Cực Bắc

Trang này mô tả điểm nằm ở cực Bắc của hành tinh. Xem thêm các ý nghĩa khác tại Cực Bắc (định hướng)

Cực Bắc hay cực Bắc của Trái Đất (Cực Bắc địa lý) là điểm có vĩ độ +90 độ trên Trái Đất (điểm khởi đầu của tất cả kinh tuyến). Tại Cực Bắc, mọi hướng đều là hướng Nam. Khu vực này được bao phủ bởi Bắc Băng Dương. Cực Bắc địa lý chỉ là một điểm giả định, khác với cực từ Bắc thực sự. Cực từ Bắc nằm tại đảo Bathurst, Canada, cách Cực Bắc địa lý khoảng 1600 km và có tọa độ cụ thể.

Khái niệm

Cực Bắc địa lý là nơi trục tự quay của Trái Đất cắt bề mặt Trái Đất tại Bắc Bán Cầu, được xác định làm mốc vĩ độ. Tại điểm này, nếu theo phương thẳng đứng, bạn sẽ gặp điểm cố định trên thiên cầu.

Vị trí của điểm cực Bắc địa lý có thể thay đổi do sự di chuyển của trục quay Trái Đất. Trái Đất không phải là một chất điểm hay khối chất rắn lý tưởng; chuyển động của nước biển, sự dịch chuyển của các lớp nhân trong lòng đất so với bề mặt (gây ra hiệu ứng kiến tạo mảng), cùng với lực hấp dẫn của Mặt Trăng và các thiên thể khác làm cho chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất không hoàn toàn đều mà có sự biến đổi theo thời gian. Vì vậy, các điểm cực địa lý của Trái Đất cũng thay đổi, mặc dù chỉ một chút.

Khám phá

Trước thế kỷ 20

Từ thế kỷ XVI, nhiều nhà khoa học đã tin rằng Bắc Cực nằm trên biển, và đến thế kỷ XIX, khu vực này được gọi là Polynia hay Biển Cực Mở. Do đó, mọi người hy vọng có thể tìm được con đường đến đó qua các tảng băng vào thời điểm thích hợp trong năm. Nhiều cuộc thám hiểm đã được tổ chức để tìm kiếm con đường này, thường sử dụng tàu săn cá voi vốn hay hoạt động ở các vùng biển lạnh giá.

Một trong những cuộc thám hiểm sớm nhất nhằm đạt được mục tiêu đến Bắc Cực là của sĩ quan hải quân Anh William Edward Parry, người đã đến vĩ độ 82°45′ Bắc vào năm 1827. Năm 1871, đoàn thám hiểm Polaris do Charles Francis Hall chỉ huy, một nỗ lực của người Mỹ, đã kết thúc trong thảm họa. Cuộc thám hiểm 1879–1881 do sĩ quan hải quân Mỹ George Washington DeLong chỉ huy cũng kết thúc không may khi con tàu USS Jeanette bị băng nghiền nát, làm thiệt mạng hơn nửa thủy thủ đoàn, bao gồm cả DeLong.

Vào tháng 4 năm 1895, các nhà thám hiểm Na Uy Fridtjof Nansen và Fredrik Hjalmar Johansen đã lập kế hoạch đến Bắc Cực bằng ván trượt tuyết sau khi rời con tàu bị kẹt trong băng của Nansen. Họ đã đạt đến vĩ độ 86°14′ Bắc trước khi phải quay trở lại.

Năm 1897, kỹ sư người Thụy Điển Salomon August Andrée cùng hai người bạn đã cố gắng đến Bắc Cực bằng khí cầu hydro Örnen ('Eagle'), nhưng bị mắc kẹt 300 km phía bắc Kvitøya, điểm xa nhất về phía đông bắc của đảo Svalbard, và chết đói trên hòn đảo này. Năm 1930, các dấu tích của đoàn thám hiểm được phát hiện bởi chuyến Thám hiểm Bratvaag của Na Uy.

Nhà thám hiểm người Italia Luigi Amedeo, Công tước Abruzzi, cùng Đại uý Umberto Cagni thuộc Hải quân Hoàng gia Italia (Regia Marina) đã khởi hành trên tàu săn cá voi được cải biến Stella Polare từ Na Uy vào năm 1899. Ngày 11 tháng 3 năm 1900, Cagni dẫn đầu một nhóm đi trên băng tới vĩ độ 86° 34’, và vào ngày 25 tháng 4, đã thiết lập kỷ lục mới vượt qua kỷ lục cũ của Nansen năm 1895 từ 35 đến 40 kilômét. Cagni sau đó đã quay trở lại trại và ở đó cho đến ngày 23 tháng 6. Ngày 16 tháng 8, tàu Stella Polare rời Đảo Rudolf, quay về phía nam và đoàn thám hiểm trở về Na Uy.

1900 - 1940

Nhà thám hiểm người Mỹ Frederick Albert Cook tuyên bố đã đến Bắc Cực vào ngày 21 tháng 4 năm 1908 cùng với hai người Inuit, Ahwelah và Etukishook. Tuy nhiên, ông không cung cấp được bằng chứng thuyết phục, nên tuyên bố này không được công nhận rộng rãi.

Kỹ sư hàng hải Mỹ Robert Peary được ghi nhận là người đã chinh phục Bắc Cực, khi tuyên bố đã đến Bắc Cực vào ngày 6 tháng 4 năm 1909 cùng với Matthew Henson và bốn người đàn ông Inuit là Ootah, Seeglo, Egingwah, và Ooqueah. Tuy nhiên, tuyên bố của Peary vẫn còn gây tranh cãi. Các thành viên đội đi cùng Peary ở chặng cuối của hành trình không được đào tạo về hoa tiêu và không thể xác nhận độc lập công việc hoa tiêu của mình, và một số người cho rằng việc Peary đến Cực còn nhiều nghi vấn.

Những khoảng cách và tốc độ mà Peary báo cáo khi đội hỗ trợ cuối cùng trở về dường như không thuyết phục một số người, mặc dù ông đã ba lần đến điểm đó. Mô tả của Peary về chuyến đi tới Bắc Cực và quay lại, mặc dù theo đường thẳng – điều duy nhất phù hợp với thời gian bị áp lực mà ông phải đối mặt – lại trái ngược với mô tả của Henson về các đường đi quanh co để tránh các khối băng và các vũng nước mở.

Nhà thám hiểm người Anh Wally Herbert, vốn là một người ủng hộ Peary, đã nghiên cứu các ghi chép của Peary vào năm 1989 và kết luận rằng chúng đã bị làm giả và Peary chưa thực sự đến Cực. Tuy nhiên, sự ủng hộ cho Peary được khôi phục vào năm 2005, khi nhà thám hiểm người Anh Tom Avery và bốn đồng đội đã tái hiện chuyến đi của Peary bằng các xe trượt gỗ và đội chó Eskimo Canada, đã đến Bắc Cực trong 36 ngày, 22 giờ – nhanh hơn gần 5 giờ so với Peary. Avery viết trên trang web của mình rằng 'Sự ngưỡng mộ và tôn trọng mà tôi dành cho Robert Peary, Matthew Henson và bốn người Inuit đã đến Bắc Cực năm 1909, đã tăng lên rất nhiều từ khi chúng tôi khởi hành từ Mũi Columbia. Chúng tôi đã thấy bằng mắt mình cách ông vượt qua các khối băng, tôi càng tin rằng Peary thực sự đã khám phá Bắc Cực.'

Tuyên bố về chuyến bay đầu tiên qua Bắc Cực được đưa ra vào ngày 9 tháng 5 năm 1926 bởi sĩ quan hải quân Hoa Kỳ Richard E. Byrd và phi công Floyd Bennett trên chiếc máy bay ba động cơ Fokker. Dù vào thời điểm đó được Hải quân và một ủy ban của National Geographic Society xác nhận, tuyên bố này vẫn bị tranh cãi sau đó.

Lần quan sát Bắc Cực đầu tiên không gây tranh cãi diễn ra vào ngày 12 tháng 5 năm 1926 bởi nhà thám hiểm Na Uy Roald Amundsen và nhà tài trợ người Mỹ Lincoln Ellsworth từ khí cầu Norge. Mặc dù Norge thuộc sở hữu Na Uy, nó được thiết kế và điều khiển bởi Umberto Nobile người Ý. Chuyến bay bắt đầu từ Svalbard và bay qua các băng để đến Alaska. Nobile và phi đoàn trên khí cầu Norge đã bay qua Cực một lần nữa vào ngày 24 tháng 5 năm 1928 trên chiếc khí cầu Italia. Khí cầu Italia gặp sự cố khi quay trở về, dẫn đến cái chết của một nửa phi đoàn.

1940 - 2000

Vào tháng 5 năm 1945, chiếc máy bay Lancaster thuộc đoàn thám hiểm Aries của Không quân Hoàng gia đã trở thành máy bay đầu tiên của Khối Thịnh Vượng Chung bay qua cả Bắc Cực Từ và Bắc Cực Địa lý. Phi công David Cecil McKinley thuộc Không quân Hoàng gia điều khiển chiếc máy bay, mang theo phi đoàn 11 người, trong đó Kenneth C. Maclure từ Không quân Hoàng gia Canada phụ trách quan sát khoa học. Năm 2006, Maclure được vinh danh với một vị trí tại Canadian Aviation Hall Of Fame.

Ngoài các tuyên bố gây tranh cãi của Peary, những người đầu tiên thực sự đặt chân đến Bắc Cực, theo một số nguồn tin, là một đội Liên Xô. Có nhiều mô tả về số lượng thành viên trong đoàn, gồm Pavel Gordiyenko (hoặc Geordiyenko) và ba đến năm người khác, hay Aleksandr Kuznetsov cùng với 23 người khác, đã hạ cánh một hoặc nhiều chiếc máy bay tại Bắc Cực vào ngày 23 tháng 4 năm 1948. Theo Antarctica.org, ba chiếc Li-2 đã hạ cánh, mang theo tổng cộng 7 người.

Vào ngày 3 tháng 5 năm 1952, Trung tá Không quân Hoa Kỳ Joseph O. Fletcher, trung uý William P. Benedict và nhà khoa học Albert P. Crary đã hạ cánh trên chiếc C-47 Skytrain được cải tiến tại Bắc Cực. Một số nguồn coi đây là lần đầu tiên (ngoài phi vụ của Liên Xô) một chiếc máy bay hạ cánh tại Bắc Cực.

Vào ngày 3 tháng 8 năm 1958, tàu ngầm USS Nautilus (SSN-571) của Hải quân Mỹ đã đi qua Bắc Cực, và vào ngày 17 tháng 3 năm 1959, chiếc USS Skate (SSN-578) đã nổi lên tại Cực, trở thành tàu đầu tiên thực hiện được điều này.

Bên cạnh tuyên bố của Peary, cuộc chinh phục Bắc Cực đầu tiên bằng đường bộ thuộc về chuyến đi của Ralph Plaisted, Walt Pederson, Gerry Pitzl và Jean Luc Bombardier. Họ đã sử dụng môtô trượt tuyết để di chuyển trên băng và đạt tới Bắc Cực vào ngày 19 tháng 4 năm 1968. Vị trí của họ đã được Không quân Hoa Kỳ xác nhận độc lập.

Vào ngày 6 tháng 4 năm 1969, Wally Herbert cùng các đồng đội Allan Gill, Roy Koerner và Kenneth Hedges thuộc Đoàn thám hiểm Xuyên Bắc Cực Anh đã trở thành những người đầu tiên đi bộ tới Bắc Cực, dù họ nhận được sự hỗ trợ từ các đội chó kéo và tiếp tế từ trên không. Họ cũng hoàn thành chuyến đi đầu tiên qua bề mặt Bắc Băng Dương từ Barrow, Alaska đến Svalbard, một kỳ công chưa từng được lặp lại. Do Plaisted đề xuất sử dụng vận tải đường không, chuyến thám hiểm của Herbert được coi là lần tới Bắc Cực đầu tiên được xác nhận trên mặt băng bằng bất kỳ phương tiện nào.

Ngày 17 tháng 8 năm 1977, tàu phá băng nguyên tử Liên Xô Arktika hoàn thành chuyến đi đầu tiên trên mặt biển tới Bắc Cực.

Năm 1982, Ngài Ranulph Fiennes và Charles Burton trở thành những người đầu tiên vượt Bắc Băng Dương trong một mùa. Họ khởi hành từ Mũi Crozier, Đảo Ellesmere vào ngày 17 tháng 2 năm 1982 và tới Cực Bắc Địa lý vào ngày 10 tháng 4 năm 1982. Họ di chuyển bằng cách đi bộ và sử dụng ván trượt. Từ Cực, họ tiếp tục về phía nam tới Svalbard, nhưng do băng không ổn định, chuyến đi kết thúc khi họ bị trôi dạt trên một tảng băng trong 99 ngày. Cuối cùng, họ đã đến được tàu thám hiểm 'MV Benjamin Bowring' vào ngày 4 tháng 8 năm 1982 tại 80:31 Bắc 00:59 Tây. Đây là một phần của Cuộc thám hiểm Transglobe dài ba năm (1979–1982), và Fiennes cùng Burton trở thành những người đầu tiên hoàn thành chuyến đi vòng quanh Trái Đất qua cả Bắc và Nam Cực chỉ bằng di chuyển trên bề mặt. Kỳ công này vẫn chưa được lặp lại cho đến nay.

Thế kỷ XXI

Gần đây, việc di chuyển tới Bắc Cực bằng máy bay (có thể hạ cánh bằng trực thăng hoặc trên các đường băng băng) hoặc bằng tàu phá băng ngày càng trở nên phổ biến, thậm chí có cả các chuyến du lịch nhỏ cho nhóm khách qua các công ty du lịch.

Vào năm 2005, tàu ngầm Hải quân Mỹ USS Charlotte (SSN-766) đã nổi lên qua lớp băng dày 155 cm (61 inch) ở Bắc Cực và ở lại đó trong 18 giờ.

Ngày 23 tháng 4 năm 2007, Barbara Hillary, một y tá đã nghỉ hưu, đã hoàn thành chuyến đi bằng xe chó kéo tới Bắc Cực. Bà là người phụ nữ Phi-Mỹ đầu tiên thực hiện thành công chuyến đi này.

Vào tháng 4 năm 2007, nghệ sĩ sắp đặt người Hà Lan Guido van der Werve thực hiện một tác phẩm nghệ thuật tại Bắc Cực. Bằng cách đứng tại điểm Cực trong 24 giờ và quay chậm theo chiều kim đồng hồ (trái với sự quay của Trái Đất), Van der Werve đã không quay theo thế giới trong một ngày. Tác phẩm này được đặt tên là 'nummer negen' [tiếng Hà Lan nghĩa là Số 9], ngày mà tôi không quay cùng thế giới. Van der Werve đã rút ngắn thời gian 24 giờ thành 9 phút.

Vào tháng 7 năm 2007, vận động viên bơi đường dài người Anh Lewis Gordon Pugh đã thực hiện một cuộc bơi 1 km tại Bắc Cực. Kỳ tích của ông, nhằm nhấn mạnh tác động của biến đổi khí hậu, được thực hiện trong vùng nước mở giữa các tảng băng. Sau đó, vào cuối năm 2008, ông đã thử dùng kayak để tiếp cận Bắc Cực, nhưng do dự đoán sai về vùng nước mở đến tận Cực, ông đã phải dừng chuyến thám hiểm chỉ sau ba ngày khi bị kẹt trong băng. Chuyến đi này cuối cùng đã bị hủy bỏ.

Trong một phần của chương trình ô tô BBC Top Gear năm 2007, những người dẫn chương trình được mô tả là đang đi tới 'Bắc Cực,' nhưng thực tế đây là chuyến thám hiểm năm 1996 tới Cực Từ Bắc.

Ngày 2 tháng 8 năm 2007, chiếc VASU của Nga đã thực hiện chuyến lặn có điều khiển đầu tiên xuống đáy Bắc Cực, đạt độ sâu 4.3 km, như một phần của chương trình nghiên cứu hỗ trợ tuyên bố lãnh thổ của Nga vào năm 2001 về một thềm lục địa lớn của Bắc Băng Dương. Cuộc lặn này được thực hiện bằng tàu ngầm MIR và do nhà thám hiểm cực Arthur Chilingarov dẫn đầu. Trong một hành động biểu tượng, cờ Nga đã được cắm tại điểm Cực dưới đáy biển.

Cuộc thám hiểm này là một trong những bước tiến mới nhất trong chuỗi các hành động kéo dài nhiều thập kỷ của Nga nhằm khẳng định vị thế vượt trội của họ ở Bắc Cực. Sự ấm lên toàn cầu và tình trạng tan băng vào mùa hè tại khu vực này đã thu hút sự quan tâm của các quốc gia từ Trung Quốc đến Hoa Kỳ, với các nguồn tài nguyên và tuyến đường thủy đang trở nên dễ tiếp cận hơn.

Ngày và đêm

Tại Bắc Cực, Mặt Trời luôn ở trên đường chân trời trong mùa hè và hoàn toàn khuất dưới đường chân trời vào mùa đông. Mặt trời mọc chỉ xảy ra trước xuân phân (khoảng 19 tháng 3); sau đó, nó cần ba tháng để đạt đến cực điểm khoảng 23½° vào điểm chí mùa hè (khoảng 21 tháng 6), sau đó bắt đầu hạ xuống và đến thời điểm thu phân (khoảng 24 tháng 9) thì Mặt Trời lặn. Khi Mặt Trời có thể quan sát được trên bầu trời cực, nó di chuyển theo một hình tròn theo chiều kim đồng hồ trên đường chân trời. Vòng tròn này dần dần nâng lên từ gần chân trời sau xuân phân đến cực điểm bên trên chân trời vào điểm chí mùa hè, và sau đó hạ xuống dưới chân trời vào thu phân.

Có một giai đoạn dân sự hoàng hôn kéo dài khoảng hai tuần trước khi mặt trời mọc và sau khi mặt trời lặn, một giai đoạn hải quân hoàng hôn kéo dài khoảng năm tuần trước khi mặt trời mọc và sau khi mặt trời lặn, và một giai đoạn thiên văn hoàng hôn kéo dài khoảng bảy tuần trước khi mặt trời mọc và sau khi mặt trời lặn.

Những hiện tượng này là kết quả của sự kết hợp giữa trục nghiêng của Trái Đất và chuyển động quanh Mặt Trời. Hướng nghiêng của trục Trái Đất và góc của nó so với mặt phẳng quỹ đạo quanh Mặt Trời gần như không thay đổi trong cả năm (chúng thay đổi rất chậm trong khoảng thời gian dài). Vào giữa mùa hè, Bắc Cực đối diện với Mặt Trời ở mức độ lớn nhất. Khi năm trôi qua và Trái Đất quay quanh Mặt Trời, Bắc Cực dần dần quay ngược hướng với Mặt Trời cho đến giữa mùa đông. Tương tự cũng xảy ra ở Nam Cực, với sự khác biệt khoảng sáu tháng.

Thời gian

Tại hầu hết các nơi trên Trái Đất, giờ địa phương thường được đồng bộ với vị trí của Mặt Trời trên bầu trời. Do đó, vào giữa trưa, Mặt Trời gần như đạt đến điểm cao nhất trên trời. Tuy nhiên, tại Bắc Cực, Mặt Trời luôn ở trên bầu trời trong suốt sáu tháng. Không có sự hiện diện liên tục của con người tại Bắc Cực, và cũng không có múi giờ đặc biệt cho khu vực này. Các đoàn thám hiểm có thể chọn bất kỳ múi giờ nào thuận tiện cho họ, chẳng hạn như GMT hoặc múi giờ của quốc gia xuất phát.

Khí hậu

Bắc Cực ấm hơn nhiều so với Nam Cực vì khu vực này nằm ở mức nước biển giữa đại dương (điều này hoạt động như một bộ phận giữ nhiệt), thay vì ở độ cao trên lục địa.

Vào mùa đông (tháng 1) ở Bắc Cực, nhiệt độ có thể dao động từ −43°C (−45°F) đến −26°C (−15°F), với mức trung bình khoảng −34°C (−30°F). Trong mùa hè (tháng 6, 7 và 8), nhiệt độ trung bình thường quanh mức đóng băng (0°C, 32°F).

Băng biển ở Bắc Cực thường có độ dày từ 2 đến 3 mét, nhưng có sự biến động lớn và sự di chuyển của các khối băng có thể làm lộ nước biển. Các nghiên cứu cho thấy độ dày trung bình của băng đã giảm trong những năm gần đây. Nhiều người cho rằng sự ấm lên toàn cầu là nguyên nhân chính, mặc dù kết luận này còn gây tranh cãi. Các dự đoán cũng cho rằng Bắc Băng Dương có thể không còn băng vào mùa hè trong vài thập kỷ tới, điều này có thể gây ra những thay đổi lớn trong vận tải thương mại.

Động thực vật

Gấu bắc cực hiếm khi vượt quá 82° Bắc do nguồn thức ăn khan hiếm, mặc dù có những dấu vết được thấy gần Bắc Cực, và một chuyến thám hiểm năm 2006 đã quan sát thấy một con gấu cực chỉ cách Bắc Cực 1 dặm (1,6 km). Hải cẩu vòng và cáo Bắc Băng Dương cũng đã được quan sát gần Cực, với cáo cách chưa đến 60 km từ 89°40′ Bắc.

Các loài chim được thấy gần hoặc tại Cực bao gồm Chim sẻ đất tuyết, Hải âu Fulmar Bắc và Mòng biển xira chân đen. Tuy nhiên, một số quan sát có thể không chính xác vì những con chim thường bay theo tàu và đoàn thám hiểm.

Cá đã được phát hiện ở những vùng nước Bắc Cực, nhưng chúng khá hiếm. Một thành viên của đoàn khảo sát Nga tại đáy biển Bắc Cực vào tháng 8 năm 2007 báo cáo không thấy bất kỳ sinh vật biển nào. Tuy nhiên, sau đó có thông tin rằng một con cò chân ngỗng biển đã được phát hiện trong lớp bùn đáy biển và đoạn video từ chuyến lặn cho thấy có tôm và giáp xác chân hai loại chưa được xác định.

Các tuyên bố lãnh thổ tại Bắc Cực

Theo luật quốc tế, không quốc gia nào hiện tại sở hữu Bắc Cực hoặc vùng Bắc Băng Dương xung quanh. Năm quốc gia xung quanh Bắc Cực—Nga, Canada, Na Uy, Đan Mạch (qua Greenland), và Hoa Kỳ (qua Alaska)—bị giới hạn bởi vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý từ bờ biển của họ, và khu vực ngoài phạm vi này thuộc quyền quản lý của Cơ quan Quản lý Đáy biển Thế giới.

Kể từ khi phê chuẩn Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển, một quốc gia có thời hạn mười năm để nộp tuyên bố chủ quyền cho vùng 200 hải lý. Na Uy (phê chuẩn năm 1996), Nga (phê chuẩn năm 1997), Canada (phê chuẩn năm 2003), và Đan Mạch (phê chuẩn năm 2004) đã đưa ra các dự án dựa trên tuyên bố của họ rằng một số khu vực ở Bắc Cực thuộc về lãnh thổ của họ.

Những liên hệ văn hóa

Trong nhiều nền văn hóa phương Tây, Bắc Cực được coi là nơi cư ngụ của ông già Noel. Bưu điện Canada đã đặt mã H0H 0H0 cho Bắc Cực, phù hợp với tiếng cười đặc trưng của Santa: 'Ho-ho-ho!'

Sự huyền bí này thực chất phản ánh một truyền thuyết cổ xưa về người Hyperborea, những cư dân của Bắc Cực được xem là trục của thế giới bên kia, như sự siêu việt của các vị thần và siêu nhân (xem Joscelyn Godwin, Arktos: The Polar Myth). Nhân vật huyền thoại, Santa Claus, đại diện cho hình mẫu tinh khiết về đạo đức và sự siêu việt ([2]). Henry Corbin đã chỉ ra rằng Bắc Cực giữ vai trò quan trọng trong văn hóa thần bí của đạo Sufi và Iran, dịch bởi N. Pearson, 1978 Cực cũng liên quan đến một ngọn núi bí ẩn ở Bắc Băng Dương, gọi là Núi Qaf (cf. Rupes Nigra), việc leo lên nó, tương tự như Dante leo lên Núi Purgatory, thể hiện hành trình tâm linh. Trong thuyết thần trí Iran, Bắc Cực là thiên đàng, điểm trung tâm của sự hoàn thiện tinh thần, như một nam châm hút mọi người về 'các cung điện sáng chói với chất phi vật chất' của nó.

Những chuyến bay tưởng tượng thường nhắc đến việc bay đến Bắc Cực vì những lý do tương tự.

• Nam Cực
• Khám phá Bắc Cực
• Bắc Băng Dương
• Cực quang
• Sao Bắc cực
• Danh sách những cái đầu tiên
• Hội đồng Inuit Circumpolar
• Hội đồng Bắc Cực
• Vòng cực Bắc
• Quần xã sinh vật
• Bắc Cực, Alaska
• Ấm lên toàn cầu
• Santa Claus

Liên kết ngoài

• Hội đồng Bắc Cực
• Diễn đàn Phương Bắc

• Camera trực tiếp Bắc Cực
• Mùa hè Bắc Cực ngắn ngủi năm 2004
• Mùa hè Bắc Cực đầy bí ẩn năm 2003
• Đánh giá hiện tượng tan chảy bề mặt từ 2002 đến nay được tiết lộ qua Camera trực tiếp Bắc Cực
• Câu hỏi thường gặp về Bắc Cực và Bắc Cực
• Bài viết 'Các tranh cãi cực' của Roderick Eime
• Vị trí các cực từ năm 1600 Lưu trữ 2007-03-05 tại Wayback Machine Tải xuống tệp KMZ. Dành cho người dùng Google Earth.
• Cuộc đua Bắc Cực Lưu trữ 2003-10-16 tại Wayback Machine, cuộc đua hai năm một lần đến vị trí Bắc Cực từ năm 1996
• Thử thách Bắc Cực Lưu trữ 2006-12-05 tại Wayback Machine, cuộc đua hàng năm đến Bắc Cực từ năm 1996
• Ánh sáng, bóng tối và sự thay đổi của các mùa ở Bắc Cực
• Video các nhà khoa học trên băng biển ở Bắc Cực khi nó bắt đầu nứt dưới chân Lưu trữ 2007-03-04 tại Wayback Machine
• Các chuyên gia cảnh báo Bắc Cực sẽ 'không còn băng' vào năm 2040
• Goudarzi, Sara, 'Tan chảy: Băng nứt ở Bắc Cực.' Tháng 9 năm 2006, LiveScience, , Truy cập 29 tháng 1 năm 2007.
• 'Bắc Cực đã ở đây: Những câu đố và hiểm họa ở đỉnh thế giới (chương đầu tiên)'
• Video của tàu phá băng hạt nhân Yamal thăm Bắc Cực năm 2001
• Khám phá Bắc Cực: Cuộc thám hiểm Đài quan sát Bắc Cực