Buzz
Thời gian qua chứng kiến sự suy giảm đáng kể của dân số Ama, khi thế hệ mới lựa chọn cuộc sống thành thị, để lại Ise-Shima, phía nam Mie, như một biểu tượng sống động của nền văn hóa lặn biển truyền thống.
Ise-Shima, dù chỉ cách những đô thị sầm uất như Osaka, Nagoya một quãng tàu ngắn, vẫn bảo lưu vẻ đẹp nguyên sơ và quyến rũ với những khu rừng nguyên sinh, làng chài yên bình và các hòn đảo xanh mướt giữa lòng vịnh Thái Bình Dương.
Với sự yên bình và vẻ đẹp tâm hồn, Ise-Shima thu hút hơn 6 triệu du khách hàng năm đến thăm đền Ise Jingu, một nơi linh thiêng của đạo Shinto, và tìm kiếm sự thanh thản tại Vườn quốc gia Ise-Shima.
Khung cảnh Vườn quốc gia Ise-Shima
Điều làm Ise-Shima trở nên đặc biệt chính là danh tiếng của nó như một pháo đài cuối cùng của khoảng 600 nữ thợ lặn Ama, người phụ nữ của biển, giữ gìn nét đẹp và sự huyền bí của biển cả.
Hải nữ: Linh hồn của biển cả Nhật Bản
Ama, những nữ thợ lặn tự do của Nhật Bản, được mệnh danh là mỹ nhân ngư thực thụ. Họ có khả năng lặn sâu tới 10 mét và bơi xa hàng cây số mà không cần thiết bị hỗ trợ. Bí mật của họ? Có lẽ là phước lành từ thần tiên biển cả.
Trong lịch sử Nhật Bản, phụ nữ từ các bán đảo đã dấn thân vào biển cả để lặn tìm bào ngư, sò, ngọc trai và rong biển. Sử dụng kỹ thuật lặn đặc biệt, họ có thể đạt độ sâu 30 mét và giữ hơi thở lên tới hai phút.
Nghề lặn của Ama có thể đã tồn tại hơn 2.000 năm, với sự phát triển mạnh mẽ khắp Nhật Bản. Họ lặn xuống biển không chỉ để kiếm sống mà còn để thu thập hải sản quý hiếm như bào ngư, vật phẩm thiêng liêng dâng cúng tại các đền thờ Shinto như Ise Jingu.
Giữa bóng tối dưới nước, vượt qua san hô và rừng tảo, Ama kiên nhẫn và dũng cảm. Họ mặc đồ lặn truyền thống màu trắng không chỉ để giữ ấm mà còn để xua đuổi cá mập, theo quan niệm cổ xưa. Đặc tính sinh học giúp phụ nữ có khả năng thích nghi tốt hơn dưới nước, cho phép họ săn bắt hiệu quả.
Trang phục đặc trưng của Ama ở Ise-Shima bao gồm khăn Tenugui và mũ len trắng, được trang trí bằng biểu tượng Seiman, ngôi sao may mắn.
Seiman, biểu tượng của sự trở về bình yên sau mỗi chuyến lặn, và Doman, chín đường kẻ chéo nghệ thuật, tượng trưng cho lưới cá và là bùa hộ mệnh chống lại lực lượng tà ác từ sâu thẳm dưới biển, bảo vệ họ khỏi những hiểm nguy như cá mập.
Nữ thợ lặn ở Ise-Shima mang trên mình bảo bối là chiếc khăn Tenugui và mũ len trắng, được điểm tô bởi Seiman, ngôi sao may mắn, là tín hiệu của sự an lành và bình yên.
Với chiếc thùng gỗ 5kg, Ama thám hiểm độ sâu 10 mét để săn bắt bào ngư và các sinh vật biển, dựa vào bản năng và sự khéo léo qua rừng rong. Chỉ với 50 giây lặn, mỗi động tác của họ là sự kết hợp hoàn hảo giữa kỹ năng và ý chí.
Phụ nữ Ama, những chiến binh quả cảm của biển cả, tự hào với bản lĩnh vượt trội được cả thế giới ngưỡng mộ. 'Những bài học về trách nhiệm và tôn trọng mọi người từ các thế hệ Ama đã khiến tôi tự hào về nghề nghiệp của mình', Mitsuhashi Mayumi chia sẻ.
Nét đẹp truyền thống đang dần nhạt nhòa
Dù số lượng đã giảm từ 8.000 xuống còn 2.000 sau Thế chiến thứ hai, nhưng đam mê và nỗ lực duy trì nghề lặn truyền thống vẫn tiếp tục.
Theo Shuzo Kogure, một nhà nghiên cứu tại Đại học Khoa học Hàng hải và Công nghệ Tokyo, nghề Ama có bề dày lịch sử hàng ngàn năm ở Nhật Bản. Phụ nữ từ những vùng quê, thiếu việc làm, đã chọn con đường trở thành Ama như một phương tiện sinh kế.
Từ thuở nhỏ, những người phụ nữ này đã được học những kiến thức lặn ban đầu và sau đó là quá trình kế thừa liên tục kỹ năng từ thế hệ này sang thế hệ khác. Mặc dù vậy, hiện nay, nhiều bạn trẻ đã lựa chọn cuộc sống và sự nghiệp ở thành thị, từ bỏ nghề truyền thống.
Giải pháp duy trì truyền thống này là tăng thu nhập cho Ama, trong bối cảnh nhiều người trong số họ, với tuổi tác cao và sức khỏe suy giảm, cho rằng đây là công việc ít lợi nhuận và đầy rẫy rủi ro.
Thu nhập không ổn định, có ngày Ama chỉ kiếm được 2.000 yen (tương đương khoảng 414.000 đồng), một số tiền không xứng đáng với những nguy hiểm họ phải đối mặt.
Sự giảm sút của rong biển Arame, một nguồn thức ăn quan trọng cho bào ngư, cũng góp phần làm giảm lượng thu hoạch của Ama.
Những quy định về bảo tồn sinh học biển của chính phủ và áp lực từ các hoạt động đánh bắt thương mại ảnh hưởng tiêu cực đến thu nhập của các Ama, thêm vào đó là sự cạnh tranh từ các phương tiện đánh bắt hiện đại.
Hiện tại, nghề Ama không chỉ giới hạn ở việc lặn biển mà còn mở rộng sang lĩnh vực du lịch, với việc chào đón du khách tại những túp lều truyền thống của mình. Họ chế biến và phục vụ những món ăn từ hải sản tươi sống mới được đánh bắt, mang lại trải nghiệm ẩm thực đặc sắc.
Tham khảo: Được tổng hợp từ nhiều nguồn
