Đá khô còn được biết đến với các tên gọi như băng khô, đá khói, nước đá khô, băng khói, đá CO2 là dạng rắn của carbon dioxide (CO2
Vì vậy, nó được gọi là 'băng khô' để so sánh với băng 'ướt' (nước đá thông thường). Băng khô được sản xuất bằng cách nén khí CO2 thành lỏng, loại bỏ nhiệt độ do quá trình nén (xem định luật Charles), sau đó cho CO2 lỏng giãn nở nhanh chóng. Quá trình giãn nở này làm giảm nhiệt độ và khiến một phần CO2 bị đông lại thành 'tuyết', rồi sau đó 'tuyết' này được nén thành các viên hoặc khối.
Sử dụng
- Làm lạnh thực phẩm, các mẫu sinh học và các mặt hàng dễ hỏng khác, bảo quản thiết bị y tế, thi hài,... Đá khô có khả năng làm được điều này nhờ vào nhiệt độ -78,5 °C và khả năng tỏa nhiệt nhanh trong môi trường, làm đông các phân tử nước trong mô thực phẩm, biến chúng thành một khối đá cứng. Ngoài ra, khí CO2 sinh ra từ đá tạo thành môi trường không thích hợp cho sự sống, giúp tiêu diệt vi khuẩn xung quanh.
- Sản xuất 'sương mù băng khô' để tạo hiệu ứng đặc biệt trong sân khấu tiệc cưới, ca nhạc,... Khi băng khô tiếp xúc với nước, CO2 đóng băng và thăng hoa thành hỗn hợp khí CO2 lạnh và không khí lạnh ẩm. Điều này tạo ra hiệu ứng ngưng tụ và hình thành sương mù; xem thêm máy tạo sương mù. Hiệu ứng sương mù từ hỗn hợp băng khô và nước được tạo ra tốt nhất với nước ấm.
- Các viên nhỏ băng khô (thay vì cát) được bắn vào bề mặt cần làm sạch. Băng khô không cứng như cát, nhưng nó tăng tốc quá trình làm sạch bằng cách thăng hoa, để 'không còn gì' tồn tại trên bề mặt cần làm sạch và gần như không gây ra nhiều bụi gây hại phổi.
- Tạo mưa từ các đám mây hoặc làm giảm độ dày của mây bằng cách kết tinh nước trong mây.
- Sản xuất khí CO2 cần thiết trong các hệ thống như thùng nhiên liệu hệ thống trơ trong các máy bay B-47.
- Các ống lót trục bằng đồng thau hoặc kim loại khác được đưa vào băng khô để làm chúng co lại sao cho chúng sẽ khớp với kích thước trong của lỗ trục. Khi các ống lót này ấm lên, chúng sẽ nở ra và trở nên cực kỳ khít khao.
Tiếp xúc
Với các đặc tính riêng của nó, băng khô yêu cầu có biện pháp phòng ngừa đặc biệt khi tiếp xúc. Nó rất lạnh nên không nên tiếp xúc trực tiếp với da (phải đeo găng tay cách nhiệt thích hợp). Nó thường thăng hoa thành khí carbonic, do đó không thể lưu trong các thùng chứa kín do áp suất tạo ra có thể làm vỡ thùng. Khí thăng hoa cần có hệ thống thông gió tốt; nếu không, nó có thể tràn ngập không gian và gây khó thở. Các thiết bị cần có sự quan tâm đặc biệt đối với thông gió. Những người tiếp xúc với băng khô cần được cảnh báo rằng CO2 nặng hơn không khí và có thể chìm xuống dưới sàn. Một số thị trường yêu cầu người mua băng khô phải từ 18 tuổi trở lên.
Cần sử dụng đúng cách, nếu không có thể gây ngộ độc CO2, thậm chí có thể nguy hiểm đến tính mạng. Khi tiếp xúc với đá khô, người sử dụng phải đeo găng tay cách nhiệt thích hợp như bao tay cao su để di chuyển, không được chạm tay trực tiếp vào loại đá này. Đá khô có thể gây kích thích da và mắt. Tránh tiếp xúc với da, miệng, mắt và quần áo. Nếu cầm trực tiếp loại đá này hoặc đưa vào miệng, ngoài nguy cơ ngộ độc, người sử dụng có thể bị lột da lưỡi, lột da tay do bị bỏng lạnh.