10 LỜI KHUYÊN QUÝ BÁU DÀNH CHO THANH NIÊN ĐỨNG TRƯỚC SỨC NÓNG CỦA CUỘC SỐNG
Ngày thi đầu tiên của Kỳ thi THPT Quốc gia 2022—một sự kiện quan trọng đối với hàng trăm nghìn thanh niên Việt Nam. Do sức ảnh hưởng của kỳ thi này, gần đây tôi đã nhận được nhiều email và tin nhắn từ các bạn trẻ hỏi về ôn thi, lựa chọn ngành nghề, lựa chọn trường học… Cùng với đó là những băn khoăn của những bạn mới ra trường và đang tìm kiếm công việc hoặc đã đi làm một vài năm nhưng vẫn cảm thấy mơ hồ với tương lai. Hãy nhìn lại thời điểm mà bạn đã thi THPT với câu hỏi: “Liệu mình đã chọn đúng đường?”
Do đó, tôi muốn chia sẻ với các bạn trẻ đang đứng trước “ngã ba cuộc đời” 10 lời khuyên quý giá mà tôi ước rằng ai đó đã chỉ cho tôi khi tôi mới 18-20 tuổi với nhiều lo lắng và suy tư về tương lai.
1. Dành thời gian để suy nghĩ và xác định hướng đi cho tương lai của bạn
Nếu nói theo ngôn ngữ lập trình, thanh niên hoàn toàn có thể tự 'lập trình' cho tương lai của mình nếu có đủ dữ kiện. Dữ kiện này có được từ việc tìm kiếm bên ngoài và khai thác bên trong tâm hồn của mình, lắng nghe và suy nghĩ xem mình thực sự muốn gì cho tương lai. Nếu bạn chưa biết bắt đầu từ đâu, hãy sử dụng mô hình định hướng đơn giản gồm 3 vòng tròn giao nhau: (1) Việc mình muốn làm (thường cũng là việc mình có năng lực làm tốt nhất), (2) Việc xã hội cần và (3) Việc đem lại thu nhập. Ráp các dữ kiện bạn tìm được vào mô hình này, bạn sẽ có cái nhìn rõ ràng hơn về ngành nghề, trường học, hướng đi… phù hợp nhất. Nghe podcast “Framework định hướng tương lai”
2. Khám phá để đưa ra quyết định
Rất nhiều thanh niên gặp khó khăn trong việc đưa ra quyết định: “Nên chọn trường A hay trường B?”, “Học ngành C hay ngành D?”, “Mình có thực sự yêu thích công việc X không?”… Nhưng thực sự, cách tốt nhất để đưa ra quyết định là “thực địa”—bạn phải tận tay khám phá, thử nghiệm thì mới biết được đâu là thứ phù hợp với mình. Nếu đang băn khoăn giữa hai trường đại học/ngành học, tại sao không đến tận nơi tham quan, ngồi học thử vài buổi, nói chuyện với chính những sinh viên đang học xem thực tế là như thế nào? Nếu đang băn khoăn không biết có nên bỏ công việc hiện tại để đi làm việc sở thích, tại sao không làm việc sở thích sau giờ làm và trong ngày cuối tuần để xem mình có thực sự muốn biến thú vui thành công việc chính hay không? Đừng chỉ chắp tay sau lưng, đi tới đi lui với những lựa chọn, hãy thử nghiệm và khám phá để tìm ra câu trả lời cho mình.
3. Luôn bắt đầu với câu hỏi “Tại sao?”
Rất nhiều thanh niên khi gặp khó khăn thường lao đi tìm giải pháp—câu trả lời cho câu hỏi: “Làm sao?” (ví dụ, phải làm gì để đạt được mục tiêu ABC, các bước để thực hành XYZ)—rồi vội vã làm ngay lập tức. Nhưng lại quên đi rằng, để thực hiện được bất kỳ phương pháp nào hiệu quả và lâu dài, trước hết ta cần phải có câu trả lời rõ ràng, mạnh mẽ cho câu hỏi: “Tại sao?” và thường xuyên quay lại với câu hỏi này. Có được một lý do mạnh mẽ (strong Why) sẽ giúp bạn lấy lại tinh thần khi mất động lực và tìm được hướng đi sát nhất với mục tiêu ban đầu của mình.
4. Hành động ngay!
Tuổi trẻ là thời điểm tuyệt vời để khám phá bản thân, tìm kiếm cơ hội và học hỏi từ những trải nghiệm mới. Đừng bỏ lỡ cơ hội này và đừng ngừng hành động để thay đổi cuộc đời của mình.
5. Chúng ta chỉ có thể kiểm soát việc cố gắng hết mình.
Con đường tới thành công luôn đầy chông gai và thách thức, nhưng điều duy nhất chúng ta có thể tin tưởng là nỗ lực của chính mình. Hãy tập trung và làm hết sức mình, để cuộc sống quyết định phần còn lại.
6. Học cách đối mặt với thất bại.
Thất bại không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Đôi khi, dù đã cố gắng hết sức nhưng kết quả không như mong đợi. Học cách đối mặt với thất bại, rút ra bài học và tư duy như người thành công. Nghe podcast “Khi đối diện với thất bại”
7. Nhìn nhận nỗi buồn bằng tâm thế của tương lai.
Khi còn trẻ, chúng ta thường nghĩ rằng mọi sự kiện xảy ra với mình là quan trọng lớn lao và không thể vượt qua được. Nhưng khi trưởng thành hơn, có nhiều kinh nghiệm, chúng ta nhìn lại và nhận ra những sự kiện ngày xưa chỉ là một phần nhỏ trong cuộc đời, không đáng phải lo lắng và buồn phiền vì chúng. Nếu có thể nhìn nhận nỗi buồn hiện tại từ tâm thế của tương lai (tưởng tượng mình sẽ như thế nào sau 3 hoặc 5 năm), chúng ta sẽ cảm thấy nhẹ nhàng và bình tĩnh hơn. Nghe podcast “Thu nhỏ quá khứ”
8. Điều quan trọng là hành trình tìm kiếm việc làm
9. Tự mình vui mừng với những thành tựu nhỏ bé.
Với những người trẻ đầy đam mê và hoài bão, việc ăn mừng những thành công nhỏ giúp ta nỗ lực hơn cho tương lai. Nếu không dừng lại để vinh danh những thành tựu nhỏ của mình, ta sẽ không trân trọng những bước tiến đã đi qua và nhận ra hơn về hành trình của mình.
Tôi từng ít chia sẻ thành công và đặt áp lực cao cho bản thân. Điều này khiến cho thành công thường không mang lại niềm vui và hạnh phúc cho tôi. Gần đây, tôi đã thay đổi bằng cách chia sẻ thành công một cách khiêm tốn và chân thành. Ví dụ gần đây nhất của tôi:
10. Tôn trọng giá trị bản thân.
Mỗi người cần phải tự rèn luyện hàng ngày để hoàn thiện bản thân và trở thành phiên bản tốt nhất của mình. Nhưng trước hết, ta cần hiểu rõ bản thân, biết cách phát huy điểm mạnh từ những điểm yếu của mình để phát triển bản thân và tạo ra những thay đổi bền vững, tự tin và mạnh mẽ nhất.
Nhìn lại quá trình trưởng thành, tôi nhận ra mình đã dành nhiều thời gian để khám phá bản thân và hướng đi của mình. Quá trình này có nhiều khó khăn và bất ổn, nhưng cũng giúp tôi hiểu rõ hơn về bản thân và tạo ra những bước tiến chắc chắn hơn trong tương lai.
Mong bạn có thể can đảm trải nghiệm và sống trọn vẹn tuổi trẻ của mình một cách ý nghĩa nhất!