Đám mây đa sắc

Đám mây ngũ sắc là hiện tượng màu sắc xuất hiện trong một đám mây, tương tự như những gì chúng ta thường thấy trên các mảng dầu trong một chiếc vũng nước, thường gặp gần vị trí của Mặt Trời hoặc Mặt Trăng. Đây là một hiện tượng khá phổ biến, thường nhất thấy trong mây trung tích, mây ti tích, mây hình hạt đậu và mây ti. Đôi khi, chúng có thể xuất hiện như các dải màu song song với rìa của đám mây. Màu sắc trong đám mây ngũ sắc thường là màu nhạt như màu phấn tiên (màu tùng lam), nhưng cũng có thể rực rỡ hoặc pha trộn với nhau, đôi khi giống như màu xà cừ. Khi xuất hiện gần Mặt Trời, hiệu ứng này có thể khó phát hiện khi nó bị chìm trong ánh sáng chói của Mặt Trời. Điều này có thể được khắc phục bằng cách che ánh sáng Mặt Trời bằng tay hoặc quan sát dưới bóng cây hoặc tòa nhà. Các công cụ hỗ trợ khác bao gồm kính màu hoặc việc quan sát bầu trời qua gương lồi hoặc qua một vũng nước.

Cơ chế hình thành

Đám mây ngũ sắc là hiện tượng nhiễu xạ ánh sáng do các giọt nước hoặc tinh thể băng nhỏ tán xạ ánh sáng. Các tinh thể băng lớn hơn không tạo ra hiện tượng ngũ sắc, nhưng có thể gây ra hiện tượng hào quang, một hiện tượng quang học khác.

Hiện tượng ngũ sắc do các giọt nước hoặc tinh thể băng nhỏ nhiễu xạ ánh sáng (trong khoảng cách 10 độ từ Mặt Trời) và do hiệu ứng giao thoa bậc nhất (ngoài khoảng cách 10 độ từ Mặt Trời). Hiện tượng này có thể mở rộng đến khoảng cách 40 độ từ Mặt Trời.

Nếu các phần của đám mây chứa các giọt nước nhỏ hoặc các tinh thể băng có kích thước tương tự nhau, hiệu ứng tích lũy của chúng được nhìn thấy như các màu sắc. Đám mây phải mỏng về mặt quang học để hầu hết các tia sáng chỉ gặp một giọt duy nhất. Do đó, hiện tượng ngũ sắc chủ yếu được quan sát ở rìa đám mây hoặc trong những đám mây gần trong suốt, trong khi đám mây mới hình thành thường tạo ra ngũ sắc sáng và đa màu sắc nhất. Khi các hạt nước hoặc băng trong một đám mây mỏng có kích thước tương đồng nhau, ngũ sắc có thể hiện dạng cấu trúc vòng sáng xung quanh Mặt Trời hoặc Mặt Trăng, với một hoặc nhiều vòng màu bao quanh.

Thư viện hình ảnh

• Mây ti tích
• Mây xà cừ
• Mặt Trời giả
• Cầu vồng lửa

Liên kết ngoài

• Tài liệu liên quan đến Mây ngũ sắc trên Wikimedia Commons

• Bộ sưu tập ảnh Mây ngũ sắc - trang Thời tiết Quang học
• Về nguyên nhân gây ra hiện tượng Mây ngũ sắc - Khoa học Mỹ