Creatinin

Creatinin là một chất cặn bã duy nhất được đào thải qua thận. Nguồn gốc của nó là từ creatin được tổng hợp ở gan, sau đó nó được phosphoryl hóa thành creatinphosphate và được vận chuyển qua máu để dự trữ ở cơ và sử dụng trong quá trình co cơ. Do đó, creatinphosphat có mặt ở cả gan và cơ.

Quá trình biến chất

Sự biến chất của creatinphosphate tạo ra creatinin, và creatinin được đào thải qua thận. Có hai quá trình biến chất chính để tạo ra creatinin:

• Trong quá trình co cơ, ATP được tạo ra một phần nhờ creatinphosphat: Creatinphosphate + ADP -> ATP + Creatin. Sau đó, creatin loại bỏ nước và tạo thành creatinin.
• Creatinphosphate loại bỏ gốc phosphate và tạo thành creatinin mà không cần enzym. Cuối cùng, creatinin được đưa vào máu và đào thải qua nước tiểu.

Trong lâm sàng, việc xét nghiệm creatinin máu đóng vai trò quan trọng: nó là giá trị chẩn đoán và tiên lượng bệnh viêm thận mãn tính. Xét nghiệm creatinin thường được thực hiện cùng với xét nghiệm ure để đánh giá chức năng lọc của thận một cách chính xác.

Phản ứng giữa arginin và glycin xảy ra trong mô thận, tạo ra ornithin và guanido acetic acid (glycocyamin), sau đó glycocyamin được đưa vào máu và chuyển đến gan để chuyển hóa thành creatin. Sau đó, nó được phosphoryl hóa ở gan thành creatinphosphate và vận chuyển qua máu để được tế bào cơ hấp thụ. Trong quá trình co cơ, ATP được sản xuất một phần nhờ creatinphosphat: Creatinphosphate + ADP -> ATP + Creatin. Sau đó, creatin loại bỏ nước và đóng vòng tạo ra creatinin.

Sự hình thành creatinin phụ thuộc vào khối lượng cơ (nam nhiều hơn nữ). Creatinin được lọc qua cầu thận, không được tái hấp thu ở ống thận và được thải vào nước tiểu. Do đó, xét nghiệm creatinin máu có vai trò đánh giá chức năng lọc của cầu thận và theo dõi tiến triển của chức năng thận (nếu ure máu bình thường nhưng creatinin máu tăng cao, cần kiểm tra chức năng thận chi tiết hơn).

Chú thích