Buzz
Gần đây, số lượng cua tuyết ở Alaska đã giảm mạnh từ 10 tỷ con vào năm 2018 xuống mức cực thấp vào năm 2021. Một nghiên cứu mới cho thấy hơn 98% khả năng nguyên nhân của sự suy giảm này là do hoạt động của con người.
Các nhà nghiên cứu từ Cục Quản lý Đại dương và Khí quyển quốc gia Hoa Kỳ (NOAA) đã phát hiện sự suy giảm nhanh chóng của cua tuyết (Chionoecetes opilio) tại Biển Bering là hậu quả trực tiếp của biến đổi khí hậu do con người gây ra. Biến đổi này đã làm thay đổi môi trường sinh thái từ điều kiện Bắc Cực lạnh giá sang điều kiện cận Bắc Cực ở phía đông nam Biển Bering. Cua tuyết, vốn ưa khí hậu lạnh, gặp khó khăn khi môi trường sống chuyển từ điều kiện Bắc Cực sang điều kiện boreal - tương tự như các khu vực rừng lá kim phía bắc.
Cua tuyết (Chionoecetes opilio) là một loài cua biển quý giá, chủ yếu sống ở vùng Bắc Cực và các vùng nước lạnh khác trên thế giới.
Cua tuyết non thường trưởng thành trong các 'hồ nước lạnh' - lớp nước dưới 2°C (35,6°F) nằm ở đáy biển do băng tan chảy tạo ra. Những hồ nước này bảo vệ cua non khỏi kẻ săn mồi, giúp chúng phát triển an toàn.
Tuy nhiên, các hồ nước lạnh này đang co lại nhanh chóng do sự ấm lên của nước biển, gây áp lực lớn lên quần thể cua. Sự thu hẹp của các hồ nước lạnh làm mất nơi trú ẩn của cua non, khiến chúng dễ bị động vật săn mồi, đặc biệt là cá tuyết Thái Bình Dương, loài đang gia tăng số lượng khi môi trường ấm lên.
Cua tuyết thích nghi với môi trường nước lạnh, sâu và thường sống ở độ sâu từ vài mét đến hàng trăm mét. Loài cua này có mai cứng, thường có màu đỏ hoặc nâu sẫm ở mặt trên và màu trắng ở mặt dưới. Chân cua dài và thon, giúp chúng di chuyển dễ dàng trong môi trường sống.
Mike Litzow, tác giả chính của nghiên cứu và giám đốc Phòng thí nghiệm Kodiak thuộc Trung tâm Khoa học Thủy sản Alaska, cho biết: 'Điều đáng lưu ý là khả năng xảy ra các điều kiện khí hậu hiện tại ở phương bắc liên quan đến sự giảm sút số lượng cua tuyết có thể cao gấp 200 lần so với thời kỳ tiền công nghiệp, khi tốc độ ấm lên chỉ từ 1 đến 1,5°C.'
Sự ấm lên toàn cầu không chỉ làm tăng nhiệt độ nước biển mà còn làm biến đổi cấu trúc sinh thái của các hệ sinh thái Bắc Cực. Các nhà nghiên cứu dự đoán rằng điều kiện Bắc Cực thuận lợi cho sự phát triển của cua tuyết ở Biển Bering sẽ tiếp tục giảm sút trong thời gian tới. Một nghiên cứu gần đây cho thấy số lượng cua tuyết đã giảm mạnh sau một loạt các đợt nắng nóng kéo dài từ 2018 đến 2021.
Cua tuyết là loài ăn tạp, chủ yếu ăn các loài động vật nhỏ như động vật phù du, hải sâm và các loài giáp xác khác. Quá trình sinh sản của chúng khá phức tạp, con cái giữ trứng trong một thời gian dài trước khi chúng nở.
Nghiên cứu mới cũng chỉ ra rằng sự giảm sút nghiêm trọng của cua tuyết có liên quan chặt chẽ đến nhiệt độ mùa hè cao hơn ở đáy biển, dấu hiệu cho thấy các hồ nước lạnh quan trọng đang bị thu hẹp.
Hơn nữa, sự gia tăng của các loài săn mồi như cá tuyết Thái Bình Dương và sự bùng phát của bệnh cua đắng cũng phản ứng tích cực với sự ấm lên của đại dương, tạo thêm áp lực lên quần thể cua tuyết.
Mặc dù cua tuyết không bị “nấu sống”, nhưng sự ấm lên có thể ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của chúng. Các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm cho thấy cua tuyết non vẫn có thể sống sót ở nhiệt độ lên tới 8°C (46,4°F). Tuy nhiên, sự thay đổi nhiệt độ đã tạo ra những tác động phức tạp lên hệ sinh thái, làm khó khăn cho sự tồn tại của cua tuyết.
Cua tuyết được dùng trong nhiều món ăn, từ các món đơn giản như hấp, luộc đến các món cầu kỳ hơn như súp và gỏi. Thịt cua tuyết cũng được chế biến thành các thực phẩm chế biến sẵn như chả và bánh bao.
Litzow cảnh báo rằng sự kết hợp của nhiều yếu tố là nguyên nhân chính dẫn đến sự suy giảm của cua tuyết. Ông cho biết: 'Tất cả các yếu tố này đều xuất phát từ biến đổi khí hậu do con người gây ra kể từ cuộc Cách mạng Công nghiệp đầu thế kỷ 20. Chúng phản ánh sự chuyển đổi rõ rệt sang điều kiện khí hậu phương bắc ở phía đông nam Biển Bering trong những năm gần đây.'
Nghiên cứu này đã được công bố trên Tạp chí Nature Climate Change, góp phần vào cuộc thảo luận toàn cầu về ảnh hưởng của biến đổi khí hậu đối với các loài sinh vật biển. Cua tuyết Alaska đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng nếu không có các biện pháp giảm thiểu biến đổi khí hậu và bảo vệ hệ sinh thái Bắc Cực. Việc này cần sự quan tâm và hành động từ cả các nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách và cộng đồng toàn cầu.
