Đại lộ Champs-Élysées

Đại lộ Champs-Élysées (Thiên Thai Đại lộ) là con đường nổi tiếng và lớn nhất ở Paris, kết nối quảng trường Concorde với quảng trường Étoile, nơi có Khải Hoàn Môn. Dù là một con đường lớn theo nghĩa gốc của tiếng Pháp (avenue), nhưng trong tiếng Việt thường gọi là đại lộ. Đây là điểm đến thu hút du khách với nhiều cửa hàng, quán cà phê và rạp chiếu phim. Đại lộ còn là nơi diễn ra các sự kiện quan trọng của Paris như lễ duyệt binh ngày Quốc khánh Pháp (14 tháng 7), chặng cuối của Tour de France và các lễ hội chào đón năm mới.

Champs-Élysées được coi là một trong những đại lộ nổi tiếng nhất trên thế giới. Nhiều đại lộ khác như đại lộ Benjamin Franklin ở Philadelphia hay Paseo de la Reforma ở Thành phố Mexico thường được so sánh với Champs-Élysées.

Lịch sử

'Champs-Elysées' có nghĩa là Cánh đồng Elysées. Tên này bắt nguồn từ từ 'Elysium' trong tiếng Latin, chỉ vùng đất hạnh phúc, nơi các anh hùng và những người tốt được nghỉ ngơi sau khi qua đời. Đại lộ Champs-Elysées từng có nhiều tên gọi khác nhau: đầu tiên là 'Grande Allée du Roule' vào năm 1670, sau đó đổi thành 'Avenue de la Grille Royale' năm 1678, và cuối cùng mang tên 'Champs-Elysées' từ năm 1694.

Champs-Elysées có lịch sử từ năm 1616, khi hoàng hậu Marie de Médicis quyết định tạo một con đường dài (avenue) có hàng cây để đi dạo. Khi đó, khu vực Champs-Elysées chỉ là cánh đồng, còn phía xa là đồi Chaillot. Năm 1667, André Le Nôtre mở rộng khung cảnh vườn Tuileries, tạo một trục từ cung điện đến đồi Chaillot. Công việc tiến triển chậm vì triều đình dần chuyển về Versailles. Champs-Elysées trở thành một không gian xanh ưa thích của người dân Paris, dần được đô thị hóa nhưng vẫn còn vẻ quê mùa so với các khu phố phát triển trước đó. Khi bức tường thành của vua Louis XIII được xây dựng từ 1633 đến 1636, Champs-Elysées vẫn nằm ngoài nội ô Paris.

Đến năm 1724, giám đốc vườn hoàng gia đã mở rộng đại lộ đến vị trí hiện tại của quảng trường Étoile. Năm 1763, quảng trường Concorde ở đầu đại lộ được khánh thành. Vào thập niên 1780, khi bức tường Thuế quan bao quanh Paris được xây dựng để kiểm soát hàng hóa, Champs-Elysées nằm trong khu vực nội thành. Năm 1806, Napoléon Bonaparte đã chỉ đạo xây dựng Khải Hoàn Môn ở đầu đại lộ, và công trình hoàn tất vào năm 1836 dưới triều đại Louis-Philippe I. Trong giai đoạn 1814-1815, khi quân đội Nga và Phổ tấn công Paris, những người Cossack đã cắm trại tại đây và phá hoại cây cối.

Theo luật ngày 20 tháng 8 năm 1828, Nhà nước đã chuyển quyền sở hữu khu đất này cho chính quyền thành phố Paris, đồng thời yêu cầu bảo vệ khu vườn và cảnh quan khu vực. Năm 1836, kiến trúc sư Jacques Hittorff bắt đầu xây dựng vỉa hè, lắp đặt hệ thống chiếu sáng và các đài phun nước. Cùng thời gian đó, nhiều tòa nhà, nhà hàng, quán cà phê và nhà hát xuất hiện. Năm 1858, trong dự án cải tạo Paris của nam tước Georges Eugène Haussmann, Jean-Charles Alphand đã trồng cỏ và cây xanh hai bên đại lộ, đồng thời quy hoạch lại quảng trường Étoile.

Trong thời kỳ Belle Époque, Champs-Elysées trở thành điểm đến ưa chuộng của giới thượng lưu với các nhà hàng, rạp xiếc và quán cà phê. Những chiếc xe ngựa của tầng lớp giàu có thường xuyên di chuyển trên đại lộ. Triển lãm thế giới năm 1900 đã dẫn đến việc xây dựng Grand Palais và Petit Palais bên đại lộ Winston-Churchill, gần đầu đại lộ Champs-Elysées. Năm 1902, cùng với việc mở tuyến tàu điện ngầm số 1, các khách sạn lớn và ngôi nhà sang trọng mọc lên, thúc đẩy sự phát triển thương mại. Đại lộ trở thành 'trung tâm' của công nghiệp hiện đại với các xe hơi và rạp chiếu phim. Từ những năm 1930, các văn phòng tập trung tại đây và đại lộ trở thành nơi tổ chức nhiều lễ hội, sự kiện quan trọng như duyệt binh ngày 14 tháng 7 và các buổi kỷ niệm. Năm 1944, Quân đội Mỹ diễu hành trên đại lộ khi Paris được giải phóng, và năm 1970, nơi đây tổ chức lễ tưởng niệm Tổng thống Charles de Gaulle.

Vào năm 1994, đại lộ Champs-Elysées được cải tạo lần thứ hai với kinh phí 250 triệu franc. Phần đường dành cho ô tô được điều chỉnh lại, bãi đậu xe được chuyển xuống dưới lòng đất, và nền đại lộ được lát đá granit xám. Đại lộ được khôi phục vẻ đẹp của ngày xưa với một hàng cây mới trên đường đi bộ. Các quy định về bảng hiệu và cửa hàng được áp dụng, và một số đèn, ky ốt không cần thiết đã bị loại bỏ. Dự án cải tạo này do kiến trúc sư quy hoạch đô thị Bernard Huet cùng hai cộng tác viên Jean-Michel Wilmotte và Norman Foster thực hiện.

Nằm trong Quận 8 của Paris, đại lộ Champs-Élysées dài 1.915 mét và rộng 70 mét, chạy dọc theo trục Axe historique, nối từ Louvre và đi qua nhiều công trình nổi tiếng. Phần đầu của đại lộ, gần quảng trường Concorde, được bao quanh bởi không gian xanh và tập trung một số công trình quan trọng như Petit Palais, Grand Palais và điện Élysée. Phần còn lại của đại lộ, từ ngã bảy giao với đại lộ Montaigne, là nơi tập trung các tòa nhà với cửa hiệu, quán cà phê, văn phòng và rạp chiếu phim.

Trước thập niên 1950, Champs-Élysées là khu vực của sự sang trọng, nhưng gần đây, đại lộ đã trở thành điểm đến du lịch phổ biến. Gần Khải Hoàn Môn, có sự hiện diện của các cửa hàng xa xỉ như Louis Vuitton, Hugo Boss, Cartier và Montblanc. Xung quanh, có nhiều cửa hàng thời trang trung bình như Celio, GAP và Zara, cùng các hàng ăn nhanh như McDonald's và Quick. Đại lộ cũng là nơi đặt văn phòng ngân hàng, hãng hàng không và các phòng trưng bày của các công ty như Mercedes, Peugeot, Toyota. Như nhiều đường phố khác ở Paris, Champs-Élysées cũng có các cột Morris, quầy bán báo, bưu điện và phòng đổi tiền cho khách du lịch.

Giá thuê bất động sản tại Champs-Élysées là cao nhất ở châu Âu và đứng thứ hai thế giới, chỉ sau Fifth Avenue ở Manhattan, New York. Trung bình, giá thuê 100 mét vuông trong một năm lên tới 1,25 triệu đô la. Điều này làm cho số lượng cư dân sống tại đại lộ rất ít, với các tầng trên của các tòa nhà chủ yếu được sử dụng làm văn phòng. Giá cả cũng không đồng đều, với phần phía Bắc của đại lộ, phía bên số chẵn, được ưa chuộng hơn nhờ nhiều ánh sáng mặt trời.

Dù là khu vực có giá bất động sản cao, các công ty lớn vẫn mở cửa hàng tại Champs-Élysées với hai mục đích chính: thu hút lượng khách du lịch khổng lồ và quảng bá thương hiệu tại một địa điểm danh tiếng. Theo nghiên cứu của chính quyền thành phố Paris, 39% trong số 332 cửa hàng ở Champs-Élysées hoạt động trong ngành may mặc.

Ủy ban Champs-Élysées

Được thành lập vào năm 1860 nhằm quản lý đại lộ, đến tháng 2 năm 1916, tổ chức này đã chuyển thành một hiệp hội. Ban đầu là 'Syndicat d'Initiative et de Défense des Champs-Elysées' (Hiệp hội Khởi xướng và Bảo vệ Champs-Elysées), tổ chức đổi tên thành 'Amis des Champs-Elysées' (Những người bạn của Champs-Elysées) và từ năm 1980, trở thành 'Comité des Champs-Elysées' (Ủy ban Champs-Élysées). Hiện tại, Ủy ban Champs-Élysées là hiệp hội duy nhất đại diện cho các hoạt động thương mại của đại lộ trước chính quyền, với khoảng 250 thành viên.

Ủy ban Champs-Élysées không thuộc về liên đoàn nào khác và không có tổ chức bảo trợ. Nó hoạt động dựa vào ngân sách do các thành viên đóng góp, đảm bảo tính độc lập hoàn toàn. Ủy ban được điều hành bởi một văn phòng gồm 15 thành viên, trong đó có một chủ tịch, và tất cả đều làm việc không hưởng lương. Văn phòng này có nhiệm vụ kết nối các thành viên và điều hành hoạt động của ủy ban.

Nhiệm vụ chính của Ủy ban Champs-Élysées là bảo vệ hình ảnh của đại lộ danh tiếng này. Ủy ban cung cấp thông tin về các hoạt động diễn ra trên đại lộ cho giới truyền thông, chịu trách nhiệm về việc trang trí và chiếu sáng. Họ cũng có thể can thiệp vào các hoạt động thương mại, quy định giờ mở cửa của các cửa hàng và tư vấn cho các tổ chức, doanh nghiệp muốn đặt trụ sở hoặc kinh doanh tại đây.

Lễ hội

Đại lộ Champs-Élysées là trung tâm tổ chức nhiều sự kiện và lễ hội của thành phố. Vào ngày quốc khánh Pháp 14 tháng 7, cuộc duyệt binh diễu hành từ Khải Hoàn Môn vào trung tâm thành phố. Đây cũng là điểm kết thúc của cuộc đua xe đạp nổi tiếng Tour de France. Vào đêm giao thừa 31 tháng 12, Champs-Élysées trở thành địa điểm đón năm mới đông đúc nhất ở Paris. Các cổ động viên cũng thường tụ tập ở đại lộ này để ăn mừng những chiến thắng thể thao.

Các địa chỉ

Một số địa chỉ trên đại lộ Champs-Élysées

Hình ảnh

Chú giải

Liên kết ngoài

• Hình ảnh của đại lộ Champs-Élysées trên trang L'Art Nouveau
• Đại lộ Champs-Elysées Lưu trữ vào ngày 07 tháng 4 năm 2008 trên trang Insecula