Đặc điểm địa hình của Liên Bang Nga là gì?

Liên Bang Nga (LB Nga) là quốc gia có diện tích lớn nhất thế giới, trải dài trên cả hai châu lục. Đất nước này sở hữu nguồn tài nguyên phong phú và dân số đông đảo. Mặc dù nền kinh tế trải qua nhiều biến động trong thập niên 90, LB Nga đang dần phục hồi và khôi phục vị thế cường quốc. Cùng Mytour tìm hiểu thêm về Liên Bang Nga!

1. Vị trí và lãnh thổ của Liên Bang Nga

Liên Bang Nga nằm ở phía bắc, tây và đông của bán cầu Bắc, phần lớn lãnh thổ gần Bắc Cực hơn so với đường xích đạo. Việc so sánh với các quốc gia riêng lẻ ít có ý nghĩa khi xét đến quy mô và sự đa dạng của Nga. Với diện tích khoảng 17,09 triệu km2, Nga chiếm một phần tám diện tích đất có người ở của Trái đất. Phần châu Âu của Nga, nơi diễn ra phần lớn hoạt động công nghiệp, nằm giữa sông Dniep và dãy núi Ural, là khu vực trọng yếu của Đế quốc Nga trước đây.

Từ tây sang đông, Liên Bang Nga kéo dài từ Kaliningrad đến eo biển Bering, khoảng cách lên tới 6.800 km, nối liền với Nome, Alaska. Theo chiều Bắc - Nam, quốc gia này trải dài từ mũi phía bắc quần đảo Bắc Cực Franz Josef Land đến mũi phía nam của Cộng hòa Dagestan trên Biển Caspi, với chiều dài khoảng 4.500 km, mang đặc trưng địa hình đa dạng.

Liên Bang Nga nằm trên phần phía bắc của siêu lục địa Á - Âu. Mặc dù Nga chiếm phần lớn khu vực Bắc Cực và cận Bắc Cực, dân số và hoạt động kinh tế ở đây ít hơn so với các khu vực khác, và phần lớn diện tích phía nam có phong cảnh và khí hậu phong phú hơn.

Liên Bang Nga có đường biên giới dài tương đương với chiều dài Xích đạo. Quốc gia này trải rộng trên 11 múi giờ và giáp với 14 quốc gia, trong đó có 8 quốc gia thuộc Liên Xô trước đây. Tỉnh Kaliningrad nằm biệt lập ở phía tây, tiếp giáp với Ba Lan và Lithuania.

Liên Bang Nga có bờ biển dài và đa dạng. Phía Bắc giáp Bắc Băng Dương, phía Đông giáp Thái Bình Dương, phía Tây và Tây Nam giáp biển Baltic, Biển Đen và Biển Caspi. Các vùng biển rộng lớn này có giá trị quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia.

2. Điều kiện tự nhiên của Liên Bang Nga

Liên bang Nga có địa hình cao ở phía đông và thấp dần về phía tây. Sông Ê-nít-xây chia đất nước thành hai phần rõ rệt:

- Phần phía Tây

Chủ yếu là đồng bằng (đồng bằng Đông Âu, đồng bằng Tây Xi-bia) và các vùng trũng. Đồng bằng Đông Âu có địa hình cao hơn, nhiều đồi thấp, đất màu mỡ, phù hợp cho trồng cây lương thực và chăn nuôi của LB Nga.

Phần phía bắc của đồng bằng Tây Xi-bia chủ yếu là đầm lầy, chỉ có dải đất miền Nam là có thể tiến hành nông nghiệp. Đồng bằng này không thuận lợi cho nông nghiệp nhưng lại giàu khoáng sản, đặc biệt là dầu mỏ và khí tự nhiên.

Dãy núi U-ran, với sự phong phú về khoáng sản như than, dầu, quặng sắt, kim loại màu, là ranh giới tự nhiên giữa hai châu lục Á - Âu trên lãnh thổ LB Nga.

- Phần phía Đông

Khu vực này chủ yếu là núi và cao nguyên, không thuận lợi cho nông nghiệp nhưng giàu khoáng sản, lâm sản và có tiềm năng thủy điện lớn.

- Liên bang Nga sở hữu nguồn tài nguyên khoáng sản đa dạng và phong phú.

- Diện tích rừng của Liên bang Nga đứng đầu thế giới với 886 triệu ha, trong đó 764 triệu ha có thể khai thác, chủ yếu là rừng lá kim (Taiga).

- Liên bang Nga có nhiều sông lớn, giá trị về nhiều mặt. Tổng trữ năng thủy điện đạt 320 triệu kW, chủ yếu ở vùng Xi-bia trên các sông Ê-nít-xây, O-bi, Lê-na. Sông Von-ga, lớn nhất trên đồng bằng Đông Âu, được coi là biểu tượng của nước Nga. Ngoài ra, nước Nga còn có nhiều hồ tự nhiên và nhân tạo, trong đó hồ Bai-can là hồ nước ngọt sâu nhất thế giới.

- Hơn 80% lãnh thổ Liên bang Nga nằm trong vành đai khí hậu ôn đới, với khí hậu phía tây ôn hòa hơn so với phía đông. Phần phía bắc có khí hậu cận cực lạnh, chỉ khoảng 4% diện tích lãnh thổ ở phía Nam có khí hậu cận nhiệt đới.

Điều kiện tự nhiên của Liên bang Nga có nhiều lợi thế cho phát triển kinh tế nhưng cũng gặp không ít thử thách: địa hình núi và cao nguyên chiếm ưu thế, nhiều khu vực rộng lớn có khí hậu băng giá hoặc khô hạn, tài nguyên phong phú nhưng phân bố chủ yếu ở vùng núi hoặc vùng lạnh giá.

3. Khí hậu Liên Bang Nga

Khí hậu của LB Nga chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố. Với diện tích rộng lớn và khoảng cách xa biển của nhiều khu vực, khí hậu chủ yếu là lục địa ẩm và cận Bắc Cực, phổ biến ở châu Âu và vùng châu Á của Nga ngoại trừ lãnh nguyên và vùng cực đông nam. Các dãy núi phía nam ngăn cản không khí ấm từ Ấn Độ Dương, trong khi đồng bằng phía tây và phía bắc mở rộng ảnh hưởng từ Bắc Cực và Đại Tây Dương.

Trên hầu hết lãnh thổ, chỉ có hai mùa rõ rệt là mùa đông và mùa hè, trong khi mùa xuân và mùa thu chỉ là giai đoạn chuyển tiếp ngắn giữa thời tiết cực thấp và cực cao. Tháng lạnh nhất là tháng 1 (tháng 2 ở bờ biển), tháng ấm nhất vào tháng 7. Sự chênh lệch nhiệt độ lớn là điều bình thường. Mùa đông, nhiệt độ lạnh lan tỏa từ nam ra bắc và từ tây sang đông, trong khi mùa hè có thể khá nóng và ẩm, ngay cả tại Siberia. Một phần nhỏ bờ Biển Đen quanh Sochi có khí hậu cận nhiệt đới, còn các vùng nội địa là những nơi khô nhất.

4. Dân cư và xã hội của Liên Bang Nga

4.1. Dân cư Liên Bang Nga

Liên bang Nga là quốc gia đông dân thứ tám toàn cầu (theo số liệu năm 2005). Tuy nhiên, do tỷ lệ gia tăng dân số tự nhiên âm và tình trạng di cư ra nước ngoài từ thập niên 90 của thế kỷ XX, dân số đã giảm. Đây là một vấn đề quan trọng mà chính phủ đặc biệt chú trọng.

Liên bang Nga có sự đa dạng dân tộc với hơn 100 nhóm dân tộc khác nhau, trong đó người Nga chiếm khoảng 80% dân số. Các dân tộc khác như Tác-ta, Chu-vát, Bát-xkia, sinh sống ở các khu tự trị và các khu vực phân tán trên toàn lãnh thổ.

Mật độ dân số trung bình đạt 8,4 người/km2. Hơn 70% dân số sinh sống ở các thành phố (theo số liệu năm 2005), chủ yếu là tại các thành phố nhỏ, vừa và các thành phố vệ tinh.

4.2. Xã hội của Liên Bang Nga

Liên bang Nga nổi bật với tiềm năng khoa học và văn hóa, sở hữu nhiều công trình kiến trúc, tác phẩm văn học, nghệ thuật nổi tiếng, cùng các nhà bác học lừng danh như M.V. Lô-mô-nô-xốp và Đ.I. Men-đê-le-ép. Các văn hào lớn như A.X. Pu-skin và M.A. Sô-lô-khốp, cũng như nhà soạn nhạc P. Trai-cốp-ski, đều là niềm tự hào của Nga. Nga còn nổi bật với X. Koo-rô-lốp, tổng công trình sư thiết kế tàu vũ trụ và nhiều trường đại học danh tiếng. Là quốc gia đầu tiên đưa con người lên vũ trụ và từng là cường quốc sáng chế trong thập niên 60 và 70, Nga đứng đầu thế giới trong các ngành khoa học cơ bản, với tỷ lệ biết chữ đạt 99%, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tiếp thu công nghệ và thu hút đầu tư.

Đây là toàn bộ bài viết của Mytour về Đặc điểm địa hình của Liên bang Nga. Hy vọng bài viết đã mang đến thông tin hữu ích cho bạn đọc. Xin chân thành cảm ơn sự quan tâm của bạn đối với bài viết này!