Dạ-xoa

Buzz

Nội dung bài viết

Dạ xoa thuở đầu

Kubera

Dạ xoa trong Phật giáo

Dạ xoa trong Kỳ Na giáo

Shasan devatas trong Kỳ Na giáo

Hình ảnh

Xem thêm

Đọc tóm tắt

- Yaksha 'Parkham Yaksha' Manibhadra, 150 TCN và 'Mudgarpani Yaksha', 100 TCN ở Mathura.
- Mô tả về bức tượng khổng lồ của Parkham Yaksha và Mudgarpani Yaksha.
- Dạ-xoa là một trong tám bộ chúng trong Phật giáo, linh hồn thiên nhiên to lớn.
- Kubera, thần giàu có, được coi là vua của dạ xoa.
- Dạ xoa trong văn học Phật giáo và Kỳ Na giáo.
- Yakshas và yakshinis thường được sắp xếp thành cặp xung quanh các hình tượng của Jinas.
- Shasan devatas trong Kỳ Na giáo.
- Mô tả về các bức tượng Yaksha ở Mathura và Vidisha.

Yaksha

'Parkham Yaksha' Manibhadra, 150 TCN

'Mudgarpani Yaksha', 100 TCN

Dấu tích của những bức tượng khổng lồ của Parkham Yaksha (150 TCN) và Mudgarpani (cầm 'Mace') Yaksha (100 TCN), Mathura. Những bức tượng khổng lồ này cao khoảng hai mét. Mudgarpani Yaksha cầm chùy mudgar ở tay phải, và tay trái dùng để đỡ một người sùng đạo nhỏ hoặc trẻ em đang chắp tay cầu nguyện.
Nghệ thuật Mathura, Bảo tàng Mathura

Dạ-xoa (chữ Hán: 夜叉; tiếng Phạn: यक्ष yakṣa; tiếng Pali: yakkha), cũng được gọi là Dược-xoa, là một trong tám bộ chúng (Bát bộ chúng) trong Phật giáo, là một nhóm các linh hồn thiên nhiên to lớn, thường nhân từ, nhưng đôi khi nghịch ngợm hoặc thất thường, kết nối với nước, sự màu mỡ, cây cối, rừng, kho báu và các nơi hoang dã. Dạ-xoa xuất hiện trong Hindu, đạo Kỳ Na và văn bản Phật giáo, cũng như các ngôi đền thời cổ đại và trung cổ của Nam Á và Đông Nam Á như thần hộ mệnh. Hình thức giống cái của từ này là yakṣī

hoặc yakshini (tiếng Phạn: यक्षिणी yakṣiṇī; Pali:Yakkhini).

Kinh tạng Phật giáo có khi nhắc đến loài này, gồm hai loại chính1. Trong thần thoại Ấn Độ, Dạ xoa là một loại thần linh nửa thần, có nhiều năng lực gần giống như chư thiên;

2. Một loài ma quỷ hay phá các người tu hành bằng cách gây tiếng động ồn ào trong lúc họ thiền định.

Dạ xoa thuở đầu

Yaksha là những linh hồn bản chất nhân từ, đôi khi nghịch ngợm hoặc thất thường. Bên trái: Yaksi từ Bharhut; phải: Yaksha từ Pitalkhora, c. Thế kỷ thứ 2 CN.

Trong nghệ thuật sơ khai của Ấn Độ, yakṣas nam được miêu tả như những chiến binh đáng sợ hoặc mập mạp, chắc nịch và giống người lùn. Yakṣiṇī được miêu tả là những thiếu nữ xinh đẹp với khuôn mặt tròn phúc hậu, ngực và hông đầy đặn

Kubera

Kubera, Thần giàu có, LACMA

Trong đạo Hindu, đạo Phật và đạo Kỳ Na, Kubera, vị thần của sự giàu có và thịnh vượng, được coi là vua của dạ xoa. Ông được coi là nhiếp chính của phương Bắc (Dikapāla) và là người bảo vệ thế giới (Lokapāla).

Dạ xoa trong Phật giáo

Tranh vẽ Āṭavaka, một ma quái đã thách thức Đức Phật

Trong văn học Phật giáo, yakṣa là những thần linh bảo vệ của Vaiśravaṇa (Đa Văn Thiên Vương), người giám hộ khu vực phía bắc, một vị thần từ, người bảo vệ chính nghĩa. Thuật ngữ này cũng dùng để chỉ Mười hai Thiên tướng canh giữ Bhaiṣajyaguru, Đức Phật Dược Sư. Dạ xoa trong nhiều câu chuyện Phật giáo là những yêu tinh xấu xí, tái sinh dưới hình dạng đó vì những tội lỗi đã phạm trong kiếp trước khi làm người.

Dạ xoa trong Kỳ Na giáo

Dạ xoa làm người bảo vệ cổng (dvarapala) tại chùa Plaosan ở Indonesia

Cặp Yaksha và Yakshini Sarvānubhūti và Kuṣmāṇḍinī, với Tirthankaras.

Kỳ Na giáo chủ yếu tôn vinh hình ảnh của Arihant và Tirthankara, những người đã chiến thắng các đam mê nội tâm và đạt được moksha. Yakshas và yakshinis thường được sắp xếp thành cặp xung quanh các hình tượng của Jinas, đóng vai trò như các thần bảo hộ. Yaksha thường xuất hiện ở phía bên phải của hình ảnh Jina, trong khi yakshini ở bên trái. Họ được xem là người tín đồ chân chính của người Kỳ Na và sở hữu sức mạnh siêu nhiên. Họ đi lang thang qua các chu kỳ sinh tử như các linh hồn trần gian, nhưng có sức mạnh phi thường.

Shasan devatas trong Kỳ Na giáo

Trong Kỳ Na giáo, có hai mươi bốn dạ xoa và hai mươi bốn dạ xoa đóng vai trò là śāsanadevatā cho hai mươi bốn tirthankara. Những dạ xoa này bao gồm:

Gomukha, Mahayaksha, Trimukha, Yaksheshvara hoặc Yakshanayaka, Tumbaru, Kusuma, Varanandi hoặc Matanga, Vijaya hoặc Shyama, Ajita, Brahma hoặc Brahmeshvara, Ishvara hoặc Yakset, Kumara, Dandapani, Patala, Kinnara, Kimpurusha hoặc Garuda, Gandharva, Kendra hoặc Yakshendra, Kubera, Varuna, Bhrikuti, Gomedha hoặc Sarvahna, Dharanendra hoặc Parshvayaksha, Matanga.

'Digambara Yaksha Sarvahna', Bảo tàng Norton Simon, k. 900 CE

Hình ảnh

Cặp Yaksha đứng trên lá sen, nam cầm búp sen và tạo dáng trong shalabhanjika

Dvarapala Yaksha làm từ đá bazan. Tượng này được phát hiện trong hang động Phật giáo (Pitalkhora) và có niên đại từ thế kỷ thứ 2 sau Công nguyên. Hiện đang được trưng bày tại Bảo tàng Prince of Wales.

Mudgarpani Yaksha, từ thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên, Bharnakalan, Bảo tàng Mathura.

Vidisha Yaksha, từ thế kỷ thứ 2 trước Công nguyên, Bảo tàng Vidisha.

Gomedh và Ambika tại Bảo tàng Maharaja Chhatrasal, từ thế kỷ 11

Theovi.wikipedia.org

Copy link

Nội dung được phát triển bởi đội ngũ Mytour với mục đích chăm sóc khách hàng và chỉ dành cho khích lệ tinh thần trải nghiệm du lịch, chúng tôi không chịu trách nhiệm và không đưa ra lời khuyên cho mục đích khác.

Nếu bạn thấy bài viết này không phù hợp hoặc sai sót xin vui lòng liên hệ với chúng tôi qua email [email protected]

Các câu hỏi thường gặp

Dấu tích nào chứng minh sự tồn tại của Parkham Yaksha và Mudgarpani Yaksha?

Dấu tích của Parkham Yaksha và Mudgarpani Yaksha được tìm thấy tại Mathura, với các bức tượng khổng lồ cao khoảng hai mét, phản ánh nghệ thuật độc đáo của thời kỳ này.

Yaksha có vai trò gì trong các hệ thống tín ngưỡng như Hindu và Phật giáo?

Trong Hindu và Phật giáo, Yaksha là những linh hồn bảo vệ, kết nối với nước và sự màu mỡ, đồng thời cũng có thể thể hiện những phẩm chất nghịch ngợm và thất thường.

Tại sao Kubera được coi là thần giàu có trong tín ngưỡng Ấn Độ?

Kubera được coi là thần giàu có vì ông là vua của dạ xoa, người bảo vệ kho báu và thịnh vượng, đồng thời đóng vai trò là nhiếp chính của phương Bắc.

Yakshas và Yakshinies có ý nghĩa gì trong văn hóa Kỳ Na giáo?

Trong Kỳ Na giáo, Yakshas và Yakshinies được coi là những thần bảo hộ, thường xuất hiện bên cạnh hình tượng của Jinas, tượng trưng cho sức mạnh siêu nhiên và lòng trung thành.

Dạ xoa có đặc điểm gì nổi bật trong văn học Phật giáo?

Trong văn học Phật giáo, dạ xoa thường được mô tả là những yêu tinh xấu xí, tái sinh với hình dáng này do những tội lỗi đã phạm trong kiếp trước, thể hiện sự phức tạp trong bản chất của chúng.