Cung điện Gyeongbokgung

Gyeongbokgung hay Cung Cảnh Phúc (Hangul: 경복궁, Hanja: 景福宮, Hán Việt: Cảnh Phúc Cung) là một cung điện nằm ở phía bắc thủ đô Seoul, Hàn Quốc. Xây dựng lần đầu vào năm 1395 và tái thiết năm 1867, đây là cung điện chính và lớn nhất trong năm cung điện của triều đại Joseon.

Gyeongbokgung chịu nhiều thiệt hại do các cuộc chiến tranh xâm lược trong thế kỷ 20 khi Đế quốc Nhật Bản chiếm đóng bán đảo Triều Tiên.

Khám phá lịch sử

Gyeongbokgung được xây dựng vào năm 1394 dưới triều đại của Triều Tiên Thái Tổ. Trịnh Đạo Truyền, một trong những công thần khai quốc, đã vinh dự được đặt tên và chọn 'Cảnh Phúc'. Dưới triều đại Thái Tông và Thế Tông, Gyeongbokgung được mở rộng và làm đẹp thêm. Tuy nhiên, vào năm 1553, một phần của cung đã bị thiêu rụi trong một trận hỏa hoạn, nhưng sau đó đã được vua Minh Tông tu sửa.

Gyeongbokgung tọa lạc trên một khu đất rộng lớn và bằng phẳng, được quy hoạch làm nơi thiết triều của vua chúa Triều Tiên. Quy mô của cung điện này là biểu tượng cho quyền lực của vương triều phong kiến. Nếu so sánh với nhà Nguyễn ở Việt Nam, Gyeongbokgung tương đương với Hoàng thành Huế, còn Cần Chính Điện tương đương với Thái Hòa Điện.

Khi Nhật Bản xâm lược Triều Tiên vào cuối thế kỷ 16, Gyeongbokgung bị phá hủy hoàn toàn. Triều đình Triều Tiên phải sử dụng Xương Đức Cung trong suốt 270 năm cho đến khi Cảnh Phúc Cung được tái xây dựng vào năm 1868.

Ngày 8 tháng 10 năm 1895, Hoàng hậu Minh Thành bị ám sát tại Cảnh Phúc Cung, khiến Triều Tiên Cao Tông cùng hoàng gia phải rời bỏ Gyeongbokgung và không bao giờ trở lại, do sau đó Triều Tiên bị Nhật Bản thôn tính, và Gyeongbokgung không còn là nơi triều chính.

Cung điện hiện nay phần lớn được phục dựng từ năm 1995. Đến năm 2005, chính phủ Hàn Quốc đã chuyển Bảo tàng Quốc gia Hàn Quốc vào Gyeongbokgung, góp phần bảo tồn cung điện này.

Kiến trúc bên trong Gyeongbokgung

Cổng Gwanghwamun

Gwanghwamun (Tiếng Hàn: 광화문; Hanja: 光化門; Hán Việt: Quang Hóa Môn) là cổng chính của Cung điện Gyeongbokgung.

Cổng Heungnyemun

Heungnyemun (Tiếng Hàn: 흥례문; Hanja: 興禮門; Hán Việt: Hưng Lễ Môn) là cửa thứ hai, nằm sau Gwanghwamun và trước Geunjeongmun.

Cổng Geunjeongmun

Geunjeongmun (Tiếng Hàn: 근정문; Hanja: 勤政門; Hán Việt: Cần Chính Môn) là cửa thứ ba, nằm ngay sau Heungryemun và trước Geunjeongjeon. Đây là cổng chính dẫn vào sân trong và vào Geunjeongjeon, được chia thành ba lối đi riêng biệt và chỉ có vua mới được đi qua lối giữa.

Điện Geunjeongjeon

Geunjeongjeon (Tiếng Hàn: 근정전; Hanja: 勤政殿; Hán Việt: Cần Chính Điện) là nơi vua chính thức tiếp kiến các triều thần, đưa ra các tuyên bố quan trọng và chào đón sứ thần cùng đại sứ nước ngoài trong triều đại Joseon. Công trình này được chỉ định là Bảo vật Quốc gia Hàn Quốc số 223 vào ngày 8 tháng 1 năm 1985.

Geunjeongjeon ban đầu được xây dựng vào năm 1395 dưới thời Vua Taejo, nhưng bị thiêu rụi năm 1592 khi quân Nhật xâm lược Hàn Quốc. Công trình hiện tại được xây dựng vào năm 1867 khi Gyeongbokgung được phục dựng. Tên Geunjeongjeon do đại thần Trịnh Đạo Truyền đặt.

Geunjeongjeon được xây dựng chủ yếu bằng gỗ, nằm ở trung tâm sân lớn hình chữ nhật, trên đỉnh bệ đá hai tầng. Nền điện được bao quanh bằng lan can chi tiết, trang trí nhiều tác phẩm điêu khắc rồng và phượng. Sân thiết triều có hai hàng đá phẩm sơn, gọi là Pumgyeseok (Hán Việt: Phẩm Giai Thạch; Tiếng Hàn: 품계석; Hanja: 品階石), chỉ vị trí của các quan trong triều đình theo cấp bậc. Toàn bộ sân trong được bao bọc bởi các tấm ván gỗ.

Điện Sajeongjeon

Sajeongjeon (Hán Việt: Tư Chính Điện; Tiếng Hàn: 사정전; Hanja: 思政殿) là ngôi điện vua dùng để điều hành chính sự trong triều đại Joseon. Nằm sau Geunjeongjeon, Sajeongjeon là nơi nhà vua xử lý chính vụ và họp với các quan.

Hai tòa nhà bên cạnh, Cheonchujeon (Tiếng Hàn: 천추전; Hanja: 千秋殿; Hán Việt: Thiên Thu Điện) và Manchunjeon (Tiếng Hàn: 만춘전; Hanja: 萬春殿; Hán Việt: Vạn Xuân Điện), nằm ở phía tây và đông của Sajeongjeon. Trong khi Sajeongjeon không có hệ thống sưởi, hai tòa nhà này được trang bị Ondol để sử dụng trong những tháng lạnh.

Điện Gyeonghoeru

Gyeonghoeru (Tiếng Hàn: 경회루; Hanja: 慶會樓; Hán Việt: Khánh Hội Lâu) là nơi tổ chức các bữa tiệc quan trọng của triều đình Joseon. Công trình này được công nhận là Bảo vật Quốc gia Hàn Quốc số 224 vào ngày 8 tháng 1 năm 1985.

Gyeonghoeru đầu tiên được xây dựng vào năm 1412 dưới triều đại vua Taejong, nhưng đã bị thiêu rụi trong cuộc xâm lược Nhật Bản năm 1592. Công trình hiện tại được tái dựng vào năm 1867 dưới triều vua Gojong, nằm trên một hòn đảo giữa hồ nhân tạo hình chữ nhật, dài 128m và rộng 113m.

Được xây dựng từ gỗ và đá, Gyeonghoeru có cấu trúc bằng gỗ nằm trên 48 cột đá lớn, với cầu thang gỗ từ tầng hai xuống tầng một. Các cột vuông bên ngoài và cột trụ bên trong tượng trưng cho Âm - Dương. Ban đầu, những cột đá được trang trí bằng hình ảnh rồng bay, nhưng các chi tiết này không được tái hiện khi tái dựng vào thế kỷ 19. Ba cây cầu đá nối tòa nhà với cung điện, các góc lan can được trang trí bằng mười hai con giáp.

Gyeonghoeru từng xuất hiện trên tờ tiền 10.000 won của Hàn Quốc (sê-ri 1983-2002).

Điện Sujeongjeon

Sujeongjeon (Tiếng Hàn: 수정전; Hanja: 修政殿, Hán Việt: Tu Chính điện) là một ngôi điện nằm ở phía nam của Gyeonghoeru, được xây dựng vào năm 1867 và được sử dụng bởi nội các của triều đại Joseon.

Gangnyeongjeon

Gangnyeongjeon (Tiếng Hàn: 강녕전; Hanja: 康寧殿, Hán Việt: Khang Ninh điện) là nơi ở chính của nhà vua, ban đầu được xây dựng vào năm 1395 dưới triều vua Thái Tổ. Tòa nhà từng bị phá hủy trong cuộc xâm lược Nhật Bản năm 1592, tái dựng lại vào năm 1867 và sau đó bị thiêu rụi vào năm 1876. Ngôi điện này được khôi phục lại vào năm 1888 theo lệnh của Vua Cao Tông.

Năm 1917, Gangnyeongjeon bị tháo dỡ để lấy gỗ xây dựng Xương Đức cung. Hiện tại, Gangnyeongjeon được xây dựng lại vào năm 1994, khôi phục tỉ mỉ theo nguyên bản ban đầu.

Gangnyeongjeon có các hành lang và mười bốn phòng hình chữ nhật, mỗi bên có bảy phòng sắp xếp theo bố cục như bàn cờ. Nhà vua sử dụng phòng trung tâm, còn các quan đại thần ở các phòng bên để bảo vệ, trợ giúp và nhận lệnh. Tòa nhà nằm trên nền đá cao với hiên hoặc sân đá phía trước.

Điểm đặc biệt của tòa nhà là không có mái nhà màu trắng trên đỉnh, gọi là Yongmaru (tiếng Hàn: 용마루). Có nhiều giả thuyết giải thích sự thiếu vắng này, nổi bật là giả thuyết rằng, vì nhà vua được biểu tượng là rồng trong triều đại Joseon, Yongmaru, với chữ rồng hoặc yong (龍), không thể nằm trên đầu nhà vua khi ngủ.

Gyotaejeon

Gyotaejeon (Hán Việt: Giao Thái điện; tiếng Hàn: 교태전; Hanja: 交泰殿) là nơi ở chính của Vương phi triều đại Joseon. Nằm phía sau Gangnyeongjeon, nơi ở của nhà vua, điện này chứa buồng ngủ của Vương phi. Nó được xây dựng lần đầu vào khoảng năm 1440, năm thứ 22 triều Thế Tông.

Thế Tông, người được biết đến với sức khỏe yếu sau khi trị vì, đã quyết định điều hành triều chính từ Khang Ninh điện, nơi ông nghỉ ngơi, thay vì Tư Chính điện. Vì vậy, nhiều quan lại triều thần thường phải đến đây, xâm phạm vào cấm vực của Khang Ninh điện. Do đó, Thế Tông đã xây dựng Giao Thái điện làm nơi cấm vực cho Vương phi.

Tòa điện này bị đốt cháy vào năm 1592 khi quân Nhật xâm lược, nhưng được xây dựng lại vào năm 1867. Đến năm 1917, Giao Thái điện bị dỡ bỏ để lấy gỗ xây Xương Đức cung. Tòa điện hiện tại được khôi phục vào năm 1994 theo thiết kế và thông số kỹ thuật ban đầu. Tương tự Gangnyeongjeon, tòa nhà này không có mái trên cùng gọi là Yongmaru.

Amisan (Hán Việt: Nga Mi Sơn; tiếng Hàn: 아미산; Hanja: 峨嵋山), một khu vườn nổi tiếng nằm phía sau Gyotaejeon, được tạo ra từ một gò đất nhân tạo. Bốn ống khói hình lục giác, được xây dựng vào khoảng năm 1869 bằng gạch màu cam và mái ngói trang trí, làm nổi bật Amisan mà không tiết lộ chức năng thực sự của chúng. Đây là những ví dụ đáng chú ý về nghệ thuật tạo hình thời Joseon, và đã được công nhận là Kho báu số 811 của Hàn Quốc vào ngày 8 tháng 1 năm 1985.

Hyangwonjeong

Hyangwonjeong (Tiếng Hàn: 향원정; Hanja: 香遠亭, Hán Việt: Hương Viễn đình) là một gian nhà lục giác hai tầng được xây dựng vào năm 1873 theo lệnh vua Gojong.

Ngôi đình nằm trên một hòn đảo nhân tạo trong hồ Hyangwonji (Hán Việt: Hương Viễn trì; tiếng Hàn: 향원지; Hanja: 香遠池), và được nối với khuôn viên cung điện bằng cây cầu Chwihyanggyo (Hán Việt: Túy Hương kiều; tiếng Hàn: 취향교; Hanja: 醉香橋). Tên Hyangwonjeong - Hương Viễn đình có nghĩa là 'đình hương thơm bay xa', còn Chwihyanggyo - Túy Hương kiều nghĩa là 'cầu say hương thơm'.

Cầu Chwihyanggyo ban đầu ở phía bắc của hòn đảo và là cầu gỗ dài nhất triều đại Joseon; nhưng đã bị phá hủy trong Chiến tranh Triều Tiên. Cây cầu hiện tại được xây dựng lại vào năm 1953 ở phía nam của hòn đảo, nhưng đang được di dời về vị trí cũ phía bắc. Dự kiến hoàn thành vào năm 2019.

Jagyeongjeon

Từ Khánh điện (Jagyeongjeon; tiếng Hàn: 자경전; Hanja: 慈慶殿) là nơi ở chính của Vương hậu Thần Trinh (tiếng Hàn: 신정 왕후; Hanja: 神貞王后), mẹ của vua Hiến Tông. Tòa điện được xây dựng vào năm 1865 và đã bị thiêu rụi hai lần, nhưng sau đó được tái thiết vào năm 1888. Jagyeongjeon là cung điện duy nhất ở Cảnh Phúc cung còn tồn tại sau thời kỳ Nhật Bản chiếm đóng Hàn Quốc.

Các ống khói của Jagyeongjeon được trang trí với mười biểu tượng của sự trường thọ, mong muốn nữ hoàng quá cố có một cuộc sống lâu dài. Các bức tường phía tây được trang trí bằng hoa văn. Phần đông nam của Jagyeongjeon, gọi là Cheongyeollu (Hán Việt: Thanh Yên lầu; tiếng Hàn: 청연루; Hanja: 清讌樓), được thiết kế để mang lại không gian mát mẻ vào mùa hè. Phần tây bắc, gọi là Bokandang (Hán Việt: Phúc An đường; tiếng Hàn: 복안당; Hanja: 福安堂), dành cho những tháng mùa đông. Phần đông, tên là Hyeopgyeongdang (Hán Việt: Hiệp Khánh đường; tiếng Hàn: 협경당; Hanja: 協慶堂), có chiều cao thấp hơn và được sử dụng bởi các phụ tá của nữ hoàng quá cố.

Tòa điện và các bức tường trang trí đã được công nhận là Kho báu số 809 của Hàn Quốc vào ngày 8 tháng 1 năm 1985.

Jibokjae

Jibokjae (Tiếng Hàn: 집옥재; Hanja: 集玉齋, Hán Việt: Tập Ngọc trai) nằm gần Dinh thự Geoncheonggung, là một thư viện tư nhân hai tầng được vua Cao Tông sử dụng. Năm 1876, một vụ hỏa hoạn lớn xảy ra ở Gyeongbokgung, buộc vua Cao Tông tạm thời chuyển đến Changdeokgung. Đến năm 1888, ông trở lại Gyeongbokgung và vào năm 1891, ông cho tháo dỡ và di chuyển Jibokjae từ Changdeokgung về vị trí hiện tại.

Công trình này thể hiện sự ảnh hưởng rõ rệt của kiến trúc Trung Quốc, khác với kiến trúc cung điện truyền thống của Hàn Quốc. Các bức tường hoàn toàn bằng gạch, phong cách mái, bình phong và cột đều mang đậm dấu ấn Trung Quốc, tạo nên vẻ ngoài độc đáo cho Jibokjae.

Jibokjae được bao quanh bởi Parujeong (Tiếng Hàn: 팔우정; Hanja: 八隅亭, Hán Việt: Bát Ngung đình) ở bên trái và Hyeopgildang (Tiếng Hàn: 협길당; Hanja: 協吉堂, Hán Việt: Hiệp Cát đường) ở bên phải. Parujeong là một gian hàng hai tầng hình bát giác được dùng để lưu trữ sách, trong khi Hyeopgildang là một phần của Jibokjae. Cả hai tòa nhà này đều được kết nối nội bộ với Jibokjae.

Bohyeondang (Tiếng Hàn: 보현당; Hanja: 寶賢堂, Hán Việt: Bảo Hiền đường) và Gahoejeong (Tiếng Hàn: 가회정; Hanja: 嘉會亭, Hán Việt: Gia Hội đường) từng là một phần của khu phức hợp thư viện phía nam Jibokjae, nhưng đã bị chính phủ Nhật Bản phá hủy vào đầu thế kỷ 20.

Kiến trúc

Gyeongbokgung là biểu tượng của nghệ thuật kiến trúc phương Đông, chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của văn hóa Hán. Đối với người Hàn Quốc, đây là một điểm nhấn lịch sử nơi các vị vua triều Tiên từng thiết triều, đồng thời cũng là cung điện đồ sộ và mỹ thuật nhất tại Hàn Quốc.

Gyeongbokgung kết hợp tinh tế giữa bàn tay con người và thiên nhiên. Khuôn viên với các đình, tạ và hoa cỏ được cắt tỉa công phu là biểu tượng cho nghệ thuật vườn cảnh Hàn Quốc. Hiện nay, các nghi lễ diễu binh của ngự lâm quân được tổ chức hàng ngày tại đây để tái hiện lại phần nào khung cảnh huy hoàng của các triều đại vua chúa xưa.

Gyeongbokgung thu hút du khách không chỉ bởi quy mô kiến trúc mà còn bởi khu vườn thượng uyển nổi tiếng. Người dân Seoul cũng thường đến đây để ngắm cảnh và thư giãn.

Hình ảnh

Chú thích

Liên kết ngoài

• Hướng dẫn chính thức từ Cục Di sản Văn hóa
• Cung điện Gyeongbok
• Video Lễ cổng Hoàng gia, Gyeongbokgung Lưu trữ 2009-02-21 tại Wayback Machine
• Hướng dẫn Seoul: Cung điện Gyeongbokgung