Có vô vàn vấn đề xảy ra khi một mối quan hệ mới bắt đầu. Khi mới bắt đầu hẹn hò, sự tập trung thường vào đối tác. Liệu họ phù hợp với mình không? Họ nghĩ gì về mình? Họ muốn gì? Nhưng khi quan hệ tiến triển, chúng ta bắt đầu tự hỏi về bản thân. Tôi cảm thấy quan tâm không? Tôi muốn gì? Hành động của tôi có mang lại lợi ích cho mình không? Tại sao tôi cảm thấy lo lắng? Câu hỏi lớn nhất là tại sao chúng ta lại tránh xa những người mà chúng ta yêu thương. Lý do có thể là sự sợ hãi, lo lắng, chán chường, hoặc 'ngọn lửa' giữa hai người đang dần tắt. Chúng ta sau đó từng bước tạo ra khoảng cách hoặc thậm chí buông bỏ mối quan hệ.
Nếu bạn nhận ra những dấu hiệu như vậy, mối quan hệ của bạn có vấn đề, bạn đang tránh trách nhiệm. Có nhiều yếu tố tâm lý gây ra sự lo lắng trước sự gần gũi. Bài viết này sẽ tập trung vào ba yếu tố khiến cho các cặp đôi tan vỡ trong quan hệ mới.
1. Các mẫu mô của bạn đang cản trở quan hệ phát triển
Một trong những yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến hành vi trong mối quan hệ là các mẫu mô, các tiêu chuẩn đã hình thành từ trước. Khi trưởng thành, các mẫu mô này trở thành lý tưởng cho quan hệ của chúng ta. Chúng ảnh hưởng cách chúng ta xử sự trong các tình huống gần gũi. Những người đã được định hình bởi gia đình hoặc người chăm sóc thường tuân thủ các tiêu chuẩn này, sử dụng chúng để cảm thấy an toàn. Khi trưởng thành, họ vẫn tiếp tục tuân thủ các tiêu chuẩn này, nhưng thường gặp khó khăn khi muốn gần gũi hơn với người khác. Họ có thể cảm thấy bất an hoặc không chắc chắn. Họ thường lo lắng về các hành động thân mật, vì đã được dạy rằng chúng là không phù hợp. Điều này có thể phá hỏng mối quan hệ.
Những người tuân thủ các mẫu mô cứng nhắc khi còn nhỏ thường suy nghĩ và lo lắng về các mối quan hệ khi trưởng thành. Đây là loại người luôn cảnh giác và cảm thấy không an toàn hoặc không chắc chắn. Họ thường lo lắng quá mức về những gì sẽ xảy ra trong mối quan hệ. Họ giống như kiểu “người theo đuổi”, luôn cố gắng hướng về đối phương. Mặc dù đôi khi muốn trở nên thân mật hơn, nhưng các mẫu mô đó lại trở thành rào cản khiến mối quan hệ trở nên tệ hơn. Nguyên nhân bắt nguồn từ sự “e ngại” và cảm giác xấu hổ về các cử chỉ thân mật từ khi còn nhỏ đã khiến họ khi trưởng thành vẫn không thể vượt qua. Họ được dạy cần tránh việc chạm vào, hôn vì những điều đó là không tôn trọng. Điều này khiến họ do dự mỗi khi muốn thể hiện cảm xúc hoặc gần gũi với người khác. Họ có thể chọn một người có tính cách tâm lý giống họ hoặc hơn thế, nhưng đây không phải là lựa chọn tốt vì mối quan hệ có thể không mang lại hạnh phúc.
2. Bạn đang lo sợ về sự gần gũi
Ngoài các mô hình, mỗi người chúng ta đều có những nỗi sợ khác nhau về vấn đề gần gũi, thường được hình thành từ quá khứ. Khi yêu một ai đó, 'hệ thống bảo vệ' của chúng ta bắt đầu suy yếu. Chúng ta trở nên mở cửa hơn, yếu đuối hơn và đôi khi cảm thấy thú vị, nhưng cũng có khi sợ hãi, tự vệ. Theo tiến sĩ Robert Firestone, tác giả của Fear of Intimacy, có nhiều nguyên nhân dẫn đến nỗi sợ gần gũi, nhưng có 5 nguyên nhân cơ bản như sau:
1. Tình yêu làm con người trở nên yếu đuối
Bước vào một thế giới mới (đặc biệt khác biệt và mới lạ) có thể khiến ta sợ hãi.
2. Tình yêu mới đốt lại những vết thương quá khứ
Được yêu thương một cách mới mẻ sẽ đôi khi đào sâu vào những vết thương cũ khi chúng ta chấp nhận tình yêu mới, điều này khiến chúng ta cảm thấy đau đớn hơn.
3. Niềm vui đến và cũng đi cùng với nỗi buồn
Mỗi khi cảm thấy cuộc sống thật quý giá, đáng trân trọng, mỗi khi bạn cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc, nỗi sợ sẽ lặng lẽ hiện hình.
4. Những mối quan hệ có thể phá vỡ sự gắn kết với gia đình
Điều này có thể khó hiểu với nhiều người nhưng thực tế là nhiều cặp đôi vì muốn sống cùng nhau, muốn hòa nhập với nhau mà phải đối mặt với sự phản đối từ phía gia đình theo truyền thống. Hoặc đơn giản là họ muốn trải nghiệm thế giới ngoài kia để trưởng thành hơn.
5. Tình yêu gợi lên nỗi sợ mất mát
Việc yêu thương một ai đó chân thành làm chúng ta cảm thấy nhạy cảm hơn, và lo lắng rằng họ có thể ra đi vào một ngày nào đó, không còn ở bên cạnh.
3. Bản thân bạn đang đối mặt với thách thức
Thật đáng tiếc, nhiều người trong chúng ta không chú ý đến những tiêu chuẩn cao mà bản thân đã đặt ra. Chúng ta đấu tranh để tin rằng bất kỳ ai cũng có thể yêu và quan tâm chúng ta. Điều này tạo ra một 'tiếng nói phản biện bên trong' bạn, một kẻ thù ẩn sau những suy nghĩ. Tiếng nói này thường khiến chúng ta cảm thấy không được yêu thương, luôn nghi ngờ về cảm xúc của người khác dành cho mình. Nó nuôi dưỡng những suy nghĩ tiêu cực về chính bản thân, về người khác và về mối quan hệ nói chung. Vì tiếng nói này chủ yếu được hình thành từ những kí ức đau buồn của tuổi thơ, nên rất khó loại bỏ. Tiếng nói phản biện bên trong là nơi bảo vệ những quan điểm tiêu cực về chính mình. Cảm giác bất an, khó chịu mà bạn gắn liền với bản thân đang xác định con người bạn. Sẽ thật can đảm nếu bạn có thể vươn lên và loại bỏ những ký ức không tốt trong quá khứ để tiến xa hơn trong mối quan hệ. Hơn nữa, sẵn sàng khám phá sâu hơn những yếu tố gây ra cảm giác tránh xa sự gần gũi có thể giúp chúng ta hiểu về tình yêu và về chính bản thân.