Thảo luận: Phân tích cốt truyện và giáo điều của Chiếc thuyền ngoài xa
Văn bản mẫu về Cốt truyện và giáo điều trong Chiếc thuyền ngoài xa
Bài làm Tình huống Truyện
Trong truyện ngắn, tình huống giữ vai trò quan trọng nhất, tạo nên bức tranh cuộc sống đặc sắc. Có ba loại tình huống phổ biến: hành động, tâm trạng và nhận thức. Trong Chiếc thuyền ngoài xa, sự kiện đặc biệt khiến cho cuộc sống nổi bật nhất là khi người đàn bà phải đối mặt với toà án huyện. Kết thúc sự kiện, Đẩu nhận ra điều mới mẻ trong đầu mình, tạo nên sự nhận thức đặc biệt. Chi tiết câu chuyện được định hình để chuẩn bị cho sự nhận thức này.
- Người đàn ông đánh vợ: Mọi hành động và tâm lý của nhân vật được phân tích sâu sắc. Tại sao lão chỉ trở nên hung hổ khi ở xa xe tăng, và tại sao hành động đánh vợ thường xuyên xảy ra ở bãi xe tăng? Những điểm này tạo nên một bức tranh phức tạp về tính cách và tình huống trong câu chuyện.
- Thái độ cam chịu của người đàn bà: Thái độ lạ lùng và suy nghĩ của bà là điểm đặc biệt. Liệu đó là do bà quen với đau đớn, hay là một lựa chọn cần thiết để sống qua cuộc sống khó khăn? Hình ảnh bãi xe tăng hỏng có thể là gợi ý về sự gian nan của cuộc chiến chống đói nghèo.
- Phản ứng của cậu bé Phác: Cậu bé Phác không ngần ngại 'nhảy xổ' vào người bố, chiếm đỉnh chiếc thắt lưng và liền dùng chiếc khoá sắt quật vào ngực ông ta. Hành động này có phải là sự tự nhiên của tình thần trẻ thơ yêu mẹ, hay là sự tỏ ra căm phẫn mù quáng? Câu hỏi đặt ra là, hành động của cậu bé có đúng hay không?
- Người bố đánh Phác và rời đi, người mẹ trải qua một cảm xúc mới: 'vừa đau đớn vừa xấu hổ, nhục nhã'. Bà gọi tên con 'ôm chầm lấy nó', sau đó 'chắp tay vái lấy vái'. Bà có thể cảm thấy đau đớn vì con cái bị tổn thương do bạo lực gia đình (Phác đã chứng kiến cảnh bà bị đánh). Liệu bà có xấu hổ, nhục nhã vì không bảo vệ được con cái hay không? Hay là vì bà bất lực, không thể giáo dục con cái? Tại sao bà khóc khi không bị đánh? Bà có 'vái lấy vái' để xin lỗi con, hay để bảo vệ nó khỏi căm ghét bố?
- Đẩu mời người đàn bà đến công sở để trao đổi về gia đình. Anh khuyên bà nên ly hôn, nhưng bà quyết định không từ chối. Đẩu có vẻ là người tốt, thiện chí nhưng hơi nông nổi. Anh hiểu về luật pháp nhưng không thực sự hiểu cuộc sống, nghĩ rằng giải phóng người phụ nữ khỏi người chồng bạo lực là quyết định đúng đắn. So với Đẩu, người đàn bà làng chài thất học nhưng rất sâu sắc, hiểu đời sống và con người. Bà nói với Đẩu 'lòng các chú tốt, nhưng các chú... đâu có hiểu đời lam lũ, khó nhọc'. Bà hiểu những khó khăn của người chồng và đặc biệt, bà hiểu về vai trò làm mẹ. Có thể bà chấp nhận tình trạng bị hành hạ vì tình cảm gia đình.
Sau khi các biện pháp giáo dục và răn đe về người chồng không hiệu quả, Đẩu - với tư cách thẩm phán huyện - khuyên người vợ nên ly hôn để tránh bị bạo lực. Anh mời người đàn bà đến công sở để thảo luận. Tuy nhiên, Đẩu tin rằng giải pháp của mình là đúng, nhưng sau cuộc trò chuyện, mọi lí lẽ của anh đều bị bà phủ nhận. Hóa ra, lòng tốt của Đẩu là quá lý trí. Anh bảo vệ luật pháp, nhưng không hiểu thực tế cuộc sống, trở nên nông cạn. Người đàn bà làng chài, mặc dù thất học, nhưng hiểu sâu sắc, 'nhìn suốt cả đời mình' khiến cho 'Một cái gì mới vừa vỡ ra trong đầu vị Bao Công của cái phố huyện vùng biển'. Anh có thể đã 'ngộ' ra những nghịch lý của cuộc sống và con người, và nhận ra rằng để thoát khỏi cảnh đau khổ, cần có giải pháp thiết thực hơn là chỉ có thiện chí hoặc những lý thuyết đẹp đẽ mà xa rời thực tế.
Hậu quả của bạo lực gia đình đối với cậu bé Phác là một gánh nặng đau đớn mà người mẹ và đứa con phải chịu đựng. Người mẹ không chỉ trải qua đau đớn về thể xác mà còn bị áp đặt tinh thần khi luôn lo sợ con bị tổn thương. Mặc dù bà đã cố gắng che chắn (xin chồng đừng đánh trước mặt con cái), nhưng sự thật vẫn bị tiết lộ khiến bà 'vừa đau đớn vừa tràn ngập xấu hổ, nhục nhã'. Đứa con - cậu bé Phác - do tình yêu và lòng thương mẹ mà phải nuối tiếc bố. Nó lao vào đánh bố để bảo vệ mẹ, làm tan vỡ niềm tin trong sáng của tuổi thơ.
Khi nói về vấn nạn bạo lực, Nguyễn Minh Châu không chỉ lên án thái độ vũ phu mà còn cảnh báo về hậu quả của tình trạng này đối với tình mẫu tử. Ông nêu bật vẻ đẹp của tình yêu giữa cha mẹ và nâng cao ý thức về khát vọng sống trong tình yêu, sự an bình của trẻ em. Ánh sáng nhân đạo của nhà văn còn phản ánh qua lo lắng trách nhiệm: cậu bé sẽ trở thành người như thế nào nếu môi trường sống không thay đổi tích cực?
""""---KẾT THÚC"""""---
Bên cạnh giáo dục, Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu còn chứa đựng nhiều bài học sâu sắc về cuộc sống, con người với những khía cạnh phức tạp, đa chiều và những quan điểm về nghệ thuật, mối quan hệ giữa nghệ thuật và cuộc sống, giữa người nghệ sĩ và con người. Để hiểu thêm về những nội dung đặc sắc này, bạn có thể tham khảo thêm các bài viết như: Phân tích nhân vật người phụ nữ làng chài trong Chiếc thuyền ngoài xa, Phân tích giá trị nhân đạo của tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa, Đánh giá về nhân vật Phùng trong Chiếc thuyền ngoài xa, Bình luận về tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa.