Buzz
Trải qua mười năm khó khăn, AMD đã đánh bại sự độc tôn mà Intel tự tin không thể bị xâm phạm.
Ngày 25 tháng 11 năm ngoái được coi là một cột mốc quan trọng, đánh dấu một kỷ nguyên mới cho thị trường CPU máy tính. Trong bối cảnh đó, AMD đã ra mắt CPU 'quái vật' Threadripper 3970X, vượt trội hoàn toàn so với đối thủ cùng hạng Core i9-10980XE của Intel. Sự chênh lệch hiệu năng lớn này là một tuyên bố mạnh mẽ về sức mạnh trở lại của AMD trên thị trường CPU.
Lần đầu tiên kể từ khi AMD chấm dứt thời kì thống trị của Athlon 64, CPU của họ thực sự nắm quyền kiểm soát thị trường CPU máy bàn. Sau 15 năm vật lộn, dòng CPU Ryzen 4000 cho laptop tiếp tục đánh dấu sự trỗi dậy của AMD, với hiệu suất vượt trội và giải quyết vấn đề nhiệt độ của CPU AMD.
Sự thành công của AMD phần lớn là nhờ vào việc thiết kế nhiều chip trên một vi xử lý thay vì một chip duy nhất như Intel, giúp giảm chi phí và tăng hiệu suất.
Có một thời điểm mà mọi người cho rằng thiết kế chip đơn trên một CPU của Intel là tối ưu nhất. Nhưng sau khi đạt được vị thế thống trị trong suốt 10 năm trên thị trường, Intel chỉ tập trung vào hiệu suất đơn nhân, bỏ quên hiệu suất đa nhân. Kể từ năm 2008 đến 2017, CPU cao cấp nhất của Intel chỉ có 4 nhân 8 luồng.
Vào tháng 3 năm 2017, AMD ra mắt thế hệ Ryzen đầu tiên, làm cho thị trường đầy nhân và luồng. Với một CPU Ryzen 7 1800X với 8 nhân 16 luồng, giá chỉ 499 USD, AMD đánh dấu sự bắt đầu của sự cạnh tranh đầy khốc liệt với Intel.
Tất nhiên, mọi thứ đều có giá của nó. Kiến trúc Zen thế hệ đầu tiên của AMD không thể một lần trở nên hoàn hảo ngay từ đầu. Dòng Ryzen đầu tiên, 1xxx, mặc dù có hiệu năng đa nhân vượt trội nhờ số nhân gấp đôi, nhưng xung nhịp và IPC của Ryzen 1xxx vẫn thua xa so với đối thủ của Intel.
Hiểu biết về bản thân, AMD tiếp tục nỗ lực để cải thiện các vấn đề còn tồn đọng với kiến trúc Zen . Thế hệ thứ 2 của Ryzen ra đời với Ryzen 7 2700X là CPU đầu bảng giá chỉ 330 USD nhưng vẫn có 8 nhân 16 luồng. Hiệu năng chung của dòng CPU này đã được cải thiện đáng kể với xung nhịp cao hơn và độ trễ từ bộ nhớ đệm thấp hơn. Mặc dù hiệu năng chơi game hoặc đơn nhân của Ryzen 2xxx vẫn thua kém Intel, nhưng khoảng cách đã được thu hẹp rất nhiều.
Sự trỗi dậy của AMD cũng đồng thời là lúc Intel bắt đầu phải đối mặt với những thách thức lớn trong việc mang lại những cải tiến cho dòng CPU phổ thông của mình. Trong khi AMD liên tục thu nhỏ kích thước bóng bán dẫn xuống 12nm với Ryzen 2xxx sau đó là 7nm với Ryzen 3xxx, Intel vẫn giữ nguyên tiến trình 14nm từ năm 2015. Thậm chí, thế hệ CPU Comet Lake sắp ra mắt vẫn sử dụng bóng bán dẫn kích thước 14nm.
Trong thời gian này, những lỗ hổng bảo mật như Spectre và Meltdown đã khiến Intel phải cập nhật phần mềm để giảm sức mạnh của dòng CPU của mình. Thậm chí, Core i thế hệ 9 còn phải loại bỏ tính năng siêu luồng Hyper-Threading trên các dòng CPU i5 và i7. Các nhà máy của Intel cũng gặp khó khăn với việc đáp ứng nhu cầu sản xuất của thị trường.
Cuối Quý III 2019, AMD tiếp tục tiến xa hơn với dòng Ryzen 3xxx sản xuất trên tiến trình 7nm, mang lại hiệu năng tính toán, IPC và xung nhịp cải thiện rõ rệt. Đây cũng là dòng CPU đầu tiên hỗ trợ giao thức PCIe 4.0. Với các cải tiến về kiến trúc và thiết kế, các CPU phổ thông lần đầu tiên đạt đến 16 nhân trên Ryzen 9 3950X, gấp đôi so với Core i9-9900K của Intel.
Ryzen 9 3900X đã thực sự làm thay đổi thị trường, tương tự như cách AMD K7 Athlon là CPU đầu tiên đạt tới 1GHz hoặc Athlon 64 làm nên sự thống trị về điện toán 64-bit. Trong một số trường hợp, Ryzen 9 3950X với chỉ 16 nhân giá 500 USD còn vượt trội hơn cả Core i9-10980XE với 18 nhân của Intel giá 979 USD. Và dĩ nhiên, Threadripper 3970X và 3990X của AMD với 32 và 64 nhân lần lượt cũng làm chênh lệch rõ ràng so với đối thủ từ Intel.
Hiện tại, Ryzen đang là lựa chọn ưu tiên cho mọi hệ thống máy tính, trừ khi bạn cần sự hỗ trợ từ Intel Quick Sync cho một số ứng dụng chỉnh sửa video cụ thể, hoặc sử dụng các ứng dụng Adobe như Photoshop, chơi game với tốc độ khung hình cao, hoặc xử lý các tác vụ liên quan đến deep learning hoặc AVX-512. Trước đây, bạn cần lý do để chọn Ryzen, nhưng bây giờ ngược lại, bạn cần lý do để chọn Intel.
Dù AMD có thể phát triển ra sao, chúng ta không nên coi thường Intel. Thị phần CPU cho máy tính để bàn vẫn thuộc về Intel phần lớn. Còn thị phần CPU cho laptop, dù Ryzen 4000 mới ra mắt nhưng vẫn là của Intel. Nhớ rằng, khi gặp khó khăn trước đây, Intel đã ra mắt Conroe và kiến trúc Core để giữ vững vị thế hàng đầu trong thị trường CPU suốt 15 năm. Intel vẫn được gọi là 'người khổng lồ' trong ngành chip với lý do. Tuy nhiên, AMD và Ryzen cũng xứng đáng được khen ngợi với những thành tựu trong 3 năm qua. Nếu không có AMD, có lẽ người dùng vẫn phải trả 4-500 USD cho một CPU 4 nhân 8 luồng.
