Craig Wright: Sự nghiệp sớm, Thành tựu và Vai trò trong Bitcoin

Craig Wright (sinh năm 1970) là một nhà khoa học máy tính người Úc tự nhận mình là Satoshi Nakamoto, nhà phát minh bí ẩn của Bitcoin. Theo Wright, anh đã tham gia vào việc tạo ra Bitcoin cùng với bạn của mình, chuyên gia bảo mật máy tính Dave Kleiman, người đã qua đời. Ông đã đưa ra tuyên bố này sau khi tạp chí Wired và Gizmodo đưa ra khả năng ông là Nakamoto trong một bài báo vào tháng 12 năm 2015. Bài báo trích dẫn từ nhiều nguồn, bao gồm thư từ và hội thoại chat của Wright với bạn bè, và nhắc đến các giao dịch kinh doanh để xây dựng lập luận.

Tuyên bố của Wright đã tạo nên sự tò mò, sự nghi ngờ và sự ủng hộ trong cộng đồng Bitcoin. Ví dụ, Gavin Andresen, một giám đốc của Bitcoin Foundation người đã trao đổi với Nakamoto trong quá trình lập trình ban đầu của Bitcoin, nói rằng ông 'tin chắc vượt xa một phần lớn' rằng Wright là Satoshi. Tuy nhiên, các nhà phê bình chủ yếu vẫn không tin vào câu chuyện của Wright và yêu cầu chứng cứ thuyết phục. Nghiên cứu viên bảo mật Dan Kaminsky trỏ vào nỗ lực vụng về của Wright để chứng minh câu chuyện và gia tăng sự tin tưởng vào lập luận này là bằng chứng cho rằng tuyên bố là một vụ lừa đảo. Năm 2021, Andresen đã rút lại lời tuyên bố trước đó của mình, nói rằng đó là một sai lầm.

Vào tháng 3 năm 2024, tòa án cuối cùng đã tìm thấy bằng chứng áp đảo cho rằng Wright không phải là Satoshi Nakamoto.

Những điểm cốt yếu

Sự nghiệp sớm và Giáo dục

Craig Wright sinh năm 1970 tại Úc. Ông tốt nghiệp trung học tại Brisbane vào năm 1987.

Ông cho biết mình đã có một số bằng cấp học vị và chứng chỉ, bao gồm cả thạc sĩ về tài chính lượng tử (từ Đại học London-SOAS), luật (Đại học Northumbria), thống kê (Đại học Newcastle, Australia), hệ thống bảo mật thông tin (Đại học Charles Sturt), quản trị mạng & hệ thống (Đại học Charles Sturt), quản lý CNTT (Đại học Charles Sturt), kỹ sư hệ thống thông tin (Viện Công nghệ Sans), và khoa học chính trị (Đại học Liberty). Ông cũng cho biết đã nhận được bằng tiến sĩ quản trị kinh doanh (từ Đại học Grand Canyon), một bằng tiến sĩ khoa học máy tính (Đại học Charles Sturt), và một bằng tiến sĩ về thần học (Học viện Thần học United).

Ông đã từng là giảng viên và nghiên cứu viên về khoa học máy tính tại Đại học Charles Sturt, đã viết nhiều bài báo, bài nghiên cứu và sách vở học thuật, và đã phát biểu công khai tại các hội nghị về CNTT, bảo mật, Bitcoin, và các chủ đề liên quan đến tiền điện tử.

Các Thành Tựu Đáng Chú Ý

Ngoài những vấn đề liên quan đến Bitcoin, Wright cho biết rằng anh đã tự mình thực hiện hơn 1,200 dự án liên quan đến bảo mật CNTT cho hơn 120 tổ chức trong và ngoài nước Úc trong các lĩnh vực tư nhân và chính phủ. Tiến sĩ Wright cũng cho biết ông đã từng giữ các vị trí lãnh đạo cấp cao tại các công ty tập trung vào tiền điện tử, pháp y số và bảo mật CNTT, bao gồm việc giữ chức Phó chủ tịch Trung tâm Khoa học Cyberspace Chiến lược và An ninh.

Ông cũng tuyên bố rằng mình đã làm việc trên các hệ thống công nghệ bảo vệ Sở giao dịch chứng khoán Úc, đã đào tạo các bộ phận chính phủ và doanh nghiệp Úc về bảo mật SCADA, chiến tranh mạng và phòng thủ mạng, và giúp thiết kế kiến trúc cho sòng bạc trực tuyến đầu tiên trên thế giới (Lasseter's Online tại Úc).

Craig Wright là Satoshi Nakamoto?

Tạp chí Wired và trang tin công nghệ Gizmodo là hai tờ báo đầu tiên đề xuất rằng Wright là người phát minh ra Bitcoin. Wright cũng tự cho là Satoshi trên trang web cá nhân của mình. Wired dựa trên một loạt bằng chứng, từ một bộ sưu tập tài liệu lưu trữ đến các bài đăng blog bị xóa trên trang cá nhân của Wright và email được chuyển đến biên tập viên từ những người quen của ông.

Lập luận cho việc Wright là Satoshi Nakamoto 

Theo các xuất bản, Wright đã sử dụng cùng địa chỉ email với Nakamoto cho việc trao đổi. Gizmodo cũng đã công bố các email từ Wright lobbing cho sự chấp nhận quy định về Bitcoin đến các nhân vật chính trị và cơ quan chính phủ. Trong các email, ông ám chỉ đến khả năng hồi sinh Nakamoto, người đã biến mất sau khi tiết lộ sự tồn tại của Bitcoin, để làm lập luận cho tiền điện tử. 'Người bạn Nhật Bản của chúng ta có nặng nề khi rời hưu hay không?' ông viết. 

Wright cũng được cho là đã đăng một bài đăng trên blog thông báo về việc ra mắt Bitcoin vào ngày 10 tháng 1 năm 2009. Bài đăng có tiêu đề 'Phiên bản beta của Bitcoin sẽ được phát hành vào ngày mai,' sau đó đã bị xóa. Trong một bằng chứng khác, Wright cho biết trong một cuộc trò chuyện với luật sư thuế của mình rằng ông đã điều hành Bitcoin từ năm 2009. 

Ngoài các bài đăng và thư từ của Wright, các xuất bản cũng chỉ ra những lợi ích kinh doanh của ông, giống như những gì cần thiết để điều hành hoạt động khai thác tiền điện tử. Qua công ty của mình, Tulip Trading, Wright được cho là kiểm soát 1,1 triệu Bitcoin được giữ bởi Nakamoto. Những Bitcoin này không thể được chuyển đổi cho đến năm 2020, theo một tài liệu quỹ tin cậy được ký bởi Dave Kleiman, Wired đã nói.

Bài báo của Wired suy đoán rằng Wright có thể giữ số tiền này cho mục đích đầu tư trong tương lai. Tulip Trading cũng được cho là đã sản xuất ra siêu máy tính nhanh thứ 17 thế giới - C01N - với tốc độ 3,52 Petaflops. (Một petaflop tương đương với 1.000 teraflops hoặc một nghìn tỷ phép toán dấu chấm động mỗi giây). 

Wright cũng có một tính cách chống chính quyền giống như Nakamoto. Ông đăng ký tham gia vào một danh sách gửi thư cypherpunk nhằm điều chỉnh và tiến hoá các tiêu chuẩn cho các loại tiền điện tử. Wright cũng là một người tự do chủ nghĩa ủng hộ quay trở lại chuẩn vàng và là fan của văn hóa Nhật Bản.   

Xác minh các tuyên bố của Wright 

Theo các chuyên gia mật mã học, Wright cần thực hiện một trong hai nhiệm vụ sau đây để chứng minh tuyên bố của mình là Nakamoto.

• Ông có thể thực hiện một giao dịch Bitcoin bằng cách sử dụng các khóa riêng của Nakamoto.
• Ông có thể 'ký điện tử' một tin nhắn bằng cách sử dụng cùng một bộ khóa. (Một tin nhắn được ký bằng khóa riêng có tính bảo mật mật mã và chỉ có thể được mở khóa bằng khóa công khai tương ứng). 

Gavin Andresen của Bitcoin Foundation đã gặp Craig Wright vào năm 2016 tại một khách sạn ở London để xác minh bằng chứng về những tuyên bố của ông. Trong cuộc gặp với Andresen, Wright đã ký một tin nhắn - 'Số yêu thích của Gavin là mười một' - với chữ cái đầu tiên và một khóa riêng từ một trong 50 khối Bitcoin đầu tiên từng được khai thác.

Wright ký tin nhắn trên máy tính cá nhân của mình và chuyển sang một máy tính mới bằng USB thuộc sở hữu của Andresen. Sau một lần lỗi nhỏ, trong đó Andresen nhận ra rằng họ đã quên thêm chữ cái đầu của Wright, chữ ký được xác minh bởi phần mềm Electrum của Bitcoin. 'Tôi tin rằng Craig Steven Wright là người đã phát minh ra Bitcoin,' Andresen tuyên bố trên trang web của mình vào ngày hôm sau. 

Tuy nhiên, sau này đã được tiết lộ rằng Wright có thể đã lừa dối Andresen.

Lập luận chống lại việc Wright là Satoshi

Nhưng nỗ lực của Wright để công khai chứng minh mình là người sáng tạo ra Bitcoin đã thất bại. Ngày sau cuộc biểu diễn riêng với Andresen, Wright đăng một thông điệp trên blockchain công khai của Bitcoin với văn bản từ nhà triết học người Pháp Jean-Paul Sartre. Tài liệu này bị thiếu và được ký bằng một khóa riêng được cho là sẽ rút trích phiên bản đầy đủ. Nhà nghiên cứu bảo mật Dan Kaminsky phát hiện ra rằng khóa của Wright rút trích dữ liệu giao dịch từ năm 2009, có chữ ký công khai của Satoshi từ các phần của blockchain. 

Các nhà phê bình cũng đã phân tích các bằng chứng khác và cho rằng lời khai của Wright còn thiếu sót. Khóa công khai PGP của Wright được tạo ra vào năm 2009 và có thể được truy ngược về địa chỉ email của Satoshi Nakamoto. Cả Wired và Gizmodo cho rằng đây là một phần quan trọng trong việc Wright là Nakamoto. Tuy nhiên, Motherboard của Vice đã bác bỏ lý thuyết đó. Khóa PGP có thể được làm giả và cũng có thể chỉnh sửa để trỏ đến địa chỉ email của bất kỳ ai.

Thêm vào sự mơ hồ là các cáo buộc rằng Craig Wright đã đại diện sai bằng cấp học vị và nói dối về các đối tác của công ty. Trước đây trong hồ sơ của mình trên LinkedIn, mạng xã hội việc làm, Wright cho biết ông đã có bằng tiến sĩ từ Đại học Charles Sturt ở Australia. Tuy nhiên, Đại học cho biết không cấp bằng tiến sĩ cho ông.

Cloudcroft, công ty của Wright, cũng tuyên bố đã hợp tác với Silicon Graphics International, một công ty máy tính siêu cao cấp mà Hewlett-Packard đã mua để phát triển hai siêu máy tính được liệt kê trong danh sách 500 siêu máy tính hàng đầu thế giới. Tuy nhiên, SGI phủ nhận Cloudcroft là khách hàng và cho biết không có hồ sơ về siêu máy tính C01N.

Craig Wright có có bằng tiến sĩ không?

Satoshi Nakamoto có bao nhiêu Bitcoin?

Craig Wright là Giám đốc Khoa học chính tại nChain?

Điểm Quan Trọng

Mặc dù vẫn khẳng định mình là Satoshi Nakamoto, cộng đồng tiền điện tử, truyền thông và các tòa án đã quyết định rằng những tuyên bố này là sai. Wright vẫn cho rằng 'đúng' Bitcoin ngày nay là một hard fork của Bitcoin Cash, được biết đến với tên gọi là Bitcoin SV ('tầm nhìn của Satoshi'). Ngay cả khi không phải là Satoshi, rõ ràng Wright là một người sớm nhận thức Bitcoin và đã tích lũy một số lượng đáng kể từ khá sớm. Craig Wright cho biết ông là một luật sư, ngân hàng, nhà kinh tế, mục sư, lập trình viên, nhà đầu tư, nhà toán học, nhà thống kê và 'nhiều nơi trên thế giới'.