'Cuộc đời không hoàn hảo của John F. Kennedy: một phân tích chân thực về JFK'

Vào ngày 20 tháng 1 năm 1961, Mỹ chứng kiến một bài phát biểu nhậm chức đáng nhớ của tổng thống thứ 35, được coi là một trong những diễn văn xuất sắc nhất trong lịch sử. Kỷ niệm 60 năm về JFK, một tổng thống trẻ tuổi, tài năng, và nhiệm kỳ đầy biến động, kéo dài 1.000 ngày, để lại dấu ấn sâu sắc trong lịch sử nước Mỹ.

Kể từ ngày 22 tháng 11 năm 1963, đã 60 năm trôi qua kể từ khi JFK bị ám sát ở Texas. Sự ra đi của ông để lại một khoảnh khắc đau buồn không thể nào quên trong lòng mọi người, để lại câu hỏi về kẻ gây án vẫn còn là bí ẩn.

John F. Kennedy, tổng thống trẻ nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, chỉ đảm nhiệm vị trí trong vòng 1.000 ngày, nhưng vẫn được công nhận là một trong những vị tổng thống vĩ đại nhất. Ông luôn nằm trong số những vị tổng thống được đánh giá cao nhất trong các cuộc thăm dò dư luận.

Khi qua đời, JFK chỉ mới 46 tuổi và còn 13 tháng nữa là kết thúc nhiệm kì tổng thống. Một cuộc đời dang dở - một nhiệm kì tổng thống chưa hoàn chỉnh. Trong 2 năm 11 tháng dẫn dắt Nhà Trắng, Kennedy đã có nhiều đóng góp và vẫn nuôi dưỡng nhiều ý tưởng lớn cho nhiệm kì thứ hai. Theo Theodore C. Sorensen, một trợ lý gần gũi của JFK, 'Người ta thường nhớ lại quá khứ khi một người qua đời. Nhưng khi Kennedy ra đi, mọi người lại nghĩ về tương lai.

John Kennedy không chỉ được người dân Mỹ nhớ đến vì tài năng và thành tựu lớn trong lịch sử nước Mỹ, mà còn bởi ngoại hình dễ thương, lôi cuốn và đặc biệt là khả năng giao tiếp, lôi cuốn trong diễn văn và sự đầy tri thức của ông. Ông là biểu tượng của một thế hệ chính trị mới, trẻ trung và tài năng, được người dân và nhà nghiên cứu nước ngoài nhớ đến với tầm nhìn sâu sắc và khả năng xử lý tình huống một cách bình tĩnh.

Ví dụ, trong diễn văn nhậm chức trước 20.000 người, ông nói: “Đừng hỏi xem Tổ quốc đã làm gì cho bạn, hãy hỏi bạn đã làm gì cho Tổ quốc.” Sau thất bại của Mỹ ở Vịnh Con Lợn, ông nhận trách nhiệm và nói: “Một chiến thắng có nhiều cha, nhưng một thất bại là đứa trẻ mồ côi…”

Trong nhiệm kì chưa hoàn thành của mình, ông phải đối mặt với nhiều thách thức nội bộ và quốc tế. Từ khủng hoảng tên lửa ở Cuba đến cuộc chiến tranh ở Việt Nam, ông đã phải đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng như lạm phát, thất nghiệp và vấn đề về dân quyền.

Cuốn sách John F. Kennedy - Một cuộc đời dang dở mô tả một cách chân thực về JFK, một người có tinh thần kiên định và biết cân bằng giữa tinh thần và vật chất từ những năm thiếu thốn. Ông là kết quả của sự giao thoa giữa hai dòng dõi nổi tiếng di cư từ Ireland sang Mỹ.

Cuốn sách cũng nói về thời kỳ Thế chiến II, khi JFK phục vụ trong Hải quân Mỹ và dũng cảm cứu sống nhiều thủy thủ trên con tàu PT-109 trong cuộc chiến với Hải quân Nhật, về thời kỳ ông tham gia chính trường, ứng cử Thượng nghị sĩ và tranh cử Tổng thống Mỹ năm 1960, về công việc của tổng thống trong nhiệm kỳ dang dở và đặc biệt là thông tin về cái chết đau lòng của vị tổng thống trẻ tuổi và triển vọng này.

Ngoài các chi tiết về những vấn đề quốc gia và quốc tế, cuốn sách còn cung cấp một cách rất chi tiết các tài liệu về đời tư của JFK trong cương vị tổng thống, cũng như về gia tộc Kennedy, về hai điểm yếu của JFK từ thuở trẻ đến khi ông qua đời. Sức khỏe của JFK luôn là vấn đề lo lắng cho ông và gia đình Kennedy suốt từ khi ông còn nhỏ, với nhiều hồ sơ về bệnh tật cho đến khi ông ra đi.

Thậm chí, có các bác sĩ đã tiên đoán rằng, nếu JFK sống qua nhiệm kỳ thứ hai, ông cũng không chắc chắn sẽ sống đến hết nhiệm kỳ đó. Một trong những tài liệu mới được công bố là về một trong những điểm yếu của ông, đó là thói trăng hoa với nhiều phụ nữ, đặc biệt là mối quan hệ giữa ông và Marilyn Monroe cùng một số phụ nữ khác gây tranh cãi, cả về chính trị và đạo đức. Tuy nhiên, ông luôn biết cách vượt qua mọi khó khăn, mọi vụ bê bối mà đối thủ trên chính trường và báo chí muốn tạo ra…

Cuốn sách cũng cho biết về hai gia tộc nổi tiếng ở Boston và nước Mỹ: gia đình Kennedy và gia đình Fitzgerald. Với tầm nhìn và hoài bão của mình, Joe Kennedy đã quyết tâm làm cho một trong con cái của mình trở thành Tổng thống Hoa Kỳ, khiến các con của gia đình Kennedy luôn cố gắng vươn lên, không bao giờ chấp nhận vị trí thấp hơn. Ba người con của gia đình Kennedy đã trở thành Thượng nghị sĩ, trong đó có một người là Tổng thống và một người là Bộ trưởng Tư pháp. Những lời nhắc nhở từ Fitzgerald thể hiện rõ: Tham vọng và lòng tự tin là nét chính trong quan niệm sống của hai gia đình Kennedy và Fitzgerald.

Triết lý của gia đình Kennedy được thể hiện trong lời nói của Joseph P. Kennedy với em gái của ông: “Nếu em không thể trở thành đội trưởng, đừng tham gia cuộc chơi.” Joe Kennedy đã thực hiện lời hứa là “sẽ kiếm được một triệu đô la trước khi bước sang tuổi 35”. Với sự khích lệ mạnh mẽ, đặc biệt từ người cha, rằng “không bao giờ chấp nhận vị trí thấp hơn”, con cái của gia đình Kennedy, đặc biệt là các con trai, luôn được yêu cầu đạt được thành tích tốt nhất trong mọi lĩnh vực, từ thể thao, học vấn đến xã hội.

Cuộc đời và thời kỳ làm tổng thống của JFK đặc biệt liên quan đến các sự kiện quan trọng trên thế giới trong thập kỷ 1960, đặc biệt là những gì xảy ra ở miền Nam Việt Nam. Cách tiếp cận và triết lý của JFK luôn tìm kiếm các giải pháp hòa bình, tránh xa các hành động cực đoan như việc đưa quân vào nước ngoài. Ông đã từ chối nhiều lần đề xuất của các tướng lãnh muốn đưa quân Mỹ sớm can thiệp vào miền Nam Việt Nam.

Việc đặt ra hai từ “nếu như” trên sân chính trường với một tổng thống của một cường quốc là mơ hồ, nhưng nhiều nhà nghiên cứu chính trị vẫn giả định: Nếu Kennedy còn sống đến nhiệm kỳ thứ hai, có khả năng cao rằng quân Mỹ sẽ không xâm lược miền Nam Việt Nam, không gây ra hơn 50,000 mạng người Mỹ, và không để lại một cuộc khủng hoảng Việt Nam ảm đạm như cách mà Lyndon B. Johnson đã quyết định.

Sau 60 năm kể từ ngày 22 tháng 11 năm 1963, khi JFK bị ám sát, thế giới đã chứng kiến nhiều thay đổi. Chiến tranh Lạnh đã kết thúc, nhưng tình hình thế giới vẫn chưa thật sự ổn định. Mối quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam đã chuyển sang một trang mới, khi vào ngày 12 tháng 7 năm 1995, Thủ tướng Việt Nam Võ Văn Kiệt và Tổng thống Bill Clinton đã ký kết Hiệp ước Bình thường hóa Quan hệ giữa Mỹ và Việt Nam. Ngày nay, lịch sử đã chuyển trang, quan hệ giữa hai quốc gia đã tiến lên một cấp độ mới, như hai đối tác hợp tác toàn diện. Các cuộc thăm cấp cao giữa hai quốc gia đã diễn ra, quan hệ ngoại giao, kinh tế, văn hóa đã được cải thiện, và cả các đoàn cấp cao về quân sự cũng đã thăm Việt Nam.

Trong bối cảnh như vậy, các tài liệu về JFK, một trong những tổng thống vĩ đại nhất của Mỹ, người được cho là luôn không muốn can thiệp quân sự vào miền Nam Việt Nam, chắc chắn sẽ làm hài lòng nhiều độc giả và nhà nghiên cứu về quan hệ ngoại giao Mỹ - Việt. Nhiều người có thể nói rằng, nếu JFK không bị ám sát, thì tình hình ở Việt Nam có thể sẽ khác, và có thể hàng triệu người Mỹ và Việt không phải chết.

Tuy nhiên, lịch sử vẫn là lịch sử, không có “nếu như”. Tuy vậy, bài học về cách xử lý khủng hoảng của JFK chắc chắn sẽ là điều mà nhiều tổng thống Mỹ sẽ học hỏi. Chúng ta hy vọng rằng thế giới sẽ có nhiều nhà lãnh đạo hướng tới các giải pháp hòa bình, hợp tác và thân thiện, để cùng nhau phát triển.

Nhằm cung cấp thêm thông tin để đóng góp cho tài liệu tham khảo cho độc giả, chúng tôi xin giới thiệu phiên bản dịch cuốn tiểu sử về Tổng thống John F. Kennedy của tác giả Robert Dallek, với hy vọng mang lại cái nhìn sâu sắc hơn về vị tổng thống nổi tiếng của nước Mỹ. Được biết, ông Kennedy là đề tài được nhiều học giả, nhà báo quan tâm và đặt ra giả thuyết về việc ông bị ám sát, một trong những lý do có thể là do tư tưởng hòa bình trong việc chấm dứt cuộc chiến ở Việt Nam.

Với vai trò là một nhân vật lịch sử quan trọng của Hoa Kỳ, John F. Kennedy đã qua đi hơn 60 năm kể từ cái chết của ông. Vì vậy, bản dịch này có thể còn thiếu sót, và chúng tôi rất hoan nghênh sự đóng góp ý kiến của độc giả để hoàn thiện hơn.

Dịch giả: Tiến sĩ Nguyễn Sỹ Hưng