Đàm phán tâm trạng của tác giả trong bài thơ Tây Tiến Dàn ý + 4 bài văn mẫu xuất sắc nhất

Đàm phán tâm trạng của tác giả khi nhớ về vùng Tây Bắc mang lại dàn ý chi tiết kèm theo 4 bài văn mẫu chất lượng để hỗ trợ các học sinh tự học, mở rộng và nâng cao kiến thức, cũng như rèn luyện kỹ năng về văn phân tích đánh giá đoạn thơ một cách tốt hơn.

Tâm trạng của tác giả khi nhớ về vùng Tây Bắc trong bài Tây Tiến được thể hiện rất tốt trong bài làm ngắn gọn và đầy đủ, giúp các bạn học sinh tham khảo và lựa chọn theo khả năng của mình, từ đó giúp cho việc học môn Ngữ văn trở nên dễ dàng và có sự chuẩn bị tốt hơn. Đồng thời, để học tốt môn Văn, các bạn có thể tham khảo thêm phần mở bài và kết bài của bài Tây Tiến cũng như phân tích đoạn 1 của nó.

Dàn ý về tâm trạng của tác giả khi nhớ về vùng Tây Bắc

A. Bắt đầu

- Tổng quan về nội dung của bài thơ Tây Tiến của Quang Dũng.

- Thâm nhập vào cảm xúc của tác giả khi nhớ về vùng Tây Bắc.

B. Nội dung chính

- Phần đầu của bài thơ đề cập đến những kỷ niệm và nỗi nhớ sâu sắc của nhà thơ về thời gian anh dành với binh đoàn:

Sông Mã đã xa, Tây Tiến ơi!
...
Mai Châu hương thơm mùa xôi.

- Hai dòng thơ khai mạc đã tạo ra ấn tượng sâu sắc về nỗi nhớ:

Sông Mã đã xa, Tây Tiến ơi
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi.

- Các hình ảnh tự nhiên bất ngờ hiện lên trong không gian. Sông Mã hiển hiện với vẻ đẹp hùng vĩ và tự hào, từ thượng nguồn Lào chảy về Việt Nam, đó là rừng, là núi vô số, những vùng đất đã chứng kiến dấu chân của binh đoàn Tây Tiến trong những trận đánh ngày xưa, và giờ đây chúng đã xa xôi, nhưng nỗi nhớ vẫn chiều lòng những người chiến sĩ Tây Tiến xưa.

- Nỗi nhớ đó có địa chỉ cụ thể, như đã in sâu trong trái tim, lại tồn tại trong trạng thái mơ hồ, u ám như một cảm giác xa xôi... Có lẽ nhà thơ đã vươn tới trí tài và tình cảm ấy trong câu thơ 'Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi!'.

- Từ hai dòng thơ đó, dòng chảy của sự hoài niệm và tâm sự của nhà thơ mở ra như một chuỗi kỷ niệm bắt đầu thức dậy, làm rung động và làm nao nức lòng người.

Những con đường Việt Bắc chúng ta đi qua,
Đêm đêm vang vọng như lòng đất rung lên
Quân lính vững vàng tiến bước, gồng mình vượt qua khó khăn
Bước chân vẫn trên đá vụn, lửa vẫn bốc lên trời

- Thiên nhiên như hòa vào âm nhạc của quân hành, như một phần không thể thiếu của cuộc sống của những chiến sĩ ra trận. Với Quang Dũng, bức tranh thiên nhiên hiện ra trong ký ức và tâm trạng như là một sự kết hợp đối lập:

Leo lên dốc cao thăm thẳm,
Mây trắng mỏng manh, súng vọt ngang trời.
Leo lên ngàn thước cao rồi ngàn thước rơi,
Nhà ở Pha Luông, mưa xa xôi biển khơi.

- Bước đi của những người lính dũng cảm mở ra một không gian vô tận. Chúng ta cảm nhận tiếng bước chân và hơi thở trên con đường gian khổ của quân lính thông qua những câu thơ đầy nghệ thuật: 'Leo lên dốc cao thăm thẳm'.

- Mặc cho những thách thức và gian lao, những khó khăn này cũng là động lực để những người lính cách mạng tiếp tục đi về phía trước, chiến thắng mục tiêu.

- Với cảnh rừng núi gồ ghề, với đường dốc lên khúc khuỷu, với sự hun hút của mây cồn, với chiều cao khó tin của 'ngàn thước lên cao ngàn thước xuống', nhưng hình ảnh của sự sống vẫn hiện hữu như một sự cân bằng: 'Nhà Pha Luông, mưa xa khơi'.

- Bên cạnh sự khắc nghiệt của thiên nhiên, sự yên bình của cuộc sống con người đã làm dịu đi giọng điệu và tâm trạng trong thơ của Quang Dũng, tạo ra một sự linh hoạt tài tình trong cách diễn đạt:

Chiều chiều thác oai linh gầm thét,
Đêm đêm Mường Hịch, cọp vẫn vui chơi.
Nhớ Tây Tiến, cơm lên khói mừng vui,
Mai Châu, mùa em thơm nồng nàn hương xôi.

C. Kết bài

- Với những kí ức về binh đoàn Tây Tiến không thể nào phai nhạt, cùng với bút pháp đầy tài hoa, thông qua những hình ảnh tương phản nhưng hài hòa, Quang Dũng đã tái hiện lại hình ảnh của những người lính Tây Tiến, của rừng núi Tây Tiến trong nỗi nhớ chất chứa về quê hương.

- Những hình ảnh về thiên nhiên và con người như là những đoạn phim sống động, kỳ ảo, vừa chân thực vừa đầy tình cảm và tài hoa đã đóng góp vào sự thành công về cả nội dung lẫn nghệ thuật của đoạn trích.

- Có người cho rằng với bài thơ Tây Tiến, Quang Dũng đã tạo ra một bức tượng thơ về hình tượng người lính chiến đấu với Pháp trong cuộc kháng chiến gian nan mà dũng cảm, đầy chất thơ của dân tộc Việt Nam.

Tâm trạng của tác giả khi nhớ về miền Tây Bắc - Mẫu 1

Cuộc sống bận rộn hàng ngày thường khiến chúng ta cảm thấy mệt mỏi vì những lúc nhớ và lúc quên. Thật vậy, nhưng những kí ức sâu thẳm trong tiềm thức không thể nào bị xóa nhòa. Có lẽ chính vì tình yêu và sự trân trọng đối với những khoảnh khắc quý giá được sống chung với đồng đội ở nơi rừng núi Tây Bắc, khi chia xa, Quang Dũng không thể kìm nén được cảm xúc, nhớ thương và xúc động. Và chính 'Tây Tiến' là bài ca chứa đựng tình đồng đội, đồng chí sâu sắc với những khoảnh khắc khó khăn, gian khổ nhất, nhưng cũng là những khoảnh khắc đó mà trái tim của những chiến sĩ đập chung một nhịp.

Bắt đầu bài thơ là những kí ức tươi đẹp về núi rừng và cảnh vật:

'Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!

Những cảnh vật quen thuộc ấy dường như đã thấm vào tiềm thức, không một lần người lính đi qua núi rừng mà không ghi lại trong lòng, và bây giờ họ phải rời xa đồng đội, xa mái nhà chung. Nỗi buồn, nỗi nhớ kéo về đầy da diết, làm xao lãng tâm trí của họ, và Quang Dũng thấy mình bơ vơ giữa dòng cảm xúc hỗn loạn. Một nỗi nhớ không thể giải phóng, dẫn nhà thơ trở về quá khứ.

Những ngày gian khó khăn kia hiện ra, với những nỗi mệt mỏi, sự chống chọi với thiên nhiên, với sự vận động của vũ trụ:

'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây, súng hít hà không khí
Ngàn thước vươn cao, ngàn thước hạ thấp
Nhà ở xa Pha Luông mưa gió biển khơi'

Thiên nhiên hung dữ như một con thú hoang, sẵn sàng tiêu diệt mọi thứ, nhưng đôi chân người lính vẫn đi qua. Dù đất đai gập ghềnh, dốc đứng, ngàn thước lên cao ngàn thước xuống, nhưng họ vẫn kiên cường. Dù khó khăn ra sao, chỉ cần có niềm tin và động lực, con người có thể vượt qua.

'Anh bạn không bước nữa,
Đã gục lên súng mũ, đời bỏ quên!
Chiều chiều thác oai linh gầm thét,
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.'

Thiên nhiên không chỉ đẹp mà còn đầy hiểm nguy. Cuộc sống của người lính luôn bị đe dọa bởi thú dữ và địa hình khắc nghiệt. Trên đường hành quân đầy gian nan, đã có bao nhiêu người lính từ biệt đồng đội vĩnh viễn. Dù họ đã kết thúc cuộc hành trình, nhưng ý chí kiên cường của họ sẽ tiếp sức cho những người còn tiếp tục.

Thiên nhiên không chỉ đe dọa mà còn có những vẻ đẹp độc đáo. Nhớ về những cảnh tượng đó, nhớ về con người, là nhớ về những khoảnh khắc hạnh phúc trong quá khứ:

'Nhớ về bữa cơm ấm nồng,
Mùa em thơm nếp xôi Mai Châu.'

Những kí ức sống động, nhưng giờ đã xa xôi. Những hình ảnh, hương vị vẫn còn đọng lại trong kí ức, nhưng giờ đây chỉ còn lại nỗi nhớ trong trống vắng.

Cuộc hành trình của người chiến sĩ bảo vệ Tổ quốc đầy gian khổ nhưng tinh thần đoàn kết và quyết tâm vẫn giữ họ vững vàng. Dù gặp khó khăn, họ không bao giờ quên nghĩa vụ và tình đồng đội. Em cũng cam kết hoàn thành trách nhiệm với gia đình và xã hội, cùng tích lũy tri thức để góp phần vào sự phát triển của đất nước.

Tâm trạng của tác giả khi nhớ về miền Tây Bắc - Mẫu 2

'Tây Tiến' vẫn là một tác phẩm vĩ đại, vượt qua thời gian để vẫn sáng trong lòng người yêu thơ. Đọc nó, ta cảm nhận được vẻ đẹp của người lính và thiên nhiên miền Tây. Quang Dũng đã tái hiện nỗi nhớ đó một cách sâu sắc và thấm thía:

'Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
...
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi'.

Đoạn trích ở đầu bài thơ thể hiện tâm trạng sâu sắc của tác giả khi nhớ về miền Tây Bắc và những đồng đội.

Tây Tiến, một nhóm lính trí thức thành lập đầu năm 1947, gồm chủ yếu là thanh niên Hà Nội, cùng bộ đội Lào bảo vệ biên giới phía Tây. Sau này, họ giải thể để thành lập trung đoàn 52, và Quang Dũng chuyển đơn vị. Một thời gian sau, Quang Dũng viết bài thơ này.

Nỗi nhớ về miền đất, nơi đoàn quân gắn bó, được thể hiện qua hai câu thơ đầu tiên:

'Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi nhớ chơi vơi'

Hình ảnh sông Mã, biểu tượng cho sự lưu giữ kí ức, đã trở thành một phần của văn chương về Tây Tiến. Nó là nơi kỷ niệm, là người bạn đồng hành của lính trên chiến trường. Dòng sông chứa đựng nhiều cảm xúc và là nơi chốn của những nỗi nhớ.

Hình ảnh sông Mã gắn liền với Tây Tiến, tạo nên một cảnh tượng đầy ý nghĩa. Sự gợi nhớ về thiên nhiên kết hợp với kỷ niệm về đồng đội. 'Nhớ' và 'chơi vơi' đan xen tạo ra một biểu tượng sâu sắc. Âm 'ơi' lan tỏa xa xôi như tiếng gọi từ lòng đất.

Nỗi nhớ dày vò khắp núi rừng, xao xuyến lòng người. Câu thơ nhẹ nhàng, trôi dạt theo thời gian, không gian, như muốn đưa nhân vật trữ tình vượt lên tất cả, chìm trong nỗi nhớ sâu đậm. Nó hiện diện qua những địa danh quen thuộc: Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông. Đó không chỉ là tên gọi bình thường mà gắn liền với tâm hồn tác giả, làm tái hiện mảnh đất hoang sơ, xa xôi của Tây Bắc, nơi lính Tây Tiến gắn bó, chiến đấu.

'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi'

Cảnh vật hùng vĩ được miêu tả tốt nhất qua những hình ảnh ấn tượng. Câu thơ 'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm' như những bước chân vượt qua những con đường gập ghềnh, vững vàng như quyết tâm của lính chiến. Hình ảnh súng ngửi trời đại diện cho sức mạnh và quyết tâm của con người trước mặt thiên nhiên dữ dội. Mũi súng như được nhân hóa, tạo ra một hình ảnh đầy ý nghĩa, mang lại cảm xúc cho người đọc. Thiên nhiên trở thành một đối thủ đầy thách thức, nhưng cũng là nguồn cảm hứng lớn lao cho những người chiến đấu.

Bốn câu thơ kết hợp hài hòa giữa hình ảnh và vần điệu. Những chặng đường gian nan được mô tả một cách sống động, nhưng cuối cùng lại đưa đến những khoảnh khắc tuyệt vời nhất 'nhà ai Pha Luông mưa xa khơi'. Trên núi cao, giữa cơn mưa, nhìn ra mênh mông bao la, 'nhà ai' không chỉ là một nỗi lo lắng, mà là sự tán thưởng cho vẻ đẹp trước mắt. Hành trình theo nỗi nhớ của nhà thơ là hành trình của người đọc, đắm chìm trong kí ức, vui vẻ trong niềm vui tưởng chừng xa xôi.

Bốn câu thơ tiếp theo, nhà thơ khắc họa sự hy sinh đầy oai hùng của lính trên con đường gian khó, nguy hiểm:

'Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời
Chiều chiều oai linh thác gầm thét
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người'

Trong cuộc hành trình gian khổ, người lính Tây Tiến có người bất lực gục xuống. Cách diễn đạt này vừa làm người ta xót xa vừa tự hào, như một sự chấp nhận tự nhiên về cái chết. Quang Dũng sử dụng âm thanh kinh hoàng của thiên nhiên để tăng thêm tính oai linh. Dù có nguy hiểm, nhưng với những chàng trai gan dạ thì chỉ là 'gầm thét', 'trêu người'.

Không chỉ là bức tranh về thiên nhiên Tây Bắc, cuộc sống của dân làng cũng hiện diện qua vài hình ảnh, thoáng nhưng gợi lên nhiều cảm xúc. Sau âm thanh kinh hoàng của 'thác' và 'cọp' là một kỷ niệm ấm áp về nghĩa tình dân quân:

'Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi'

Chi tiết như 'cơm lên khói', 'nếp xôi thơm' đem lại hình ảnh gia đình hạnh phúc, ấm áp. 'Mai Châu' mang trong đó hương vị của quê hương. Nỗi nhớ của nhân vật không chỉ dừng lại ở vẻ đẹp thiên nhiên, ở sự chiến đấu của lính trên núi rừng, mà còn ở sự gắn bó ấm áp với con người nơi đây.

Lính Tây Tiến nay đã 'xa rồi' nhưng có bao giờ quên được 'Bữa xôi đầu còn tỏa nhớ mùi hương' ấy? Hai tiếng 'mùa em' là một sáng tạo độc đáo về ngôn ngữ thi ca. 'Mùa em' có thể là để nói về mùa thiếu nữ với vẻ đẹp e ấp, duyên dáng đã ghi sâu trong tâm trí người lính trẻ bao niềm thương và nỗi nhớ. Chính điệu thơ trở nên uyển chuyển, mềm mại, tình thơ trở nên ấm áp, tươi vui. Mọi khó khăn như bị đẩy lùi, thay vào đó là niềm lạc quan và tình thơ đong đầy.

Đoạn thơ đã để lại một dấu ấn đẹp về thơ ca kháng chiến khi sự kết hợp hài hòa giữa khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn. Ngoài ra, việc sử dụng nhiều từ láy tạo hình, thanh trắc, điệp từ, nhân hóa, đối lập... cũng đã tạo nên một đoạn thơ đầy ý nghĩa.

Nỗi nhớ là trung tâm của cảm xúc, khiến nhân vật trữ tình hồi tưởng lại những kỷ niệm với binh đoàn Tây Tiến, như những đợt sóng từ quá khứ ào ạt tràn về dâng đầy tâm hồn. Tóm lại, đoạn thơ trên đã thể hiện một cách sâu sắc nỗi nhớ của tác giả về miền Tây Bắc và những đồng đội trong cuộc kháng chiến chống Pháp.

Tâm trạng của tác giả khi nhớ về miền Tây Bắc - Mẫu 3

Ai từng là người lính, ai từng trải qua những ngày chiến đấu sẽ luôn giữ mãi trong lòng những kỷ niệm khó phai. Những kỷ niệm ấy sống dậy mỗi khi được nhắc lại. Quang Dũng cũng như vậy. Năm tháng gắn bó với binh đoàn Tây Tiến của anh - nhà thơ này đã thúc đẩy ông viết Tây Tiến - một bài thơ với những vần thơ anh hùng bay lên từ hiện thực khốc liệt. Đoạn đầu bài thơ ghi lại những kỷ niệm đầy ắp và nỗi nhớ của nhà thơ về những ngày tháng gắn bó cùng binh đoàn:

Sông Mã đã xa rồi, Tây Tiến ơi!...
..,
Mai Châu mùa em thơm hương nếp xôi.

Hai câu thơ mở đầu đã tạo ngay ấn tượng về nỗi nhớ:

Sông Mã đã xa rồi, Tây Tiến ơi!
Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi.

Thì ra đã có một khoảng lùi xa thời gian để thành ám ảnh, thành nỗi nhớ và tiếc nuối nữa. Những tiếng 'xa rồi Tây Tiến ơi' thốt lên từ trong lòng nhà thơ như một niềm nuối tiếc. Tiếng lòng đó cất lên sao mà tha thiết đến thế, đồng thời như có tiếng vọng đáp lại từ vách núi, ngân nga không dứt trong không gian vì Sông Mã đã xa rồi, Tây Tiến ơi. Những hình ảnh thiên nhiên như đột ngột hiện lên trong không gian. Đó là con sông Mã kì vĩ và kiêu hãnh chảy từ thượng Lào về đất Việt, đó là rừng, là núi điệp trùng, những nơi đã in dấu chân của binh đoàn Tây Tiến một thời trận mạc, thế mà giờ đây đã xa rồi thì làm sao tránh khỏi nỗi nhớ dâng lên trong lòng người chiến sĩ Tây Tiến năm xưa. Nỗi nhớ ấy có địa chỉ, địa danh như đã bắt rễ trong lòng người, nỗi nhớ ấy lại trong một trạng thái thật chơi vơi, mơ hồ như một thoáng buồn xa xôi... Có lẽ nhà thơ đã đạt được cái tài cái tình ấy trong câu thơ 'Nhớ về rừng núi, nhớ chơi vơi!'.

Từ hai câu thơ khơi nguồn ấy, mạch chảy dòng tâm sự hoài niệm của nhà thơ mở ra lan toả như một chuỗi kỷ niệm giờ đây thức dậy, lay động và xôn xao trong lòng. Và đây, hình ảnh đoàn quân mỏi giữa Sài Khao sương phủ – rất ấn tượng. Sự chân thực sinh động của hình ảnh thơ khiến ta như hình dung thấy tư thế, dáng vẻ của đoàn quân trong gian lao, cơ cực của những ngày phải đương đầu với trận mạc, đối đầu với thiếu thốn, khó khăn. Chân thực song cũng rất lãng mạn khi hình ảnh đoàn quân mỏi lại được miêu tả trong một khung cảnh đẹp huyền ảo của thiên nhiên. Những tiếng sương phủ, đêm hơi... khiến cho toàn bộ cảnh thực chợt nhoà đi, gây được ấn tượng nhiều chiều trong tâm trí người đọc. Cũng với hình ảnh đoàn quân cách mạng trong cuộc kháng chiến chống Pháp, nhà thơ Tố Hữu lại mở ra một trường liên tưởng khác:

Đường Việt Bắc dẫu xa cách,
Đêm đêm sóng vỗ như lòng đất rung
Quân lính điệp điệp tiến trùng trùng
Bước chân nát đá, lửa bay muôn phương

Thiên nhiên như cùng hòa vang, cùng giai điệu với khúc quân hành của người lính ra trận.

Còn với Quang Dũng, bối cảnh thiên nhiên hiện ra trong kí ức và tâm trạng là những hình ảnh sóng đôi của sự trái ngược:

Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời.
Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống,
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.

Bước hành quân gian khó của người lính vệ quốc mở ra trong không gian nhiều chiều. Ta như nghe thấy bước chân và hơi thở trên đường trường chinh gian khổ của người lính qua câu thơ đầy những vần trắc: 'Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm'. Ta cũng thấy hiện hữu một lộ trình đầy gian khổ, đầy bất ngờ, khi Quang Dũng viết: Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống. Đặc biệt hơn nữa, hình ảnh 'Heo hút cồn mây, súng ngửi trời“ thì câu thơ không chỉ diễn tả bước gian lao trên đường hành quân đánh giặc mà ta còn thấy cả chất của lính, tính của lính qua sự liên tường bất ngờ mà thú vị: súng ngửi trời.

Biết bao nhiều khó khăn thử thách, như muốn gục ngã lính cách mạng, lại như kích thích họ tiến lên, dẫn tới sự chinh phục. Cảnh rừng núi gian khổ với đường dốc, với sương mây mù mịt, với sự thấp cao chóng mặt của 'ngàn thước lên cao ngàn thước xuống', thế mà hình ảnh của cuộc sống vẫn hiện ra như tạo nên sự cân bằng: 'Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi'. Bên vẻ đáng sợ của thiên nhiên là sự bình yên của con người khiến cho giọng điệu và tâm trạng trong thơ Quang Dũng chợt như mềm lại, tạo nên sự linh hoạt đã thành rất đỗi tài hoa trong bút pháp thể hiện:

Chiều chiều oai linh thác gầm thét,
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người.
Nhớ ôi Tây Tiến cơm lên khói,
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.

Với những kỉ niệm về binh đoàn Tây Tiến rất khó mờ phai trong tâm trí, lại thêm bút pháp hoài niệm rất đỗi tài hoa, qua hàng loạt những hình ảnh trái ngược mà hài hòa bổ sung cho nhau, Quang Dũng đã làm sống dậy hình ảnh người lính Tây Tiến, rừng núi Tây Tiến trong nỗi nhớ thật chơi vơi về Tây Tiến. Những chuỗi kỉ niệm về thiên nhiên và con người đó như những thước phim vừa chân thực sinh động vừa rất huyền ảo, tình cảm và tài hoa đã góp phần tạo nên thành công cả về nội dung và nghệ thuật của đoạn trích. Có người nhận định rằng với bài thơ Tây Tiến, Quang Dũng đã dựng nên bức tượng đài bằng thơ về hình tượng người lính đánh Pháp trong cuộc kháng chiến gian lao mà dũng cảm và cũng đầy chất thơ của nhân dân ta.

Đọc đoạn thơ, ta hiểu thêm về người lính Tây Tiến, hiểu thêm những điều ẩn phía sau của “đoàn binh không mọc tóc' và hiểu hơn về nguồn cội của sức mạnh mà người lính đem vào trận chiến. Yêu quý, khâm phục, tự hào là những dư vang tha thiết trong lòng người đọc khi biết về binh đoàn Tây Tiến qua những vần thơ của Quang Dũng.

Tâm trạng của tác giả khi nhớ về miền Tây Bắc - Mẫu 4

Chiến tranh đã qua. Thế hệ trẻ ngày nay không phải nghe tiếng bom đạn gào thét đen kịt trên bầu trời như những người lính xưa phải chứng kiến. Biết bao nhiêu người đã ngã xuống, bao nhiêu người đã phải từ bỏ một phần của họ trên chiến trường xa xôi… Khi chúng ta đang đi học vui vẻ, ở nơi khác có những trái tim đang nghẹn ngào, thổn thức với những kí ức đau thương nhưng cũng đầy oanh liệt của những năm tháng chiến tranh gian khổ. Trong nỗi nhớ đó, nhà thơ Quang Dũng đã viết:

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi!
..........
Mai Châu mùa em thơm nếp xôi.

Đoạn thơ trích trong bài Tây Tiến của Quang Dũng kèm theo nỗi nhớ sâu sắc về đoàn quân Tây Tiến, mà trong đó chính ông cũng là một người lính. Ông đã cùng đồng đội trải qua bao nhiêu khó khăn, bao nhiêu gian truân, giờ đây khi hòa bình trở lại cũng là lúc mọi người phải xa nhau trở về quê hương. Ông nhớ lại những kỷ niệm của quá khứ, nhớ lại những gì mà đoàn quân đã trải qua… Bao nhiêu cảm xúc tràn về, ông ghi chép trên tờ giấy cùng những dòng thơ chân thành, giản dị.

Sông Mã xa rồi Tây Tiến ơi !

Câu thơ mở đầu như mở đường cho dòng cảm xúc tràn đầy trong lòng nhà thơ. Tiếp theo là dấu chấm than ẩn chứa bao nỗi buồn, nhung nhớ không thể diễn tả thành lời. Nhớ! Mỗi nỗi nhớ chơi vơi…. Không ai hiểu nhớ chơi vơi là như thế nào nhưng có lẽ trong lúc này, nhà thơ chỉ muốn chạy đến bên đồng đội của mình, ôm họ trong vòng tay thắm thiết, rồi cùng nhau nhớ lại những kỷ niệm của một thời chiến tranh gian khổ nơi rừng núi với bao hiểm nguy, trở ngại. Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông… những cái tên đã trở thành dấu ấn trong lòng mỗi người lính mà họ không bao giờ quên. Quang Dũng cũng thế, bước chân họ đã cùng nhau trải qua bao sương gió, bao mỏm đá gập ghềnh, cùng nhau vượt qua bao con suối, băng qua bao thác, vượt qua những đỉnh núi, họ đã chiến đấu hết mình vì Tổ quốc mai sau. Có những lúc phải vượt qua những con dốc, thăm thẳm, hay những ngọn đồi Heo hút cồn mây súng ngửi trời… Nhà thơ tái hiện lại những nguy hiểm trên con đường hành quân, người đọc có thể dễ dàng cảm nhận được rằng trong cuộc hành trình ấy có rất nhiều khó khăn, nhưng giọng thơ của tác giả lại thể hiện sự hào hứng và tinh thần sẵn sàng, không bao giờ quản ngại khó khăn.

Sài Khao sương lấp đoàn quân mỏi

Nhưng hỡi đồng đội thân yêu, hỡi những người lính can đảm, giàu lòng hi sinh, dù tinh thần có sắt đá đến mấy thì thân xác này vẫn chỉ là máu, là thịt, là xương. Và rồi, cũng đã có người ngã xuống giữa muôn trùng sóng gió :

Anh bạn dãi dầu không bước nữa
Gục lên súng mũ bỏ quên đời !

Có lẽ lúc này nước mắt nhà thơ đang thầm rơi trong lòng và trên đầu ngòi bút của ông như chứa đựng bao cảm xúc nghẹn ngào. Không gì quý bằng mạng sống, nhưng nếu ai cũng chỉ biết giữ mạng sống cho riêng mình thì đất nước đâu có ngày được bình yên ? Bởi thế trong hình ảnh người lính ngã xuống vẫn ánh lên niềm quyết tâm rằng : anh sẵn sàng hi sinh cho đàn em, cho đồng bào, cho đất nước. Mạng sống quý thật đấy, đã mất đi rồi không bao giờ lấy lại được nữa, nhưng anh nguyện hiến dâng mạng sống mình cho những mạng sống khác được có ngày hạnh phúc, yên vui. Sự hi sinh của anh thật cao cả biết nhường nào. Tác giả đã đặt dấu chấm than cuối câu như một lời tiễn biệt linh thiêng để tiễn đưa anh về nơi an nghỉ cuối cùng. Đất nước này và thế hệ trẻ sau này mãi mãi nhớ ơn anh – những người lính đã chẳng tiếc thân mình, lại càng không tiếc máu và xương của mình cho thế hệ hôm nay. Và Quang Dũng – ông cũng tự thấy mình may mắn khi còn lành lặn trở về. Bởi thế, nỗi nhớ về đồng đội trong ông chưa bao giờ nguôi. Trong những lúc khó khăn nhất, gian khổ nhất, người ta mới thấm thía nhất tình người là gì. Những người lính – mỗi người một phương, nhưng luôn cùng chung một chí hướng là hướng về đất nước, hướng về hàng trăm nhân dân, hàng trăm em nhỏ đang thao thức được cắp sách tới trường. Thế nên, dù phải vượt qua bao gian khó, phải liều mình băng qua đạn bom, những người lính Tây Tiến nói riêng và người lính của cách mạng Việt Nam nói chung luôn sẵn sàng cống hiến hết tất cả những gì mình có. Tuổi trẻ, ước mơ, hoài bão và tình yêu nồng nàn trong sáng… các anh đều gác lại vì anh hiểu rằng phía sau mình còn biết bao nhiêu ước mơ, bao nhiêu đời trẻ đang sống, đang khát khao được độc lập, tự do, được hòa bình thống nhất.

Trong nỗi nhớ nồng nàn da diết, Quang Dũng cũng không quên có những Đêm Mường Hịch cọp trêu người, hay những chiều chiều oai linh thác gầm thét… Dù tất cả đã trở thành dĩ vãng nhưng xúc cảm về những năm tháng ấy vẫn còn mãi trong tim nhà thơ, trong tim những người lính đã từ cõi chết trở về. Và rồi, khi đạn bom lắng xuống, nhà thơ lại nhớ hình ảnh của người con gái giấu xôi nuôi quân giữa rừng :

Nhớ ơi, Tây Tiến, cơm hương khói bay
Mai Châu mùa em thơm bánh xôi nồng.

Mùa em, chỉ những người lính Tây Tiến và Quang Dũng mới hiểu hết ý nghĩa. Mùa nơi mùi thơm của cơm nếp làm ấm lòng người chiến sĩ, mùa của những người phụ nữ hiền lành, khéo léo và dũng cảm, chịu khó chăm sóc hậu phương cho các anh có cơm ăn, giữ sức mạnh đánh trở lại kẻ thù.

Đoạn thơ ngắn nhưng ẩn chứa cả một thế giới kí ức đáng nhớ trong lòng tác giả. Ở đó, có hình ảnh của người lính, vừa oai nghiêm, vừa dũng mãnh. Có những người trở về với quê hương, đoàn tụ với gia đình, nhưng cũng có những người đã mãi mãi rời bỏ đời xanh trên con đường gian khó của hành quân. Cảm xúc của tác giả, từ nhớ thương đến hạnh phúc, được thể hiện rõ qua từng câu thơ, từng vần chữ. Đoạn thơ đã làm cho người đọc hiểu thêm về những năm tháng chiến tranh của dân tộc, cũng như đánh giá cao công lao và tình đồng đội của đoàn quân Tây Tiến. Hòa bình đã trở lại, nhưng những người lính ấy, còn hay đã mất, vẫn mãi mãi sống với đất nước Việt Nam.