Cúng giao thừa (còn gọi là lễ Trừ tịch) được thực hiện vào khoảng 11 giờ đêm ngày 30 tháng Chạp. Lễ cúng giao thừa nhằm tiễn biệt năm cũ, mời tổ tiên về nhà thưởng thức bữa Tết.
Lễ cúng giao thừa, hay còn gọi là lễ Trừ tịch, có ý nghĩa xua đuổi điều xấu của năm cũ, chuẩn bị sẵn sàng đón chào năm mới. Thường được tổ chức vào giờ Tý, từ 23 giờ ngày 30 tháng Chạp.
Cúng giao thừa là gì?
Ý nghĩa của lễ cúng giao thừa
Cúng giao thừa là một phần không thể thiếu trong các dịp Tết Nguyên đán của người Việt. Nó còn được gọi là Trừ tịch, nhằm loại bỏ những điều xui xẻo, không may mắn của năm cũ, để chuẩn bị sẵn sàng đón nhận một năm mới tốt lành hơn.
Vì vậy, lễ cúng giao thừa thường được tổ chức vào thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, vào dịp Tết Nguyên đán, cụ thể là từ 23 giờ đến 1 giờ sáng.
Ý nghĩa của lễ cúng giao thừaCúng giao thừa tại đâu?
Nơi cử hành lễ cúng giao thừa
Địa điểm và thời gian tổ chức lễ cúng giao thừa
Lựa chọn cúng giao thừa trong nhà hay ngoài trời?
Người Việt tin rằng Thiên Đình có 12 vị Thần Khiển tương ứng với 12 con giáp để quan sát việc làm của nhân gian trong năm. Khi đêm giao thừa đến, Thần Khiển cũ sẽ trao lại trách nhiệm cho Thần mới.
Với lòng tôn kính với Thần cũ và hy vọng vào sự bảo hộ của Thần mới, người Việt thường tổ chức lễ cúng ngoài trời, hi vọng rằng Thần sẽ nhìn thấy sự kính trọng của họ. Và đêm giao thừa, người ta thường chuẩn bị 2 bàn cúng, một bàn trong nhà trên bàn thờ và một bàn ngoài trời.
Thời gian nào là lời khuyên tốt nhất cho việc cúng giao thừa trong năm Giáp Thìn?
Lễ cúng giao thừa diễn ra vào thời điểm chuyển giao từ năm cũ sang năm mới, đúng vào giờ Tý - từ 23 giờ ngày 29 tết đến 1 giờ sáng mồng 1 Tết.
Quan hành khiển năm Giáp Thìn 2024 là Sở Vương Hành khiển, Hoả Tinh hành binh chi thần, Biểu Tào phán quan.
Mâm cỗ cúng giao thừa bên trong và bên ngoài nhà
Mâm cỗ cúng giao thừa có thể là mâm mặn hoặc mâm chay tuỳ thuộc vào điều kiện, tâm trạng của mỗi gia đình. Các món lễ thường gồm:
- Cúng ngoài trời: Mâm ngũ quả, hoa, đèn nến, trầu cau, bát muối, bát gạo, trà, rượu, quần áo và nón thần linh, gà trống luộc, xôi, bánh chưng, thịt lợn luộc, 3 cây hương to,...
- Cúng bên trong nhà: Tương tự cúng ngoài trời và một số món ăn khác tùy theo nhu cầu và điều kiện gia đình, chỉ là không có quần áo và nón thần linh.
Hiện nay, các bàn lễ cúng trở nên đơn giản hơn. Phụ thuộc vào sở thích, điều kiện của gia đình mà người chủ nhà có thể chuẩn bị mâm cỗ đầy đủ hoặc chỉ một vài món trong số đó.
Những lễ vật này cần phải được chuẩn bị từ trước thời gian giao thừa. Chúng được bày trên bàn, không được đặt xuống mặt đất hoặc đợi đến thời điểm giao thừa mới mang mâm lễ ra.
Mâm cỗ cúng giao thừa trong và ngoài nhàNghi thức cúng giao thừa Giáp Thìn 2024
Sau khi đã chuẩn bị xong tất cả lễ vật cần thiết trước 12 giờ đêm, vào thời điểm giao thừa, người chủ nhà sẽ bắt đầu uống rượu thơm, thắp đèn, đốt hương và sau đó đọc văn khấn giao thừa với lòng thành tâm.
Sau khi hoàn thành nghi lễ cúng giao thừa, người chủ nhà sẽ đốt hương và cúi chào bốn phương tám hướng mong muốn thần linh ban phước cho gia đình một năm mới an lành, hạnh phúc.
Nghi thức cúng giao thừaVăn khấn cúng giao thừa Giáp Thìn 2024
Văn khấn cúng đêm giao thừa trong nhà
Nam mô A Di Đà Phật (Ba lần).
Kính lạy: Đức đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
• Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.
• Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương.
• Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Ngài định Phúc Táo quân. Tất cả các Ngày Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này
• Các Cụ Tổ tiên nội ngoại chư vị tiên Linh.
Nay là thời khắc Giao thừa năm .......
Chúng con là :………………………………..
Ngụ tại :…………………………………………..
Phút Giao thừa vừa tới, theo Vận luật, tiễn cựu đón tân, giờ Tý đầu Xuân, chào mừng Nguyên Đán. Chúng con thành tâm sửa soạn hoa cúng, nghi lễ trang trí, dâng trước Án, cúng dâng Phật Thánh, dâng hiến Tôn Thần, thắp hương cầu phước .
Chúng con kính mời: Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại Vương.
Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa.
Ngài quyết định Phúc Táo quân.
Ngài Phúc Đức thượng Thần.
Các Ngài Ngũ Phương , Ngũ Thổ , Long mạch tài Thần.
Ngài Bản Gia Táo Quân.
Các ngày Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.
Cúi xin giáng lâm trước Án, nhận lễ vật.
Chúng con lại kính mời: các cụ Tiên Linh Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Bá Thúc Huynh Đệ, cô di Tỷ, Muội, nội ngoại Tộc chư vị Hương Linh, cúi xin giáng về Linh Sàng hâm hưởng lễ vật.
Chúng con lại kính mời các vị Vong Linh tiền Chủ hậu Chủ, y thảo phụ mộc ở trong đất này, nhân tiết Giao thừa, giáng lâm trước Án, chiêm ngưỡng Tôn Thần, thụ hưởng lễ vật .
Nguyện cho chúng con: Minh niên khang thái, trú dạ cát tường. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù - Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng .
Dãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo.
Văn khấn cúng giao thừaVăn khấn cúng đêm giao thừa ngoài trời
Nam mô A-Di-Đà Phật (3 lần)
Con kính lạy:
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sinh Di Lặc Tôn Phật.
Con kính lạy Đức Bồ tát Quán Thế Âm cứu nạn cứu khổ chúng sinh.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ, chư vị tôn thần.
Con kính lạy ngài cựu niên Hành khiển, cựu Hành binh chi thần, cựu Phán quan.
Con kính lạy ngài đương niên Hành khiển, đương niên Hành binh chi thần, đương niên Phán quan.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ hổ, Long mạch, Táo quân, chư vị tôn thần.
Nay là phút giao thừa năm Quý Mão với năm Giáp Thìn.
Chúng con là: …, sinh năm: …, hành canh: … tuổi, cư ngụ tại số nhà: …, ấp/khu phố: …, xã/phường: …, quận/huyện/ thành phố: …, tỉnh/thành phố: …
Nhân phút thiêng liêng giao thừa vừa tới, năm cũ qua đi, đón mừng năm mới, tam dương khang thái, vạn tượng canh tân.
Nay ngài Thái Tuế tôn thần trên vâng lệnh Ngọc Hoàng Thượng đế, giám sát vạn dân, dưới bảo hộ sinh linh tảo trừ yêu nghiệt. Quan cũ về triều cửa khuyết, lưu phúc, lưu ân. Quan mới xuống thay, thể đức hiếu sinh, ban tài tiếp lộc.
Nhân buổi tân xuân, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa phẩm vật, nghi lễ cung trần, dâng lên trước án, cúng dàng Phật, Thánh, dâng hiến tôn thần, đốt nén tâm hương, dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con kính mời: Ngài Cựu niên đương cai Thái tuế, ngài Tân niên đương cai Thái tuế chí đức tôn thần, ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh Thổ địa, ngài Hỷ thần, Phúc đức chính thần, các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ, Long mạch, Tài thần, chư vị bản gia Táo quân, và chư vị Thần linh cai quản ở trong xứ này, cúi xin giáng lâm trước án thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho tín chủ, minh niên kháng thái, vạn sự tốt lành, bốn mùa tám tiết được chữ bình an, gia đạo hưng long thịnh vượng, bách sự hanh thông, ngày ngày được hưởng ơn trời, Phật, chư vị tôn thần.
Chúng con kính cẩn tiến dâng lễ vật, thành tâm cầu nguyện. Cúi xin chín phương trời, mười phương chư Phật cùng chư vị tôn thần chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A-Di-Đà Phật (3 lần, 3 lạy).
Những lưu ý khi cúng giao thừa
Cúng giao thừa là một nghi thức quan trọng, để thực hiện đúng chuẩn buổi lễ cúng giao thừa nhất thì bạn nên lưu ý một số điều sau:
- Các gia chủ cần phải thực hiện lễ cúng ngoài trước nhằm “nghênh tân, tiễn cửu”, tức là đón quan Hành Khiển mới, tiễn quan Hành Khiển cũ, sau đó mới thực hiện lễ cúng trong nhà.
- Nên có đầy đủ 2 mâm cỗ cúng giao thừa trong nhà và ngoài trời.
- Có thể làm cỗ ngọt hoặc chay, mặn đều được. Nếu làm cỗ mặn hay chay thì nên để ở một bàn nhỏ phía bên dưới bàn thờ chính. Còn trên bàn thờ chính sẽ đặt hoa, tiền vàng, xôi chè và bánh chưng.
- Không nên cắm cành vàng lá ngọc trên bàn thờ, bởi sẽ mang nhiều âm khí không tốt.
- Không đốt tiền vàng vào lễ cúng giao thừa vì sẽ thu hút nhiều vong âm.
Kiêng kỵ vào đêm giao thừa
Ngoài việc cúng giao thừa, những điều kiêng kỵ trong đêm giao thừa cũng được nhiều người quan tâm. Theo tín ngưỡng dân gian, bạn cần tuân thủ những điều sau để tránh xui xẻo:
- Tránh nói những lời xui xẻo.
- Không tranh cãi, gây mất đoàn kết.
- Phòng tránh làm vỡ vật dụng, tạo ra tiếng ồn lớn.
- Không nên soi gương.
- Hạn chế việc đổ dầu vào đêm giao thừa.
- Không phơi đồ ra ngoài đêm giao thừa.
- Tránh việc đổ rác thải ra khỏi nhà.
- Không nên cầm kéo trong đêm giao thừa.
Trên đây là một số thông tin về các quy tắc, lễ cúng và văn khấn trong đêm giao thừa năm Giáp Thìn 2024 mà Mytour tổng hợp. Hy vọng bạn sẽ tìm thấy thông tin hữu ích!
Mua sắm đồ cúng tại Mytour để chuẩn bị cho đêm giao thừa: