Cúng Tất Niên: Hướng Dẫn Đầy Đủ Cho Năm Mới 2024

Với người Việt Nam, cúng tất niên là nét đẹp văn hóa truyền thống mỗi khi Tết đến. Phong tục này đã tồn tại hàng nghìn năm, và bài viết dưới đây của Mytour sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mâm cúng tất niên ở ba miền đất nước. Cùng tìm hiểu những điều cần lưu ý khi thực hiện lễ cúng tất niên nhé!

Khám Phá Ý Nghĩa: Cúng Tất Niên Là Gì?

Cúng tất niên là nghi thức đánh dấu sự kết thúc của một năm Âm lịch và chào đón năm mới sắp đến. Đây là một trong những truyền thống quan trọng của người Việt Nam. 

Trước khi tiến hành lễ cúng, gia đình sẽ cùng nhau làm sạch nhà cửa, dọn dẹp bàn thờ tổ tiên để chuẩn bị mời ông bà đến ăn Tết. Tiếp theo, tất cả thành viên sẽ hòa mình vào việc chuẩn bị mâm cúng, đọc bài văn khấn tất niên để mong được bình an. Khi hương thơm lan tỏa, gia đình sum vầy quây quần, thưởng thức mâm cúng cùng nhau.

Cúng tất niên mang đến nhiều ý nghĩa quan trọng:

• Mọi người hồi tưởng về năm cũ, kiểm tra các nghĩa vụ tài chính để kịp thời giải quyết trước đêm 30 Tết.
• Là dịp để tất cả thành viên gia đình xa cách có thể sum họp, chia sẻ những trải nghiệm của họ trong suốt một năm. 
• Với việc lau dọn, sửa soạn bàn thờ, con cháu thể hiện lòng biết ơn và kính trọng đối với ông bà, tổ tiên.
• Đối với doanh nghiệp, cúng tất niên góp phần tăng cường tinh thần đoàn kết giữa đồng nghiệp.

Cẩm Nang Cúng Tất Niên Cuối Năm Giáp Thìn 2024

1. Thời Điểm Tổ Chức Cúng Tất Niên

Thường, lễ cúng tất niên diễn ra vào ngày 30 tháng Chạp hoặc 29 tháng Chạp (nếu là năm thiếu). Tuy nhiên, trong những năm gần đây, nhiều gia đình bận rộn thường tổ chức tất niên sớm hơn để phù hợp với lối sống và công việc. 

Tuỳ thuộc vào phong tục và thói quen sinh hoạt của từng gia đình, lễ cúng có thể diễn ra vào buổi trưa hoặc buổi tối. Về khung giờ cụ thể, cúng tất niên thường được tổ chức vào giờ hợp tuổi của chủ nhà.

2. Chuẩn Bị Bữa Cơm Tất Niên

Vì là bữa cơm cuối năm, bữa cơm tất niên được chăm sóc đặc biệt, đầy đủ các món ngon. Bữa cơm không có tiêu chuẩn cố định vì mỗi vùng miền mang đặc trưng riêng:

• Miền Bắc thường ưa chuộng món xào lòng gà, canh bóng hoặc canh măng hầm móng giò, giò xào, giò lụa, nem rán,…
• Miền Trung và miền Nam có nhiều điểm tương đồng như bánh chưng, bánh tét, thịt gà luộc, chả lụa, thịt kho,…

3. Lễ Văn Khấn Cúng Tất Niên

Bài Văn Khấn Tất Niên Ngày 30 Tết

Trong lễ cúng tất niên ngày 30 Tết, gia chủ sẽ đọc bài văn khấn sau đây:

Nam Mô A Di Đà Phật! (đọc 3 lần).

Kính Lạy: Hoàng Thiên Hậu Thổ Chư Vị Tôn Thần. 

Ngài Kim Niên Đương Cai Thái Tuế Chí Đức Tôn Thần . 

Ngài Bản Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương . 

Ngài Bản Xứ Thần Linh Thổ Địa. Ngài là Ðấng Phúc Táo quân. Các Ngài Địa Chúa Long mạch Tôn. Thần và tất cả các Thần Linh trấn an khu vực này.  

Hôm Nay Là Ngày …… Tháng Chạp Năm …………

Tín Chủ Chúng Con Là: (Họ và Tên Gia Chủ)

Ngụ Tại: (Địa Chỉ Nhà)

Trước Án Tọa Kính Cẩn Thưa Trình: Ðông Tan Sắp Hết, Năm Kiệt Tháng Ðong, Xuân Tiết Gần Kề, Minh Niên Sắp Bắt Đầu.

Hôm Nay Là Ngày 30 Tết, Gia Ðình Chúng Con Hân Hạnh Chuẩn Bị Sắm Sanh Phẩm, Hương Hoa, Cơm Canh Tươm Tất. Ðồng Thời, Chúng Con Lên Lễ Tất Niên, Dâng Cúng Thiên Địa, Tôn Thần, Kính Phụng Tổ Tiên, Hồi Tưởng Ðến Chư Linh.

Ðúng Theo Phong Tục, Tuế Trừ Cáo Tế, Chúng Con Kính Xin Tôn Thần, Liệt Vị Gia Tiên, Bản Xứ Tiền Hậu Chủ Hương Linh, Giảm Án Tọa, Chứng Giám Phù Thủy, Nhận Lễ Vật, Bảo Vệ Toàn Gia Ðình. Chúng Con Mong Mọi Sự Thuận Lợi, Công Việc Ðạt Ðược Thành Công. Người Người Hưởng Lành, Ngày Ngày Đều Ðược May Mắn. Âm Dương Hòa Hợp, Mong Ðược An Bình. Bốn Mùa Ðều Ðẹp Ðẽ, Tám Tiết Ðều Mang Ðến Niềm Hạnh Phúc.

Dâng Tấm Lòng Thành, Kính Xin Chứng Giám …

Nam Mô A Di Đà Phật! (đọc 3 lần).

Bài Lễ Cúng Tất Niên Trong Nhà 2024

Dưới Đây Là Bài Lễ Cúng Tất Niên Năm 2024 Trong Nhà:

Con Kính Lạy Hoàng Thiên, Hậu Thổ, Chư Vị Tôn Thần.

Con Kính Lạy Ngài Kim Niên Đương Cai Thái Tuế Chí Đức Tôn Thần.

Con Kính Lạy Các Ngài Bản Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương.

Con Kính Lạy Ngài Bản Xứ Thần Linh Thổ Địa Tôn Thần.

Con Kính Lạy Các Ngài Ngũ Phương, Ngũ Thổ, Long Mạch, Tài Thần, Bản Gia Táo Quân, Cùng Tất Cả Các Vị Thần Linh Cai Quản Trong Xứ Này.

Con Kính Lạy Chư Gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên Linh Nội Ngoại Họ ……………..

Hôm Nay Là Ngày 30 Tháng Chạp Năm 2022 (Âm Lịch).

Tín Chủ (Chúng) Con Là: (Họ và Tên) Tuổi:………..………

Ngụ Tại: (Địa Chỉ).

Trước Án Kính Cẩn Thưa Trình: Ðông Tan Sắp Hết, Năm Kiệt Tháng Ðong, Xuân Tiết Gần Kề, Minh Niên Sắp Bắt Ðầu.

Chúng Con Cùng Toàn Thể Gia Quyến Sắm Sanh Phẩm Vật, Hương Hoa, Cơm Canh Thịnh Soạn, Sửa Lễ Tất Niên, Dâng Cúng Thiên Địa Tôn Thần, Phụng Hiến Tổ Tiên, Hồi Tưởng Chư Linh.

Theo Như Thường Lệ, Tuế Trừ Cáo Tế. Cúi Xin Chư Vị Tôn Thần, Liệt Vị Gia Tiên, Bản Xứ Tiền Hậu Chư Vị Hương Linh Giáng Lâm Án Tọa, Phủ Thùy Chứng Giám, Thụ Hưởng Lễ Vật, Phù Hộ Toàn Gia Lớn Bé Trẻ Già, Bình An Thịnh Vượng, Bách Sự Như Ý, Vạn Sự Tốt Lành, Luôn Luôn Mạnh Khỏe, Gia Đình Hòa Thuận.

Thành Tâm Bái Thỉnh, Cúi Xin Chư Vị Tôn Thần và Gia Tiên Nội Ngoại Chứng Giám Phù Hộ Độ Trì.

Phục Duy Cẩn Cáo!

Bài Cúng Tất Niên Cuối Năm Ngoài Trời

Khi Cúng Tất Niên Cuối Năm Ngoài Trời, Gia Chủ Ðọc Bài Khấn Sau:

Nam Mô A Di Ðà Phật! (Ðọc 3 Lần)

Kính Lạy: Hoàng Thiên Hậu Thổ Chư Vị Tôn Thần.

Ngài Kim Niên Đương Cai Thái Tuế Chí Ðức Tôn Thần.

Ngài Bản Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương. Ngài Bản Xứ Thần Linh Thổ Địa. Ngài Định Phúc Táo Quân. Các Ngài Địa Chúa Long Mạch Tôn Thần và Tất Cả Các Thần Linh Cai Quản Trong Khu Vực Này.

Hôm Nay Là Ngày …… Tháng Chạp Năm ……….

Tín Chủ Chúng Con Là: (Họ và Tên)

Ngụ Tại: (Địa Chỉ)

Trước Án Tọa Kính Cẩn Thưa Trình: Đông Tàn Sắp Hết, Năm Kiệt Tháng Cùng, Xuân Tiết Gần Kề, Minh Niên Sắp Tới.

Nay Là Ngày 30 Tết, Chúng Con Cùng Toàn Thể Gia Quyến Sắm Sanh Phẩm Vật Hương Hoa, Cơm Canh Cụ Soạn, Sửa Lễ Tất Niên, Dâng Cúng Thiên Địa, Tôn Thần, Phụng Hiến Tổ Tiên, Truy Niệm Chư Linh.

Theo Như Thường Lệ Tuế Trừ Cáo Tế, Cúi Xin Chư Vị Tôn Thần, Liệt Vị Gia Tiên, Bản Xứ Tiền Hậu Chủ Hương Linh, Giáng Lâm Án Tọa, Phù Thùy Chứng Giám, Thụ Hưởng Lễ Vật, Phù Hộ Cho Toàn Gia, Lớn Bé Trẻ Già, Bình An Thịnh Vượng. Độ Cho Chúng Con Mọi Duyên Thuận Lợi, Công Việc Hanh Thông. Người Người Được Chữ Bình An, Tháng Ngày Được Hưởng Phần Lợi Lộc. Âm Phù – Dương Trợ, Sở Nguyện Tòng Tâm. Bốn Mùa Không Hạn Ách Nào Xâm, Tám Tiết Có Điềm Lành Tiếp Ứng.

Dãi Tấm Lòng Thành, Cúi Xin Chứng Giám…

Nam Mô A Di Đà Phật! (Đọc 3 Lần)

4. Nên Cúng Tất Niên Ngoài Trời Hay Trong Nhà?

Cúng Tất Niên Ngoài Trời Hay Trong Nhà Là Một Trong Những Câu Hỏi Được Nhiều Người Quan Tâm. Theo Văn Hoá Truyền Thống, Cúng Tất Niên Thường Tổ Chức Tại Bàn Thờ Gia Tiên Trong Nhà. Các Thành Viên Cùng Quây Quần Nấu Cỗ Và Bày Biện Để Dâng Lên Ông Bà, Thần Linh, Gia Tiên.  

Nếu Gia Đình Khá Giả Và Có Điều Kiện Hơn Vẫn Có Thể Làm Thêm Một Mâm Cúng Tất Niên Ngoài Trời. Tuy Nhiên Đây Không Phải Là Điều Bắt Buộc. Chỉ Cần Khấn Vái Bằng Tất Cả Lòng Thành Tâm Và Sự Chu Đáo Là Được.

5. Chuẩn Bị Bữa Cơm Tất Niên

Mâm Tất Niên Miền Bắc

Mâm Cúng Tất Niên Ở Các Tỉnh Miền Bắc Thường Phải Có 4 Đĩa Và 4 Bát (Đối Với Cỗ Nhỏ). Nếu Là Mâm Cỗ Lớn Phải Có 6 Đĩa 6 Bát Hoặc 8 Đĩa 8 Bát Được Xếp Thành 2 Đến 3 Tầng. Trong Mâm Cúng Tất Niên Cuối Năm, Các Món Ăn Không Thể Thiếu Bao Gồm Xôi Gấc, Miến Lòng Gà, Canh Bóng Thả Mọc Nấm, Hành Muối, Mắm Chưng, Thịt Đông, Nem Rán, Giò Lụa, Chả Quế,… 

Mâm Tất Niên Miền Trung Và Nam

Với Các Tỉnh Miền Trung, Mâm Tất Niên Không Yêu Cầu Chi Tiết Về Số Bát Đĩa Như Miền Bắc Nhưng Cũng Yêu Cầu Phải Có Những Món Ăn Quen Thuộc Không Bao Giờ Thiếu Như Bánh Chưng, Bánh Tét, Củ Kiệu, Thịt Gà Luộc, Gà Bóp Rau Răm, Ram Chiên, Thịt Heo Luộc,…

Còn Với Miền Nam, Mâm Tất Niên Thường Có Nhiều Món Ăn Nguội Vì Đặc Điểm Về Thời Tiết. Các Món Ăn Thường Thấy Trên Mâm Cỗ Như Thịt Kho Tàu, Bánh Tét, Canh Khổ Qua Nhồi Thịt, Củ Cải Ngâm Nước Mắm, Gỏi Tâm Thịt, Chả Giò,…

6. Điều quan trọng khi cúng tất niên

• Dọn dẹp, lau chùi bàn thờ tổ tiên chu đáo, nhà cửa sáng bóng trước khi làm lễ cúng tất niên.
• Không chỉ ngon mắt mà còn sạch sẽ, món ăn cần được bày biện cẩn thận.
• Bữa ăn cuối năm trọn vẹn khi có đầy đủ tất cả thành viên trong gia đình.
• Để không khí đoàn tụ cuối năm trở nên ấm áp, hạn chế cãi nhau, và tránh nói chuyện lớn tiếng.

Chuẩn bị những lời chúc Tết tuyệt vời để dành tặng gia đình và bạn bè trong dịp Tết sắp tới!

Đọc thêm: Hướng dẫn cách cúng đầu năm theo chuẩn để mang lại nhiều may mắn

Chúc bạn tìm thấy nhiều thông tin thú vị về phong tục cúng tất niên trong bài viết này. Dịp Tết sắp đến, hãy chuẩn bị bàn thờ tổ tiên và mâm cúng cuối năm thật chu đáo. Mua sắm trực tuyến trên Mytour.vn để có đủ mọi thứ cần thiết cho lễ cúng tất niên!