1. Tình trạng trầm cảm sau sinh có nguy hiểm không?
1.1. Trầm cảm sau sinh hiểu như thế nào?
Tình trạng trầm cảm sau sinh ở phụ nữ đang có dấu hiệu tăng nhanh trong những năm gần đây. Căn bệnh này xảy ra sau khi người phụ nữ trải qua thời kỳ sinh nở và bước vào giai đoạn chăm sóc con nhỏ. Căn bệnh này cũng được đánh giá là một biến chứng sau sinh. Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra được nguyên nhân chính xác gây ra tình trạng này. Tuy nhiên, một số yếu tố nguy cơ cao có thể kể đến là yếu tố về thể chất và tinh thần.
Buồn bã sau khi sinh cũng là một hậu quả của quá trình sinh sản
Sau khi mang thai 9 tháng 10 ngày và trải qua quá trình sinh nở đầy gian nan, cơ thể của người mẹ mệt mỏi và gần như kiệt sức. Nội tiết tố của các bà mẹ cũng thay đổi, ảnh hưởng đến tinh thần của họ. Khi cảm thấy mệt mỏi về cả thân thể lẫn tinh thần, người phụ nữ dễ dàng rơi vào tình trạng trầm cảm sau sinh.
Một trong những vấn đề phổ biến mà các bà mẹ gặp phải sau sinh là rối loạn giấc ngủ. Thường thì, họ phải thức dậy thường xuyên để chăm sóc con nhỏ, dẫn đến giấc ngủ không đủ. Điều này làm ảnh hưởng đến sức khỏe vì giấc ngủ đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi năng lượng và tinh thần.
Khi cảm thấy mệt mỏi về cả thân thể lẫn tinh thần, người phụ nữ dễ dàng rơi vào tình trạng trầm cảm sau sinh
Đối với những bà mẹ bị mất ngủ liên tục, tinh thần của họ sẽ suy giảm, dễ cáu gắt và dễ bị xúc động bởi những sự kiện nhỏ bé xảy ra xung quanh. Họ có thể mất kiểm soát, lo lắng quá mức và cảm thấy tự ti, không thể chăm sóc tốt cho con của mình.
Tại sao trầm cảm sau sinh lại nguy hiểm?
Hậu quả của trạng thái trầm cảm sau sinh có thể rất nghiêm trọng đối với cả mẹ và em bé. Điều này bao gồm:
Khi mẹ mất ngủ kéo dài, tinh thần của họ trở nên suy giảm, họ cảm thấy mệt mỏi và không muốn ăn uống, dẫn đến thiếu dinh dưỡng. Họ cũng cảm thấy rất sợ hãi khi phải chăm sóc con nhỏ, và khi cảm giác bế tắc này leo thang, họ có thể suy nghĩ về việc tự tử.
Người mẹ có thể trở nên mất tỉnh táo và suy nghĩ tiêu cực
Các em bé có mẹ mắc chứng trầm cảm thường phải chịu nhiều thiệt thòi hơn so với các em khác. Chúng không nhận được sự yêu thương từ mẹ, thậm chí còn không được bú sữa mẹ - một nguồn dinh dưỡng quan trọng giúp chống lại bệnh tật trong những tháng đầu đời. Nếu tâm trạng của mẹ không ổn định, đứa con có thể đối mặt nguy hiểm đến tính mạng nếu mẹ có hành vi tiêu cực.
Do đó, ảnh hưởng của trầm cảm sau sinh là rất nghiêm trọng đối với cả người mẹ và đứa bé. Trong thời gian này, người mẹ dễ bị tổn thương và chúng ta không nên phê phán cách chăm sóc con của họ, điều này có thể khiến họ suy nghĩ tiêu cực và rơi vào trầm cảm.
2. Thang đánh giá trầm cảm sau sinh EPDS
Vì tác động của trầm cảm sau sinh là rất nghiêm trọng, nên việc tư vấn và đánh giá trầm cảm sau sinh đang thu hút sự chú ý của nhiều người. Điều này giúp không chỉ người mẹ mà còn gia đình hiểu được tình trạng sức khỏe của người mẹ, nguy cơ trầm cảm và cách phòng ngừa căn bệnh này.
Ngoài ra, trong trường hợp mẹ bị trầm cảm, các chuyên gia tâm lý cung cấp các phương pháp điều trị phù hợp giúp mẹ vượt qua tình trạng trầm cảm, để có tinh thần tốt nhất để chăm sóc con. Để kiểm tra tình trạng trầm cảm, các chuyên gia sử dụng thang đánh giá trầm cảm sau sinh EPDS, với những câu hỏi đơn giản dành cho các bà mẹ. Các bà mẹ chỉ cần trả lời từng câu hỏi dựa trên cảm xúc của họ trong vòng 1 tuần trước đó. Dưới đây là 10 câu hỏi:
Câu hỏi 1: Bạn có thể cảm thấy vui và nhìn nhận các sự kiện dưới góc độ hài hước?
-
Vẫn như vậy
-
Không nhiều như trước đó
-
Hiện giờ giảm sút rõ ràng
-
Gần như không thể
Câu hỏi 2: Bạn vẫn cảm nhận được niềm vui từ các hoạt động hàng ngày?
-
Vẫn như xưa
-
Ít hơn so với trước đây
-
Giảm đáng kể so với trước
-
Gần như không thể tin được
Câu hỏi 3: Bạn có thường tự đổ lỗi một cách không cần thiết khi gặp chuyện sai?
-
Đúng vậy, luôn là như thế
-
Có, đôi khi
-
Không thường xuyên lắm
-
Không bao giờ cả
Câu hỏi 4: Bạn thường cảm thấy lo lắng hoặc căng thẳng không lý do?
-
Không bao giờ
-
Rất ít khi
-
Đôi khi
-
Thường xuyên
Câu hỏi 5: Bạn có từng cảm thấy sợ hãi hoặc hoảng loạn mà không biết lý do?
-
Gần như không bao giờ
-
Không nhiều lắm
-
Ít khi
-
Có, Nhiều khi
Câu hỏi 6: Mọi việc đang rất khó khăn với bạn?
-
Tôi vẫn kiểm soát và xử lý được
-
Tôi vẫn kiểm soát tốt
-
Thỉnh thoảng tôi không kiểm soát được như trước
-
Tôi gần như không thể kiểm soát và xử lý tình huống như trước kia
Câu hỏi 7: Bạn đã từng cảm thấy buồn đến mức khó ngủ
-
Không bao giờ
-
Hiếm khi
-
Có, thỉnh thoảng
-
Có, phần lớn thời gian
Câu hỏi 8: Bạn có cảm thấy buồn hoặc không hạnh phúc?
-
Không bao giờ
-
Ít khi
-
Có, thường xuyên
-
Có, phần lớn thời gian
Câu hỏi 9: Bạn đã từng cảm thấy buồn, không vui đến mức phải khóc
-
Không bao giờ
-
Thỉnh thoảng
-
Có, thường xuyên
-
Có, phần lớn thời gian
Câu hỏi 10: Bạn đã từng có những suy nghĩ tự hại bản thân xuất hiện trong đầu chưa?
-
Không bao giờ
-
Ít khi
-
Thỉnh thoảng
-
Có, khá thường xuyên
Với câu hỏi 1, 2, 4, 6, thang điểm cho mỗi câu trả lời lần lượt là 0, 1, 2, 3, tăng dần theo mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng.
Với câu hỏi 3, 5, 7, 8, 9, 10, thang điểm cho mỗi câu trả lời lần lượt là 3, 2, 1, 0. Câu trả lời được đánh giá theo mức điểm 0, 1, 2, 3.
Tổng điểm của các câu trả lời sẽ được tính. Nếu tổng điểm của bạn từ 13 trở lên, bạn có thể đang gặp phải trầm cảm sau sinh. Hãy đi khám để được các bác sĩ tư vấn và điều trị.
Mẹ nên thăm bác sĩ tâm lý khi có dấu hiệu trầm cảm
Nếu tổng điểm đạt hoặc vượt qua 9 điểm, mẹ cần đến khám và theo dõi ngay lập tức.
Nếu tổng số điểm ít hơn 9, mẹ cũng đang có dấu hiệu trầm cảm cần sự can thiệp kịp thời.