Buzz
VTV.vn - Nhiều quốc gia và công ty tư nhân đang chạy đua trong việc nghiên cứu Mặt Trăng sau khi phát hiện dấu hiệu của nước trên vệ tinh của Trái Đất này được công bố hơn một thập kỷ trước.
Nhiều dự án liên quan đến việc khám phá mặt trăng đang diễn ra trên khắp thế giới, đều được thúc đẩy bởi lòng tham mới về nghiên cứu khoa học và khám phá không gian sâu. Nhiều người nhắm đến khu vực cực Nam của mặt trăng, nơi các nhà khoa học lần đầu tiên phát hiện dấu vết của băng nước vào năm 2008 và 2009.
Theo Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA), nước là một nguồn tài nguyên quan trọng cho kế hoạch xây dựng căn cứ trên mặt trăng trong tương lai. Một ngày nào đó, nước có thể trở thành một phần quan trọng trong việc làm mát, hoặc thậm chí làm nhiên liệu tên lửa cho các sứ mệnh hướng tới những vùng không gian xa hơn trong hệ Mặt Trời.
'Nước là yếu tố then chốt đối với nhiều khía cạnh của cuộc sống trên mặt trăng', Csaba Palotai, phó giáo sư khoa học hành tinh tại Viện Công nghệ Florida, Mỹ, cho biết. 'Người ta cho rằng có rất nhiều nước ở đó và đây là lý do chúng tôi đang thực hiện các sứ mệnh để xác định chính xác mặt trăng chứa bao nhiêu nước'.
Dấu hiệu của nước ở khu vực cực Nam mặt trăng cũng đang gây ra mối lo ngại về cách khai thác tài nguyên này. Giám đốc NASA Bill Nelson gần đây đã lên tiếng bày tỏ lo ngại và tuyên bố rằng không muốn thấy các phi hành đoàn của Trung Quốc đổ bộ lên khu vực này trước, với mục đích tuyên bố chủ quyền đối với tài nguyên nước ở đây.
Các nhà nghiên cứu đã xác nhận rằng nước tồn tại trên nhiều khu vực khác nhau của mặt trăng, bao gồm cả khu vực sáng và khu vực tối.
Con người đầu tiên đạt thành công việc hạ cánh lên mặt trăng vào năm 1966 trong sứ mệnh của tàu vũ trụ Luna-9 của Liên Xô. Ba năm sau, các phi hành gia Mỹ đã thực hiện cuộc đi bộ trên bề mặt mặt trăng.
Cả khu vực chính phủ và tư nhân đều đang tập trung vào việc đưa nhiều tàu thám hiểm, tàu đổ bộ và phi hành gia hơn nữa lên mặt trăng để tiến hành thí nghiệm và khám phá, với công nghệ ngày càng được cải tiến.
Nga đã cố gắng trở thành quốc gia đầu tiên hạ cánh một thiết bị xuống cực Nam mặt trăng. Tuy nhiên, hôm 20/8, cơ quan vũ trụ Nga thông báo rằng tàu Luna-25 của họ đã va chạm vào mặt trăng khi thực hiện sứ mệnh này.
Tổ chức Nghiên cứu Vũ trụ Ấn Độ vừa hoàn thành kế hoạch hạ cánh một tàu đổ bộ tới một địa điểm ở vùng cực nam mặt trăng trong sứ mệnh Chandrayaan-3. Họ dự định sử dụng một chiếc xe tự hành mang tên Pragyan để thu thập mẫu và thực hiện thí nghiệm.
Mỹ cũng đang lên kế hoạch triển khai tàu đổ bộ tới cực Nam mặt trăng thông qua chương trình của NASA hỗ trợ các công ty tư nhân.
Astrobotic Technology, một công ty có trụ sở tại Pittsburgh, đang lên kế hoạch đưa tàu thám hiểm của NASA đến cực nam mặt trăng vào năm tới để đo lường tài nguyên nước trên mặt trăng. Họ cũng dự định phóng tàu đổ bộ Peregrine vào cuối năm nay, mặc dù không dự kiến hạ cánh ở cực nam.
Tên lửa Soyuz cùng với tàu đổ bộ Luna-25 chuẩn bị xuất phát từ bệ phóng tại Nga hôm 20/8.
Cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos thông báo rằng vụ tai nạn của tàu Luna-25 vào ngày 20/8 xảy ra do không thể đưa tàu vào quỹ đạo trước khi hạ cánh. Theo Yury Borisov, lãnh đạo cấp cao của Roscosmos, các động cơ đẩy trên tàu đã hoạt động quá lâu trong quá trình bay, dẫn đến vụ tai nạn.
Công ty Ispace có trụ sở tại Tokyo, Nhật Bản, hồi tháng 4 đặt mục tiêu trở thành công ty tư nhân đầu tiên hạ cánh tàu đổ bộ xuống miệng núi lửa Atlas ở bên cạnh cực Bắc của mặt trăng. Tuy nhiên, con tàu gặp vấn đề khi tính toán độ cao và cuối cùng hết nhiên liệu, đâm vào bề mặt mặt trăng. Công ty cho biết họ đang thực hiện các điều chỉnh về trình tự hạ cánh cho các sứ mệnh tương lai.
Hạ cánh xuống mặt trăng không phải là nhiệm vụ dễ dàng, đặc biệt là do bầu khí quyển mỏng không đủ không khí để làm chậm một con tàu đang hạ cánh, giống như cách những chiếc dù giúp làm chậm tàu vũ trụ khi quay trở lại Trái Đất.
NASA đang hợp tác với các công ty hàng không vũ trụ tư nhân của Mỹ để đưa tàu đổ bộ lên Mặt Trăng.
Thay vì đó, việc hạ cánh trên mặt trăng đòi hỏi tàu vũ trụ phải giảm tốc từ hàng nghìn km/h xuống tới khi hoàn toàn dừng lại bằng cách sử dụng động cơ để không hạ xuống quá nhanh khi bị lực hấp dẫn của mặt trăng kéo vào. Giáo sư Palotai nói rằng nhiên liệu cần thiết để kiểm soát quá trình hạ độ cao và mọi điều chỉnh quỹ đạo khác đều có hạn.
Nhật Bản và Nga không phải là những quốc gia duy nhất gặp khó khăn với các cuộc đổ bộ lên mặt trăng gần đây. Năm 2019, sứ mệnh tư nhân của Israel đã thất bại sau khi tàu vũ trụ Beresheet không thể làm chậm quá trình hạ cánh và đâm vào mặt trăng. Cuối năm đó, một tàu thăm dò từ sứ mệnh Chandrayaan-2 của Ấn Độ cũng đâm vào mặt trăng do sự cố với bộ phanh.
Tàu thám hiểm Hằng Nga 5 được trưng bày tại Bảo tàng Không gian Trung Quốc.
Trong thập kỷ qua, Trung Quốc đã thành công trong việc hạ cánh ba tàu thăm dò không người lái lên mặt trăng. Gần đây nhất, tàu Hằng Nga 5 của Cơ quan Quản lý Vũ trụ Quốc gia Trung Quốc đã hạ cánh trên bề mặt mặt trăng và thu thập được nhiều mẫu vật quan trọng để mang trở về Trái Đất.
Bắc Kinh đang lên kế hoạch cho các sứ mệnh tiếp theo, bao gồm cả thám hiểm cực Nam mặt trăng, và các quan chức NASA đã xem chương trình không gian phát triển nhanh chóng của Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chính của họ.
NASA cũng đặt kế hoạch đưa các phi hành gia hạ cánh gần cực Nam mặt trăng, trong khuôn khổ của chương trình thám hiểm kéo dài nhiều năm được gọi là Artemis. Năm ngoái, họ đã xác định được 13 điểm hạ cánh tiềm năng cho sứ mệnh Artemis III.
Phần cực Nam của mặt trăng tối hơn và lạnh hơn so với phần có ánh sáng mặt trời, làm cho quá trình đổ bộ trở nên khó khăn hơn. Tại đây, việc phân biệt các đặc điểm bề mặt trong lúc hạ cánh sẽ trở nên khó khăn hơn do bóng tối bao phủ.
Sứ mệnh Artemis III, dự kiến diễn ra vào cuối năm 2025, sẽ đòi hỏi các phi hành gia hạ cánh bằng tàu đổ bộ do công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk thiết kế.
