Buzz
Cháy rừng lan rộng. Đàn muỗi hung ác. Người dân phải che chắn cửa sổ khỏi ánh nắng mặt trời vào lúc nửa đêm bằng giấy bạc và chăn.
Dân làng Russkoye Ustyem, nằm ở Siberia ven Bắc Băng Dương, thường trượt tuyết vào giữa tháng 6. Nhưng năm nay không còn vì nhiệt độ vượt kỉ lục lên đến 39 độ.
Ông Sergei Portnyagin, lãnh đạo làng, nói qua điện thoại với NYTimes: 'Có lẽ tự nhiên đang trả thù chúng tôi. Chúng tôi đã đối xử với thiên nhiên quá tàn nhẫn.'
Thông tin cho biết, Bắc Cực đang nóng lên nhanh chóng trong vài năm qua, nhưng đợt nắng nóng cao nhất ở phía bắc Siberia trong vài tuần gần đây đã khiến nhiều người ngạc nhiên.
Đám cháy rừng lan rộng. Cá dù lặn sâu xuống đáy biển, muỗi bay thành từng đàn. Người dân phải dùng giấy bạc và chăn che cửa sổ vào nửa đêm vì ánh mặt trời sáng quá.
Băng vĩnh cửu đang tan chảy
Thị trấn Verkhoyansk, cách Bắc Cực 650km, vượt xa cả Alaska, ghi nhận nhiệt độ cao kỷ lục 38 độ vào thứ Bảy tuần trước. Đây có thể là nơi nhiệt độ cao nhất từng được ghi nhận ở vùng Bắc Cực.
Verkhoyansk từng là nơi lạnh nhất nước Nga với nhiệt độ kỉ lục -32 độ vào năm 1892.
Trước đợt nắng nóng này, biến đổi khí hậu đã và đang thay đổi cuộc sống ở miền bắc Nga, ảnh hưởng trên toàn cầu.
Giáo sư Roman Desyatkin, một nhà khoa học ở thành phố Yakutsk, Siberia, nghiên cứu về hậu quả sâu rộng của việc ấm lên khí hậu, nói rằng: 'Có rất nhiều điều kỳ lạ đang xảy ra ở đây. Đất đóng băng đang tan dần. Thực vật, động vật và con người chúng tôi không thích nghi với sức nóng lớn như vậy.'
Đất đóng băng, hay còn gọi là băng vĩnh cửu, nằm dưới bề mặt của phần lớn nước Nga, tương tự như ở Alaska, Canada và Scandinavia. Ở một số khu vực, bao gồm cả một phần đông bắc Siberia, lớp băng vĩnh cửu này chứa những khối băng lớn.
Mùa hè ở Bắc Cực, khi khí hậu trở nên ấm hơn, lớp băng vĩnh cửu này sẽ tan chảy, làm cho đồng cỏ ngập nước, đường phố ngập lụt, tòa nhà lung lay và các bờ sông bị xói mòn.
Băng vĩnh cửu tan chảy nhanh chóng gây ra nhiều hậu quả toàn cầu bởi việc giải phóng khí thải nhà kính từ những vật liệu hữu cơ đã đóng băng từ lâu. Một nhóm các nhà khoa học do Liên Hợp Quốc thành lập cho biết vào năm ngoái rằng, quá trình này có thể giải phóng 240 tỷ tấn carbon vào năm 2100 và kích thích biến đổi khí hậu.
Nhiệt độ ở vùng Bắc Cực đạt đỉnh điểm và gây ra thảm họa môi trường
Đối với Nga, việc khí hậu ấm lên mang lại một số lợi ích. Các quan chức hy vọng rằng việc băng tan sẽ thúc đẩy thương mại và tàu bè qua lại Bắc Băng Dương dễ dàng hơn giữa châu Á và châu Âu. Tuy nhiên, việc băng tan cũng khiến Nga phải đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng.
Tính đến hiện tại, Nga phải chịu thiệt hại cho các công trình và cơ sở hạ tầng bị ảnh hưởng bởi băng tan. Dự kiến tổng thiệt hại có thể lên tới hơn 100 tỷ đô la.
Hình ảnh vệ tinh của NASA cho thấy khói từ các đám cháy ở gần Verkhoyansk hôm thứ Ba.
Nhiệt độ kỷ lục ở năm nay đã gây ra nhiều thảm họa môi trường. Một bể chứa nhiên liệu ở Norilsk bị vỡ ở Bắc Cực vào cuối tháng 5, làm tràn 150.000 thùng dầu diesel xuống sông và biển. Nguyên nhân được cho là sự sụt lún của lớp băng vĩnh cửu.
Vùng Bắc Cực đã nóng lên gấp đôi so với phần còn lại của thế giới và nhiệt độ hàng năm trong khu vực này từ năm 2016 đến 2019 đã cao nhất trong lịch sử. Dự báo cho biết năm nay còn có thể nóng hơn nữa. Nhiệt độ ở Siberia tăng gần 10 độ trong tháng 5 so với trung bình. Tháng 5 được ghi nhận là tháng nóng nhất trên toàn bán cầu Bắc và toàn cầu.
Phía trên vùng Bắc Cực, không có sự giảm nhiệt do mặt trời luôn chiếu sáng suốt ngày đêm.
Cuộc sống của người dân bị hoàn toàn xáo trộn
Ở thị trấn Srednekolymsk, thị trưởng Nikolai Chukrov sử dụng một tấm chăn để che cửa sổ và ngăn ánh sáng mặt trời. Ông chia sẻ: 'Nhiệt độ cao khiến cho trẻ em có thể chơi trên sông và người dân có thể trồng rau lâu hơn. Nhưng nó cũng đem đến cho chúng tôi những đàn muỗi khổng lồ, thật đáng sợ.'
Tình hình càng trở nên tồi tệ hơn khi những đám cháy rừng xảy ra thường xuyên ở khu vực Srednekolymsk và các làng Siberia khác. Năm ngoái, khí hậu khô nóng đã gây ra những vụ cháy rừng dữ dội. Ước tính, khoảng 100.000 km2 rừng đã bị thiêu rụi.
Năm nay, tình hình có vẻ còn tồi tệ hơn. Cho đến tháng 6, đã có 20.500 km2 lãnh thổ Siberia bị cháy, nhiều hơn gần 3000 km2 so với cùng kỳ năm ngoái.
Thị trưởng Chukrov nói: 'Chỉ có mưa mới có thể làm dập tắt được những đám cháy này. Nhưng năm nay, không có mưa.'
Làng Russkoye Ustye đang phải đối mặt với nguy cơ cháy rừng. Đây là một trong những địa điểm lịch sử quan trọng nhất của Nga, được người dân tộc Nga đầu tiên định cư từ thế kỉ 16, 17. Các tòa nhà cổ của làng đã bị cuốn vào sông do sự xói mòn và băng vĩnh cửu.
Trưởng làng Portnyagin cho biết, trong những năm gần đây, các loài chim chưa từng bay xa đến Bắc Cực như vậy. Ông chia sẻ: 'Đây là năm thứ 2 liên tiếp mà chúng tôi không thể đi xe trượt tuyết trong tháng 6. Hoa Tundra thường nở vào giữa tháng 7 nhưng năm nay đã nở sớm. Các dân làng không quen với nhiệt độ cao đã gặp vấn đề về sức khỏe và da. Các đàn cá cũng không xuất hiện nữa vì chúng đã lặn sâu xuống đáy biển. Các ngư dân đang gặp khó khăn vô cùng.'
480km về phía đông, tại nơi sông Kyolyma đổ vào Bắc Băng Dương, người chăn nuôi tuần lộc cũng đang phải đối mặt với tác động của biến đổi khí hậu. Băng sông đã tan sớm hơn so với mùa bình thường và các loài chim di cư đã xuất hiện sớm hơn so với thường lệ. Những loại cây hiếm đang mọc lên trên vùng đất lãnh nguyên.
Pyotr Kaurgin, lãnh đạo của một cộng đồng bản địa trong khu vực, nói: 'Mọi thứ đều đang thay đổi. Những cụ già trong làng thường có thể dự đoán chính xác về thời tiết và khí hậu của mùa đông và mùa hè, nhưng bây giờ chúng tôi không thể nói chắc chắn nữa.'
