
Quay lại chút về quá khứ
Khoảng gần một thế kỷ trước, khi ngành công nghệ bán dẫn chưa hình thành, từ 'chip' được hiểu là những thứ nhỏ nhặt, thường là đồ ăn nhẹ nhàng như túi snack. Trong một số trò chơi như poker, 'chip' thường đại diện cho một số tiền, nhưng tự nhiên, chúng nhỏ nhắn chỉ như một mảnh khoai tây chiên trong túi snack.


Chip MI300 của AMD có kích thước bằng cả bàn tay
CoW hoặc con chip nằm trên wafer
Trên thực tế, CoW hoặc CoWoS (chip-on-wafer-on-subtrate) đã xuất hiện trong vài năm qua, được biểu hiện qua các sản phẩm siêu đắt tiền như AMD R9 290X/MI300, NVIDIA A100/H100, Intel Gaudi 1/2/3. Một điểm chung của những sản phẩm này giống như khái niệm chiplet của AMD - một con chip lớn được ghép nối từ những chiplet nhỏ hơn. Điểm chính là lớp liên kết đệm (interposer) kết nối tất cả chiplet lại trước khi gắn chúng lên tấm PCB (subtrate). Do đó, giới hạn của CoWoS sẽ phụ thuộc vào kích thước của tấm interposer.


Bản chất của CoWoS là đặt tất cả die chip lên cùng một tấm interposer
Trong những năm gần đây, TSMC liên tục nỗ lực để tăng kích thước của interposer ngày càng lớn hơn. Hiện tại, interposer lớn nhất của công ty này đạt kích thước 80 x 80 mm (hoặc 6400 mm2), lớn gấp đôi kích thước reticle được sử dụng trong tiến trình EUV NA 0.33. Dự kiến đến năm 2026, TSMC dự kiến sẽ nâng kích thước interposer lên đến 100 x 100 mm (lớn gấp 3.5 lần so với hiện tại), cho phép đặt tới 5 con chip có kích thước 800 mm2 và 12 con chip HBM lên đó. Có thể nói rằng 'con chip' lúc đó sẽ lớn gần bằng cái bánh tráng có kích thước 10 cm.

Mục tiêu của TSMC đến năm 2026 là tạo ra tấm interposer có kích thước 100x100 mm
Nhưng điều đó chưa phải là giới hạn của sự 'điên loạn'... Sẽ ra sao nếu bạn muốn 'con chip' to hơn nữa? Lớn hơn cả cái tô, cái chảo, hay cái bàn?
SoW hay siêu chip khổng lồ





Tính đến năm 2019, Cerebras là con chip có kích thước lớn nhất từng được sản xuất
Cerebras được gọi là con chip cấp wafer (wafer scale) vì nó được sản xuất từ một tấm wafer duy nhất! Để dễ hình dung, hãy tưởng tượng mỗi die chiplet là một nhân CPU, và có tất cả 84 chiplet! Vì được sản xuất trên cùng một wafer, các die sẽ được nối mạch liên kết trực tiếp mà không cần dùng tới interposer như giải pháp CoW đã được đề cập trước đó. Do đó, giới hạn của SoW chính là kích thước của tấm wafer. Hiện nay, wafer lớn nhất được sử dụng để sản xuất có kích thước 300 mm. Mặc dù đã có thông tin về wafer 450 mm, nhưng vì chi phí quá cao nên nó chỉ tồn tại trong giai đoạn nghiên cứu. Liệu TSMC có chuyển sang sử dụng wafer 450 mm khi 'thời cơ chín muồi'?

Trong tay là một cả kho tàng!
Quay lại hiện thực, SoW có thể nói vẫn đang ở giai đoạn ban đầu. Cho đến nay, chỉ có 2 khách hàng dám đặt hàng công nghệ này. Đó là Cerebras như đã đề cập ở trên và Tesla!
Hiện đại & hậu điện
Khá gần đây, Musk thông báo rằng Tesla sẽ không chỉ là một nhà sản xuất xe hơi như chúng ta từng biết. Thông tin từ TSMC tiết lộ rằng công ty của Musk sẽ tập trung mạnh mẽ vào trí tuệ nhân tạo. Mẫu chip cỡ wafer được TSMC đề cập là Tesla Dojo D1 training tile. Theo thông tin từ Tesla, D1 training tile được tạo ra từ 25 con chip D1 riêng lẻ, mỗi chip có 354 nhân xử lý, tổng cộng có 8850 nhân xử lý trên toàn bộ tấm wafer.

25 chip Dojo D1 được sản xuất trên cùng một wafer 7 nm
Để 'cục chip' này hoạt động, cần một tấm nền đặc biệt vì lượng điện cần cấp vào rất lớn (18,000 Amps). D1 training tile cần một tấm tản nhiệt đạt công suất 15 kW! Để so sánh, bếp hồng ngoại hiện nay có công suất tối đa khoảng 2 kW cho một bếp. Vậy đây là một 'lò chip'...
Và Cerebras cùng Tesla Dojo D1 là 2 sản phẩm đầu tiên của SoW. Hiện tại chúng chỉ tận dụng được phần hình vuông/chữ nhật ở giữa wafer. Các góc tròn còn lại đang bị bỏ phí. Trong tầm nhìn của TSMC, các góc tròn này có thể được sử dụng để gắn thêm các chip nhớ, IO... thậm chí là liên kết vật lý với các wafer khác. Nhưng đó sẽ là mục tiêu xa hơn trong khoảng 2026 - 2027. Tuy nhiên, cũng sẽ đặt ra nhiều thách thức về nhiệt độ, điện năng tiêu thụ...



Những con chip cấp wafer này sẽ không bao giờ được bán cho người tiêu dùng thông thường
Tuy nhiên, điều chắc chắn là những 'bánh chip' SoW sẽ không bao giờ xuất hiện trên các sản phẩm tiêu dùng thông thường. Trước hết, chi phí sản xuất chúng có thể cao hơn cả một căn nhà. Sau đó là chi phí đóng gói, tản nhiệt, vận hành. Một thiết bị tiêu thụ lên đến 18 kW sẽ đòi hỏi một lưới điện đặc biệt và dĩ nhiên, cả một hệ thống tản nhiệt mà chỉ có các trung tâm dữ liệu mới dám đầu tư.