên cứu và tích hợp công nghệ nhận dạng khuôn mặt vào sản phẩm của mình. Nếu bạn có cơ hội ghé thăm trụ sở của Konami tại Las Vegas, bạn sẽ được trải nghiệm cảm giác của một thế giới mà công nghệ này đã trở nên phổ biến. Dưới đây là câu chuyện của nhà báo Alfred Ng từ trang tin CNET sau khi trải nghiệm điều này.

'Xin chào, Alfred' - tiếng nói của một robot phát ra, khiến Alfred bất ngờ. Tiếng nói đó đến từ một thiết bị gọi là 'Biometrics Welcome Console', đặt ngay bên cạnh cánh cửa vào phòng hội nghị mà Alfred sắp tham dự. Thiết bị này nhận ra Alfred là ai, bởi Konami đã tạo ra một hồ sơ cho anh ta, sử dụng một bức ảnh mà anh ta đã sử dụng làm hình đại diện trên trang CNET mà không thông báo trước cho anh ta. Trí tuệ nhân tạo nhận dạng khuôn mặt anh ta trước cả khi anh ta kịp nói xin chào với các thành viên của Konami trong phòng họp!

Alfred nhìn vào màn hình, hiển thị bức ảnh mà thiết bị kia đã chụp khi anh ta bước vào. Camera chỉ bắt được mắt và mũi của anh ta, nhưng phần mềm nhận dạng khuôn mặt đã tính toán và nhận ra anh ta với độ chính xác lên đến 60,5%.

'Bất kỳ hình ảnh nào bạn đăng trực tuyến cũng có thể được sử dụng để nhận dạng bạn' - Sina Miri, Phó chủ tịch bộ phận Thiết kế và Nghiên cứu Cải tiến và Chiến lược, nói. Konami cũng đã tạo hồ sơ cho đồng nghiệp của Alfred tham dự cuộc họp này, tất nhiên cũng không báo trước cho họ.

Trong suốt cuộc phỏng vấn, các camera nhận dạng khuôn mặt của Konami luôn theo sát phóng viên. Chúng chụp ảnh họ nhiều đến mức thiết bị của Konami liên tục chào đón họ ngay cả khi buổi họp đã bắt đầu từ lâu. Thậm chí, có lúc một nhân viên Konami phải lấy một tờ giấy che mặt của cô để làm cho camera không nhảy múa nữa.

Công nghệ nhận dạng khuôn mặt, mặc dù được Konami coi là một màn trình diễn xuất sắc, thể hiện những gì công ty có thể làm, nhưng đối với những khách đến thăm trụ sở, nó không khác gì việc xâm phạm quyền riêng tư, là một ví dụ về sự phân cách mà công nghệ nhận dạng khuôn mặt cần phải xem xét trước khi tiến xa hơn. Các công ty công nghệ đang háo hức với việc tích hợp tính năng này, có thể là dưới dạng đơn giản như Face ID trên iPhone, vào ngày càng nhiều sản phẩm và hệ thống. Tuy nhiên, nhiều người tiêu dùng lo ngại rằng điều đó sẽ gây ra những ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống riêng tư của họ.

Trong khi đó, công nghệ nhận dạng khuôn mặt ngày càng trở nên phổ biến. Trong thập kỷ qua, mọi thứ - từ bàn chải đánh răng, TV, xe hơi, tủ lạnh, và thậm chí cả... giường ngủ - đều đã được kết nối với Internet. Trong 10 năm tới, các công ty chuyên về nhận dạng khuôn mặt hy vọng điều tương tự sẽ xảy ra với công nghệ của họ. CES 2020, nơi một số công ty trình diễn các sản phẩm của họ, đã cho chúng ta nhìn thấy một phần của tương lai của công nghệ giám sát. Triển lãm công nghệ hàng năm là một sự kiện quảng bá lớn nhằm đưa ra những dịch vụ sinh trắc học này trở nên phổ biến hơn.

Tương tự như việc kết nối một chiếc TV vào Internet đã từng được xem là một khái niệm mới lạ vào năm 2011, một thế giới với công nghệ nhận dạng khuôn mặt hiện diện khắp nơi về cơ bản là một vùng đất chưa được khám phá. Điều đó sẽ sớm thay đổi, một cách nhanh chóng. Vào năm 2019, nhiều nhà phân tích đã chỉ ra rằng không ai mua một chiếc TV không có khả năng kết nối Internet nữa. Các công ty sở hữu công nghệ nhận dạng khuôn mặt cũng muốn công nghệ của họ được chấp nhận như vậy.

Điều này có nghĩa là họ muốn tích hợp công nghệ nhận dạng khuôn mặt vào mọi khía cạnh của cuộc sống. Bạn sẽ trải nghiệm công nghệ này tại các trung tâm mua sắm, trường học, và ngay cả tại nhà.

'Khi được áp dụng vào các ngành công nghiệp khác, nó sẽ lan rộng' - Tom Soukup, Phó Chủ tịch và Giám đốc Sản phẩm Hệ thống tại Konami, cho biết. 'Khách hàng sẽ nhanh chóng chấp nhận công nghệ này trong 2 - 3 năm tới

Tuy nhiên, công nghệ nhận dạng khuôn mặt hiện đang được sử dụng bởi cảnh sát và các cơ quan chính phủ trong cuộc điều tra, mà không có bất kỳ quy định pháp lý nào để bảo vệ công dân khi công nghệ này được sử dụng chống lại họ. Các luật sư đã bày tỏ nhiều lo ngại về vấn đề này:

'Đây là một công nghệ sẽ 'tăng cường' hiệu suất của camera và biến chúng thành các thiết bị theo dõi như chưa bao giờ có trước đây' - Jay Stanley, một chuyên gia phân tích chính sách tại Hiệp hội Dân quyền Hoa Kỳ cho biết.

Nhìn về phía tương lai

Khi mọi thứ trở thành các thiết bị kết nối mạng trong thập kỷ trước, mọi người sớm nhận ra rằng cùng với những tiện ích đó là những ràng buộc. Với TV, việc kết nối mạng có nghĩa là các công ty có thể theo dõi thói quen xem TV của người tiêu dùng và bán dữ liệu này cho các nhà quảng cáo.

Với công nghệ nhận dạng khuôn mặt, ảnh hưởng lan rộng hơn nhiều. Bạn không thể thay đổi khuôn mặt của mình giống như việc thay đổi một ID quảng cáo gắn với thiết bị bạn đang sử dụng.

Tại CES, công nghệ nhận dạng khuôn mặt đã thể hiện rõ rằng nó đang tiến vào một lãnh thổ trước đây chưa từng bước chân vào. Lần đầu tiên, người tham dự CES phải quét khuôn mặt để nhận thẻ vào cửa, trong khi LG mang lại một cánh cửa mở khóa bằng cách quét khuôn mặt của chủ nhân. Thậm chí, một hộp chứa cần sa đã nhận giải thưởng sáng tạo của CES vì mở khóa bằng khuôn mặt?!?

Vào ngày thứ Tư vừa qua, Konami Gaming công bố kế hoạch triển khai công nghệ nhận dạng khuôn mặt - lý do họ đưa ra là để người chơi có thể sử dụng khuôn mặt của mình để tham gia các chương trình khách hàng thân thiết và nhận thưởng từ sòng bạc.

Dự án Miri của Konami tưởng tượng về một tương lai khi nhận dạng khuôn mặt có thể được sử dụng để theo dõi trực tuyến thời gian thực, từ đó hỗ trợ hiệu quả chiến lược quảng cáo định hướng đối tượng trên Google và Facebook.

'Khi đã nhận dạng khuôn mặt của bạn, chúng tôi sẽ xây dựng một hồ sơ' - Miri nói. 'Nếu chúng tôi biết bạn thích uống rượu rum và coca, chúng tôi có thể đưa ra quảng cáo về một nhãn hiệu rum cụ thể ở nơi bạn sống - như vậy đấy'.

Soukup mô tả khuôn mặt của mỗi người như một mã QR, ngụ ý rằng một trong những đặc điểm cá nhân và riêng tư nhất của chúng ta giờ đây không khác gì một hình ảnh có thể được máy móc quét.

Soukup cho biết Konami không có bất kỳ nhà lãnh đạo nào chịu trách nhiệm về vấn đề bảo vệ quyền riêng tư đang làm việc trong nhóm phát triển công nghệ nhận dạng khuôn mặt tại trụ sở của họ. Thay vào đó, công ty có các nhà lãnh đạo kiểm tra, nhiệm vụ của họ là đảm bảo rằng công nghệ này đạt được tiêu chuẩn tối thiểu, tuân thủ các quy định về quyền riêng tư như GDPR của EU, bao gồm các quy định về thông tin sinh trắc học.

Ở Mỹ, hầu hết không có quy định nào liên quan đến nhận dạng khuôn mặt, ngoại trừ luật sinh trắc học của bang Illinois. Mọi thứ mà Konami đã thực hiện - như việc lấy ảnh của Alfred mà không có sự cho phép của anh để tạo hồ sơ và sau đó liên tục theo dõi anh ta tại trụ sở của công ty mặc dù anh ta chưa từng đồng ý - là hoàn toàn hợp pháp.

'Chúng ta đang sống trong một thời kỳ hoang dã ở phía Tây khi nói đến vấn đề bảo vệ quyền riêng tư' - Stanley nói. 'Hầu hết các trường hợp triển khai công nghệ nhận dạng khuôn mặt không quan tâm đến người dùng cá nhân, mà phục vụ cho các công ty đứng sau các thiết bị đó'.

Thế nào là Tiện lợi?

Các nhà lãnh đạo của Konami cho biết việc nhận dạng khuôn mặt sẽ giúp người chơi nhận điểm thưởng khách hàng thân thiết nhanh hơn. Trong hệ thống hiện tại, quy trình nhận thưởng thường mất 1 phút rưỡi, nhưng với công nghệ sinh trắc học, chỉ mất 30 giây.

Bạn sẽ phải chấp nhận việc bị theo dõi khuôn mặt suốt đời chỉ để tiết kiệm vài phút.

PopID, một công ty nhận dạng khuôn mặt đặt trụ sở tại California, cung cấp dịch vụ nhận dạng khuôn mặt cho các công ty như Deli Time và Stoner's Pizza Joint. Họ cũng triển khai công nghệ của mình tại các trường đại học như Đại học Stanford và Đại học Nam California.

Họ cũng đưa ra một so sánh tương tự, nói rằng việc đặt thức ăn thông qua nhận dạng khuôn mặt chỉ mất 90 giây, thay vì 3 phút như cách thông thường.

Yale Goldberg, Phó Chủ tịch Chiến lược và Phát triển kinh doanh của PopID, cho biết công nghệ nhận dạng khuôn mặt của công ty hiện đã có mặt tại hơn 100 địa điểm, thực hiện hơn 1.500 giao dịch mỗi tuần.

Ông cho biết nhận dạng khuôn mặt sẽ được sử dụng phổ biến hơn, với thành công ban đầu mà họ đã đạt được tại công ty mẹ của PopID là Cali Burger.

'Chúng tôi có nhiều khách hàng thân thiết hơn đáng kể so với trước khi có các ki-ốt đó. Điều đó là do họ biết rằng họ có thể trải nghiệm tuyệt vời mỗi khi sử dụng' - Goldberg nói. 'Họ không cần phải thêm hành, tương ớt, và những thứ khác nữa. Chúng tôi biết điều đó thay họ. Chúng tôi làm cuộc sống của họ dễ dàng hơn.

Các doanh nghiệp nhận dạng khuôn mặt tin rằng trong 5 năm tới, công nghệ này sẽ lan rộng khắp mọi nơi, với hi vọng rằng sự tiện lợi sẽ thu hút sự ủng hộ từ công chúng.

Tuy nhiên, với sự lo ngại ngày càng gia tăng về việc xâm phạm quyền riêng tư từ các công ty công nghệ, nhiều người cũng bắt đầu nhận ra rằng sự thuận tiện đó đi đôi với những hạn chế - Stanley nhấn mạnh.

'Chúng ta đang chứng kiến sự gia tăng của các phong trào phản đối nhận dạng khuôn mặt, và mọi người đang hiểu rõ hơn về những hậu quả của công nghệ này' - ông nói. 'Chúng ta cần phải cực kỳ cẩn trọng khi đổi lấy sự thuận tiện để tránh rơi vào một thế giới mà chúng ta không còn biết đến nữa'.

Trước khi rời khỏi trụ sở của Konami, Alfred yêu cầu nhân viên xóa bỏ hồ sơ đã tạo cho mình cũng như mọi dữ liệu sinh trắc học mà camera đã thu thập trong thời gian làm việc tại đó.

Ngạc nhiên thay, nhân viên thông báo rằng họ đã xóa hồ sơ của Alfred, nhưng để xóa dữ liệu đã thu thập, họ cần liên hệ với nhà cung cấp công nghệ sinh trắc học của Konami. Alfred không thể ở lại lâu hơn để xem liệu điều đó có thực hiện được hay không...

Tham khảo: CNET