Buzz
Trong vài thập kỷ qua, hiện tượng nóng lên của khí hậu đã trở thành một vấn đề toàn cầu không thể bỏ qua. Sự tăng nhiệt độ, biến đổi lượng mưa và các hiện tượng biến đổi khí hậu khác có thể gây ra những hậu quả sâu rộng đối với thế giới sinh học.
Tại những khu vực cực băng giá và lạnh giá, có một bí ẩn nguy hiểm khiến các nhà khoa học lo lắng. Khi hiện tượng ấm lên toàn cầu ngày càng trầm trọng, bí ẩn này cũng dần hé lộ những mối đe dọa chưa từng có. Theo những nghiên cứu gần đây, sự ấm lên của khí hậu đã khiến băng ở cả hai cực tan chảy nhanh hơn, gây ra nguy cơ kích hoạt và lây lan các loại virus cổ đại, không hoạt động, ẩn nấp dưới lớp băng.
Những loại virus này thường bị giam giữ ở các vùng núi và sông băng, nhưng khi nhiệt độ toàn cầu tăng lên, chúng có thể được thả vào hệ sinh thái dễ dàng của chúng ta. Điều này là một sự thật đáng sợ mà chúng ta sắp phải đối mặt, không chỉ đe dọa sức khỏe con người mà còn có thể ảnh hưởng rất lớn đến đa dạng sinh học trên toàn cầu.
Sự ấm lên của khí hậu đã trở thành một trong những vấn đề nóng trên toàn thế giới. Ảnh: Zhihu
Có phải sự ấm lên của khí hậu có ảnh hưởng đến sự kích hoạt và lây lan của các loại virus không hoạt động không luôn là một chủ đề nóng trong cộng đồng khoa học. Nhiều nhà khoa học đang tiến hành nghiên cứu về tác động của biến đổi khí hậu đối với virus và cố gắng tìm ra các mối liên hệ khả dĩ.
Nghiên cứu trong những năm gần đây đã chỉ ra rằng hiện tượng ấm lên của khí hậu có thể thúc đẩy sự kích hoạt và lây lan của một số loại virus không hoạt động, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi chưa được giải đáp về vấn đề này.
Trước hết, chúng ta cần hiểu rõ về virus không hoạt động là gì. Virus không hoạt động là loại virus bị mắc kẹt dưới lớp băng hoặc ẩn trong cơ thể vật chủ và có thể tồn tại mà không bộc phát triệu chứng trong một khoảng thời gian dài. Điều này có nghĩa là vật chủ có thể không nhận biết sự hiện diện của virus cho đến khi một số điều kiện nhất định kích hoạt hoạt động của virus. Những điều kiện này có thể bao gồm hệ miễn dịch suy yếu, thay đổi môi trường, và nhiều hơn nữa.
Ngoài tác động trực tiếp đến hệ sinh thái Trái Đất và nhiệt độ toàn cầu, hiện tượng nóng lên của khí hậu cũng có thể gây ra hàng loạt tác động gián tiếp, trong đó có việc lây lan của virus ở các vùng cực. Ảnh: Zhihu
Trong vài thập kỷ qua, hiện tượng nóng lên của khí hậu đã trở thành một vấn đề toàn cầu không thể phủ nhận. Sự tăng nhiệt độ, thay đổi lượng mưa và các biến đổi khí hậu khác có thể gây ra những hậu quả sâu rộng đối với thế giới sinh học. Một số nghiên cứu cho thấy môi trường ấm hơn có thể thúc đẩy sự sinh sản và lây lan của virus. Ví dụ, nhiệt độ tăng có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của vật chủ, điều này có thể mở cửa cho virus tiềm ẩn hoạt động và gây bệnh. Ngoài ra, nhiệt độ và độ ẩm cao hơn có thể tạo điều kiện sinh sản tốt hơn cho nhiều sinh vật truyền bệnh, như muỗi, từ đó tăng nguy cơ lây truyền vi rút.
Nghiên cứu về mối liên hệ giữa hiện tượng nóng lên của khí hậu và virus không hoạt động vẫn còn ở giai đoạn sơ khai và chưa đủ để xác định một mối quan hệ nhân quả rõ ràng.
Bên cạnh hiện tượng nóng lên của khí hậu, các nhà nghiên cứu cũng xem xét các yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến sự kích hoạt và lây lan của virus không hoạt động, như di cư của dân số và sự toàn cầu hóa. Những yếu tố này có thể thay đổi cách tiếp xúc giữa con người và mầm bệnh, tạo cơ hội cho virus lây lan.
Những loại virus ngủ yên này ban đầu bị kẹt dưới lớp băng, nhưng với sự tan chảy nhanh chóng của sông băng, chúng có thể bị thải ra môi trường, đe dọa sức khỏe và sự sống còn của con người. Ảnh: Zhihu
Điều kiện khí hậu ấm áp có thể kích thích sự lây lan của virus. Trước tiên, nhiệt độ cao tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và virus phát triển và sinh sản, đặc biệt là trong môi trường nước. Nhiều loại virus tận dụng điều kiện ấm áp và môi trường nước để mở rộng phạm vi sống, từ đó tăng khả năng lây lan.
Thứ hai, nhiệt độ cao sẽ thúc đẩy những biến đổi trong hệ sinh thái của vật chủ, khiến các loài dễ bị nhiễm virus hơn khi chúng tìm kiếm môi trường sống và thức ăn mới. Do đó, nhiệt độ tăng có khả năng tăng nguy cơ lây truyền virus ở các vùng cực.
Khi khí hậu ấm lên, băng ở các vùng cực tan chảy nhanh hơn, điều này cũng kéo theo hàng loạt tác động không thể phủ nhận. Đầu tiên, băng tan cho phép virus ẩn núp dưới băng được thải ra môi trường. Nghiên cứu chỉ ra rằng có nhiều virus sinh học ẩn núp trong lớp băng vĩnh cửu ở các vùng cực, những virus này không hoạt động trong thời gian băng giá dài, nhưng khi thải ra môi trường, chúng có thể gây ra các bệnh mới.
Thứ hai, băng tan cũng thúc đẩy quá trình trao đổi chất giữa đại dương và đất liền, điều này có thể dẫn đến sự lan truyền dần dần của virus sang động vật và con người trên đất liền thông qua chuỗi thức ăn.
Hợp tác quốc tế có thể là chìa khóa để ngăn chặn nguy cơ lây lan virus tiềm ẩn. Vì hiện tượng nóng lên của khí hậu là một vấn đề toàn cầu, nên nó đòi hỏi những nỗ lực và hợp tác chung trên quy mô toàn cầu để giải quyết vấn đề này một cách hiệu quả. Ảnh: Zhihu
Sự nóng lên của khí hậu đã thay đổi cân bằng động của các hệ sinh thái ở các vùng cực, tạo điều kiện cho virus lây lan. Các hệ sinh thái ở vùng cực rất nhạy cảm và bất kỳ sự xáo trộn bên ngoài nào cũng có thể làm đảo lộn sự cân bằng giữa các loài. Những thay đổi trong hệ sinh thái do biến đổi khí hậu có thể tăng hoặc giảm số lượng một số loài nhất định, ảnh hưởng đến sự tương tác của chúng với virus. Ví dụ, nhiệt độ đại dương tăng có thể dẫn đến sự gia tăng quần thể của một số loài động vật biển, tạo thêm cơ hội cho sự lây lan của virus biển. Những thay đổi này sẽ làm tăng nguy cơ lây lan virus.
