Buzz
Thách thức: Phân tích cảm xúc của nhân vật Thanh, đặt nổi bật chủ đề của Dưới bóng hoàng lan.
Khám phá tâm lý Thanh khi trở về quê và bắt gặp những điểm đặc sắc trong đoạn trích từ Dưới bóng hoàng lan.
I. Phác thảo Phân tích diễn biến tâm trạng của nhân vật Thanh làm nổi bật chủ đề trong Dưới bóng hoàng lan
1. Giới thiệu
- Tìm hiểu về tác phẩm 'Dưới bóng hoàng lan' của Thạch Lam.
- Giới thiệu chủ đề và nhân vật chính Thanh.
2. Thân bài
a) Tổng quan văn bản
- Tóm tắt nội dung truyện: Thanh, thanh niên đi làm xa, về thăm gia đình có những trải nghiệm đáng nhớ.
- Chủ đề: Tình cảm gia đình và tình yêu quê hương sâu sắc.
- Hoàn cảnh của Thanh: Mồ côi từ nhỏ, sống với bà, quay về thăm gia đình từ khi làm ở tỉnh.
b) Đánh giá tâm trạng Thanh để làm nổi bật chủ đề truyện.
* Thanh về nhà: xúc động, bình yên:
- Bước vào vườn, cảm giác mát mẻ.
- Nói chậm và nhẹ nhàng khi gọi 'Bà ơi'.
=> Vườn như một thế giới riêng tư, tách biệt từ ồn ào thành phố.
* Tâm hồn bình yên, thư thái:
- Mọi thứ vẫn giữ nguyên, không thay đổi.
- Hương thơm hoàng lan làm nhẹ nhõm tâm hồn.
* Sự cảm động, hạnh phúc khi ở bên bà:
- Chạy lại gần bà với tâm trạng phấn khích.
- Mô tả bà cụ với miêu tả chi tiết.
- Thanh ngủ, bà chăm sóc, Thanh cảm động và ứa nước mắt.
* Tâm trạng với Nga:
- Dành sự quan tâm cho Nga khi ở nhà.
- Nhớ về ký ức thơ ấu với Nga.
- Hành động tinh tế và dịu dàng với Nga.
=> Tình cảm ngọt ngào, đong đầy ký ức thời thơ ấu.
* Tâm trạng khi rời quê:
- 'Nửa buồn nửa vui', nghĩ về nhà và Nga.
=> Nhận ra giá trị yên bình của nhà và quê nhà.
c) Nghệ thuật
- Truyện nhẹ nhàng, sâu sắc, giọng văn cảm động.
- Nghệ thuật kể chuyện.
3. Kết luận
- Tóm tắt lại chủ đề tác phẩm.
Top bài văn mẫu Phân tích nhân vật Thanh trong Dưới bóng hoàng lan xuất sắc nhất
II. Bài văn mẫu Phân tích tâm trạng của nhân vật Thanh để làm nổi bật chủ đề trong Dưới bóng hoàng lan
Trước năm 1945, văn học lãng mạn trong nước phát triển, nổi bật là nhóm 'Tự lực văn đoàn' với sự độc đáo của nhà văn Thạch Lam. Ông chọn những cảm xúc nhẹ nhàng, sâu lắng, kín đáo để tạo nên những tác phẩm 'truyện không có cốt truyện', nhưng cảm xúc ẩn sau từng dòng văn luôn gây ấn tượng sâu sắc, khó phai. 'Dưới bóng hoàng lan' nổi bật trong số những tác phẩm ấy, với cách kể chuyện từ góc nhìn của nhân vật Thanh, tác giả đã tài tình làm nổi bật chủ đề tác phẩm.
'Dưới bóng hoàng lan' kể về Thanh - người thanh niên đi làm ở tỉnh xa. Trong chuyến về thăm nhà, anh tràn đầy tình cảm yêu thương đối với bà và cô hàng xóm Nga. Khi quay lại tỉnh, ý nghĩ về việc về nhà thường xuyên luôn hiện hữu trong tâm trí anh. Tác phẩm thể hiện rõ tình cảm gia đình và tình yêu quê hương, thông qua diễn biến tâm trạng của nhân vật Thanh.
Thanh mất cha mẹ từ nhỏ, sống với bà, người luôn che chở và chăm sóc anh. Bà là nguồn tình yêu duy nhất của Thanh, và anh luôn giữ tình cảm đặc biệt với bà. Dù đi làm xa và đã hai năm không về nhà, nhưng mỗi lần quay lại, anh cảm thấy bình yên và thư thái. Điều này khiến anh nhận ra giá trị của ngôi nhà thân thương, nơi mà 'mọi thứ vẫn y nguyên, không có gì thay đổi'.
Dù xa nhà hai năm, Thanh cảm nhận như mình vẫn ở trong không gian quen thuộc. Bình yên và thong thả là những điều anh trải nghiệm khi ở nhà. Bài thơ 'Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn' được anh lưu ý, khiến anh nhận ra giá trị tâm hồn và tuổi thơ nằm trong không gian quê hương. Hương thơm của hoàng lan khiến Thanh cảm thấy tâm hồn nhẹ nhõm tươi mát như vừa tắm ở suối.
Bước vào nhà, sự yên bình của căn nhà làm anh nghẹn ngào. Đến khi gọi 'bà ơi', anh mới cất lên giọng nói. Khi gặp bà, Thanh như cậu bé tìm lại khoảnh khắc quý giá đã mất, với sự xúc động tràn đầy. Người bà hiền làm anh mừng rỡ, chạy đến ôm. Dù anh đã trưởng thành, nhưng bên cạnh bà, anh cảm thấy chính bà đang che chở. Bà nhắc nhở Thanh rửa mặt, dọn giường, và âu yếm chăm sóc. Trước tình yêu thắm thiết ấy, Thanh không kìm được cảm xúc.
Ngoài bà, Thanh gặp lại cô Nga, người hàng xóm thơ ngây mà anh thường chơi cùng. Nga hiện đã trở thành một cô gái khiến Thanh xao xuyến. Anh giữ cô lại ăn cơm, để ý mỗi cử chỉ của cô và mời cô thăm vườn. Dưới bóng hoàng lan, Thanh nhớ lại ký ức với Nga, nhẹ nhàng 'vít một cành lan để Nga tìm hoa', hai người trở nên thân mật hơn. Tình yêu mới chớm nở giữa đôi trẻ e ấp, ngọt ngào xen lẫn nhớ mong.
Ngày sau, khi trở về tỉnh, lòng Thanh ngổn ngang 'nửa buồn nửa vui', anh nghĩ về ngôi nhà 'mát mẻ và sung sướng', hối tiếc vì chỉ ở lại được một ngày ngắn ngủi; anh cũng nhớ đến Nga, cô gái mà anh chắc chắn rằng 'sẽ vẫn đợi chàng, vẫn nhớ mong chàng như ngày trước'. Có lẽ những ước mong ấy sẽ luôn đi theo Thanh, để hương vị quê hương luôn đồng hành trong mỗi bước chân.
Thạch Lam, bằng giọng văn nhẹ nhàng, bình dị nhưng sâu lắng, đã mở ra thế giới tâm hồn của Thanh - người thanh niên về quê sau những năm đi làm xa. Tác phẩm là một bức tranh về tình yêu quê hương sâu sắc, thể hiện qua cảm xúc chân thành của Thanh. Nghệ thuật kể chuyện tinh tế kết hợp với góc nhìn thứ ba làm bộc lộ tình cảm gia đình và tình yêu thương quê nhà.
Cuộc sống vất vả làm cho ngôi nhà trở nên quý giá, là điểm hồn yên bình cần quay về sau những cảm xúc hỗn loạn. Tác phẩm 'Dưới bóng hoàng lan' của Thạch Lam đậm chất tình cảm gia đình, khắc họa tình yêu của bà dành cho cháu, tình yêu trong sáng và tình yêu thương quê hương sâu sắc.
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - HẾT - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Mong rằng qua bài Phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Thanh trong Dưới bóng hoàng lan, bạn sẽ hiểu rõ hơn về chủ đề và cốt truyện. Hãy tham khảo thêm các bài văn mẫu lớp 10 khác trên trang Mytour như: Nghệ thuật sống trong Ngôn chí của Nguyễn Trãi (bài 3), Bảo kính cảnh giới - Sự quan trọng của lòng hiếu thảo, và Đánh giá về giá trị nghệ thuật của Dưới bóng hoàng lan. Tóm tắt tác phẩm Con khướu sổ lồng.
