1. Các bước quan trọng trong việc bé học nói
Dưới đây là các bước quan trọng trong việc bé học nói mà các bậc phụ huynh không nên bỏ qua:
-
3 tháng đầu đời của bé
Khi mới sinh, bé thể hiện ý kiến đầu tiên thông qua âm thanh khóc chào đời. Sau đó, dựa vào tính cách và cảm xúc của từng bé, mẹ có thể hiểu được nhu cầu của bé qua cách bé kêu. Ví dụ, bé có thể khóc khi đói, hoặc nếu bé khóc liên tục mà không ngừng có thể là do bé đang cảm thấy không thoải mái, ví dụ như cần được thay tã hoặc muốn đi ngủ.
Khi mới sinh, bé bày tỏ sự giao tiếp đầu tiên bằng cách khóc chào đời
Khi bé lớn hơn, bé có thể phát ra những âm thanh đa dạng và đáng yêu, đôi khi là những tiếng thở dài dễ thương. Lúc này bé đã bắt đầu hiểu một ít về ngôn ngữ và từ ngữ thông qua âm thanh từ mọi người xung quanh. Bé sẽ hướng về người nói chuyện với bé và nhận biết âm thanh của mọi người trong phòng bằng cách quay về phía có tiếng nói.
-
Từ 4 đến 6 tháng tuổi
Trong thời kỳ từ 4 đến 6 tháng tuổi, bé đã có khả năng phát ra những tiếng đầu tiên. Bé có thể nói được cả phụ âm và nguyên âm, ví dụ như ba ba, ya ya, ma ma. Khi nghe người khác gọi tên, bé đã nhận ra và phản ứng lại. Bé luôn cố gắng hết sức để phát âm bằng lưỡi, răng, vòm miệng cũng như thanh quản của mình.
Trong giai đoạn từ 4 đến 6 tháng tuổi, bé đã có thể phát ra những tiếng đầu tiên.
- Trong khoảng thời gian từ 7 đến 12 tháng
Trong giai đoạn này, bé đã có khả năng bắt chước và phát âm theo những âm thanh mình nghe được.
- Trong khoảng thời gian từ 13 đến 18 tháng
Trong độ tuổi từ 13 đến 18 tháng, bé đã có khả năng trò chuyện với mẹ và nhận ra ý nghĩa của những từ ngữ. Bé có thể nói một hoặc nhiều từ cùng một lúc. Đặc biệt, bé cũng biết cách điều chỉnh giọng đối với từng tình huống giao tiếp.
- Trong khoảng thời gian từ 19 đến 24 tháng
Trong giai đoạn này, bé có thể nói khoảng 50 từ. Ngoài ra, bé cũng phát triển kỹ năng hiểu ngôn ngữ rất tốt. Bé có xu hướng quan sát và lắng nghe nhiều hơn để học thêm từ vựng mới. Bé luôn thích thú với việc có thể diễn đạt những ý muốn và cảm giác trưởng thành hơn.
- Trong độ tuổi từ 25 đến 36 tháng
Trong giai đoạn này, từ ngữ của bé phát triển rất nhanh. Bé bắt đầu biết cách giao tiếp với mọi người xung quanh. Bé đã bắt đầu nói những câu đơn giản như “con muốn đi chơi”. Bé sẽ nói rất nhiều trong thời gian này và thường hỏi mẹ về những điều mới, thậm chí đưa ra những bình luận rất đáng yêu, thú vị.
Hướng dẫn bố mẹ cách hỗ trợ các bước phát triển ngôn ngữ của trẻ sơ sinh
Trẻ có thể hiểu những từ mà người lớn nói trước khi chúng nói được rõ ràng. Trong giai đoạn đầu của việc học nói, bé đã hiểu khoảng 25 từ nhưng chỉ sử dụng 1 hoặc 2 từ. Vì vậy, mẹ nên hỗ trợ các bước phát triển ngôn ngữ của trẻ sơ sinh để giúp con phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất. Mẹ nên lưu ý các điều sau:
- Thường xuyên trò chuyện với con: Điều này không có nghĩa là mẹ phải liên tục nói chuyện với con mà chỉ cần dành thời gian bên con để trò chuyện cùng. Mô tả những gì mình đang làm cho con nghe, đặt câu hỏi cho con để tương tác nhiều hơn, hoặc có thể hát cho con nghe.
Mẹ nên đọc sách cho con hàng ngày
- Đọc sách cho con: Đây là một phương pháp tuyệt vời mà mẹ có thể thực hiện để hỗ trợ con, giúp con mở rộng vốn từ vựng. Hơn nữa, việc nghe mẹ đọc sách thường xuyên cũng giúp bé hiểu được cách sắp xếp câu chữ và nắm vững quy tắc ngôn ngữ. Giọng đọc sẽ khiến bé hứng thú hơn với câu chuyện và hiểu rõ hơn nội dung của câu chuyện.
- Luôn luôn quan sát và lắng nghe: Mẹ nên quan sát và lắng nghe để hiểu con sâu hơn. Khi bé bập bẹ, nhìn vào mắt mẹ và muốn nói điều gì đó. Mẹ hãy quan sát bé nhiều hơn và khích lệ bé nói nhiều hơn.
Dù bạn có hiểu hay không những gì bé nói, hãy kiên nhẫn và cố gắng hiểu con. Sau đó, mẹ có thể nhẹ nhàng nói lại những gì mình đoán và hỏi bé xem có đúng không. Đồng thời, mẹ cũng nên khen ngợi những nỗ lực của bé. Đặc biệt là đảm bảo cung cấp đầy đủ dinh dưỡng để bé phát triển tốt nhất.
Mẹ nên tham gia hoạt động vui chơi cùng con nhiều hơn để giúp bé phát triển khả năng ngôn ngữ
- Chú ý nếu bé có dấu hiệu phát triển ngôn ngữ chậm
Khi hiểu rõ về các bước phát triển ngôn ngữ của trẻ nhỏ, mẹ sẽ có khả năng phát hiện sớm dấu hiệu phát triển ngôn ngữ chậm của bé. Mẹ nên thực hiện những điều sau nếu bé phát triển ngôn ngữ chậm:
+ Kiểm tra thính lực cho bé: Nếu bé có vấn đề về thính lực từ khi mới sinh ra, có thể dẫn đến việc bé phát triển ngôn ngữ chậm.
+ Tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia về trẻ em: Rối loạn phát âm hoặc giọng nói có thể là nguyên nhân gây ra việc bé phát triển ngôn ngữ chậm. Trong trường hợp này, mẹ nên đưa bé đến gặp các chuyên gia để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Mẹ cũng nên áp dụng các hoạt động ngôn ngữ để cải thiện giọng nói và kỹ năng ngôn ngữ của bé.