Trái ngược với Long Châu không ngừng phát triển với việc mở mới các điểm bán, An Khang và Pharmacity lại co lại nhằm tinh gọn mạng lưới và thực hiện tái cấu trúc.

Trong giai đoạn 2018-2022, khi thị trường Việt Nam bùng nổ mô hình nhà thuốc, Pharmacity luôn giữ khoảng cách an toàn với nhóm cạnh tranh.
Vào tháng 5/2019, Pharmacity sở hữu 200 nhà thuốc, gấp ba lần so với 68 nhà thuốc của Long Châu và gấp 10 lần so với An Khang ở cùng thời điểm. Trong thời kỳ đỉnh cao – tháng 10/2022, Pharmacity vẫn là chuỗi nhà thuốc lớn nhất Việt Nam, bỏ xa Long Châu và An Khang.
Tuy nhiên, mọi thứ đã thay đổi vào đầu năm 2023. Đến tháng 2/2023, Long Châu đã vượt qua Pharmacity về số lượng điểm bán và không ngừng phát triển. Trong khi Pharmacity phải trải qua 18 tháng đầy khó khăn với hai lần thay đổi lãnh đạo. An Khang cũng buộc phải “giảm số lượng, tăng chất lượng”, đóng bớt các điểm bán không hiệu quả.

Long Châu đã mở rộng nhanh chóng như thế nào?
Trong 6 tháng đầu năm 2024, doanh thu chuỗi nhà thuốc FPT Long Châu ghi nhận 11.521 tỷ đồng, chiếm 63% doanh thu của FRT. Tính đến 30/6, FPT Retail có 2.435 cửa hàng trên toàn quốc, trong đó Long Châu chiếm 1.706 nhà thuốc. Riêng trong quý II/2024, công ty đã mở rộng mạng lưới tiêm chủng vaccine Long Châu với 36 cơ sở mới, nâng tổng số lên 87 trung tâm tại 40 tỉnh thành.
Theo kế hoạch, trong năm 2024, FPT Retail dự kiến sẽ mở thêm 400 nhà thuốc, nâng tổng số cơ sở của Long Châu lên 1.900, với mục tiêu đạt doanh thu từ 20.000 đến 22.000 tỷ đồng.
Chia sẻ về bí quyết “chạy nhanh” mà không bị lỗ, bà Nguyễn Bạch Điệp – Chủ tịch FPT Retail cho rằng, quy mô lớn của chuỗi cộng với hệ thống công nghệ mạnh mẽ giúp mỗi cửa hàng Long Châu nhanh chóng hòa vốn và gia tăng doanh số qua từng năm.
Ở một khía cạnh khác, nhờ đầu tư nghiêm túc vào công nghệ như AI, machine learning và big data trong 3 năm qua, Long Châu đã giải quyết được bài toán tồn kho và thất thoát, một trong những vấn đề nan giải nhất của các chuỗi bán lẻ, đặc biệt trong ngành dược.
Theo lãnh đạo Long Châu, khi chuỗi đạt 1.000 cửa hàng, áp lực quản lý tồn kho trở nên rất lớn do đặc thù ngành thuốc với hàng chục nghìn sản phẩm và cấu trúc phức tạp như thuốc viên, thuốc vỉ, và thuốc nước.
'Hệ thống công nghệ của chúng tôi hiện đã được nâng cấp lên thế hệ thứ ba. Nhờ vậy, chúng tôi có thể cung cấp danh mục và số lượng thuốc cụ thể cho từng cửa hàng theo đúng loại – đúng người – đúng thời gian,” bà Nguyễn Đỗ Quyên – Giám đốc điều hành FPT Retail cho biết tại Đại hội cổ đông.
Long Châu tự tin với lợi thế cung cấp thuốc theo toa bác sĩ, điều mà đối thủ rất khó bắt chước. Họ đã đầu tư vào công nghệ để thu thập thông tin đơn thuốc và cập nhật liên tục các loại thuốc mới nhất từ bác sĩ ở các bệnh viện lớn, cùng với quy mô chuỗi lớn nhất giúp họ được ưu ái trong việc phân phối các loại thuốc hiếm.
Do đó, trong báo cáo 'Ngành Bán lẻ - Tiếp đà phục hồi', Chứng khoán KB (KBSV) nhận định rằng nhóm bán lẻ dược phẩm với chuỗi Long Châu của FRT đang dẫn đầu thị trường và liên tục mở rộng để chiếm lĩnh thị phần, trong khi An Khang (MWG) và Pharmacity vẫn đang loay hoay tìm cách hòa vốn.

Cuộc “đại phẫu” tại An Khang
Trái ngược với Long Châu đang mở rộng không ngừng, chuỗi nhà thuốc An Khang thuộc Thế Giới Di Động lại phải liên tục đóng cửa một số cửa hàng để thực hiện tái cấu trúc.
Chuỗi An Khang có nguồn gốc từ nhà thuốc Phúc An Khang, được thành lập vào năm 2002, và đã được Thế Giới Di Động tiếp quản vào cuối năm 2021.
Trong nửa đầu năm 2022, An Khang đã nhanh chóng mở rộng từ 178 lên 510 cửa hàng. Vào thời điểm đó, ông Đoàn Văn Hiểu Em rất tự tin về khả năng phát triển của chuỗi và đặt mục tiêu đạt 800 cửa hàng vào cuối năm 2022 và 2.000 vào cuối năm 2023.
Tuy nhiên, đến hết năm 2023, mục tiêu này đã không đạt được. An Khang chỉ còn 527 cửa hàng, một con số rất xa so với mục tiêu 2.000 nhà thuốc.
Kể từ đó, số lượng cửa hàng của An Khang tiếp tục giảm. Đến cuối quý II/2024, chuỗi này chỉ còn 481 cơ sở, và kết thúc 8 tháng đầu năm, số lượng nhà thuốc An Khang giảm còn 326 điểm bán.
'Giống như các chuỗi khác, An Khang đang thực hiện tái cấu trúc để đánh giá lại từng cửa hàng, xem xét việc đóng cửa những điểm không mang lại hiệu quả về doanh thu và lợi nhuận,' ông Đoàn Văn Hiểu Em - Thành viên HĐQT Công ty Đầu tư Thế Giới Di Động cho biết tại cuộc họp với nhà đầu tư gần đây.

Nguyên nhân dẫn đến cuộc đại phẫu này phần nào xuất phát từ tình hình kinh doanh thua lỗ của An Khang.
Sau khi được MWG đầu tư, chuỗi nhà thuốc An Khang đã lỗ gần 6 tỷ đồng vào năm 2019 và tiếp tục thua lỗ 6,4 tỷ đồng vào năm 2020.
Mạch lạc thua lỗ vẫn tiếp diễn trong các năm tiếp theo. Gần đây, trong 6 tháng đầu năm nay, chuỗi An Khang đã lỗ 172 tỷ đồng, với tổng lỗ lũy kế từ năm 2017 đến nay lên tới 834 tỷ đồng.
Dữ liệu từ báo cáo của MWG cho thấy doanh thu trung bình của mỗi cửa hàng là 500 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, theo ông Đoàn Văn Hiểu Em, để hòa vốn, mỗi nhà thuốc cần đạt doanh thu 550 triệu đồng/tháng.
Việc “thu không đủ bù chi” đã biến chuỗi An Khang thành gánh nặng trong hệ sinh thái của MWG, do đó, việc cắt giảm và tái cấu trúc là điều không thể tránh khỏi.
Pharmacity – 18 tháng “lạc đường”, hai lần thay CEO

Về phần Pharmacity, sau khi bị Long Châu vượt qua về quy mô vào đầu năm 2023, doanh nghiệp này vẫn đang nỗ lực tìm lại ánh hào quang. Sau sự biến động lãnh đạo vào tháng 9/2022 khi nhà sáng lập Chris Blank rời khỏi vị trí tổng giám đốc và đại diện pháp luật, Pharmacity đã thay đổi CEO hai lần trong 18 tháng qua.
Trước năm 2023, dù sở hữu số lượng nhà thuốc lớn nhất trong ngành bán lẻ, Pharmacity vẫn gặp khó khăn trong việc đạt được điểm hòa vốn và có lợi nhuận.
Năm 2019, Pharmacity ghi nhận khoản lỗ ròng lên đến 265 tỷ đồng. Trong nửa đầu năm 2020, chuỗi này tiếp tục lỗ ròng sau thuế hơn 194 tỷ đồng, tăng 60% so với cùng kỳ năm trước; kết thúc năm 2020, lỗ lũy kế của chuỗi này đã vượt 1.000 tỷ đồng.
Khác với đối thủ Long Châu, Pharmacity hoạt động theo mô hình nhà thuốc tiện lợi. Do đó, ngoài thuốc, các cửa hàng còn cung cấp nhiều loại mỹ phẩm, bánh kẹo, nước giải khát và hàng tiêu dùng khác.
SSI Research đánh giá rằng tỷ lệ sản phẩm không phải thuốc tại Pharmacity chiếm hơn 70%. CEO chuỗi này thừa nhận nhiều khách hàng nghĩ rằng đây là nhà thuốc tiện lợi nhưng lại thiếu thuốc kê đơn.
Hiện tại, tân CEO của Pharmacity cho biết công ty sẽ không còn theo đuổi mô hình 'nhà thuốc tiện lợi', mà sẽ chuyển hướng thành nhà cung cấp thuốc cho tất cả các nhóm bệnh.
Doanh nghiệp này đã điều chỉnh chiến lược sang mô hình 'đủ thuốc' như Long Châu, với mục tiêu bổ sung đầy đủ các loại thuốc để đáp ứng toa thuốc kê đơn từ bệnh viện.
Về giá bán, ông Madan cho biết Pharmacity đã điều chỉnh chính sách giá và thay đổi tư duy vận hành. Hiện tại, nhà thuốc cung cấp nhiều sản phẩm với các mức giá khác nhau, trong đó có hơn 1.000 mặt hàng thuốc đã được giảm giá.
'Pharmacity đang sở hữu mức giá mới đầy cạnh tranh mà hiếm nhà thuốc nào có thể đạt được' , CEO Pharmacity khẳng định.
Theo ông Madan, chiến lược của Pharmacity trong thời gian tới không tập trung vào việc cạnh tranh với mô hình giá rẻ nhất. Thay vào đó, họ sẽ chú trọng vào việc cung cấp sản phẩm chính hãng, chất lượng cao với mức giá hợp lý.
Điều này được thể hiện rõ nét qua thiết kế nhà thuốc khép kín của Pharmacity. Mô hình này giúp bảo quản thuốc ở nhiệt độ chuẩn GPP, đảm bảo chất lượng của thuốc và các sản phẩm khác ở mức tối ưu.
Mặc dù Pharmacity đang từng bước cải cách bộ máy, hiệu quả kinh doanh và khả năng sinh lời của chuỗi này vẫn còn là một dấu hỏi.
Giải thưởng Better Choice Awards nhằm tri ân và tôn vinh những 'Giá trị Đổi mới sáng tạo' về sản phẩm, dịch vụ, thành tựu mang lại lợi ích thiết thực cho người tiêu dùng, tạo ra sự khác biệt khi không chỉ tìm kiếm 'lựa chọn tốt nhất phân khúc', mà còn hướng tới nhu cầu thực tế của người dùng để giúp họ tìm ra thương hiệu và sản phẩm phù hợp nhất.
Gala trao giải sẽ có sự hiện diện của nhiều lãnh đạo Bộ, Ban ngành quan trọng và sẽ diễn ra vào lúc 17:30, ngày 02/10/2024. Lễ trao giải cũng sẽ quy tụ các nghệ sĩ như SOOBIN Hoàng Sơn, Trang Pháp, Cường Seven, Hà Lê, hứa hẹn mang đến những màn trình diễn ấn tượng và âm nhạc bùng nổ, cùng sân khấu trình diễn nghệ thuật mãn nhãn, đáng mong đợi.
Bạn có thể theo dõi giải thưởng tại website: https://betterchoice.vn/
